Rozdział 5 - Protezy i aparaty ortopedyczne. - Rozporządzenie wykonawcze do ustawy z dnia 18 marca 1921 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i ich rodzin, oraz o zaopatrzeniu rodzin po poległych i zmarłych, których śmierć znajduje się w związku przyczynowym ze służbą wojskową, tudzież do ustawy z dnia 4 sierpnia 1922 r., zmieniającej niektóre postanowienia ustawy z dnia 18 marca 1921 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i ich rodzin, oraz o zaopatrzeniu rodzin po poległych i zmarłych, których śmierć znajduje się w związku przyczynowym ze służbą wojskową.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1923.20.132

Akt utracił moc

Wersja od: 1 listopada 1930 r.

Rozdział  V.

Protezy i aparaty ortopedyczne.

§ 52. Inwalida wojenny otrzymuje protezy i aparaty ortopedyczne na koszt Państwa, jeżeli ich potrzebuje w następstwie kalectwa nabytego wskutek przyczyn wyszczególnionych w art. 2 ustawy z dnia 18 marca 1921 r.

§ 53. Za potrzebne, w rozumieniu § 52 niniejszego rozporządzenia, uważa się protezy i aparaty ortopedyczne, za pomocą których można podnieść sprawność fizyczną inwalidy, usunąć lub zmniejszyć bóle, przeszkodzić pogorszeniu się kalectwa, lub wreszcie pokryć kalectwo inwalidy, o ile ono rzuca się w oczy.

§ 54. Ma podstawie art. 34 ustawy z dnia 18 marca 1921 r., protezy i aparaty ortopedyczne jako środki lecznicze, otrzymują na koszt Państwa także inwalidzi z utratą zdolności zarobkowej poniżej 15%, o ile za pomocą odpowiednich aparatów ortopedycznych można przeszkodzić pogorszeniu się kalectwa, nabytego wskutek przyczyn, wyszczególnionych w art. 2 ustawy z dnia 18 marca 1921 r., lub uniknąć następstw tego kalectwa.

§ 55. 26 O zaopatrywaniu inwalidy w protezę decyduje komisja protezowa, złożona z lekarzy i techników specjalistów. Komisje protezowe rozstrzygają, czy inwalidzi, zgłaszający się o aparaty ortopedyczne odpowiadają warunkowi wyszczególnionemu w § 52 - decydują, jaki aparat jest w myśl § 53 i § 54 danemu inwalidzie potrzebny i są odpowiedzialne za to, aby inwalidom wydawane były tylko aparaty ortopedyczne, wykonane należycie i celowo.

Skład komisji protezowych, ich ilość i terytorjalny zakres działania unormują osobne instrukcje Ministra Pracy i Opieki Społecznej.

§ 56. Inwalida wojenny z amputowaną jedną nogą otrzymuje jedną sztuczną nogę roboczą, mającą służyć do codziennego użytku jako pierwszą.(I) i jedną sztuczną nogę kosmetyczną zapasową (11), która winna być tak wykonana, aby możliwie wiernie naśladowała nogę naturalną.

Ze względu na zawód można inwalidą, o ile sobie tego życzy, zaopatrzyć zamiast w jedną nogą sztuczną roboczą i jedną kosmetyczną, w dwie robocze lub w dwie kosmetyczne, z Których to dwu nóg sztucznych roboczych lub kosmetycznych, zawsze uważa się jedną, wcześniej wydaną, za (Ii) a drugą za (II).

§ 57. 27 Inwalida, pozbawiony obu nóg, otrzymuje podwójną ilość nóg sztucznych, należnych w myśl § 56 inwalidzie z amputowaną jedną nogą.

Inwalida z amputacją obu nóg, który przy pomocy protez może się tylko z trudem poruszać, otrzymuje jedną parą nóg sztucznych 1, a nadto jeden wózek do poruszania się.

Inwalida, okaleczały w taki sposób, że z powodu tego kalectwa nie może poruszać się i u którego zastosowanie aparatów ortopedycznych jest wogóle niemożliwe, lub który mimo zastosowania aparatów ortopedycznych nie może chodzić, otrzymuje jeden wózek do poruszania się.

Bliższe szczegóły określi instrukcja Ministra Pracy i Opieki Społecznej.

§ 58. Przy pierwszem zaopatrzeniu w sztuczne nogi inwalida otrzymuje bezpłatnie jedną parą zwykłego obuwia.

Do nóg sztucznych (I) zaopatrzonych w miejsce kopytka szczudłem, obuwia nie wydaje się; w tym wypadku inwalida otrzymuje obuwie przy wydaniu nogi sztucznej (II), o ile będzie ona z kopytkiem.

§ 59. Okaleczały na kończynach dolnych otrzymuje w razie potrzeby i na życzenie kule i laski w ilości, określonej przez komisję protezową.

§ 60. Inwalida z amputowaną jedną ręką otrzymuje jedną rękę sztuczną roboczą (I) z odpowiedniemi do jego zawodu przyrządami chwytowemi i jedną dłonią sztuczną kosmetyczną, tak skonstruowaną, by mogła być przytwierdzoną do nasady ręki sztucznej roboczej.

Inwalida z amputowaną jedną ręką, który, ze względu na swój zawód, żadnych cięższych robót nie wykonuje, lub który, ze względu na rodzaj kalectwa, takich robót wykonywać nie może, otrzymuje jedną rękę sztuczną kosmetyczną (I), bez przyrządów chwytowych.

Inwalida z amputowaną jedną ręką, który wykonuje sprawnie swój zawód, będący środkiem jego utrzymania, za pomocą sztucznej ręki roboczej, i który byłby na wypadek zepsucia się tej ręki pozbawiony możności zarobkowania, może być zaopatrzony w drugą rękę sztuczną roboczą (II), jednak bez sztucznej dłoni.

Pod pojęciem ręki sztucznej roboczej i kosmetycznej rozumieć należy aparaty, które odpowiadają warunkom, stawianym w § 56 niniejszego rozporządzenia, sztucznym nogom roboczym i kosmetycznym.

§ 61. Inwalida, pozbawiony obu rąk otrzymuje w miejsce każdej utraconej ręki aparat przewidziany w § 60, z wyjątkiem rąk sztucznych roboczych (II), - ma on jednak prawo do zaopatrzenia w specjalne przyrządy chwytowe, mogące ułatwić spełnianie niezbędnych codziennych funkcji.

§ 62. Przy otrzymywaniu sztucznych rąk inwalida otrzymuje bezpłatnie jedną parę rękawiczek.

§ 63. 28 (skreślony).

§ 64. Inwalida, który utracił jedno oko, otrzymuje dwoje sztucznych oczu (I i II).

§ 65. Inwalidzi z ubytkami, niedowładami i zniekształceniami w stopach, i ze skróceniami kończyn dolnych ponad 3 cm., otrzymują jedną parę obuwia ortopedycznego (I).

Pod obuwiem ortopedycznem rozumie się obuwie, wykonane na specjalnych kopytach. Para obuwia ortopedycznego składa się z dwóch trzewików ortopedycznych lub z jednego trzewika ortopedycznego i jednego zwykłego, zależnie od tego, czy kalectwo wymagające obuwia ortopedycznego dotyczy obu nóg, czy jednej.

Trzewiki, które są w ścisłej łączności z części mi składowemi aparatów ustalających, zalicza się również do obuwia ortopedycznego, a wydaje się je po jednej parze (I), która zależnie od tego, czy inwalida otrzymuje aparat ustalający na jedną nogę, czy na obie, składa się z jednego trzewika ortopedycznego i jednego zwykłego, lub z dwu ortopedycznych.

§ 66. Paski przepuklinowe, opaski na brzuch, aparaty podpierające, gorsety, aparaty ustalające, peloty na głowę, protezy szczęk, okulary i t. p., wydaje się w ilości pojedynczej (I).

§ 67. Wyszczególnione w § 65 i § 66 aparaty mogą być wydane w ilości podwójnej (I i II), jeżeli komisja protezową uzna to za konieczne dla uniknięcia przerwy w zarobkowaniu inwalidy, na wypadek zepsucia się aparatu (I).

§ 68. Oprócz aparatów, wyszczególnionych w §§ 56-62 i §§ 64-66 niniejszego rozporządzenia, mogą być inwalidom wydawane także inne aparaty ortopedyczne, jakie komisja protezową uzna za bezwzględnie potrzebne przy danem kalectwie, w ilości pojedyńczej (I), lub podwójnej (I i II)

§ 69. Zaopatrywanie w aparaty ortopedyczne poraź pierwszy winno się odbywać po ukończonym doleczaniu, kiedy kalectwo i ogólny stan zdrowia umożliwiają celowe korzystanie z aparatu ortopedycznego i kiedy z całem prawdopodobieństwem można przypuścić, że w kalectwie nie zajdą w przeciągu przynajmniej 6 miesięcy po zaopatrzeniu w aparat ortopedyczny, takie zmiany, któreby wymagały wymiany aparatu na inny.

§ 70. Sztucznych nóg (II) i sztucznych rąk (II), o ile są przyznane, nie wydaje się prędzej, jak w 6 miesięcy po wydaniu takichże aparatów (I).

Wszystkie inne aparaty ortopedyczne (I i II), a w pewnych wypadkach i sztuczne nogi i ręce, mogą być wydawane równocześnie, o ile komisja protezową nie zadecyduje inaczej.

§ 71. 29 Aparat ortopedyczny powinien służyć inwalidzie na następujący okres czasu, a mianowicie:

noga	sztuczna	robocza	3	lata
"	"	kosmetyczna	5	lat
raka	"	robocza	3	lata
ręka sztuczna kosmetyczna			6	lat
obuwie ortopedyczne			1	rok
gorset			osiemnaście	miesięcy
aparat podpórczy			3	"
aparat ustalający			4	"
opaska na brzuch			3	"
opaska przepuklinowa			3	"
sztuczne oko			1	rok.

W razie wydania obuwia ortopedycznego w podwójnej ilości, zaopatrzenie takie służy na okres podwójny, t. j. na dwa lata.

Przy wydawaniu aparatów tutaj nie wyszczególnionych, komisja protezowa określa według własnego uznania długość czasu, na jaki dany aparat ma służyć, kierując się wzglądami, podanemi w § 72 niniejszego rozporządzenia.

§ 72. Ustalone w § 71 okresy wytrzymałość' mogą być dla poszczególnych aparatów przedłużone lub skrucone przez komisja protezową, o ile to będzie wskazane ze względu na jakość materjału, lub na przypuszczalnie więcej lub mniej intensywne zużywanie aparatu przy wykonywaniu zawodu przez inwalidą,

§ 73. Ponowne zaopatrzenie w aparat ortopedyczny na koszt Państwa może nastąpić, jeżeli komisja protezowa uzna, że aparat jest tak zniszczony, iż do naprawy więcej się nie nadaje w tym znaczeniu, że koszty naprawy przenosiłyby koszty nowego aparatu, lub jeżeli w kalectwie zajdą zmiany, wymagające zastosowania innego aparatu.

§ 74. 30 Przed wydaniem nowego aparatu winien inwalida zniszczony aparat zwrócić, w przeciwnym bowiem razie może komisja protezowa odroczyć wydanie nowego aparatu, najwyżej jednak na czas równający się 1/3 okresu czasu, na jaki uprzednio była ustalona wytrzymałość dla zniszczonego aparatu.

§ 75. Ponowne zaopatrzenie na koszt Państwa w sztuczne dłonie kosmetyczne, rękawiczki, kule i laski, może nastąpić tylko równocześnie z ponownem zaopatrzeniem w te aparaty, do których zostały uprzednio wydane.

§ 76. Ponowne zaopatrzenie w obuwie do nóg sztucznych może nastąpić tylko za zwrotem kosztów i równocześnie z ponownem zaopatrzeniem w sztuczną nogę, do której zostało uprzednio wydane.

§ 77. Ponowne zaopatrzenie w obuwie ortopedyczne składające się z jednego trzewika ortopedycznego i jednego zwykłego, odbywa się w ten sposób, że koszty trzewika ortopedycznego ponosi Państwo, zwykłego zaś inwalida.

§ 78. Jeżeli przez komisję protezową lub w jakikolwiek inny sposób zostanie stwierdzone, że zniszczenie aparatu zostało spowodowane przez złą wolę lub zaniedbanie inwalidy, będzie mu wydanie nowego aparatu na koszt Państwa odroczone, aż do czasu, do jakiego aparat winien by) służyć. O ile takie zniszczenie dotyczy aparatu, który przetrwał już okres wytrzymałości, będzie wydanie na koszt Państwa nowego aparatu odroczone na czas, jaki zniszczony aparat wedle uznania komisji protezowej mógł był jeszcze służyć, - nie dłużej jednak, jak na czas równający się 1/3 okresu wytrzymałości, określonego uprzednio dla zniszczonego aparatu.

Wydanie nowego aparatu w miejsce zniszczonego przez złą wolę lub zaniedbanie inwalidy może nastąpić bez odroczenia, jeżeli inwalida uiści z sumy kosztów aparatu część proporcjonalną do tego okresu czasu przez jaki ten aparat mógłby był jeszcze służyć.

§ 79. Naprawa aparatów ortopedycznych odbywa się na koszt Państwa, z wyjątkiem naprawy obuwia do nóg sztucznych i naprawy tych części obuwia ortopedycznego, które nie są w ścisłym związku z urządzeniem ortopedycznem tego obuwia. Jeżeli przez komisję protezową lub w inny jaki sposób będzie stwierdzone, że zepsucie aparatu ortopedycznego zostało spowodowane przez złą wolę lub zaniedbanie ze strony inwalidy, wszelkie koszty połączone z naprawą aparatu ortopedycznego, niewyłączając kosztów przejazdu inwalidy i transportu aparatu, ponosi inwalida.

§ 80. Wszelkie uszkodzenia aparatu ortopedycznego winien inwalida bezzwłocznie zgłaszać. Zniszczenie aparatu, z powodu niezgłoszenia przez inwalidę naprawy w odpowiednim czasie, będzie uważane jako spowodowane przez zaniedbanie ze strony inwalidy.

§ 81. Państwo zastrzega sobie prawo własności na wydanych protezach i aparatach ortopedycznych w każdem stadjum ich używalności i może zażądać ich zwrotu, z wyjątkiem wyliczonych w ustąpię 2 § 74 niniejszego rozporządzenia. Wobec tego aparaty ortopedyczne wydane przez Państwo, nie mogą być. przez inwalidę, sprzedane ani zamienione.

W razie sprzedaży aparatu będzie inwalida pociągnięty do odpowiedzialności sądowej. W razie zamiany protezy lub aparatu bez zezwolenia komisji protezowej, będzie inwalida pozbawiony prawa do naprawy uszkodzeń do czasu, na jaki zamieniony aparat został wydany.

§ 82. Inwalidzi wojenni, pozostający na służbie w Wojsku Polskiem, jak również inwalidzi, zajmujący stałe stanowiska w służbie państwowej lub samorządowej, otrzymują protezy i aparaty ortopedyczne na koszt Państw.

§ 83. Inwalida jest zobowiązany poddawać się wszelkim przymiarkom i próbom, jakie tylko będą potrzebne do należytego dopasowania mu aparatów ortopedycznych i do wyuczenia ich używania tych aparatów.

§ 84. 31 Wykonywanie nowych aparatów ortopedycznych i ich naprawę, uskuteczniają na polecenie i pod kontrolą komisji protezowych państwowe fabryki protez.

W razie potrzeby mogą komisje protezowe polecać wykonanie nowych aparatów ortopedycznych i naprawę aparatów ortopedycznych fabrykom prywatnym za zgodą Ministra Pracy i Opieki Społecznej.

Koszty, połączone z zaopatrzeniem inwalidy w aparat ortopedyczny lub naprawą w fabryce prywatnej, nie mogą przewyższać kosztów, jakie byłyby połączone z zaopatrzeniem inwalidy w taki aparat lub naprawą, wykonanemi w fabryce państwowej.

§ 85. Zwrot kosztów za aparaty ortopedyczne, sporządzone bez zezwolenia komisji protezowej w fabryce prywatnej, jak również za uskutecznione w ten sposób naprawy aparatów ortopedycznych, jest niedozwolony.

§ 86. Inwalidzie nie wolno czynić w aparatach ortopedycznych żadnych zmian i przeróbek, nie wolno również samowolnie uskuteczniać napraw, za wyjątkiem drobnych uszkodzeń, które zostaną określone w osobnej instrukcji.

Wszelkie uszkodzenia aparatów ortopedycznych, powstałe wskutek czynienia w nich zmian i przeróbek, lub wskutek uskutecznienia własnoręcznie, względnie w fabryce prywatnej bez zezwolenia komisji protezowej, ich naprawy, - pociągną za sobą skutki wyszczególnione w § 81 niniejszego rozporządzenia.

§ 87. (przejściowy). Wszystkie aparaty ortopedyczne, wydane inwalidom do chwili wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, mają służyć taki okres czasu, jaki był dla nich określony dotychczasowemi przepisami, względnie, jaki będzie dla nich dodatkowo określony przez komisję protezową na zasadzie § 72.

§ 88. (przejściowy). Postanowienia, zawarte w §§ 75, 79, 80, 81 niniejszego rozporządzenia, obowiązują również w odniesieniu do aparatów ortopedycznych, wydanych do chwili Wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

§ 89. (przejściowy). Wydanie aparatów ortopedycznych, przyznanych a niewydanych przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia, winno być zaniechane, o ile przyznanie ich sprzeciwia się przepisom niniejszego rozporządzenia o czem winni być interesowani inwalidzi zawiadomieni,

§ 90. (przejściowy). Obuwie do nóg sztucznych i obuwie ortopedyczne, składające się z jednego trzewika ortopedycznego i jednego zwykłego, przyznane powtórnie, lecz niewydane przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia, winno być wydane bezpłatnie o ile nie zajdzie okoliczność przewidziana w § 89.

§ 91. Inwalidzi wojenni odbywający podróże w sprawach zaopatrzenia w aparaty ortopedyczne, względnie ich naprawy mają prawo do zwrotu kosztów podróży i utrzymania, unormowanych w rozdz. VII, część I niniejszego rozporządzenia, tylko w tym wypadku, jeżeli podróż została odbyta na zlecenie odnośnych władz.

§ 92. 32 Sposób postępowania-przy zaopatrywaniu inwalidów wojennych w aparaty ortopedyczne i przy naprawie tych aparatów, określą szczegółowo instrukcje, jakie wyda Minister Pracy i Opieki Społecznej.

²⁶ § 55 zmieniony przez § 1 pkt 18 rozporządzenia z dnia 6 lipca 1929 r. (Dz.U.29.53.429) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 lipca 1929 r.

²⁷ § 57 zmieniony przez § 1 pkt 19 rozporządzenia z dnia 6 lipca 1929 r. (Dz.U.29.53.429) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 lipca 1929 r.

²⁸ § 63 skreślony przez § 1 pkt 11 rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1928 r. (Dz.U.28.72.654) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 lipca 1928 r.

²⁹ § 71 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1928 r. (Dz.U.28.72.654) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 lipca 1928 r.

³⁰ § 74 zmieniony przez § 1 pkt 13 rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1928 r. (Dz.U.28.72.654) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 lipca 1928 r.

³¹ § 84 zmieniony przez § 1 pkt 20 rozporządzenia z dnia 6 lipca 1929 r. (Dz.U.29.53.429) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 lipca 1929 r.

³² § 92 zmieniony przez § 1 pkt 21 rozporządzenia z dnia 6 lipca 1929 r. (Dz.U.29.53.429) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 lipca 1929 r.