Rozdział 2 - Rachunkowość związków komunalnych. - Kasowość i rachunkowość związków komunalnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1927.38.345

Akt utracił moc
Wersja od: 1 lipca 1927 r.

II.

Rachunkowość związków komunalnych.

§  20.
Okres obrachunkowy związków komunalnych równy jest okresowi budżetowemu z uwzględnieniem okresu ulgowego, dopuszczonego przez § 47 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 czerwca 1926 r. (Dz. U. R. P. № 75, poz. 433).
§  21.
Zarządy związków komunalnych obowiązane są prowadzić:
1)
dzienniki dla zapisywania w nich wszystkich obrotów gotówkowych i osobno bezgotówkowych, bądź ogólne, bądź też oddzielne (dzienniki kasowe i memorjałowe),
2)
księgi kontowe,
3)
księgi inwentarzowe.
§  22.
Zapisy obrotów gotówkowych należy uskuteczniać wyłącznie na podstawie asygnacyj kasowych, zaś bezgotówkowych-na podstawie odpowiednich dowodów pisemnych, sprawdzonych i zakwalifikowanych do księgowania przez osoby, mające prawo do podpisywania asygnacyj zgodnie z § 7, a o ile chodzi o księgowanie depozytów walorowych-przez osoby, wymienione w § 12.
§  23.
Zapisy w księgach kontowych uskuteczniać należy na podstawie dzienników (§ 21).

Księgi kontowe obejmują rachunki sum budżetowych i pozabudżetowych.

Rachunki sum budżetowych powinny odpowiadać, zarówno pod względem liczby, jak i nazwy poszczególnym pozycjom budżetu, względnie paragrafom, o ile nie dzielą się one na pozycje.

Rachunki sum pozabudżetowych powinny odpowiadać poszczególnym rodzajom obrotów pozabudżetowych.

§  24.
Jeżeli rachunki sum pozabudżetowych dzielą się na podrachunki, wówczas do takich rachunków należy prowadzić księgi szczegółowe, jak np. księgę sum przechodnich, księgę depozytów walorowych, księgę deponentów i t. p.
§  25.
Oprócz ksiąg wyżej wymienionych zarządy związków komunalnych powinny prowadzić w miarę potrzeby księgi pomocnicze (rejestry, kontrolę).

Z ksiąg pomocniczych należy obowiązkowo prowadzić księgi biercze dla kontroli pobieranych przez związek komunalny danin publicznych.

Księgi biercze powinny zawierać wszystkie niezbędne dane, dotyczące wymiaru i poboru danin publicznych.

§  26.
Księga inwentarzowa zgodnie z § 10 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dn. 17 czerwca 1924 r. (Dz. U. R. P. № 51, poz. 522) powinna wykazywać, jaki był w ostatnim dniu każdego roku obrachunkowego z uwzględnieniem okresu ulgowego (§ 20):
1)
stan czynny, obejmujący wszystkie części składowe majątku (aktywa) związku komunalnego i
2)
stan bierny, obejmujący wszystkie długi i zobowiązania (pasywa), fundusze specjalne oraz czysty majątek tegoż związku.
§  27.
W stanie czynnym wymienić należy następujące grupy aktywów i w następującej kolejności:

I. nieruchomości,

II. inwestycje w budowie,

III. ruchomości,

IV. aktywa przedsiębiorstw komunalnych,

V. aktywa fundacyj,

VI. materjały i zapasy,

VII. lokaty,

VIII. sumy komunalne w kasach innych związków komunalnych oraz w kasach skarbowych,

IX. zaległości budżetowe czynne,

X. pozostałości czynne na rachunkach bieżących w instytucjach finansowych,

XI. kasa,

XII. inne aktywa.

Jeżeli związek komunalny posiada urządzenia kanalizacyjne lub inne podobne instalacje, nieobjęte aktywami przedsiębiorstw komunalnych, to należy je wymienić w grupie I a z podaniem ich wartości.

Jako przedostatnią grupę (XIII) należy wymienić "depozyty walorowe" z podaniem ogólnej wartości oraz jako ostatnią grupę (XIV) "niedobór budżetowy".

O ile związek komunalny nie posiada niektórych grup aktywów, wymienionych wyżej, należy obok nazwy grupy zamieścić w odpowiedniej rubryce kreskę poziomą.

Również należy zamieścić kreskę obok grupy "depozyty walorowe" i "niedobór budżetowy", jeżeli związek komunalny nie posiada depozytów walorowych, względnie nie miał niedoboru budżetowego.

Do stanu czynnego nie należy zaliczać dróg publicznych w tej liczbie również ulic, placów publicznych, mostów oraz zadrzewień na tych drogach (skwerów na placach publicznych).

§  28.
W poszczególnych grupach stanu czynnego należy wymieniać następujące aktywa:

W grupie I. "nieruchomości" należy wymieniać osobno i w następującej kolejności:

1)
budowle,
2)
place zabudowane,
3)
place budowlane niezabudowane,
4)
parki,
5)
inne grunta,
6)
tereny leśne,
7)
przestrzenie wodne,
8)
słupy ogłoszeniowe, szalety publiczne i t. p. urządzenia.

W grupie II. "inwestycje w budowie" należy wymieniać osobno każdą inwestycję, będącą w budowie, z oznaczeniem jej przeznaczenia, np. budowa gmachu szpitalnego, szkolnego i t. p.

W grupie III. "ruchomości" należy wymieniać osobno inwentarz żywy, tabor, o ile nie jest traktowany, jako osobne przedsiębiorstwo oraz inne ruchomości, dzieląc je w miarę potrzeby na oddzielne rodzaje.

W grupie IV. "aktywa przedsiębiorstw komunalnych" należy wymieniać w ogólnych sumach aktywa każdego przedsiębiorstwa osobno, np. elektrownia, gazownia i t. p.

W grupie V. "aktywa fundacyj" należy wymieniać w ogólnych sumach aktywa każdej fundacji osobno.

W grupie VI. "materjały i zapasy" należy wymieniać i ogólnej sumie wartość materjałow i zapasów, bądź też podać wartość tych aktywów według poszczególnych ich rodzajów.

W grupie VII. "lokaty" wymieniać należy osobno i w następującej kolejności:

1)
sumy hipoteczne,
2)
papiery wartościowe,
3)
inne lokaty.

W grupie VIII. "sumy komunalne w kasach innych związków komunalnych oraz w kasach skarbowych" należy podać w ogólnych sumach wpływy, przypadające danemu związkowi komunalnemu od innych związków komunalnych i osobno od kas skarbowych.

W grupie IX. "zaległości budżetowe czynne" należy wymieniać te zaległości w jednej sumie ogólnej.

W grupie X. "pozostałości czynne na rachunkach bieżących w instytucjach finansowych" należy wymieniać pozostałości czynne na rachunkach bieżących w każdej instytucji finansowej osobno.

W grupie XI. "kasa" należy podać pozostałość gotówki w kasie w ostatnim dniu roku obrachunkowego z uwzględnieniem wpływów i wydatków w okresie ulgowym, dotyczących ubiegłego roku obrachunkowego.

W grupie XII. "inne aktywa" należy wymieniać te aktywa, które niż są objęte powyższemi grupami, jak np. weksle obce, należności u dłużników (z wyjątkiem budżetowych) i t. p. W tej grupie należy również wymieniać prawa i przywileje, o ile związek komunalny posiada tego rodzaju aktywa, z podaniem dla każdego prawa i przywileju wartości, równej zł. 1 - (dla ewidencji).

§  29.
W stanie biernym wymieniać należy następujące grupy pasywów i w następującej kolejności:

I. długi długoterminowe,

II. pasywa przedsiębiorstw komunalnych (bez kapitałów własnych tych przedsiębiorstw),

III. pasywa fundacyj (bez kapitałów własnych tych fundacyj),

IV. długi krótkoterminowe,

V. sumy przechodnie,

VI. zaległości budżetowe bierne,

VII. fundusze specjalne,

VIII. inne pasywa.

Po wymienieniu powyższych grup pasywów należy wymienić w stanie biernym osobną grupę (IX) "deponenci" z podaniem ogólnej sumy oraz, również jako osobne grupy (X i XI) "majątek związku komunalnego" i "nadwyżka budżetowa".

O ile związek komunalny nie posiada niektórych grup pasywów, wyżej wymienionych, należy obok nazwy grupy zamieścić w odpowiedniej rubryce kreskę poziomą.

Tak samo należy postąpić, jeżeli związek komunalny nie ma deponentów, jak również nadwyżki budżetowej.

§  30.
W poszczególnych grupach stanu biernego należy wymieniać następujące pasywa:

W grupie I. "długi długoterminowe" należy wymieniać osobno i w następującej kolejności:

1)
długi hipoteczne,
2)
długi obligacyjne,
3)
inne długi długoterminowe.

W grupie II. "pasywa przedsiębiorstw komunalnych" należy wymieniać w ogólnych sumach pasywa każdego przedsiębiorstwa osobno np. elektrownia, gazownia i t. p.

W grupie III. "pasywa fundacyj" należy wymieniać w ogólnych sumach pasywa każdej fundacji osobno.

W grupie IV. "długi krótkoterminowe" należy wyodrębnić pożyczki krótkoterminowe i weksle własne (akcepty).

W grupie V. "sumy przechodnie" wymieniać należy w ogólnych sumach osobno i w następującej kolejności:

1)
sumy skarbowe,
2)
sumy związków komunalnych,
3)
sumy innych instytucyj.

W grupie VI. "zaległości budżetowe bierne" podać należy ogólną sumę tych zaległości.

W grupie VII. "fundusze specjalne" wymieniać należy w ogólnych sumach:

1)
fundusze specjalne związku komunalnego,
2)
fundusze specjalne (kapitały specjalne) przedsiębiorstw komunalnych dla każdego oddzielnie,
3)
fundusze specjalne fundacyj, dla każdej oddzielnie.

W grupie VIII. "inne pasywa" należy wymieniać osobno zobowiązania i ciężary natury prawno-prywatnej, o ile związek komunalny posiada tego rodzaju pasywa, wartości równej zł. 1-(dla ewidencji) oraz inne pasywa, nieobjęte powyżej wymienionemi grupami.

W osobnej grupie "majątek związku komunalnego" należy uwidocznić w oddzielnych pozycjach czysty majątek każdej fundacji, kapitały zakładowe każdego przedsiębiorstwa, a następnie w ogólnej sumie czysty majątek związku komunalnego, jako różnicę pomiędzy ogólną sumą stanu czynnego i biernego z uwzględnieniem nadwyżki budżetowej, względnie niedoboru budżetowego.

§  31.
Księga inwentarzowa składa się z dwóch działów: "A"' i "B".

Do działu "A" należy wpisywać corocznie pod datą ostatniego dnia roku obrachunkowego na podstawie spisów wszystkie aktywa i pasywa związku komunalnego w sposób, podany w §§ 27, 28, 29 i 30.

Dział "B" przeznaczony jest dla prowadzenia stałych oddzielnych inwentarzy majątku trwałego oraz długów długoterminowych.

Oddzielne inwentarze powinny być prowadzone dla

1)
nieruchomości,
2)
ruchomości,
3)
lokat,
4)
długów długoterminowych.

O ile związek komunalny posiada prawa i przywileje oraz zobowiązania wobec osób trzecich natury prawno-prywatnej, oparte na specjalnym tytule prawnym (akcie), o których mowa w §§ 28 (ustęp końcowy) i 30 (ustąp przedostatni), to zarówno dla tych praw i przywilejów, jak dla zobowiązań, należy w dziale "B" prowadzić osobne inwentarze.

W inwentarzach działu "B" należy wymieniać osobno i opisać dokładnie każdy aktyw i pasyw z podaniem ich wartości i poza tem uwidaczniać stale wszelkie zmiany, dotyczące poszczególnych aktywów i pasywów.

§  32.
Dla każdej fundacji należy prowadzić osobna, księgę inwentarzową na zasadach, wskazanych w §§ 27, 28, 29, 30 i 31.
§  33.
Inwentarzową wartość nieruchomości ustala się bądź podług kosztów własnych (ceny nabycia lub kosztów budowy, względnie produkcji) bądź podług oszacowania komisyjnego.

Prawa i przywileje oraz ciężary natury prawno-prywatnej należy wykazywać w inwentarzu w wartości równej zł. 1.-(§§ 28 i 30).

Aktywa i pasywa oraz kapitały przedsiębiorstw komunalnych należy przyjąć do inwentarza w ich wartości bilansowej.

Inne aktywa i pasywa należy wykazać w księdze inwentarzowej w ich wartości książkowej.

Wszelkie wykreślenia ruchomości w księdze inwentarzowej mogą być dokonane wyłącznie na podstawie decyzji zarządu związku komunalnego.

§  34.
Na każdy rok obrachunkowy należy założyć oddzielne księgi rachunkowe, księga inwentarzowa jednak może być założona na szereg lat.
§  35.
Wszystkie księgi rachunkowe powinny być prowadzone czysto, dokładnie, bez zaległości, podług ogólnie przyjętych w księgowości form i sposobów.
§  36.
Z dniem pierwszym roku obrachunkowego należy otworzyć wszystkie rachunki.

O ile związek komunalny wyjątkowo gospodaruje na podstawie prowizorjum budżetowego, należy otworzyć rachunki sum budżetowych na podstawie tych prowizorjów, a z chwilą zatwierdzenia przez władzę nadzorczą budżetu prowadzić je dalej na podstawie tego budżetu.

§  37.
Co miesiąc powinny być sporządzane zestawienia rachunkowe na podstawie rachunków ksiąg kontowych, a to celem skontrolowania prawidłowości księgowania oraz wykonania budżetu za czas ubiegły.

Zestawienia te powinny obejmować salda z poprzedniego miesiąca, obroty za miesiąc sprawozdawczy i salda na miesiąc następny.

W gminach wiejskich i miejskich, niewydzielonych z powiatowych związków komunalnych, zestawienia rachunkowe mogą być sporządzane co kwartał.

§  38.
Wszystkie zaległe dochody i wydatki budżetowe należy w okresie ulgowym księgować na właściwych rachunkach w księgach zeszłorocznych.
§  39.
Po upływie roku obrachunkowego łącznie z okresem ulgowym, należy przystąpić do zamknięcia wszystkich rachunków i sporządzić roczne zamknięcie rachunkowe.