Część 2 - ZAOPATRZENIE POZOSTAŁYCH. - Rozporządzenie wykonawcze do ustawy z dnia 18 marca 1921 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i ich rodzin, oraz o zaopatrzeniu rodzin po poległych i zmarłych, których śmierć znajduje się w związku przyczynowym ze służbą wojskową, tudzież do ustawy z dnia 4 sierpnia 1922 r., zmieniającej niektóre postanowienia ustawy z dnia 18 marca 1921 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i ich rodzin, oraz o zaopatrzeniu rodzin po poległych i zmarłych, których śmierć znajduje się w związku przyczynowym ze służbą wojskową.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1923.20.132

Akt utracił moc

Wersja od: 1 listopada 1930 r.

CZĘŚĆ  II.

ZAOPATRZENIE POZOSTAŁYCH.

Rozdział  I.

Prawo do zaopatrzenia.

§ 124. 46 Prawo do zaopatrzenia ze strony Państwa mają:

a) pozostali po inwalidach wojennych,

b) pozostali po poległych,

c) pozostali po zmarłych, których śmierć znajduje się w związku przyczynowym ze służbą wojskową.

Za poległego uważa się tego, kto poległ w walce orężnej z nieprzyjacielem, w której brał udział.

Śmierć znajduje się w związku przyczynowym ze służbą wojskową, jeżeli nastąpiła:

1) wskutek działań wojennych, w których zmarły osobiście bezpośrednio brał udział;

2) wskutek 'chorób zakaźnych, panujących w wojsku, lub w miejscu służbowego pobytu;

3) wskutek doznanego wypadku lub kalectwa (choroby), będącego w związku i z powodu właściwości pełnionych czynności służbowych w wojsku, lub też wskutek kalectwa (choroby), którego pogorszenie i, w dalszej konsekwencji przyśpieszenie śmierci, spowodowane było właściwościami tej służby.

Prawo do zaopatrzenia ze strony Państwa przysługuje także po zmarłym w niewoli, jeżeli dostał się on do niej nie z własnej winy i., o ile śmierć w niewoli nie była wynikiem zawinionego, a udowodnionego przez władzą, działania zmarłego.

W wypadkach samobójstwa przysługuje pozostałym zaopatrzenie tylko wtedy, gdy samobójstwo było następstwem zaburzenia umysłu, spowodowanego służbą wojskową, względnie było popełnione dla uniknięcia niewoli lub wskutek udręki fizycznej albo moralnej w niewoli.

Okoliczności, wymienione w ustępie poprzednim, winno stwierdzić świadectwo lekarza wojskowego, względnie urzędowego, lub zaświadczenie dowódcy albo zeznanie wiarygodnych świadków.

§ 125. Pozostali po inwalidzie winni przedłożyć metryką śmierci zmarłego.

Okoliczność, że zmarły poległ, winna być stwierdzona zaświadczeniem dowódcy tego oddziału wojskowego (formacji, zakładu), w którym poległy służył czynnie bezpośrednio przed śmiercią. Gdy okoliczność powyższa nie może być stwierdzona przez władzę wojskową (lit. d) art. 2 ustawy z dnia 18 marca 1921 r.), może być ona udowodnioną zeznaniami wiarygodnych osób.

Okoliczność, że śmierć znajduje się w związku przyczynowym ze służbą wojskową, winna być stwierdzona, a to:

1) okoliczność, wymieniona w § 124 pod 1), - zaświadczeniem właściwego dowódcy (ustęp 2) nadto świadectwem lekarza lub zakładu leczniczego, potwierdzonem przez lekarza wojskowego lub powiatowego (okręgowego);

2) okoliczność, wymieniona w § 124 pod 2), - świadectwem lekarza wojskowego (szpitala), względnie lekarza powiatowego (okręgowego);

3) 47 okoliczność, wymieniona w § 124 pod 3), - w sposób przewidziany w § 4 niniejszego rozporządzenia.

Okoliczność śmierci w niewoli winna być stwierdzona metryką śmierci, lub orzeczeniem sądowem, uznającem daną osobę za zmarłą, a nadto zaświadczeniem właściwego dowódcy oddziału (formacji, zakładu), stwierdzającem, że zmarły dostał się do niewoli bez własnej winy.

Zaświadczenia i dowody powinny być dostarczone przez osobę roszczącą pretensje do zaopatrzenia. Dowody, dotyczące służby wojskowej, tudzież takie, które dla strony są nieprzystępne, zbiera władza, przyznająca i wymierzająca zaopatrzenie.

§ 126. Osoby, wyszczególnione w art. 3 ustawy z dnia 18 marca 1921 r., ubiegające się o zaopatrzenie, mają przedłożyć właściwej władzy, przyznającej i wymierzającej zaopatrzenie, podanie o przyznanie zaopatrzenia, do którego - poza dowodami, wymienionemi w § 125 - winny dołączyć:

a) Wdowa:

1) metrykę ślubu;

2) zaświadczenie właściwego urzędu gminnego, potwierdzone przez władzę administracyjną I instancji, stwierdzające, że zmarły utrzymywał ją przed śmiercią, i prowadził z nią wspólne gospodarstwo. Wdowa zaś separowana lub rozwiedziona winna dołączyć orzeczenie właściwego sądu, stwierdzające, że zmarły był obowiązany do jej utrzymania.

Zaopatrzenie w wymiarze 50% otrzymuje wdowa w rozumieniu art. 14 ustawy z dnia 18 marca 1921 r., jeżeli udowodni zaświadczeniem urzędu gminnego-potwierdzonem przez władzę administracyjną I instancji, że zajmuje się osobiście wychowaniem przynajmniej dwojga swoich dzieci w wieku poniżej lat 15, albo też, że nie może zarabiać ¹/₃ przeciętnych zarobków zdrowej kobiety w danym zawodzie i w danej miejscowości i to udowodni świadectwem lekarza powiatowego (okręgowego).

b) 48 Dzieci ślubne:

1) metrykę chrztu (urodzenia);

2) zaświadczenie urzędu gminnego, potwierdzone przez władzę administracyjną I instancji, stwierdzające, że są stanu wolnego i że nie zarobkują samodzielnie;

3) gdy przekroczyły 18 rok życia - świadectwo lekarza powiatowego (okręgowego), stwierdzające trwałą lub czasową, niezdolność do zarobkowania, tudzież zaświadczenie urzędu gminnego, potwierdzone przez władzę administracyjną 1 instancji, że nie posiadają środków utrzymania; 4) dowód śmierci matki, gdy roszczą pretensje do 30% zaopatrzenia (art. 17 ustawy z dnia 18 marca 1921 r.).

c) 49 Dzieci nieślubne:

1) prawne stwierdzenie ojcostwa zmarłego", wreszcie w lit. e) pkt. 2 skreśla się: "(100%);

2) dowody, wyszczególnione pod b).

d) Dzieci adoptowane:

1) akt adopcji;

2) dowody, wyszczególnione pod b),

e) Rodzice:

1) zaświadczenie urzędu gminnego, potwierdzone przez władzę administracyjną 1 instancji, stwierdzające, że poza zmarłym, nie posiadają oni innych dzieci, będących w stanie dać im utrzymanie, albo, że zmarły utrzymywał ich za życia, ponieważ pozostałe dzieci nie są w stanie dawać im utrzymanie;

2) zaświadczenie urzędu gminnego, potwierdzone przez władzę administracyjną I instancji, stwierdzające, że nie posiadają żadnego majątku, tak ruchomego, jakoteż i nieruchomego, tudzież świadectwo lekarza powiatowego (okręgowego), stwierdzające ich zupełną niezdolność do zarobkowania (100%).

§ 127. Sieroty, pozostałe po poległych lub zmarłych osobach płci żeńskiej, których śmierć pozostaje w związku ze służbą wojskową, mają prawo do zaopatrzenia;

1) gdy ojciec ich nie żyje i nie pozostawił im żadnego ruchomego, ani nieruchomego majątku;

2) gdy ojciec ich wprawdzie żyje, jednakowoż z powodu zupełnej niezdolności do zarobkowania (100%), nie może spełniać ciążącego na nim obowiązku utrzymania dzieci.

Okoliczność pod 1), powinna być stwierdzona zaświadczeniem urzędu gminnego, potwierdzonem przez władzą administracyjną i instancji, okoliczność zaś pod 2), świadectwem lekarza powiatowego (okręgowego).

§ 128. 50 Po otrzymaniu podania o przyznanie zaopatrzenia przesyła władza przyznająca i wymierzająca zaopatrzenie, osobie, roszczącej pretensję do zaopatrzenia, wzór deklaracji (załącznik № 3 i № 4), celem wypełnienia i podpisania, za zwrotem.

§ 129. Pozostali po inwalidach, którzy w chwili śmierci pobierali zaopatrzenie inwalidzkie, nie potrzebują przedkładać tych dowodów, które przedłożył już inwalida, ubiegając się o zaopatrzenie inwalidzkie.

Rodzinom inwalidów, przebywających na koszt Skarbu Państwa w zakładach (art. 33, 47 i 43 ustawy z dnia 18 marca 1921 r.), przyznaje właściwa władza skarbowa zaopatrzenie z urzędu po otrzymaniu zawiadomienia z odnośnego zakładu o przyjęciu do niego inwalidy (§ 21).

O dostarczenie dokumentów, potrzebnych dodatkowo do przyznania i wymiaru zaopatrzenia, wzywa władza skarbowa rodzinę inwalidy.

§ 130. W imieniu osób, chorych umysłowo, wnoszą podanie o zaopatrzenie i podpisują deklarację - ich kuratorowie, w imieniu dzieci małoletnich- matka (ojciec) lub prawni opiekunowie.

Podanie winno zawierać dokładny adres osoby, ubiegającej się o zaopatrzenie.

§ 131. 51 W przedmiocie składania deklaracji mają analogiczne zastosowanie postanowienia §§ 19 i 20 niniejszego rozporządzenia.

Rozdział  II.

Renty wdowie, sieroce i rodzicielskie.

§ 132. Podstawą wymiaru zaopatrzenia dla pozostałych po osobach w§ 124, lit. b), c), tudzież po osobach, zmarłych w niewoli i inwalidach, których śmierć znajduje się w związku przyczynowym ze służbą wojskową, jest renta zasadnicza inwalidy X kategorji, wraz z przywiązanym do niej dodatkiem kwalifikacyjnym, o ile zmarły go już pobierał, względnie przysługiwałby zmarłemu na podstawie art. 10 ustawy z dnia 18 marca 1921 r. (§§ 11-14 niniejszego rozporządzenia).

Dla pozostałych po inwalidzie, którego śmierć nie znajduje się w związku przyczynowym ze służbą wojskową, oblicza się rentę w stosunku do renty, należnej inwalidzie przed śmiercią.

Przy wymiarze zaopatrzenia dla pozostałych nie uwzględnia się dodatku dla ciężko poszkodowanych i dodatku na pielęgnację.

§ 133. Dodatek drożyźniany (art. 18 i 20 ustawy z dnia 18 marca 1921 r.) oblicza się przy wymiarze renty pozostałym w ten sposób, że do obliczonej w myśl § 132 niniejszego rozporządzenia, renty wdowiej (sierocej, rodzicielskiej), dodaje się odnośny procent (50%, wzgl. 30%, wzgl. 20%) dodatku drożyźnianego, obliczonego od renty zasadniczej inwalidy samotnego X kategorji, względnie od renty zasadniczej, jaka zmarłemu za życia przysługiwała.

Ułamków marek przy wypłacie nie uwzględnia się.

W wypadku przesiedlenia się osoby, uprawnionej do zaopatrzenia, do innej klasy miejscowości, stosuje się postanowienia § 17 ust. 1 i 3 niniejszego rozporządzenia.

§ 134. Suma rent, pobieranych przez pozostałych, nie może przekraczać renty zasadniczej wraz z ewentualnym dodatkiem kwalifikacyjnym i dodatkiem drożyźnianym inwalidy samotnego X kategorji z uwzględnieniem miejscowości zamieszkania pozostałych (art. 21 ustawy z dnia 18 marca 1921 r.).

W pierwszym rzędzie wymierza się pozostałej wdowie należna w myśl ustawy rentę, następnie pozostałym dzieciom ślubnym; jeżeli jest więcej dzieci ślubnych, tak, że ich renty wraz z rentą wdowią przekroczyłyby granicę, ustaloną w ustępie pierwszym, rozdziela się pozostałą po wymierzeniu renty wdowiej sumę, w równej wysokości na każde dziecko. Tak wymierzona renta sieroca wzrasta następnie, ale w każdym razie tytko do wysokości ustawą przewidzianej (art. 17 ustawy z dnia 18 marca 1921 r.) jeżeli któreś z dzieci ubędzie, to znaczy, jeżeli, któreś z nich przekroczy wiek, art. 17 ustawy przewidziany, lub z innej przyczyny prawo do zaopatrzenia utraci, albo też - gdy umrze, lub utraci prawo do renty pozostała wdowa (art. 25 ustawy i dnia 18 marca 1921 r.).

O ile renty powyższe, razem wzięte, nie przekraczają granicy ustalonej w ustępie pierwszym, pozostałą kwotę rozdziela się pomiędzy dzieci nieślubne, poczem dopiero, o ile pozostaje jeszcze reszta, rozdziela się ją pomiędzy dzieci adoptowane, a w ostatnim rzędzie pomiędzy pozostałych rodziców. Postanowienie zawarte w ustępie drugim, ma też zastosowanie do dzieci nieślubnych, adoptowanych i do rodziców.

§ 135. Rentę wdowią, sierocą i rodzicielską, przyznaje się:

a) po osobach, zmarłych w czynnej służbie wojskowej - od 1 dnia następującego po terminie, za który osoby te pobrały uposażenie czynne;

b) po osobach, zmarłych po zwolnieniu ich z czynnej służby wojskowej bez zaopatrzenia inwalidzkiego - od dnia, następującego po dniu ich śmierci;

e) po inwalidach, pobierających zaopatrzenie - od 1 dnia miesiąca, następującego po ich śmierci, a to pod warunkiem, że zachodzą okoliczności z art. 4 ustawy z dnia 4 sierpnia 1922 r.

Dzieciom, które przyszły na świat po śmierci Ojca, przyznaje się zaopatrzenie od dnia następującego po dniu urodzenia.

Rentę, za okres czasu krótszy, aniżeli 1 miesiąc, oblicza się w ten sposób, że rentę miesięczną dzieli się przez 30 i mnoży przez odnośną ilość dni.

§ 136. 52 W kwestji przyznawania i wymierzania zaopatrzenia dla pozostałych mają zastosowanie postanowienia zawarte w § 31 - 32 niniejszego rozporządzenia z tą zmianą, iż również przeciw orzeczeniu izby skarbowej, dotyczącemu ustalenia związku śmierci poległego, względnie zmarłego, z jego służbą wojskową, pozostali mogą wnieść w ciągu dni 14-tu od dnia doręczenia decyzji izby skarbowej - zażalenie do Ministerstwa Skarbu.

Rozdział  III.

Zapomoga pogrzebowa.

§ 137. O przyznanie zapomogi pogrzebowej (art. 1 ustawy z dnia 4 sierpnia 1922 r.) należy wnieść prośbę do właściwej Izby Skarbowej (§ 31).

Do prośby należy dołączyć:

a) po poległych i zmarłych w oddziałach wojskowych (zakładach) - zaświadczenie dowództwa oddziału (zakładu), że pogrzeb nie odbył się na koszt tego oddziału (zakładu);

b) po zmarłych w innych warunkach - zaświadczenie zwierzchności gminnej, potwierdzone przez władze, administracyjną I instancji, że pogrzeb nie odbył się na koszt Państwa lub samorządu.

Ponadto dołączyć należy metrykę śmierci, o ile takowa nie została już dołączona do podania o przyznanie zaopatrzenia (§ 127), tudzież potwierdzone przez władzę administracyjną I instancji zaświadczenie zakładu pogrzebowego, lub urzędu gminnego, że petent pokrył koszty pogrzebu, wreszcie, o ile zmarły nie pobierał zaopatrzenia inwalidzkiego - zaświadczenie lekarza (zakładu), potwierdzone przez lekarza wojskowego, lub powiatowego (okręgowego), że śmierć zmarłego stoi w związku przyczynowym z jego odbytą służbą wojskową.

§ 138. Podstawą wymiaru zapomogi pogrzebowej jest pełna renta samotnego inwalidy X kategorji, obliczona według miejscowości, w której odbyt się pogrzeb zmarłego.

Do zapomogi pogrzebowej ma zastosowanie § 32 niniejszego rozporządzenia.

⁴⁶ § 124 zmieniony przez § 1 pkt 21 rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1928 r. (Dz.U.28.72.654) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 lipca 1928 r.

⁴⁷ § 125 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 22 rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1928 r. (Dz.U.28.72.654) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 lipca 1928 r.

⁴⁸ § 126 lit. b) zmieniona przez § 1 pkt 23 rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1928 r. (Dz.U.28.72.654) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 lipca 1928 r.

⁴⁹ § 126 lit. c) zmieniona przez § 1 pkt 23 rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1928 r. (Dz.U.28.72.654) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 lipca 1928 r.

⁵⁰ § 128 zmieniony przez § 1 pkt 24 rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1928 r. (Dz.U.28.72.654) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 lipca 1928 r.

⁵¹ § 131 zmieniony przez § 1 pkt 25 rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1928 r. (Dz.U.28.72.654) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 lipca 1928 r.

⁵² § 136:

- zmieniony przez § 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1928 r. (Dz.U.28.72.654) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 lipca 1928 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1928 r. (Dz.U.28.72.654) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 października 1928 r.