Rozdział 5 - Zasadnicza służba wojskowa. - Powszechny obowiązek wojskowy.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1963.20.108 t.j.
Akt utracił moc Wersja od: 11 maja 1963 r.
Rozdział V.
Zasadnicza służba wojskowa.
Zasadnicza służba wojskowa.
1.
Obowiązkowi odbycia zasadniczej służby wojskowej podlegają uznani za zdolnych do służby wojskowej: 1)
poborowi, którym nie udzielono odroczenia zasadniczej służby wojskowej, przeznaczeni do odbycia tej służby; 2)
ponadkontyngentowi powołani do odbycia zasadniczej służby wojskowej; 3)
studenci, którzy nie ukończyli wojskowego szkolenia studentów z wynikiem pomyślnym lub zostali skreśleni z listy studentów szkoły wyższej, w której szkolenie to jest prowadzone.2.
Do odbycia zasadniczej służby wojskowej mogą być powołani również ochotnicy uznani za zdolnych do służby wojskowej.1.
Czas trwania zasadniczej służby wojskowej wynosi: 1)
24 miesiące - w wojskach: lądowych, lotniczych, obrony powietrznej kraju i wewnętrznych oraz w jednostkach nadbrzeżnych marynarki wojennej; 2)
36 miesięcy - w jednostkach pływających marynarki wojennej i wojsk wewnętrznych, w jednostkach rakietowych i radiotechnicznych oraz w innych jednostkach na określonych przez Ministra Obrony Narodowej stanowiskach mechaników lotniczych.2.
Zasadnicza służba wojskowa może być odbywana w kilku okresach w ciągu 3 lat. W tym przypadku łączny czas trwania tej służby nie może przekraczać 18 miesięcy. Podział tej służby na okresy ustala Minister Obrony Narodowej.3.
W szczególnych przypadkach Rada Ministrów może ze względu na interes Państwa przedłużyć w drodze uchwały czas trwania zasadniczej służby wojskowej określony w granicach jednego roku.4.
Minister Obrony Narodowej może skrócić czas trwania zasadniczej służby wojskowej dla części żołnierzy odbywających tę służbę w danym roku kalendarzowym, uwzględniając potrzeby Sił Zbrojnych.5.
Skrócenie czasu trwania zasadniczej służby wojskowej w stosunku do żołnierzy wojsk wewnętrznych zarządza Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych.1.
Określony w art. 52 ust. 1 czas trwania zasadniczej służby wojskowej może być dla poborowych i ochotników, którzy odbyli w ramach przysposobienia wojskowego lub w organizacjach sportowych przeszkolenie w specjalnościach szczególnie przydatnych w służbie wojskowej i uzyskali odpowiednie kwalifikacje, skrócony o okres nie przekraczający 1 roku.2.
Skrócenie czasu trwania zasadniczej służby wojskowej, przewidziane w ust. 1, może być stosowane również do żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową, którzy uzyskali kwalifikacje przydatne do pełnienia służby na określonych stanowiskach w wojsku.3.
Warunki skrócenia czasu trwania zasadniczej służby wojskowej przewidzianego w ust. 1 i 2, okresy, o jakie służba ta może być skrócona, i kwalifikacje uzasadniające skrócenie służby określa Minister Obrony Narodowej.1.
Minister Obrony Narodowej lub upoważnione przez niego organy wojskowe mogą przenosić żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową z jednego rodzaju wojsk do innego.2.
Przeniesienie żołnierza do służby w wojskach wewnętrznych lub z wojsk wewnętrznych do innego rodzaju wojsk następuje w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych lub upoważnionymi przez niego organami.3.
W przypadku przeniesienia, o którym mowa w ust. 1 i 2, żołnierz odbywa zasadniczą służbę wojskową przez czas określony dla tego rodzaju wojsk, do którego nastąpiło przeniesienie.4.
Przepisów ust. 1-3 nie stosuje się do żołnierzy pełniących skróconą zasadniczą służbę wojskową przewidzianą w art. 53.1.
Poborowi, którzy nie zostali powołani do odbycia służby wymienionej w art. 52, oraz poborowi, którym udzielono odroczenia tej służby, mogą być przeznaczeni do zasadniczej służby wojskowej w systemie obrony terytorialnej i powołani do tej służby.2.
Zasadnicza służba wojskowa w systemie obrony terytorialnej polega na odbywaniu w okresie 3 lat: 1)
jednodniowych zajęć szkoleniowych, organizowanych w czasie wolnym od pracy, 2)
służby na obozie szkoleniowym, trwającym do 14 dni, 3)
służby innej niż wymienione w pkt 1 i 2, uzasadnionej potrzebami szkoleniowymi lub interesem Państwa.3.
Prezes Rady Ministrów może określić wyjątki od zasady, iż jednodniowe zajęcia szkoleniowe mogą być organizowane tylko w czasie wolnym od pracy.4.
Łączny czas trwania zajęć i służby określonych w ust. 1 nie może przekraczać 60 dni w ciągu każdego roku służby.5.
Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady powoływania do służby określonej w ust. 1, zasady jej odbywania oraz prawa i obowiązki żołnierzy odbywających tę służbę, w tym również zakres i sposób stosowania przepisów ustawy dotyczących szczególnych uprawnień osób podlegających obowiązkowi służby wojskowej oraz ich rodzin, a także przepisów o uposażeniu, umundurowaniu i wyżywieniu żołnierzy.1.
Czas trwania zasadniczej służby wojskowej liczy się od pierwszego dnia okresu wcielenia powołanych do jednostek wojskowych, ustalonego przez Ministra Obrony Narodowej, i kończy się z upływem okresów czasu przewidzianych w art. 52-55.2.
W przypadku wcielenia poza okresem wymienionym w ust. 1 czas trwania zasadniczej służby wojskowej liczy się od dnia wcielenia.1.
Po upływie czasu trwania zasadniczej służby wojskowej określonego w art. 52-56 żołnierza zwalnia się z czynnej służby wojskowej i przenosi do rezerwy.2.
Zwolnienie żołnierza z zasadniczej służby wojskowej przed upływem czasu określonego w art. 52-56 z przeniesieniem go do rezerwy następuje w przypadku uznania go przez wojskową komisję lekarską za niezdolnego do służby w czasie pokoju (kategoria "D").3.
Zwolnieniu z zasadniczej służby wojskowej przed upływem czasu określonego w art. 52-56 podlegają również żołnierze, którzy: 1)
zostali uznani przez wojskową komisję lekarską za zupełnie niezdolnych do służby wojskowej (kategoria "E"); 2)
utracili obywatelstwo polskie.Żołnierzy tych zwalnia się od powszechnego obowiązku wojskowego.
1.
Żołnierza uznanego w czasie odbywania zasadniczej służby wojskowej za czasowo niezdolnego do służby wojskowej ze względu na stan zdrowia (kategoria "B") na okres od 3 miesięcy do jednego roku zwalnia się z tej służby na ten okres czasu - bez przeniesienia do rezerwy.2.
Przed upływem okresu czasu, o którym mowa w ust. 1, żołnierz obowiązany jest stawić się na wezwanie wojskowego komendanta rejonowego przed wojskową komisją lekarską w celu poddania się badaniu lekarskiemu. W przypadku uznania żołnierza za zdolnego do służby wojskowej, wojskowy komendant rejonowy powołuje go w zależności od okresu odbytej zasadniczej służby wojskowej do dalszego odbywania tej służby. Żołnierza uznanego za niezdolnego do służby wojskowej w czasie pokoju (kategoria "D") wojskowy komendant rejonowy zalicza do rezerwy, a zupełnie niezdolnego do służby wojskowej (kategoria "E") - zwalnia od powszechnego obowiązku wojskowego.3.
W przypadku ponownego powołania żołnierza wymienionego w ust. 1 do odbycia zasadniczej służby wojskowej, czas służby odbyty przed zwolnieniem podlega zaliczeniu na poczet okresu służby przewidzianego w art. 52 ust. 1.1.
Jeżeli w okresie odbywania zasadniczej służby wojskowej powstaną warunki uzasadniające uznanie żołnierza za jedynego żywiciela rodziny (art. 27), zwalnia się go z zasadniczej służby wojskowej bez przeniesienia do rezerwy na okres do poboru głównego w następnym roku kalendarzowym. Przepisu tego nie stosuje się do żołnierzy odbywających służbę określoną w art. 55.2.
Zwolnienie z zasadniczej służby wojskowej żołnierza, o którym mowa w ust. 1, zarządza właściwy dowódca okręgu wojskowego (równorzędny) na podstawie decyzji właściwego organu administracji państwowej o uznaniu żołnierza za jedynego żywiciela rodziny.3.
Żołnierz, o którym mowa w ust. 1, obowiązany jest do stawienia się w czasie poboru głównego w następnym roku kalendarzowym po zwolnieniu ze służby wojskowej przed powiatową komisją poborową w celu wydania orzeczenia co do udzielenia mu odroczenia zasadniczej służby wojskowej w trybie i na zasadach przewidzianych dla poborowych (art. 25, art. 27 i art. 30 ust. 1).4.
Do żołnierzy, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 31-33 i art. 58 ust. 3.1.
W sprawach o uznanie żołnierza za jedynego żywiciela rodziny (art. 59 ust. 1) orzeka właściwy dla spraw wewnętrznych organ prezydium powiatowej (miejskiej w miastach stanowiących powiaty miejskie, a w miastach wyłączonych z województw - dzielnicowej) rady narodowej, na wniosek żołnierza lub członka jego rodziny.2.
Od decyzji organu wymienionego w ust. 1 przysługuje żołnierzowi lub członkowi jego rodziny odwołanie do właściwego dla spraw wewnętrznych organu prezydium wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z województwa), którego decyzja jest ostateczna. Odwołanie powinno być wniesione w ciągu 14 dni od daty doręczenia decyzji.3.
Organ wymieniony w ust. 2 może wskutek wniesionego odwołania albo w trybie nadzoru uchylić decyzję organu wymienionego w ust. 1.4.
Minister Spraw Wewnętrznych może w trybie nadzoru uchylić decyzję w sprawie uznania żołnierza za jedynego żywiciela rodziny wydaną z naruszeniem przepisów prawa. Organ, którego decyzja została uchylona, rozpatruje sprawę ponownie i wydaje nową decyzję.5.
Ministrowie Spraw Wewnętrznych i Obrony Narodowej określą w drodze rozporządzenia w porozumieniu z Przewodniczącym Komitetu Pracy i Płac warunki i tryb uznawania żołnierzy za jedynych żywicieli rodzin.1.
W razie zarządzenia w stosunku do żołnierza odbywającego zasadniczą służbę wojskową wykonania kary pozbawienia wolności, w tym również kary zastępczej, zwalnia się go z zasadniczej służby wojskowej bez przeniesienia do rezerwy do czasu odbycia kary, jej darowania lub warunkowego zwolnienia z odbycia reszty kary, chyba że na wniosek właściwego dowódcy nastąpi odroczenie wykonania kary do czasu odbycia przez żołnierza tej służby.2.
Po odbyciu kary, jej darowaniu lub warunkowym zwolnieniu, a w razie skazania na karę dodatkową utraty praw publicznych - po odzyskaniu utraconych praw skazany obowiązany jest zgłosić się do właściwego wojskowego komendanta rejonowego.3.
Wojskowy komendant rejonowy w zależności od wieku i zdolności do służby wojskowej oraz okresu odbytej zasadniczej służby wojskowej powołuje go do dalszego odbywania tej służby lub przenosi do rezerwy albo zwalnia od powszechnego obowiązku wojskowego. Przepis art. 58 ust. 3 stosuje się odpowiednio.Jeżeli w czasie przerwy w odbywaniu zasadniczej służby wojskowej wymienionej w art. 52 ust. 2 powstaną warunki uzasadniające udzielenie żołnierzowi odroczenia tej służby, stosuje się odpowiednio przepisy art. 25-31, art. 33 i art. 58 ust. 3.