Rozdział 3 - Wyłączne prawo do odmiany - Nasiennictwo.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2001.53.563 t.j.
Akt utracił moc Wersja od: 1 kwietnia 2002 r.
Rozdział 3
Wyłączne prawo do odmiany
Wyłączne prawo do odmiany
Hodowcy przysługuje prawo do ochrony i zarobkowego korzystania z odmiany, zwane dalej "wyłącznym prawem".
1.
Wyłączne prawo obejmuje:1)
prowadzenie hodowli zachowawczej, a w odniesieniu do jej materiału siewnego wytwarzanie lub rozmnażanie oraz przygotowanie do rozmnażania,2)
zarobkowe korzystanie z odmiany w zakresie:a)
oferowania do sprzedaży, sprzedaży i wszelkich innych form zbywania materiału siewnego,b)
eksportu i importu materiału siewnego,c)
przechowywania materiału siewnego do celów wymienionych w pkt 1 i pkt 2 lit. a) i b),d)
przygotowania materiału siewnego do obrotu.2.
Jeżeli hodowca nie miał możliwości wykonywania wyłącznego prawa w odniesieniu do materiału siewnego chronionej odmiany, prawo to odnosi się do materiału ze zbioru tej odmiany i produktów wytworzonych bezpośrednio z tej odmiany.3.
Wyłączne prawo odnosi się także do:1)
odmian pochodnych odkrytych lub wytworzonych z chronionej odmiany macierzystej niebędącej odmianą pochodną,2)
odmian, które nie różnią się wyraźnie od odmiany chronionej,3)
odmian, w wypadku których wytworzenie materiału siewnego wymaga powtarzalnego używania chronionej odmiany lub odmian wymienionych w pkt 2.4.
Odmianę uznaje się za pochodną od chronionej odmiany macierzystej, jeżeli jest ona wyraźnie odrębna od odmiany macierzystej oraz jeżeli:a)
w przeważającej mierze pochodzi od odmiany macierzystej lub od innej odmiany pochodnej tej samej odmiany macierzystej i zachowuje istotne właściwości wynikające z genotypu bądź kombinacji genotypów odmiany macierzystej,b)
jest zgodna w zakresie ujawnionych istotnych właściwości odmiany macierzystej wynikających z jej genotypu bądź kombinacji genotypów, z wyjątkiem różnic, które wynikają ze stosowania metod hodowlanych polegających na selekcji naturalnej bądź stosowania indukowanych mutantów, selekcji nowych form w odmianach macierzystych, krzyżowań wstecznych.5.
Wyłączne prawo nie dotyczy materiału siewnego i materiału ze zbioru:1)
sprzedanego lub zbytego w inny sposób przez hodowcę lub za jego zgodą, chyba że materiał został wykorzystany przez nabywcę w celu:a)
ponownego wytworzenia materiału siewnego,b)
eksportu, z zachowaniem warunków umożliwiających wytworzenie materiału siewnego danej odmiany w kraju, który nie chroni wyłącznego prawa hodowcy do odmian tego samego rodzaju lub gatunku rośliny,2)
przeznaczonego:a)
do celów doświadczalnych,b)
na własne niezarobkowe potrzeby,c)
do tworzenia nowych odmian, z wyjątkiem odmian wymienionych w ust. 3 pkt 1-3 wykorzystywanych na potrzeby zarobkowe, do których mają zastosowanie przepisy ust. 1-3.1.
Posiadacz gruntów może, bez zgody hodowcy, stosować materiał ze zbioru jako materiał siewny odmiany chronionej lub odmian, o których mowa w art. 25 ust. 3 pkt 1 i 2, roślin określonych w wykazie, o którym mowa w art. 41 pkt 3, w ilości potrzebnej na obsianie lub obsadzenie uprawy gruntowej rośliny rolniczej do 2 ha.2.
Przepis ust. 1 dotyczy materiału ze zbioru wytworzonego i zastosowanego jako materiał siewny na gruntach tego samego posiadacza.3.
Stosowanie materiału siewnego, o którym mowa w ust. 1, odbywa się bez uiszczania wynagrodzenia na rzecz hodowcy.Hodowca korzysta również z praw nieuregulowanych w ustawie, jeżeli wynikają one z porozumień międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.
1.
Wyłączne prawo:1)
odnosi się do odmian wszystkich rodzajów i gatunków roślin,2)
powstaje od dnia jego przyznania,3)
trwa 30 lat - w odniesieniu do odmian winorośli oraz drzew i ich podkładek,4)
trwa 25 lat - w odniesieniu do odmian niewymienionych w pkt 3.2.
Wyłączne prawo jest dziedziczne lub zbywalne w drodze umowy zawartej w formie pisemnej.1.
Jeżeli odmianę wspólnie wytworzono lub odkryto u dwóch lub więcej hodowców, wyłączne prawo przysługuje im łącznie.2.
Po przyznaniu wyłącznego prawa każdy ze współuprawnionych może, bez zgody pozostałych współuprawnionych, korzystać z wyłącznego prawa i dochodzić roszczeń z powodu jego naruszenia, z tym że do przeniesienia, udzielenia licencji lub innego rozporządzenia wspólnym prawem wymagana jest zgoda wszystkich współuprawnionych. Współuprawnieni mogą inaczej regulować wzajemne prawa i obowiązki.1.
Przyznanie wyłącznego prawa następuje na wniosek hodowcy odmiany.2.
Wyłączne prawo przyznaje się, jeżeli:1)
odmiana jest nowa, odrębna, wyrównana i trwała,2)
hodowca nadał odmianie nazwę odpowiadającą obowiązującym wymaganiom.3.
Odmianę uważa się za nową, jeżeli przed zgłoszeniem wniosku o przyznanie wyłącznego prawa jej hodowca nie sprzedał lub w inny sposób nie przekazał do wykorzystania w celach zarobkowych materiału siewnego lub materiału ze zbioru albo nie wyraził na to zgody:1)
w kraju - przez okres dłuższy niż jeden rok,2)
za granicą - przez okres dłuższy niż sześć lat co do odmian drzew i ich podkładek, a przez okres dłuższy niż cztery lata co do odmian innych roślin.4.
Nie uważa się za wykorzystywanie w celach zarobkowych materiału siewnego lub materiału ze zbioru odmiany, jeżeli w umowie zawartej z hodowcą odmiany postanowiono, że materiał mogący służyć do wytworzenia materiału siewnego nie może być zbywany osobom trzecim.1.
Pierwszeństwo do przyznania wyłącznego prawa ustala się według daty otrzymania wniosku o jego przyznanie.2.
Hodowca, który złożył wniosek o przyznanie za granicą wyłącznego prawa, może korzystać w kraju z prawa pierwszeństwa do przyznania wyłącznego prawa w okresie dwunastu miesięcy od daty najwcześniejszego złożenia wniosku za granicą.3.
Przepis ust. 2 dotyczy wniosków o przyznanie wyłącznego prawa, złożonych w państwach będących stronami odpowiednich porozumień międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.1.
Hodowca, który złożył wniosek o przyznanie wyłącznego prawa, korzysta z tymczasowego wyłącznego prawa od daty jego złożenia.2.
Przepisy dotyczące wyłącznego prawa stosuje się odpowiednio do tymczasowego wyłącznego prawa.3.
Tymczasowe wyłączne prawo ustaje z dniem podjęcia decyzji o przyznaniu lub odmowie przyznania wyłącznego prawa.1.
Przed przyznaniem wyłącznego prawa przeprowadza się urzędowe badanie w celu stwierdzenia, czy odmiana jest odrębna, wyrównana i trwała, chyba że uznano za wystarczające wyniki badań i inne informacje dostarczone przez hodowcę ubiegającego się o przyznanie wyłącznego prawa. Przepis art. 13 ust. 2 stosuje się odpowiednio.2.
Hodowca powinien dostarczyć terminowo i na własny koszt materiał siewny oraz udzielić informacji i wyjaśnień niezbędnych do badania odmiany, w przeciwnym razie może to stanowić podstawę odmowy przyznania wyłącznego prawa.3.
Jeżeli nastąpiła zmiana hodowcy odmiany, nowy hodowca jest obowiązany powiadomić o tym Centralny Ośrodek w terminie do 30 dni.Zgłoszenie wniosku o przyznanie wyłącznego prawa, urzędowe badanie odmiany oraz przyznanie i utrzymywanie wyłącznego prawa podlega opłacie, zwanej dalej "opłatą za ochronę".
1.
Dyrektor Centralnego Ośrodka, w drodze decyzji administracyjnej, przyznaje wyłączne prawo, odmawia przyznania lub stwierdza nieważność wyłącznego prawa albo pozbawia hodowcę tego prawa.2.
Nieważność wyłącznego prawa stwierdza się, jeżeli:1)
odmiana w dniu przyznania wyłącznego prawa nie była nowa i odrębna,2)
odmiana w dniu przyznania wyłącznego prawa nie była wyrównana lub trwała, a przyznano je na podstawie informacji i dokumentów dostarczonych przez jej hodowcę,3)
wyłączne prawo przyznano osobie nieuprawnionej.3.
Pozbawienie hodowcy wyłącznego prawa następuje przy zastosowaniu odpowiednio przepisów art. 20 pkt 1 i pkt 2 lit. a) i c), art. 21 pkt 2 lit. a) i c).1.
Centralny Ośrodek prowadzi księgę ochrony wyłącznego prawa do odmian, zwaną dalej "księgą", oraz spis odmian zgłoszonych do przyznania wyłącznego prawa, zwany dalej "spisem".2.
Księga jest urzędowym wykazem chronionych odmian i ich hodowców.3.
Spis jest urzędowym wykazem odmian zgłoszonych do przyznania wyłącznego prawa i hodowców posiadających tymczasowe wyłączne prawo do tych odmian.4.
Przepisy art. 12 dotyczące rejestru stosuje się odpowiednio do księgi i spisu.5.
Hodowcy, któremu przysługuje wyłączne prawo do odmiany, wydaje się świadectwo przyznania wyłącznego prawa, a na jego wniosek - świadectwo tymczasowego wyłącznego prawa.Nazwa odmiany, do której złożono wniosek o przyznanie wyłącznego prawa, podlega ochronie od dnia złożenia wniosku. Przepisy art. 8 ust. 4 stosuje się odpowiednio.
1.
Hodowca może, w drodze umowy licencyjnej, udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z wyłącznego prawa.2.
Umowa licencyjna wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.3.
Jeżeli hodowca udzielił licencji pełnej, licencjobiorca ma prawo niewyłącznego korzystania ze wszystkich uprawnień przysługujących hodowcy, wymienionych w art. 25 ust. 1-3, w art. 26 ust. 3 z zastrzeżeniem art. 26 ust. 4 oraz art. 27, chyba że w umowie licencyjnej postanowiono inaczej.4.
Korzystający z licencji może udzielić sublicencji tylko za zgodą hodowcy wyrażoną w formie pisemnej.5.
Udzielenie licencji niewyłącznej nie wyklucza możliwości udzielania dalszych licencji na korzystanie z wyłącznego prawa, a także jednoczesnego korzystania z wyłącznego prawa przez hodowcę, chyba że w umowie licencyjnej postanowiono inaczej.6.
W przypadku udzielenia licencji obejmującej uprawnienia do prowadzenia hodowli zachowawczej umowa staje się skuteczna wobec osób trzecich z dniem wpisania jej do księgi lub spisu.7.
Licencjobiorca wyłączny może na równi z licencjodawcą dochodzić roszczeń z powodu naruszenia wyłącznego prawa, chyba że umowa licencyjna stanowi inaczej.1.
Jeżeli hodowca lub licencjobiorca nie zachowują chronionej odmiany lub odmiany określonej w art. 25 ust. 3 albo nie dostarczają na rynek materiału siewnego lub materiału ze zbioru, minister właściwy do spraw rolnictwa może udzielić, w drodze decyzji, licencji przymusowej innej osobie na korzystanie z wyłącznego prawa, określając jednocześnie szczegółowe wymagania dotyczące korzystania z tego prawa oraz obowiązki hodowcy wobec licencjobiorcy.2.
Licencja przymusowa ma charakter niewyłączny i nie ogranicza prawa hodowcy do udzielania licencji określonej w art. 38 ust. 1-4.Jeżeli osoba nieuprawniona zgłosiła wniosek o przyznanie wyłącznego prawa lub jeżeli przyznano to prawo osobie nieuprawnionej, hodowca odmiany może żądać:
1)
odmowy przyznania wyłącznego prawa lub jego unieważnienia,2)
przyznania mu wyłącznego prawa, z tym że:a)
za datę zgłoszenia wniosku o przyznanie wyłącznego prawa przyjmuje się datę zgłoszenia wniosku przez osobę nieuprawnioną,b)
uznaje się dokumentację dostarczoną przez osobę nieuprawnioną i poniesione przez nią opłaty za ochronę, a także wyniki urzędowego badania odrębności, wyrównania i trwałości.Minister właściwy do spraw rolnictwa, w drodze rozporządzenia, określi:
1)
szczegółowe wymagania obowiązujące przy składaniu wniosku o przyznanie wyłącznego prawa i urzędowym badaniu odmian, przyznaniu i pozbawieniu wyłącznego prawa oraz prowadzeniu księgi i spisu, mając na uwadze zapewnienie ochrony prawa hodowcy do odmiany,2)
stawki opłaty za ochronę, sposób oraz termin ich pobierania, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, mając na uwadze koszty związane z prowadzeniem badań i przyznaniem wyłącznego prawa,3)
wykaz roślin, których materiał siewny ze zbioru odmiany chronionej może być przez posiadacza gruntów stosowany jako materiał siewny bez zgody hodowcy w ilości potrzebnej na obsianie lub obsadzenie uprawy gruntowej rośliny rolniczej do 2 ha, mając na uwadze możliwość zapoznania się producentów z nowymi odmianami.