Rozdział 1 - Przepisy ogólne. - Egzekucja administracyjna świadczeń pieniężnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1947.21.84

Akt utracił moc

Wersja od: 8 marca 1958 r.

Rozdział  I.

Przepisy ogólne.

Art.  101.

1. Do egzekucji z wierzytelności pieniężnej lub innego prawa majątkowego urząd skarbowy przystępuje przez ich zajęcie. Celem zajęcia urząd skarbowy:

a) zawiadomi dłużnika egzekwowanego, że nie wolno mu zajętej sumy lub innego świadczenia odebrać ani nimi rozporządzać, jak również nie wolno mu rozporządzać zabezpieczeniem dla nich ustanowionym,

b) wezwie dłużnika wierzytelności lub prawa, aby należnej od niego sumy lub świadczenia nie uiszczał dłużnikowi egzekwowanemu, a należne sumy wpłacił urzędowi skarbowemu lub złożył do depozytu sądowego.

2. Jednocześnie urząd skarbowy wezwie dłużnika zajętej wierzytelności lub prawa, aby w ciągu tygodnia złożył oświadczenie:

a) czy dłużnikowi egzekwowanemu należy się od niego zajęta wierzytelność lub czy uznaje zajęte prawo,

b) czy zajętą wierzytelność uiści, czy też odmawia uiszczenia i z jakiej przyczyny,

c) czy i w jakim sądzie lub przed jaką władzą toczy się albo toczyła się sprawa o zajętą wierzytelność lub prawo.

3. Zajęcie jest dokonane z chwilą doręczenia wezwania dłużnikowi zajętej wierzytelności lub prawa.

Art.  102.

Skutki zajęcia powstają, chociażby wezwanie nie było jeszcze doręczone dłużnikowi zajętej wierzytelności lub prawa, jeżeli zawiadomienie o zajęciu doręczone było jednej z osób biorących udział w akcie prawnym, dotyczącym tej wierzytelności lub prawa, a kontrahent tej osoby o tym wiedział.

Art.  103.

Jeżeli prawo majątkowe, które ma być zajęte, jest tego rodzaju, iż nie ma ściśle określonej osoby obciążonej obowiązkiem wobec dłużnika egzekwowanego, zajęcie jest dokonane z chwilą doręczenia zawiadomienia dłużnikowi egzekwowanemu.

Art.  104.

Na żądanie wierzyciela urząd skarbowy sporządzi opis zajętego prawa majątkowego.

Art.  105.

1. Jeżeli ma być zajęta wierzytelność, przypadająca dłużnikowi od Skarbu Państwa lub związku samorządu terytorialnego albo od instytucji i funduszów w ich zarządzie będących, za dłużnika wierzytelności uważa się urząd, który powołany jest do wydania polecenia wypłaty. Wezwanie doręczone będzie także kasie, która ma dokonać wypłaty dłużnikowi egzekwowanemu; kasa wstrzyma wypłatę, choćby już otrzymała polecenie wypłacenia dłużnikowi egzekwowanemu należnej sumy.

2. Wskazanie urzędu, który jest powołany do wydania polecenia wypłaty i kasy, która ma dokonać wypłaty, jest obowiązkiem wierzyciela.

3. Wierzytelność przypadająca dłużnikowi od Skarbu Państwa, przedsiębiorstw państwowych, rozliczających się centralnie ze Skarbem Państwa w ramach budżetu państwowego i wymienionych w rozporządzeniu Ministra Skarbu, funduszów państwowych, będących osobami prawnymi, lub związku samorządu terytorialnego - z tytułu dostaw i robót, może być zajęta przed ukończeniem dostawy lub roboty do wysokości uzgodnionej z instytucją, na rzecz której robota lub dostawa jest wykonywana. Nie wymaga uzgodnienia zajęcie wierzytelności do wysokości 25% kwoty każdorazowej wypłaty.

Art.  106. ¹²

1. Dłużnik zajętej wierzytelności lub innego prawa majątkowego, który na wezwanie organu finansowego lub wierzyciela prowadzącego egzekucję we własnym zakresie nie złożył oświadczenia przewidzianego w art. 101 lub złoży oświadczenie niezgodne z rzeczywistością, odpowiada według zasad prawa cywilnego za wyrządzoną przez to wierzycielowi szkodę.

2. Dłużnik, który mimo zajęcia wierzytelności uiścił ją dłużnikowi egzekwowanemu, odpowiada wobec wierzyciela egzekwującego według zasad prawa cywilnego, a ponadto odpowiada karnie, jak za usunięcie mienia spod egzekucji.

Art.  106a. ¹³

1. Jeżeli zajęcia wierzytelności lub innego prawa majątkowego dokonał organ finansowy, może on za niezłożenie oświadczenia przewidzianego w art. 101 ukarać dłużnika zajętej wierzytelności lub innego prawa majątkowego karą pieniężną porządkową w wysokości od 50 zł do 1.000 zł. Kara ta może być ponawiana. W uspołecznionych zakładach pracy karze tej podlega pracownik odpowiedzialny za prawidłowe dokonywanie potrąceń, a w razie niewyznaczenia takiego pracownika - kierownik (dyrektor) danego zakładu. Ukaranemu służy prawo odwołania się do prezydium rady narodowej, któremu organ finansowy podlega. Decyzja prezydium rady narodowej jest ostateczna. Orzeczona kara podlega przymusowemu ściągnięciu w trybie niniejszego dekretu.

2. Jeżeli dłużnik zajętej wierzytelności pieniężnej odmawia jej uiszczenia, mimo że wierzytelność jest wymagalna i niesporna, organ finansowy może taką wierzytelność ściągnąć od dłużnika zajętej wierzytelności w trybie egzekucji administracyjnej. Podstawą wdrożenia tej egzekucji jest protokół zajęcia wierzytelności. Przed wdrożeniem egzekucji w trybie administracyjnym organ finansowy jest obowiązany wysłać dłużnikowi zajętej wierzytelności upomnienie z powołaniem się na niniejszy przepis i z zagrożeniem egzekucją, jeżeli wierzytelność nie zostanie uiszczona w ciągu tygodnia od daty doręczenia upomnienia. Przepisy o kosztach upomnienia stosuje się przy tym odpowiednio.

Art.  107.

Zajęcie sum, płatnych periodycznie, obejmuje także wypłaty przyszłe.

Art.  107a. ¹⁴

Zajęcie wypłat z konta w instytucji kredytowej powoduje zakaz wypłat z zajętego konta bez zgody organu finansowego aż do czasu zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności (zablokowanie konta). Organ finansowy może dokonać częściowego zablokowania konta, nie mniej jednak niż 50% wpływów na to konto. Jeżeli dłużnikiem jest spółdzielnia produkcyjna, zablokowanie konta nie może obejmować więcej niż 50% wpływów na to konto. Bank może mimo zablokowania konta dokonywać z tego konta wypłat bez zezwolenia organu finansowego tylko na wynagrodzenia za pracę i alimenty. W przypadku żądania wypłaty na wynagrodzenia za pracę dłużnik obowiązany jest przedstawić listę płacy, a w przypadku żądania wypłaty na alimenty - dowód zobowiązujący go do płacenia alimentów.

Art.  108.

Bez potrzeby ponownego zajęcia, zajęcie płac i innych sum przypadających ze stosunku służbowego lub z umowy o pracę obowiązuje także osobę, na którą przeszły obowiązki poprzedniego pracodawcy, jeżeli ta osoba o zajęciu wiedziała.

Art.  109.

1. Urząd skarbowy poleci organowi egzekucyjnemu odebranie dłużnikowi dokumentów, stanowiących dowód wierzytelności lub innego prawa majątkowego, i złoży je do depozytu kasy urzędu skarbowego.

2. Jeżeli wierzyciel zgłosił wniosek, aby odebranie odbyło się w jego obecności, urząd skarbowy zawiadomi go o terminie tej czynności. W razie niestawienia się wierzyciela czynność będzie dokonana w jego nieobecności.

Art.  110.

1. Zajęcie wierzytelności lub innego prawa majątkowego, związanych z posiadaniem dokumentu, odbywa się przez odebranie dokumentu dłużnikowi lub osobie trzeciej, która zgodzi się na wydanie dokumentu.

2. Zajęcie wierzytelności lub prawa jest dokonane z chwilą spisania protokółu stwierdzającego odebranie dokumentu.

Art.  111.

1. Jeżeli wierzytelność, związana z posiadaniem dokumentu, może być odebrana dopiero po wypowiedzeniu, urząd skarbowy dokona wypowiedzenia, po czym podejmie poszukiwaną sumę; zarazem urząd skarbowy dokona czynności zachowawczych.

2. To samo stosuje się odpowiednio do innych praw majątkowych, związanych z posiadaniem dokumentu.

Art.  112.

1. Następne zajęcia wierzytelności lub prawa majątkowego, związanych z posiadaniem dokumentu, będą dokonywane przez zaznaczenie na protokóle pierwszego zajęcia.

2. O nowym zajęciu należy zawiadomić dłużnika egzekwowanego oraz dłużnika zajętej wierzytelności lub prawa.

Art.  113.

1. Jeżeli zajęte zostało prawo majątkowe, z mocy którego mają być wydane ruchomości dłużnikowi, będą one wydane organowi egzekucyjnemu w miejscu, gdzie miały być wydane dłużnikowi egzekwowanemu.

2. Przez zajęcie prawa dokonane jest zajęcie danych organowi egzekucyjnemu ruchomości. Dalsza egzekucja z tych ruchomości prowadzona będzie według przepisów o egzekucji z ruchomości.

Art.  114.

1. Jeżeli zajęte zostało prawo, z mocy którego ma być wydana nieruchomość, urząd skarbowy wydaną mu nieruchomość odda dłużnikowi egzekwowanemu, a w razie potrzeby ustanowionemu przez siebie dozorcy.

2. Dalsza egzekucja z tej nieruchomości prowadzona będzie według przepisów o egzekucji z nieruchomości bądź o zarządzie przymusowym.

Art.  115.

1. Jeżeli zostało zajęte prawo, z mocy którego dłużnik egzekwowany może żądać działu majątku, zajęcie obejmuje wszystko co dłużnikowi egzekwowanemu z działu przypadnie. Jeżeli urząd skarbowy w ciągu miesiąca po ukończeniu działu nie rozpocznie egzekucji z mienia przypadłego dłużnikowi, przedmioty majątkowe, do których egzekucji nie skierował, będą wolne od zajęcia.

2. O zajęciu urząd skarbowy zawiadomi wskazane przez wierzyciela osoby, przeciwko którym dłużnikowi egzekwowanemu służy prawo żądania działu.

Art.  116.

W razie zajęcia prawa majątkowego, według którego osoba obciążona obowiązkiem ma według wyboru dłużnika albo zapłacić sumę pieniężną, albo spełnić inne świadczenie, prawo wyboru przechodzi na urząd skarbowy, jeżeli dłużnik, wezwany przez urząd skarbowy do dokonania wyboru, w ciągu tygodnia z tego prawa nie skorzystał.

Art.  117.

Jeżeli wierzytelność lub prawo majątkowe jest zabezpieczone poręczeniem albo zastawem, niewpisanym do księgi wieczystej, urząd skarbowy zawiadomi poręczyciela albo właściciela przedmiotu lub prawa zastawem obciążonego, iż zajętej sumy lub świadczenia nie wolno uiścić dłużnikowi.

Art.  118.

1. Zajęcia wierzytelności lub innych praw majątkowych, zabezpieczonych wpisem hipotecznym, dokonywa się przez odpowiedni wpis do księgi wieczystej.

2. Wpis do księgi wieczystej zostanie dokonany na podstawie administracyjnego tytułu wykonawczego.

Art.  119.

Jeżeli obowiązek dłużnika zajętej wierzytelności lub innego prawa majątkowego zależy od świadczenia wzajemnego, które ma spełnić dłużnik egzekwowany, a które polega na wydaniu rzeczy, znajdującej się w jego władaniu, urząd skarbowy poleci organowi egzekucyjnemu odebranie tej rzeczy dłużnikowi egzekwowanemu, gdy jego obowiązek wydania rzeczy dłużnikowi zajętej wierzytelności lub prawa jest już orzeczony prawomocnym wyrokiem lub stwierdzony innym tytułem egzekucyjnym. Na decyzję urzędu skarbowego służy zażalenie.

Art.  120.

1. Urząd skarbowy do wysokości poszukiwanej należności może z mocy samego zajęcia wykonywać wszelkie prawa dłużnika celem poszukiwania zajętej sumy lub świadczenia.

2. Wykonywanie praw dłużnika urząd skarbowy zleci bądź organowi egzekucyjnemu bądź innej osobie. Osobom nienależącym do składu osobowego władzy egzekucyjnej może być przyznane wynagrodzenie. Na decyzję urzędu skarbowego co do wynagrodzenia służy zażalenie.

3. Dłużnik egzekwowany powinien udzielić urzędowi skarbowemu wszelkich wyjaśnień, potrzebnych do dochodzenia praw przeciwko dłużnikowi zajętej wierzytelności lub prawa.

Art.  121.

Jeżeli wykonywanie praw dłużnika przez urząd skarbowy natrafia na znaczne trudności, sąd na wniosek urzędu skarbowego wyznaczy kuratora celem wykonania tych praw. Bliższe oznaczenie czynności kuratora należy do sądu.

Art.  122.

1. W razie gdy ściągnięcie zajętej wierzytelności natrafia na znaczne trudności, może nastąpić sprzedaż wierzytelności, z wyjątkiem wierzytelności mających za przedmiot sumy płatne periodycznie (art. 107).

2. Do sprzedaży wierzytelności stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży ruchomości.

Art.  123.

1. W przypadku zajęcia prawa majątkowego urząd skarbowy może wprowadzić zarząd przymusowy lub dokonać sprzedaży prawa.

2. Do zarządu przymusowego i sprzedaży prawa stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z pożytków i dochodów z nieruchomości przez zarząd przymusowy i o sprzedaży ruchomości.

¹² Art. 106 zmieniony przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. (Dz.U.58.11.38) zmieniającej nin. dekret z dniem 8 marca 1958 r.

¹³ Art. 106a dodany przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. (Dz.U.58.11.38) zmieniającej nin. dekret z dniem 8 marca 1958 r.

¹⁴ Art. 107a dodany przez art. 1 pkt 10 ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. (Dz.U.58.11.38) zmieniającej nin. dekret z dniem 8 marca 1958 r.