Tytuł 9A - KONTROLA CELNA - Kodeks celny.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2001.75.802 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 10 sierpnia 2003 r.

Tytuł  IXA

KONTROLA CELNA

Dział  I

Przepisy ogólne

Art.  277¹.  ¹⁷⁹

§ 1. W celu ustalenia zgodności z przepisami prawa, przywozu towaru na polski obszar celny lub wywozu z tego obszaru, organ celny może w szczególności:

1) kontrolować dokumenty i dane handlowe, w tym także sporządzone z zastosowaniem technik elektronicznego przetwarzania danych,

2) ustalać tożsamość osób,

3) dokonywać oględzin towarów,

4) kontrolować księgowość,

5) badać towary i pobierać ich próbki,

6) przeprowadzać rewizję celną,

7) zatrzymywać i kontrolować środki transportu,

8) przeszukiwać osoby i pomieszczenia.

§ 2. Ponadto organ celny może zatrzymać pojazd lub inny środek przewozowy i dokonać kontroli rodzaju paliwa, poprzez pobranie próbek paliwa ze zbiornika pojazdu lub innego środka przewozowego. W razie stwierdzenia nieprawidłowości organ celny sporządza protokół i przekazuje go właściwym organom.

§ 3. 180  Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób oraz tryb przeprowadzenia kontroli, o której mowa w § 2, uwzględniając konieczność stosowania skutecznych metod technicznych w tym zakresie.

Art.  277². 

§ 1. Jeżeli nie można w inny sposób stwierdzić, czy osoba przewozi towary nieprzedstawione lub niezgłoszone, organ celny może przeszukać tę osobę.

§ 2. Przeszukanie nie powinno naruszać godności osobistej osoby przeszukiwanej oraz powinno być przeprowadzone przez osobę tej samej płci, w warunkach wykluczających obecność osób postronnych.

§ 3. W wypadku uzasadnionego podejrzenia, że osoba ukrywa towary w swoim organizmie, można skierować tę osobę na specjalistyczne badania lekarskie.

§ 4. Z przeprowadzonego przeszukania osoby sporządza się protokół, a w wypadku wykonywania badań, o których mowa w § 3, na wniosek osoby, która została poddana tym badaniom, organ celny wydaje zaświadczenie o terminie i miejscu ich przeprowadzania.

Art.  277³. 

§ 1. Czynności kontroli celnej mogą być prowadzone w siedzibie kontrolowanego oraz w innych miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością bądź w miejscach, w których mogą się znajdować towary wprowadzone na polski obszar celny z zagranicy lub dokumenty dotyczące tych towarów.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również w wypadku, gdy kontrolowany prowadzi działalność bądź przechowuje towary lub dokumenty w lokalu mieszkalnym.

§ 3. Organ celny może wchodzić do lokalu mieszkalnego w wypadku uzasadnionego podejrzenia, że znajduje się w nim towar lub dokumenty dotyczące towaru, którego rodzaj lub ilość wskazują na przeznaczenie do działalności gospodarczej i który został wprowadzony na polski obszar celny z naruszeniem przepisów prawa. Przepisy Kodeksu postępowania karnego o przeszukaniu stosuje się odpowiednio.

§ 4. Jeżeli kontrolowany posiada oddziały lub zakłady na terenie właściwości innego organu celnego niż właściwy dla siedziby kontrolowanego, do przeprowadzenia czynności kontroli celnej w tym oddziale lub zakładzie upoważniony jest również organ celny właściwy ze względu na siedzibę kontrolowanego.

Art.  277⁴. 

Osoba posiadająca towary jest zobowiązana na jej koszt do wykonywania czynności umożliwiających przeprowadzenie kontroli celnej, a w szczególności do rozładowania, okazania oraz załadowania towaru po zakończeniu czynności kontroli celnej.

Art.  277⁵. 

Każda osoba będąca w posiadaniu towaru, środka transportu lub osoba odpowiedzialna za wykonanie obowiązków wynikających z przepisów prawa celnego zobowiązana jest do niezwłocznego zawiadomienia organu celnego o stwierdzeniu naruszenia, usunięcia lub zniszczenia zamknięć celnych bez zgody organu celnego.

Art.  277⁶. 

Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, warunki wykonywania czynności kontroli celnej, ze szczególnym uwzględnieniem rodzajów procedur celnych oraz kontrolowanych towarów.

Dział  II

Kontrola celna towarów wprowadzanych na polski obszar celny lub wyprowadzanych z polskiego obszaru celnego

Art.  277⁷. 

Jeżeli organ celny stwierdzi, że deklaracja skrócona obejmująca przedstawione towary nie spełnia wymogów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 42 § 3, lub gdy wraz z przedstawieniem towaru nie została złożona deklaracja skrócona albo dokumenty, które mogą być wykorzystane w charakterze tej deklaracji, a organ celny nie odstąpił od wymogu złożenia deklaracji skróconej, towar składa się w magazynie celnym, w depozycie urzędu celnego lub w innym miejscu wskazanym przez organ celny.

Art.  277⁸. 

§ 1. W wypadku podejmowania czynności kontroli celnej dotyczących wprowadzanych na polski obszar celny lub wyprowadzanych z polskiego obszaru celnego przesyłek pocztowych, organ celny może w szczególności kontrolować dokumenty pocztowe, w tym wykazy i deklaracje, oraz sprawdzać liczbę przywożonych lub wywożonych paczek z liczbą wskazaną w wykazie zdawczym.

§ 2. Rewizję celną przesyłek pocztowych i pobieranie próbek towarów w nich przesyłanych przeprowadza się w obecności zgłaszającego lub pracownika urzędu pocztowego.

Art.  277⁹. 

W wypadku towarów wprowadzanych na polski obszar celny lub wyprowadzanych z polskiego obszaru celnego przez podróżnych, organ celny może w szczególności:

1) ustalać tożsamość osoby, w tym kontrolować dokumenty uprawniające do przekraczania granicy państwowej,

2) przeprowadzać rewizję celną bagażu,

3) 181  (skreślony),

4) przeszukiwać osoby.

Art.  277¹⁰. 

§ 1. W celu ustalenia, czy towary zostały wprowadzone na polski obszar celny lub wyprowadzone z tego obszaru zgodnie z przepisami prawa celnego, organ celny może zatrzymywać środki transportu i podejmować inne czynności kontroli celnej.

§ 2. 182  Zatrzymanie środków transportu może być dokonane tylko przez umundurowanych funkcjonariuszy celnych znajdujących się w pobliżu oznakowanego pojazdu służbowego.

§ 3. Zatrzymywanie środków transportu, innych niż środki transportu przemieszczające się po drodze, odbywa się przy udziale innych służb lub instytucji, a w szczególności:

1) policji,

2) Straży Granicznej,

3) służb lotniczych i morskich,

4) służb administracji kolei państwowych.

§ 4. Po zatrzymaniu środka transportu organ celny może w szczególności:

1) kontrolować dokumenty i dane dotyczące środka transportu oraz osoby kierującej pojazdem, z wyłączeniem dokumentów uprawniających do kierowania środkiem transportu, z zastrzeżeniem § 5,

2) kontrolować dokumenty dotyczące przewożonych towarów,

3) sprawdzać zamknięcia celne, jeżeli z dokumentów wynika, że zostały one nałożone,

4) przeprowadzać rewizję środków transportu i towarów.

§ 5. Organ celny może kontrolować dokumenty uprawniające do kierowania środkiem transportu, jeżeli osoba kontrolowana nie posiada innych dokumentów pozwalających określić jej tożsamość albo występuje uzasadniona wątpliwość co do ich autentyczności.

§ 6. 183  Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób oznakowania pojazdów służbowych Służby Celnej, uwzględniając w szczególności zapewnienie jednoznacznej identyfikacji pojazdów.

Art.  277¹¹. 

§ 1. Organ celny, w drodze decyzji, może zarządzić konwój celny, w wypadku gdy:

1) niemożliwe jest nałożenie zamknięć celnych, a zachowanie tożsamości towaru jest niezbędne do przestrzegania warunków procedury celnej lub istnieje uzasadnione podejrzenie, że towar może zostać usunięty spod dozoru celnego,

2) istnieje uzasadnione podejrzenie, że towary nie zostaną dostarczone do urzędu celnego albo miejsca uznanego lub wyznaczonego przez organ celny,

3) kwota długu celnego mogącego powstać w związku z przewozem towarów w ramach procedury tranzytu jest wyższa niż kwota zabezpieczenia,

4) procedurą tranzytu objęte są towary niekrajowe, których przemieszczanie ma się zakończyć poza polskim obszarem celnym,

5) w ramach procedury tranzytu przewożone są towary, których przewóz jest związany ze zwiększonym ryzykiem.

§ 2. Organ celny może zobowiązać osobę odpowiedzialną za wykonywanie czynności przewidzianych przepisami prawa celnego, aby określone czynności w ramach konwoju celnego wykonywały wyspecjalizowane jednostki działające w zakresie ochrony osób lub mienia.

§ 3. Koszty konwoju celnego ponosi osoba odpowiedzialna za wykonywanie obowiązków przewidzianych przepisami prawa celnego.

Art.  277¹². 

§ 1. Organ celny, w drodze decyzji, może zarządzić strzeżenie przez funkcjonariuszy celnych towarów w wypadku, gdy:

1) towar wprowadzony na polski obszar celny na skutek nieprzewidzianych okoliczności lub działania siły wyższej nie zostanie dostarczony do urzędu celnego albo miejsca wyznaczonego lub uznanego przez organ celny,

2) towar wprowadzony na polski obszar celny wymaga przeładunku,

3) towar czasowo składowany nie może zostać przekazany do depozytu lub do magazynu celnego.

§ 2. W wypadku, o którym mowa w art. 277¹¹ § 1 pkt 1, organ celny zamiast konwoju może zarządzić strzeżenie towaru.

§ 3. Przepis art. 277¹¹ § 3 stosuje się odpowiednio.

Dział  III

Kontrola celna wykonywana poza urzędem celnym

Art.  277¹³. 

§ 1. 184  Czynności kontroli celnej, wykonywane poza urzędem celnym albo miejscem wyznaczonym lub uznanym przez organ celny, są prowadzone po uzyskaniu upoważnienia organu celnego. Upoważnienie powinno określać zakres kontroli celnej.

§ 2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór upoważnienia, o którym mowa w § 1.

Art.  277¹⁴. 

§ 1. Organ celny dokonujący czynności kontroli celnej obowiązany jest okazać kontrolowanemu upoważnienie do jej przeprowadzenia oraz legitymację służbową.

§ 2. Jeżeli kontrolowanym jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, upoważnienie oraz legitymacja służbowa okazywane są członkom zarządu, wspólnikowi lub innej osobie upoważnionej do reprezentowania lub prowadzenia spraw kontrolowanego.

§ 3. W razie nieobecności osób, o których mowa w § 1 i 2, upoważnienie oraz legitymacja służbowa okazywane są pracownikowi lub osobie czynnej w miejscu wszczęcia kontroli celnej.

§ 4. Okazanie upoważnienia osobom, o których mowa w § 1-3, jest równoznaczne z zawiadomieniem o rozpoczęciu kontroli celnej.

§ 5. Kopię upoważnienia pozostawia się kontrolowanemu.

§ 6. Organ celny dokonujący czynności kontroli celnej może wchodzić na grunt oraz do budynków, lokalu lub innych pomieszczeń.

Art.  277¹⁵. 

§ 1. Czynności kontroli celnej dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego wskazanej, chyba że kontrolowany zrezygnuje z prawa uczestniczenia w czynnościach kontroli celnej. Jeżeli kontrolowanym jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, czynności kontroli celnej dokonuje się w obecności osób upoważnionych.

§ 2. Oświadczenie o rezygnacji z prawa uczestnictwa w czynnościach kontroli celnej składane jest na piśmie. W razie odmowy złożenia oświadczenia organ celny wykonujący czynności kontroli celnej dokonuje odpowiedniej adnotacji, dołączając ją do akt sprawy.

§ 3. W wypadku nieobecności kontrolowanego lub osób wymienionych w art. 277¹⁴ § 2 czynności kontroli celnej dokonywane są w obecności przywołanego świadka, chyba że spełnienie tego warunku uniemożliwiałoby lub znacznie utrudniało wykonywanie czynności kontroli celnej. Świadek nie musi być obecny przy czynnościach kontroli celnej dotyczących przeprowadzenia dowodu z ksiąg, ewidencji, zapisków lub innych dokumentów.

§ 4. Z czynności kontroli celnej, dokonywanych podczas nieobecności kontrolowanego lub osób wymienionych w art. 277¹⁴ § 2, sporządza się protokół, który niezwłocznie doręcza się kontrolowanemu.

Art.  277¹⁶. 

§ 1. Kontrolowany, osoba upoważniona do reprezentowania lub prowadzenia spraw kontrolowanego, pracownik oraz osoba współdziałająca z kontrolowanym są obowiązani umożliwić wykonywanie czynności kontroli celnej, a w szczególności:

1) udostępnić towary, dokumenty lub środki transportu oraz zapewnić dostęp do pomieszczeń oraz innych miejsc będących przedmiotem kontroli,

2) umożliwić pobranie próbek towarów,

3) zapewnić wgląd w dokumenty i ewidencje objęte zakresem kontroli, także sporządzone z zastosowaniem technik elektronicznego przetwarzania danych, a zwłaszcza dokumenty handlowe, księgowe i finansowe, nawet jeżeli mają one charakter poufny,

4) umożliwić sporządzenie kopii dokumentów,

5) umożliwić sporządzenie szkiców, filmowanie i fotografowanie oraz dokonywanie nagrań dźwiękowych,

6) przeprowadzić na żądanie organu celnego inwentaryzację w zakresie niezbędnym na potrzeby kontroli,

7) wydać za pokwitowaniem towary lub dokumenty, jeżeli organ celny uzna za niezbędne przeprowadzenie ich dalszej analizy lub dokładniejszej kontroli,

8) udostępnić w niezbędnym zakresie środki łączności, a także inne urządzenia techniczne, jeżeli są one niezbędne do wykonania kontroli,

9) udzielić niezbędnej pomocy technicznej, jeżeli dokumenty lub ewidencje będące przedmiotem kontroli zostały sporządzone z zastosowaniem technik elektronicznego przetwarzania danych.

10) 185  przedstawić na żądanie organu celnego urzędowe tłumaczenie na język polski dokumentów, mających znaczenie dla kontroli celnej, sporządzonych w języku obcym,

11) 186  zapewnić warunki do pracy, w tym, w miarę możliwości, samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania dokumentów.

§ 1a. 187  Obowiązki określone w § 1, z wyjątkiem obowiązków wskazanych w pkt 4 i 8, kontrolowany powinien wykonać nieodpłatnie.

§ 2. Kontrolowany jest obowiązany udzielać wszelkich wyjaśnień w sprawach objętych zakresem kontroli celnej.

§ 3. Osoby upoważnione do reprezentowania lub prowadzenia spraw kontrolowanego, pracownicy oraz osoby współdziałające z kontrolowanym są obowiązani udzielać wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli celnej, wynikających z zakresu wykonywanych czynności lub zadań.

§ 4. Organ celny dokonujący czynności kontroli celnej może przesłuchiwać świadków.

Art.  277¹⁷. 

§ 1. W trakcie przeprowadzania czynności kontroli celnej organ celny sporządza protokoły w szczególności z:

1) kontroli dokumentów i ewidencji,

2) zabezpieczenia dokumentów i dowodów rzeczowych,

3) rewizji celnej,

4) przesłuchania świadków,

5) pobierania próbek towarów i ich badania.

§ 2. Organ celny obowiązany jest zapoznać osobę obecną przy czynnościach kontrolnych z treścią protokołów.

§ 3. Protokoły, o których mowa w § 1, podpisują organ celny i osoby obecne przy czynnościach kontroli celnej. Jeżeli osoba obecna przy czynnościach kontroli celnej odmówi podpisania protokołów, organ celny obowiązany jest umieścić w protokołach odpowiednią adnotację.

§ 4. Osoba obecna przy czynnościach kontroli celnej może, w terminie 7 dni od zapoznania jej z treścią protokołów, zgłosić zastrzeżenia.

Art.  277¹⁸. 

§ 1. Z przeprowadzonych czynności kontroli celnej sporządza się protokół pokontrolny.

§ 2. Protokół pokontrolny powinien zawierać:

1) wskazanie kontrolowanego,

2) wskazanie osób kontrolujących,

3) określenie przedmiotu i zakresu kontroli celnej,

4) określenie miejsca i czasu przeprowadzenia czynności kontroli celnej,

5) opis dokonanych ustaleń,

6) przedstawienie dowodów,

7) pouczenie o prawie złożenia zastrzeżeń lub wyjaśnień.

§ 3. Organ celny obowiązany jest zapoznać kontrolowanego z treścią protokołu pokontrolnego.

§ 4. Protokół pokontrolny podpisuje organ celny wykonujący czynności kontroli celnej oraz kontrolowany.

§ 5. Jeżeli kontrolowany odmówi podpisania protokołu pokontrolnego, organ celny obowiązany jest umieścić w protokole pokontrolnym odpowiednią adnotację.

§ 6. Jeżeli kontrolowany nie był obecny przy wykonywaniu czynności kontroli celnej, organ celny obowiązany jest umieścić w protokole pokontrolnym odpowiednią adnotację.

§ 7. Protokół pokontrolny sporządza się w trzech egzemplarzach, z których jeden doręcza się kontrolowanemu.

§ 8. Kontrolowany w terminie 14 dni od dnia doręczenia protokołu pokontrolnego może zgłosić zastrzeżenia lub wyjaśnienia.

§ 9. Organ celny jest obowiązany rozpatrzyć zastrzeżenia, o których mowa w § 8, i w terminie 14 dni zawiadomić kontrolowanego o sposobie ich załatwienia.

§ 10. W razie niezłożenia zastrzeżeń w terminie określonym w § 8, przyjmuje się, że kontrolowany nie kwestionuje ustaleń kontroli celnej.

§ 11. Zastrzeżenia, o których mowa w § 8, oraz ustosunkowanie się organu celnego do tych zastrzeżeń stanowią integralną część protokołu.

Art.  277^18a.  ¹⁸⁸

§ 1. W sprawach nieuregulowanych w tytule IXa ustawy stosuje się odpowiednio art. 270¹ tej ustawy oraz przepisy rozdziałów 2, 5, 6, 10, 11, 14, 16, 22 i 23 działu IV ustawy - Ordynacja podatkowa, z wyłączeniem art. 182-184 i art. 190.

§ 2. W kwestiach powiadomienia o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych lub oględzin stosuje się odpowiednio art. 289 ustawy - Ordynacja podatkowa.

¹⁷⁹ Art. 277¹ zmieniony przez art. 9 pkt 5 ustawy z dnia 7 czerwca 2002 r. o zniesieniu Generalnego Inspektora Celnego, o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.02.89.804) z dniem 1 lipca 2002 r.

¹⁸⁰ Art. 277¹ § 3 dodany przez art. 1 pkt 69 ustawy z dnia 23 kwietnia 2003 r. (Dz.U.03.120.1122) zmieniającej nin. ustawę z dniem 10 sierpnia 2003 r.

¹⁸¹ Art. 277⁹ pkt 3 skreślony przez art. 45 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe (Dz.U.02.141.1178) z dniem 1 października 2002 r.

¹⁸² Art. 277¹⁰ § 2 zmieniony przez art. 9 pkt 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2002 r. o zniesieniu Generalnego Inspektora Celnego, o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.02.89.804) z dniem 1 lipca 2002 r.

¹⁸³ Art. 277¹⁰ § 6 dodany przez art. 1 pkt 70 ustawy z dnia 23 kwietnia 2003 r. (Dz.U.03.120.1122) zmieniającej nin. ustawę z dniem 10 sierpnia 2003 r.

¹⁸⁴ Art. 277¹³ § 1 zmieniony przez art. 14 pkt 7 ustawy z dnia 20 marca 2002 r. o przekształceniach w administracji celnej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.02.41.365) z dniem 1 maja 2002 r.

¹⁸⁵ Art. 277¹⁶ § 1 pkt 10 dodany przez art. 1 pkt 71 lit. a) ustawy z dnia 23 kwietnia 2003 r. (Dz.U.03.120.1122) zmieniającej nin. ustawę z dniem 10 sierpnia 2003 r.

¹⁸⁶ Art. 277¹⁶ § 1 pkt 11 dodany przez art. 1 pkt 71 lit. a) ustawy z dnia 23 kwietnia 2003 r. (Dz.U.03.120.1122) zmieniającej nin. ustawę z dniem 10 sierpnia 2003 r.

¹⁸⁷ Art. 277¹⁶ § 1a dodany przez art. 1 pkt 71 lit. b) ustawy z dnia 23 kwietnia 2003 r. (Dz.U.03.120.1122) zmieniającej nin. ustawę z dniem 10 sierpnia 2003 r.

¹⁸⁸ Art. 277^18a dodany przez art. 1 pkt 72 ustawy z dnia 23 kwietnia 2003 r. (Dz.U.03.120.1122) zmieniającej nin. ustawę z dniem 10 sierpnia 2003 r.