Rozdział 1 - Przepisy ogólne - Czynności administracyjne związane z wykonywaniem tymczasowego aresztowania oraz kary i środki przymusu skutkujące pozbawieniem wolności oraz dokumentowanie tych czynności.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2023.1741
Akt obowiązujący Wersja od: 30 sierpnia 2023 r.
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
§ 1. [Definicje]
Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:1)
Centralna Baza - Centralną Bazę Danych Osób Pozbawionych Wolności, o której mowa w art. 2 ust. 2 pkt 7a ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1683);2)
cudzoziemiec - cudzoziemca w rozumieniu ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2023 r. poz. 519, 185 i 547);3)
dokument osobisty - następujące dokumenty:a)
dowód osobisty,b)
dokument paszportowy,c)
książeczkę żeglarską,d)
dokument podróży,e)
kartę pobytu, polski dokument tożsamości cudzoziemca, polski dokument podróży dla cudzoziemca, tymczasowy polski dokument podróży dla cudzoziemca, tymczasowe zaświadczenie tożsamości cudzoziemca, dokument potwierdzający posiadanie zgody na pobyt tolerowany o nazwie "zgoda na pobyt tolerowany",f)
inny dokument potwierdzający obywatelstwo lub prawo pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,g)
książeczkę wojskową, legitymację służbową żołnierza zawodowego oraz legitymację służbową funkcjonariusza organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego, funkcjonariusza lub pracownika Służby Więziennej albo pracownika organu wymiaru sprawiedliwości lub organu ścigania;4)
dokument podróży - dokument uprawniający do przekroczenia granicy, w rozumieniu ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, albo inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo cudzoziemca, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2021 r. poz. 1697 oraz z 2023 r. poz. 547);5)
dyrektor - dyrektora jednostki penitencjarnej;6)
dyrektor okręgowy - dyrektora okręgowego Służby Więziennej;7)
jednostka penitencjarna - zakład karny lub areszt śledczy;8)
kara porządkowa - karę, o której mowa w art. 276 § 2 i art. 916 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1550, 1429, 1606, 1615 i 1667), zwanej dalej "k.p.c.", art. 287 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1375, z późn. zm. 1 ), zwanej dalej "k.p.k.", oraz art. 49 § 1 i art. 50 § 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 217, z późn. zm. 2 );9)
kierownik - kierownika działu ewidencji zakładu karnego lub aresztu śledczego, zastępcę kierownika działu ewidencji zakładu karnego lub aresztu śledczego lub inną osobę, która sprawuje funkcję kierownika działu ewidencji zakładu karnego lub aresztu śledczego albo go zastępuje podczas jego nieobecności lub upoważnioną pisemnie za zgodą dyrektora do dokonywania w jego imieniu określonych czynności;10)
komendant wojewódzki Policji - również Komendanta Stołecznego Policji;11)
KOZZD - Krajowy Ośrodek Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym, o którym mowa w ustawie z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (Dz. U. z 2022 r. poz. 1689);12)
odpis orzeczenia - odzwierciedlenie treści orzeczenia, a także jego wyciąg;13)
okres wykonywania kary - okres wykonywania kary pozbawienia wolności, zastępczej kary pozbawienia wolności, kary aresztu wojskowego, kary aresztu lub zastępczej kary aresztu, kary porządkowej oraz środka przymusu skutkującego pozbawieniem wolności, orzeczonego w postępowaniu cywilnym;14)
organ doprowadzający - funkcjonariusza jednostki organizacyjnej Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Celno-Skarbowej, żołnierza Żandarmerii Wojskowej, a ponadto komornika przy wykonywaniu orzeczenia sądu o zastosowaniu środka przymusu skutkującego pozbawieniem wolności wydanego w postępowaniu cywilnym oraz funkcjonariusza Służby Więziennej w przypadku, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej, a także w przypadku polecenia doprowadzenia;15)
organ dysponujący - prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze, a po wniesieniu aktu oskarżenia - sąd, przed którym sprawa się toczy, w sprawie, w której nastąpiło tymczasowe aresztowanie;16)
organ wzywający - prokuratora lub sąd, który wystawił nakaz wydania lub polecenie przetransportowania osadzonego w związku z jego udziałem w czynnościach procesowych;17)
orzeczenie oczekujące na wykonanie - orzeczenie podlegające wykonaniu, przesłane przez sąd wraz z informacją o poleceniu zatrzymania i doprowadzenia albo terminem stawienia się do aresztu śledczego oraz pozostałymi dokumentami niezbędnymi do przyjęcia;18)
osadzony - osobę pozbawioną wolności, ujętą w ewidencji jednostki penitencjarnej;19)
osoba powiązana - tymczasowo aresztowanego wymagającego izolowania od innego, wskazanego przez organ dysponujący tymczasowo aresztowanego;20)
placówka pocztowa - placówkę w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 1640);21)
polecenie doprowadzenia - polecenie:a)
o którym mowa w art. 201 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy, zwanej dalej "k.k.w." - przeniesienia osadzonego do zakładu psychiatrycznego,b)
o którym mowa w art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób - przeniesienia skazanego do KOZZD,c)
związane z wykonaniem postanowienia sądu penitencjarnego o udzieleniu przerwy w wykonaniu kary, o której mowa w art. 153 § 1 k.k.w. - przeniesienia skazanego lub ukaranego do podmiotu leczniczego innego niż podmiot leczniczy dla osób pozbawionych wolności, w celu podjęcia leczenia, z tym że polecenie to może być zawarte również w treści tego postanowienia;22)
pomieszczenie Policji - pomieszczenie, o którym mowa w art. 223b § 1 k.k.w., w którym mogą być odrębnie umieszczeni tymczasowo aresztowani po wniesieniu aktu oskarżenia, skazani i ukarani;23)
przepustka - przepustkę oraz zezwolenie na czasowe opuszczenie terenu jednostki penitencjarnej udzielone na podstawie przepisów art. 91 pkt 7, art. 92 pkt 9, art. 138 § 1 pkt 7 i 8, art. 165 § 2 oraz art. 234 § 2 k.k.w., art. 1059 k.p.c., a ponadto udzielone na podstawie art. 91 pkt 3 i 4, art. 92 pkt 3 i 4, art. 131 § 2 oraz art. 141a § 1 k.k.w., jeżeli są realizowane bez konwoju, asysty funkcjonariusza lub pracownika Służby Więziennej albo bez asysty innej osoby godnej zaufania;24)
przetransportowanie - przeniesienie osadzonego do innej jednostki penitencjarnej połączone ze skreśleniem go z ewidencji jednostki penitencjarnej, w której przebywał, i z ujęciem go w ewidencji jednostki penitencjarnej, do której został przeniesiony;25)
skazany - osobę odbywającą karę pozbawienia wolności, zastępczą karę pozbawienia wolności lub karę aresztu wojskowego za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;26)
środek przymusu - środek przymusu skutkujący pozbawieniem wolności, orzeczony w postępowaniu cywilnym;27)
tymczasowo aresztowany - osobę pozbawioną wolności na podstawie postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, w tym również:a)
po wyroku skazującym sądu pierwszej instancji - do czasu otrzymania odpisu wyroku, którym wymierzono karę pozbawienia wolności albo karę aresztu wojskowego, wraz z nakazem przyjęcia,b)
skazaną za granicą - do czasu otrzymania odpisu orzeczenia sądu okręgowego określającego karę pozbawienia wolności, która ma być wykonywana, wraz z nakazem przyjęcia;28)
ukarany - osobę odbywającą karę aresztu lub zastępczą karę aresztu orzeczoną za wykroczenie albo zastępczą karę pozbawienia wolności orzeczoną za wykroczenie skarbowe, karę porządkową, a także osobę, wobec której jest wykonywany środek przymusu;29)
właściwy sąd - sąd, który skierował orzeczenie do wykonania;30)
zakład leczniczy - podmiot, o którym mowa w art. 213 § 1 k.k.w., znajdujący się poza terenem jednostki penitencjarnej;31)
zarządzenie - również odpis zarządzenia jako odzwierciedlenie jego treści, a także jego wyciąg.§ 2. [Przerwa w wykonaniu kary - podmiotowe rozszerzenie stosowania przepisów rozporządzenia; stosowanie przepisów o tymczasowo aresztowanych do osoby pozbawionej wolności na terytorium innego państwa, czasowo wydanej w celu złożenia zeznań lub dokonania czynności procesowej]
1.
W przypadku gdy przepis rozporządzenia dotyczy przerwy w wykonaniu kary, przepisy dotyczące sądu penitencjarnego stosuje się do sądu oraz Prokuratora Generalnego, o których mowa w art. 568 k.p.k.2.
Przepisy dotyczące tymczasowo aresztowanych stosuje się do osoby pozbawionej wolności na terytorium innego państwa, czasowo wydanej w celu złożenia zeznań w charakterze świadka lub dokonania z jej udziałem innej czynności procesowej przed polskim sądem lub prokuratorem w toczącym się postępowaniu karnym.§ 3. [Zasada bezzwłocznego wykonywania czynności administracyjnych; wprowadzanie zmian lub poprawek w dokumentach]
1.
Jeżeli rozporządzenie nie stanowi inaczej, wszelkie czynności administracyjne wykonuje się bezzwłocznie. Dotyczy to w szczególności wprowadzania do wykonania postanowień w przedmiocie tymczasowego aresztowania, orzeczeń, obliczania okresu wykonywania kary, realizowania zwolnień, dokonywania adnotacji w aktach i dokumentach ewidencyjnych, przesyłania zawiadomień, doręczania osadzonym korespondencji oraz dokonywania wpisów do Centralnej Bazy.2.
W razie konieczności zmiany lub poprawki w zapisie dokonanym w dokumencie nowy zapis odnotowuje się obok dotychczasowego, który przekreśla się w sposób umożliwiający jego odczytanie. Prawidłowość zmiany lub poprawki potwierdza czytelnym podpisem oraz datą, obok przekreślenia, osoba, która dokonała korekty. Przepisu nie stosuje się do dokonywania zmian lub poprawek w dokumentach elektronicznych; w takim przypadku tworzy się nowy dokument elektroniczny z uwzględnieniem zmian lub poprawek z zachowaniem wcześniejszego dokumentu elektronicznego.§ 4. [Przesłanki wykonania odpisu orzeczenia]
1.
Orzeczenie podlega wykonaniu, jeżeli odpis orzeczenia jest:1)
podpisany lub uwierzytelniony przez uprawnioną osobę;2)
zaopatrzony w sygnaturę akt sprawy;3)
opatrzony odciskiem okrągłej pieczęci urzędowej z godłem państwowym;4)
zaopatrzony we wzmiankę o wykonalności.2.
Do postanowień wydanych przez prokuratora nie stosuje się ust. 1 pkt 4.3.
Przepisy ust. 1 pkt 1-3, stosuje się do:1)
zarządzeń;2)
dokumentów, z których treści wynika obowiązek wykonania orzeczenia albo odstąpienia od wykonywania orzeczenia.4.
Wymogu odcisku okrągłej pieczęci urzędowej nie stosuje się do odpisów orzeczeń, zarządzeń i dokumentów, które zostały przesłane w formie dokumentu elektronicznego przez Centralną Bazę lub elektroniczną skrzynkę podawczą.5.
W razie skierowania do wykonania więcej niż jednej kary na podstawie jednego orzeczenia, podstawę wykonywania tych kar stanowią dokumenty sporządzone odrębnie dla każdej kary. W takim przypadku wystarczające jest przesłanie przez sąd tylko jednego egzemplarza uzasadnienia do orzeczenia.6.
Dokumenty inne niż te, o których mowa w ust. 1-3, wystawiane przez sądy, prokuratury i organy doprowadzające, związane z wykonywaniem tymczasowego aresztowania, kary pozbawienia wolności oraz środka przymusu podlegają wykonaniu, jeżeli są ostemplowane, podpisane przez uprawnioną osobę i zaopatrzone w sygnaturę akt sprawy.7.
Zawiadomienia o przekazaniu tymczasowo aresztowanego do dyspozycji innego organu, zawiadomienia o wyroku skazującym sądu pierwszej instancji lub o uprawomocnieniu się tego wyroku, a także nakazy przyjęcia, wydania i zwolnienia oraz polecenia doprowadzenia i polecenia, o których mowa w § 105, podlegają wykonaniu, jeżeli są ponadto zaopatrzone w odcisk okrągłej pieczęci urzędowej z godłem państwowym. Wymogu odcisku okrągłej pieczęci urzędowej nie stosuje się do dokumentów przesłanych w formie dokumentu elektronicznego.§ 5. [Wyjaśnianie wątpliwości co do autentyczności dokumentów]
1.
W razie wątpliwości co do autentyczności dokumentów, w szczególności: niezbędnych do przyjęcia, dalszego wykonywania pozbawienia wolności lub zwolnienia osadzonego albo skutkujących obliczenie okresu wykonywania kary, a także w razie stwierdzenia, że te dokumenty są niekompletne, nieczytelne w zakresie niezbędnym do określenia czy podlegają wykonaniu, że omyłkowo odnotowano w nich dane osobowe, nazwy organów lub sygnatury akt albo nie podlegają one wykonaniu z powodu niespełnienia wymogów, o których mowa w § 4 ust. 1-3, 6 i 7, należy bezzwłocznie zażądać od organu, który sporządził dokument, pisemnego potwierdzenia jego autentyczności, nadesłania poprawionego lub brakującego dokumentu albo pisemnego sprostowania omyłek.2.
Wraz z dokumentami niezbędnymi do przyjęcia, dalszego wykonywania pozbawienia wolności lub zwolnienia osadzonego albo skutkującymi obliczenie okresu wykonywania kary, przekazuje się informację o danych kontaktowych do zgłoszenia wątpliwości lub nieprawidłowości, o których mowa w ust. 1.3.
Do czasu wykonania przez właściwy organ czynności, o których mowa w ust. 1, nie można przyjąć dokumentów do wykonania, chyba że sprostowanie dotyczy oczywistej omyłki pisarskiej lub rachunkowej.4.
W przypadku, gdy właściwy organ nie wykona żądania, o którym mowa w ust. 1, dokumenty zwraca się wraz z pismem informującym o przyczynie zwrotu.§ 6. [Doręczanie dokumentów dotyczących czynności administracyjnych określonych w rozporządzeniu]
1.
Dokumenty dotyczące czynności administracyjnych określonych w rozporządzeniu, w szczególności skutkujące pozbawieniem wolności, koniecznością dokonania lub zmiany obliczenia okresu wykonywania kary, wydaniem poza teren jednostki penitencjarnej lub zwolnieniem osadzonego oraz zawiadomienia, doręcza się przez:
2)
pracownika organu wysyłającego;3)
organ doprowadzający;4)
Centralną Bazę lub elektroniczną skrzynkę podawczą w formie:a)
dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2023 r. poz. 57, 1123, 1234 i 1703),b)
odwzorowania cyfrowego (skanu) dokumentu- podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo zaawansowanym podpisem elektronicznym weryfikowanym certyfikatem, wystawianym przez Centralny Zarząd Służby Więziennej lub przez sąd, któremu Minister Sprawiedliwości powierzył zadania związane z wystawianiem takich certyfikatów, opatrzonym elektronicznym znacznikiem czasu, również przy użyciu elektronicznych znaczników czasu.
2.
Jeżeli brak jest możliwości doręczenia dokumentu przez Centralną Bazę lub elektroniczną skrzynkę podawczą, dokumenty mogą być przesłane również za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2020 r. poz. 344) w formie, o której mowa w ust. 1 pkt 4, z zastrzeżeniem, że w przypadku dokumentów skutkujących pozbawieniem wolności lub zwolnieniem osadzonego, dla skuteczności doręczenia wymagane jest wcześniejsze poinformowanie telefonicznie dyrektora, a w czasie jego nieobecności - dowódcę zmiany i przesłanie dokumentów w tej formie.3.
Doręczenie dokumentów w sposób, o którym mowa w ust. 2, nie zwalnia nadawcy od obowiązku doręczenia tych dokumentów do jednostki penitencjarnej, zgodnie z ust. 1.4.
Dokumenty doręczone w formie dokumentu elektronicznego podlegają wydrukowaniu i włączeniu do akt ewidencyjnych. Osoba sporządzając wydruk zaopatruje go w datę i podpis oraz odcisk stempla imiennego.§ 7. [Niedopuszczalność odmowy wykonania orzeczenia ze wzmianką o wykonalności]
Dyrektor nie jest uprawniony do odmowy wykonania orzeczenia, które zawiera wzmiankę o wykonalności. W przypadku uzasadnionego przypuszczenia, że pozbawienie wolności lub zwolnienie osadzonego nastąpiło niezgodnie z prawem, dyrektor powiadamia o tym natychmiast sędziego penitencjarnego.§ 8. [Ustalenie organu dysponującego]
1.
Organ dysponujący ustala się na podstawie nazwy sądu lub prokuratury w połączeniu z sygnaturą akt sprawy.2.
W przypadku braku możliwości ustalenia, czy dokument wystawiony przez sąd w postępowaniu karnym pochodzi od organu dysponującego, należy zwrócić się do tego sądu o wskazanie sygnatury akt prokuratorskich; przepisy § 5 ust. 1, 3 i 4 stosuje się.§ 9. [Sprawdzenie tożsamości osadzonego; potwierdzenie przyjęcia]
1.
Sprawdzenie tożsamości osadzonego w związku z przyjęciem go do jednostki penitencjarnej, przed i po przetransportowaniu, w związku z wydaniem go poza teren jednostki penitencjarnej, opuszczeniem terenu jednostki penitencjarnej na podstawie decyzji o udzieleniu mu przepustki lub w związku ze zwolnieniem go, odbywa się w szczególności na podstawie dokumentów osobistych, rysopisu i zdjęć, a w razie potrzeby na podstawie przeglądu akt ewidencyjnych lub teczki osobopoznawczej albo przy wykorzystaniu informacji o tej osobie, zawartych w Centralnej Bazie.2.
Wydanie osadzonego organowi doprowadzającemu następuje po pisemnym potwierdzeniu jego przejęcia czytelnym podpisem konwojenta, zawierającym imię i nazwisko. Potwierdzenie przejęcia zawiera ponadto datę i numer legitymacji służbowej.1 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 1855, 2582 i 2600 oraz z 2023 r. poz. 289, 535, 818 i 1606.
2 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 2642 oraz z 2023 r. poz. 289, 614, 1030, 1429, 1606 i 1615.