Rozdział 3 - Przepisy końcowe. - Powszechne zaopatrzenie emerytalne pracowników i ich rodzin.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1968.3.6

Akt utracił moc

Wersja od: 9 marca 1982 r.

Rozdział  3

Przepisy końcowe.

Art.  111.

1. Renty przyznane na podstawie przepisów o ubezpieczeniu od wypadków, obowiązujących przed dniem 1 lipca 1954 r., osobom, których niezdolność do zarobkowania określona została na mniej niż 45%, wypłaca się w dotychczasowej wysokości.

2. Do rent, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy art. 45, 49 ust. 1 pkt 1, art. 50 ust. 1 pkt 1, art. 51, 52, 60 ust. 2, art. 63, 66 pkt 3, art. 74, 76-79, 80 ust. 4, art. 82-84 i 88-90.

3. Osoby pobierającej rentę, o której mowa w ust. 1, przyznaje się na jej wniosek rentę inwalidzką z tytułu inwalidztwa powstałego w związku z wypadkiem w zatrudnieniu, jeżeli wobec pogorszenia stanu zdrowia wskutek następstw wypadku zaliczono ją co najmniej do III grupy inwalidów.

Art.  112.

Emerytura określona w ustawie przysługuje również pracownikowi, który w dniu 30 czerwca 1954 r. objęty był państwowym systemem emerytalnym i który nabył prawo do renty starczej na podstawie dekretu z tytułu osiągnięcia do dnia 1 lipca 1959 r. 35 lat zatrudnienia i 55 lat życia.

Art.  113.

Renta rodzinna na warunkach określonych w art. 34 przysługuje tylko wówczas, jeżeli pracownik zmarł po wejściu w życie ustawy.

Art.  114.

1. Minister (kierownik urzędu centralnego) może za zgodą Prezesa Rady Ministrów rozwiązać stosunek służbowy z pracownikiem mianowanym, przed osiągnięciem wieku przewidzianego dla rozwiązania stosunku służbowego w przepisach o stosunku służbowym tego pracownika albo gdy przepisy te nie określają granicy wieku jako przyczyny rozwiązania stosunku służbowego - jeżeli pracownik nabył prawo do emerytury na podstawie przepisów niniejszej ustawy.

2. Przepis ust. 1 może być zastosowany również do pracownika, który z powodu nieosiągnięcia wieku emerytalnego lub wymaganego okresu zatrudnienia nie nabył jeszcze prawa do emerytury na podstawie przepisów niniejszej ustawy, z tym że pracownikowi temu przyznaje się - do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego - emeryturę w niepełnym wymiarze, na zasadach, w rozmiarze i trybie określonym przez Radę Ministrów.

3. Emerytura w niepełnym wymiarze, o której mowa w ust. 2, może być przyznana także mianowanemu lub kontraktowemu pracownikowi administracji państwowej, jeżeli nie nabył jeszcze prawa do emerytury, a z którym rozwiązanie stosunku służbowego jest dopuszczalne bez względu na wiek.

Art.  115. ³⁹

 Prezes Rady Ministrów może przyznać emeryturę lub rentę na warunkach i w wysokości innych niż określone w ustawie, jeżeli jest to uzasadnione zasługami osoby, której ta emerytura lub renta ma być przyznana, lub innymi szczególnymi względami. Szczegółowe zasady i tryb przyznawania tych emerytur i rent określi Rada Ministrów.

Art.  116.

 Osobom, które wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych do uzyskania prawa do emerytury lub renty i nie mają niezbędnych środków utrzymania, Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może przyznać wyjątkowo emeryturę lub rentę i określić jej wysokość. Wysokość ta nie może przekraczać stawek przewidzianych w niniejszej ustawie.

Art.  117.

Rada Ministrów określa w drodze rozporządzenia, w jakich przypadkach uważa się za spełniony warunek pozostawania na utrzymaniu wymagany do uzyskania niektórych świadczeń przewidzianych w ustawie.

Art.  118.

Rada Ministrów ustali w drodze rozporządzenia zasady podwyższania, począwszy od dnia 1 stycznia 1971 r. emerytur przysługujących pracownikom, którzy przepracowali w Polsce Ludowej ponad 10 lat i nie nabyli prawa do pełnego zwiększenia emerytury z tytułu okresu zatrudnienia w Polsce Ludowej (art. 22 ust. 2).

Art.  119.

Rada Ministrów określa w drodze rozporządzenia szczegółowe warunki uzyskiwania świadczeń rentowych przez repatriantów.

Art.  120.

1. Na czas pozbawienia rencisty wolności emerytura lub renta może ulec zmniejszeniu, nie więcej jednak niż o 75%.

2. Przewodniczący Komitetu Pracy i Płac określa w drodze rozporządzenia stopień zmniejszenia emerytury lub renty oraz zasady ich wypłacania w okresie pozbawienia rencisty wolności w zależności od sytuacji rodzinnej rencisty.

Art.  121.

Zasiłek pogrzebowy w wysokości określonej w ustawie przysługuje tylko wówczas, jeżeli rencista lub członek jego rodziny zmarł po wejściu w życie ustawy. Jeżeli śmierć nastąpiła przed wejściem w życie ustawy, wysokość zasiłku ustala się na podstawie dekretu.

Art.  122.

1. Nie uspołeczniony zakład pracy lub inna osoba obowiązane są zwrócić organowi rentowemu równowartość świadczeń należnych od tego organu osobom uprawnionym, jeżeli choroba, niezdolność do pracy lub śmierć są następstwem okoliczności, uzasadniających odpowiedzialność nie uspołecznionego zakładu pracy lub innej osoby w myśl przepisów prawa cywilnego. Na żądanie organu rentowego nie uspołeczniony zakład pracy lub inna osoba obowiązane są zwrócić temu organowi zamiast równowartości świadczeń jednorazowe odszkodowanie, obliczone na zasadach prawa cywilnego.

2. Dla roszczeń regresowych wynikających z ust. 1 prawo do żądania zwrotu świadczeń przedawnia się z upływem lat 2 od daty uprawomocnienia się decyzji organu rentowego lub orzeczenia organu odwoławczego. Bieg terminu prekluzyjnego przewidzianego w postępowaniu arbitrażowym liczy się od daty dokonania wypłaty danej raty rentowej.

Art.  123.

1. Renta inwalidzka przewidziana w niniejszej ustawie stanowi w stosunku do uspołecznionego zakładu pracy wynagrodzenie wszelkich szkód spowodowanych inwalidztwem pozostającym w związku z zatrudnieniem w tym zakładzie.

2. Osoba, której przysługuje renta określona w ust. 1, może jednakże dochodzić od uspołecznionego zakładu pracy, w którym jest lub była zatrudniona, roszczeń na podstawie prawa cywilnego, gdy inwalidztwo powstało wskutek wypadku w drodze do pracy i z pracy, jeżeli pracownik przewożony był środkami lokomocji zakładu pracy lub będącymi w dyspozycji zakładu pracy.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do rent rodzinnych.

4. Przepisy ust. 1-3 nie naruszają przepisu art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o świadczeniach pieniężnych przysługujących w razie wypadków przy pracy.

5. Rada Ministrów określi szczegółowe zasady i tryb stosowania przepisów ust. 1-4.

Art.  124.

Roszczenia zainteresowanych o wynagrodzenie szkód oraz roszczenia organów rentowych o zwrot świadczeń - w przypadkach wynikających z art. 24-26 dekretu - podlegają załatwieniu w trybie i na zasadach stosowanych przed wejściem w życie ustawy, jeżeli okoliczności uzasadniające te roszczenia powstały przed jej wejściem w życie.

Art.  125.

Przepisy wydane na podstawie art. 5 ust. 2 pkt 2, art. 17 ust. 5 pkt 1-4 i art. 117 stosuje się odpowiednio przy wykonywaniu ubezpieczeń uregulowanych:

1) ustawą z dnia 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym (Dz. U. Nr 51, poz. 396 z późniejszymi zmianami),

2) dekretem z dnia 28 października 1947 r. o ubezpieczeniu rodzinnym (Dz. U. Nr 66, poz. 414 z późniejszymi zmianami).

Art.  126.

1. Rada Ministrów określi zasady podwyższenia rent pobieranych na podstawie przepisów:

1) ustawy z dnia 13 grudnia 1957 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i nadterminowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1963 r. Nr 55, poz. 299) - przez żołnierzy zwolnionych ze służby wojskowej przed dniem 1 lipca 1958 r. oraz przez członków rodzin pozostałych po żołnierzach zmarłych przed dniem 1 lipca 1958 r. lub po zmarłych rencistach i inwalidach, którzy zostali zwolnieni ze służby wojskowej przed tym dniem,

2) ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszów Milicji Obywatelskiej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 12, poz. 70) - przez funkcjonariuszów zwolnionych ze służby przed dniem 1 stycznia 1958 r. oraz przez członków rodzin pozostałych po funkcjonariuszach zmarłych przed dniem 1 stycznia 1958 r. lub po zmarłych rencistach i inwalidach, którzy zostali zwolnieni ze służby przed tym dniem.

2. Do zaopatrzeń przewidzianych w ustawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio - zamiast powołanych w tych ustawach przepisów dekretu - przepisy niniejszej ustawy.

Art.  127.

1. Traci moc dekret z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1958 r. Nr 23, poz. 97 i z 1965 r. Nr 14, poz. 98).

2. Dekret, o którym mowa w ust. 1, zachowuje jednak moc w przypadkach określonych w ustawie oraz w stosunku do świadczeń emerytalnych uregulowanych odrębnymi przepisami, jeżeli przepisy te przewidują stosowanie tego dekretu.

3. Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie obowiązują przepisy wydane na podstawie dekretu, o którym mowa w ust. 1, ze zmianami wynikającymi z ustawy.

4. Tracą moc przepisy:

1) art. 17 dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13 z późniejszymi zmianami),

2) art. 5 dekretu z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 15, poz. 82 z późniejszymi zmianami),

3) art. 8 ust. 1-3 i 6-9 ustawy z dnia 8 stycznia 1951 r. o przejęciu aptek na własność Państwa (Dz. U. Nr 1, poz. 1),

4) art. 4 i 5 dekretu z dnia 2 lutego 1955 r. o przejęciu taboru żeglugi śródlądowej na własność Państwa (Dz. U. Nr 6, poz. 36),

5) art. 12 ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym (Dz. U. Nr 11, poz. 37),

6) art. 10 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz. U. Nr 17, poz. 71 z późniejszymi zmianami).

Art.  128.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1968 r.

³⁹ Art. 115 zmieniony przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.74.21.116) z dniem 1 stycznia 1975 r.