Dział 6 - UDZIAŁ PROKURATORA W POSTĘPOWANIU SĄDOWYM W SPRAWACH CYWILNYCH, RODZINNYCH I OPIEKUŃCZYCH ORAZ ZE STOSUNKU PRACY - Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1992.38.163

Akt utracił moc

Wersja od: 12 marca 2007 r.

DZIAŁ  VI

UDZIAŁ PROKURATORA W POSTĘPOWANIU SĄDOWYM W SPRAWACH CYWILNYCH, RODZINNYCH I OPIEKUŃCZYCH ORAZ ZE STOSUNKU PRACY

§  284.  ²⁷²

1. Prokurator, podejmując czynności w granicach zakreślonych przepisami Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw, nie może naruszać zasady swobody kształtowania stosunku cywilnoprawnego, jeżeli treść lub cel tego stosunku nie sprzeciwia się jego istocie, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

2. Prokurator ocenia samodzielnie przesłanki określone w art. 7 kpc uzasadniające inicjowanie przez niego postępowania cywilnego lub zgłoszenie w nim udziału. Jeżeli w postępowaniu przed sądem strony mają zapewnioną ochronę prawną, udział prokuratora w postępowaniu mogą uzasadniać wyjątkowe okoliczności

§  285. 

1. Sprawy cywilne należą do zakresu działania prokuratury, która jest miejscowo właściwa ze względu na siedzibę sądu właściwego do rozpoznania sprawy cywilnej.

2. 273  Prokurator rejonowy uprawniony jest do podjęcia czynności przed sądem okręgowym jako sądem I instancji, jeżeli wyniki postępowania prowadzonego w podległej mu prokuraturze uzasadniają podjęcie takich czynności, chyba że udział przed sądem okręgowym prokuratora prokuratury okręgowej przyczyni się do usprawnienia postępowania. W takim wypadku przekazuje się akta sprawy lub inne materiały prokuratorowi okręgowemu, z wnioskiem o podjęcie czynności.

3. 274  Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio, gdy zachodzi potrzeba udziału prokuratora w postępowaniu odwoławczym w sprawie, w której prokurator rejonowy lub okręgowy uczestniczył przed sądem I instancji.

§ 286. Przed wytoczeniem powództwa na rzecz oznaczonej osoby, złożeniem wniosku o zabezpieczenie powództwa lub wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego prokurator porozumiewa się z osobą zainteresowaną, pouczając ją o przysługujących jej prawach. Jeżeli osoba ta nie zamierza dochodzić przysługujących jej roszczeń, podjęcie przez prokuratora czynności mogą uzasadniać tylko szczególne okoliczności.

§ 287. 275  Powództwo na rzecz Skarbu Państwa o orzeczenie na podstawie art. 412 kc przepadku przedmiotu świadczenia lub jego wartości prokurator wytacza w każdej sprawie, w której zebrany w postępowaniu karnym materiał dowodowy to uzasadnia. Wytoczenie takiego powództwa przez reprezentanta Skarbu Państwa prokurator może inicjować tylko w wyjątkowych wypadkach.

§ 288. 276  W sprawach o roszczenia majątkowe prokurator przed wytoczeniem powództwa powinien zwrócić się na piśmie do osoby obowiązanej o dobrowolne spełnienie świadczenia w zakreślonym terminie.

§ 289. 277  Powództwo określone w art. 57 kpc powinno być wytoczone zwłaszcza wtedy, gdy zachodzi potrzeba ustalenia na podstawie art. 58 kc nieważności umów sprzecznych z prawem albo zawartych w celu obejścia prawa.

§ 290. Składając wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego, prokurator wskazuje osoby zainteresowane w sprawie w rozumieniu art. 510 § 1 kpc w celu umożliwienia im uczestnictwa w postępowaniu.

§ 291. Złożenie przez prokuratora wniosku o ubezwłasnowolnienie może nastąpić po stwierdzeniu, że brak jest innych osób uprawnionych do jego zgłoszenia z mocy art. 545 § 1 kpc albo że osoby uprawnione od tego się uchylają.

§  292.  ²⁷⁸

1. Zgłoszenie udziału prokuratora w toczącym się postępowaniu jest wskazane w szczególności w sprawach:

1) jeżeli okoliczności sprawy wskazują na to, że przedmiot postępowania sądowego ma charakter fikcyjny lub strony dążą do obejścia prawa,

2) przeciwko Skarbowi Państwa o naprawienie szkody wyrządzonej przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonych mu czynności,

3) o stwierdzenie nieważności czynności prawnej zbycia nieruchomości (art. 58 kc w związku z art. 189 kpc),

4) związanych z ochroną dóbr kultury i ochroną praw autorskich,

5) o zwolnienie od egzekucji przedmiotów majątkowych zajętych w postępowaniu karnym, o ile prokurator nie jest jednym z pozwanych,

6) związanych z ochroną rodziny,

7) przeciwko sprawcom szkód na osobie lub mieniu, wywołanych szczególnie drastycznym działaniem sprawców,

8) o roszczenia związane z ochroną środowiska naturalnego.

2. Prokurator zgłasza także udział w sprawie, w której sąd zawiadomił go, w trybie art. 59 kpc, o uznaniu jego udziału za potrzebny; niezgłoszenie udziału w takiej sprawie może nastąpić tylko w wyjątkowych wypadkach.

3. W sprawach, w których postępowanie sądowe toczy się z inicjatywy prokuratora oraz w których wstąpił on do toczącego się już postępowania - jego udział w rozprawach sądowych jest obowiązkowy.

§ 293. 279  (skreślony).

§ 294. 280  O niewstąpieniu do sprawy, w której prokurator otrzymał zawiadomienie z sądu, należy sąd zawiadomić. Prokurator bezzwłocznie zawiadamia sąd również o odstąpieniu od udziału w sprawie.

§  295. 

1. Prokurator może w każdym stadium postępowania zmienić uprzednie stanowisko, cofnąć lub zmienić zgłoszone wnioski procesowe, jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy.

2. Prokurator może cofnąć pozew bez zgody osoby, na której rzecz wytoczył powództwo, chyba że osoba ta wstąpiła do sprawy w charakterze powoda.

3. Prokurator nie jest uprawniony do samodzielnego rozporządzania przedmiotem sporu, a w szczególności nie może zrzec się roszczenia, jak również zawrzeć ugody sądowej zawierającej rozporządzenie przedmiotem sporu.

§ 296. 281  W sprawach z zakresu prawa rodzinnego prokurator wytacza powództwo zwłaszcza wówczas, gdy osoba uprawniona na skutek nieporadności lub z innych ważnych względów nie jest w stanie dochodzić swoich roszczeń bądź też uchyla się od ich dochodzenia ze szkodą dla interesu społecznego.

§ 297. 282  Udział prokuratora w postępowaniu z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego wskazany jest w szczególności w sprawach:

1) o unieważnienie albo o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa,

2) o zaprzeczenie ojcostwa i macierzyństwa, o unieważnienie uznania dziecka i ustalenie bezwzględnej nieważności uznania dziecka,

3) o orzeczenie przysposobienia przez cudzoziemców lub obywateli polskich zamieszkałych za granicą,

4) o rozwiązanie przysposobienia,

5) o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką.

§ 298. W sprawach o roszczenia pracownika ze stosunku pracy lub z zakresu ubezpieczenia społecznego wystąpienie prokuratora z wnioskiem do sądu pracy lub przystąpienie do toczącego się postępowania wskazane jest w szczególności, gdy:

1) wskutek rażącego naruszenia prawa narażony został interes pracownika lub grupy pracowników albo sprawa wywołała poruszenie opinii publicznej lub ma charakter precedensowy,

2) pracownik na skutek bezradności lub wyjątkowej sytuacji życiowej nie jest w stanie dochodzić swoich praw,

3) rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w związku z ujawnieniem przez pracownika przestępstwa w zakładzie pracy albo z powodu wyrażonej przez niego społecznie uzasadnionej krytyki zakładu pracy lub osób pełniących w zakładzie funkcje kierownicze lub związkowe,

4) wskutek rażących zaniedbań zakładu pracy pracownik poniósł szkodę z powodu nieotrzymania świadczenia należnego z ubezpieczenia społecznego bądź nie otrzymał świadczeń pieniężnych przysługujących mu z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

§ 299. 283  W postępowaniu odwoławczym prokurator bierze udział w sprawach, które toczyły się przed sądem I instancji z jego udziałem, chyba że udział ten jest niecelowy.

§ 300. 284  Kasację od orzeczenia sądu drugiej instancji sporządza i wnosi właściwy prokurator okręgowy lub apelacyjny, przedstawiając bezzwłocznie akta sprawy Prokuraturze Krajowej.

²⁷² § 284 zmieniony przez § 1 pkt 66 rozporządzenia z dnia 17 września 2003 r. (Dz.U.03.170.1658) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 września 2003 r.

²⁷³ § 285 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 16 i pkt 17 rozporządzenia z dnia 22 grudnia 2000 r. (Dz.U.01.1.11) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 stycznia 2001 r.

²⁷⁴ § 285 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 67 rozporządzenia z dnia 17 września 2003 r. (Dz.U.03.170.1658) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 września 2003 r.

²⁷⁵ § 287 zmieniony przez § 1 pkt 68 rozporządzenia z dnia 17 września 2003 r. (Dz.U.03.170.1658) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 września 2003 r.

²⁷⁶ § 288 zmieniony przez § 1 pkt 69 rozporządzenia z dnia 17 września 2003 r. (Dz.U.03.170.1658) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 września 2003 r.

²⁷⁷ § 289 zmieniony przez § 1 pkt 70 rozporządzenia z dnia 17 września 2003 r. (Dz.U.03.170.1658) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 września 2003 r.

²⁷⁸ § 292 zmieniony przez § 1 pkt 71 rozporządzenia z dnia 17 września 2003 r. (Dz.U.03.170.1658) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 września 2003 r.

²⁷⁹ § 293 skreślony przez § 1 pkt 15 rozporządzenia z dnia 22 grudnia 2000 r. (Dz.U.01.1.11) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 stycznia 2001 r.

²⁸⁰ § 294 zmieniony przez § 1 pkt 72 rozporządzenia z dnia 17 września 2003 r. (Dz.U.03.170.1658) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 września 2003 r.

²⁸¹ § 296 zmieniony przez § 1 pkt 73 rozporządzenia z dnia 17 września 2003 r. (Dz.U.03.170.1658) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 września 2003 r.

²⁸² § 297 zmieniony przez § 1 pkt 74 rozporządzenia z dnia 17 września 2003 r. (Dz.U.03.170.1658) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 września 2003 r.

²⁸³ § 299:

- zmieniony przez § 1 pkt 69 rozporządzenia z dnia 4 listopada 1996 r. (Dz.U.96.131.619) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 listopada 1996 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 75 rozporządzenia z dnia 17 września 2003 r. (Dz.U.03.170.1658) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 września 2003 r.

²⁸⁴ § 300:

- zmieniony przez § 1 pkt 70 rozporządzenia z dnia 4 listopada 1996 r. (Dz.U.96.131.619) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 listopada 1996 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 16 rozporządzenia z dnia 22 grudnia 2000 r. (Dz.U.01.1.11) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 stycznia 2001 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 76 rozporządzenia z dnia 17 września 2003 r. (Dz.U.03.170.1658) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 września 2003 r.