Rozdział 2 - Budowa. - Budowa i ustawianie kotłów parowozowych i kotłów parowych ustawianych w wagonach kolejowych, jakoteż nadzór nad niemi.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1922.41.354

Akt utracił moc
Wersja od: 8 czerwca 1922 r.

II.

Budowa.

§  3.
Ścianki kotłów powinny być wykonane z miękiego, zlewnego lub zgrzewnego (kowalnego), nie hartującego się żelaza lub miedzi.

Na stykające się ze spalinami rurki płomienne i wodne można używać mosiądzu, jeżeli wewnętrzna ich średnica nie przekracza 102 mm. i o ile rurki te są baz szwu.

Zastosowanie innych materjałów na ściany kotła wymaga zezwolenia Ministerstwa Kolei Żelaznych.

§  4.
Materjały przeznaczone do budowy i naprawy kotłów powinny być wypróbowane przez upoważnione do tego przez Ministerstwo Kolei Żelaznych osoby lub instytucje. Warunki techniczne, jakim te materjały mają odpowiadać, są ustanawiane przez Ministerstwo Kolei Żelaznych. Rodzaj i własność materjałów kotłów zbudowanych zagranicą mogą być poświadczone przez właściwa organy urzędowe w miejscu pochodzenia tych materjałów lub w miejscu budowy kotła.
§  5.
1.
Wysokość warstwy wody ponad najwyższem miejscem ścian kotła, stykającem się ze spalinami grożącemi jeszcze rozżarzeniem tych ścian, powinna wynosić przynajmniej 100 mm. Linja odpowiadająca określonemu w powyższy sposób najniższemu dozwolonemu poziomowi wody nazywa się linją wodną.
2.
Za spaliny nie grożące rozżarzeniem uważa się takie, które przeszły uprzednio powierzchnię ogrzewalną, nie mniejszą niż 20-krotna całkowita powierzchnia rusztu przy ciągu zwykłym, lub 40-krotna przyciągu wzmocnionym. Przy kotłach, nie posiadających rusztu, przyjmuje się za jego powierzchnię w obliczeniu powyższem czterokrotną powierzchnią najszerszego przekroju pierwszego kanału.
3.
Za ciąg wzmocniony uważa się: a) ciąg spowodowany rozrzedzeniem gazów spalinowych wyższem niż 25 mm. słupa wody, wytworzonem przez urządzenie inne niż komin i mierzonem bezpośrednio za ostatnim kanałem dymowym kotła i b) ciąg wywołany w palenisku przez ciśnienie powietrza wyższe niż 40 mm. słupa wody przy wdmuchu.
§  6.
Kocioł powinien posiadać potrzebną ilość odpowiednio rozmieszczonych, szczelnie zamykanych włazów i innych otworów do czyszczenia wnętrza z osadów.

Włazy do wejścia wewnątrz kotła winny mieć wymiary nie mniejsze niż 300 X 400 mm. - w razach wyjątkowych 280 X 380 mm. Przy kotłach o Średnicy ponad 1.500 mm. długość wykroju na właz w płaszczu kotła, mierzona równolegle do jego osi, nie może wynosić więcej niż 400 mm.

§  7.
1.
Kocioł powinien posiadać conajmniej 2 niezależne od siebie zawory bezpieczeństwa, połączone z kotłem wprost lub najkrótszym króćcem.
2.
Zawory bezpieczeństwa muszą być dostępne i sporządzone w ten sposób, ażeby można było w każdej chwili sprawdzić ich stan.
3.
Najwyższe naciążenie zaworów bezpieczeństwa winno być tak ustosunkowanem, aby się otwierały one w razie osiągnięcia nadprężności dozwolonej (§ 2). Przy normalnej pracy kotła suma prześwitów wszystkich zaworów winna dawać ujście takiej ilości pary, aby prężność jej w kotle w żadnym wypadku nie mogła przekroczyć dozwolonej więcej niż o 1/10.
4.
Dozwolone są zawory bezpieczeństwa systemu Ramsbottoma.
5.
Powiększenie naciążenia zaworów bezpieczeństwa może być dokonywane tylko przez organy dozoru nad kotłami.
§  8.
1.
Każdy kocioł powinien być zaopatrzony w manometr, połączony rurką syfonową z przestrzenią dian pary, i posiadać wylot do przytwierdzania manometru kontrolującego.
2.
Manometr powinien mieć podziałkę w atmosferach, odpowiadającą ciśnieniu próbnemu dla nowego kotła i oznaczoną na podziałce czerwoną kreską nadprężność dozwoloną.
3.
Manometr powinien być wyraźny, umieszczony w miejscu widocznem dla obsługi i dobrze oświetlony.
§  9.
1.
Każdy kocioł powinien być zaopatrzony w dwa szkła wodoskazowe lub przynajmniej w jedno takie szkło, zamiast zaś drugiego - w dwa kurki dozorcze (probiercze). Każdy z tych przyrządów musi mieć własne połączenie z kotłem.

Wodoskazy i rurki probiercze mogą być umieszczone na wspólnym kadłubie, łączącym się z przestrzeniami wodną i parową króćcami o przekroju nie mniejszym niż 60 cm2 każdy. Szkło wodo-wskazowe powinno mieć kurek spustowy.

2.
Dolny kurek probierczy powinien być umieszczony na wysokości linji wodnej (§ 5), najniższy zaś punkt widoczny szkła wodoskazowego powinien przypadać poniżej linji wodnej nie więcej niż na 70 mm,
3.
Kocioł powinien być zaopatrzony we wskaźnik najniższego dozwolonego poziomu wody w kotle (linja wodna § 5). Jaki wskaźnik winien się znajdować obok lub za szkłem każdego wodoskazu i mieć napis: "najniższy poziom wody".
4.
Ma ściance kotła, do której są przytwierdzone wodoskazy, powinna być trwale przytwierdzona tabliczka z kresą i napisem: "podniebienie paleniska". Kresa powinna znajdować się ściśle na poziomie najwyższego zwilżanego wodą punktu ścianki paleniska i ma służyć do sprawdzania prawidłowości ustawienia wskaźnika najniższego dozwolonego poziomu wody.
5.
Kurki szkła wodoskazowego i probiercze powinny być tak urządzone, żeby je można było w czasie pracy kotła przetykać drutem w kierunku prostym. Otwory w czopach (stożkach) kurkowych powinny być tak sporządzone, aby przelot nie zmniejszał się wraz z wytarciem się kurka.
6.
Rurki szkła wodoskazowego winny być zaopatrzone w przejrzyste osłony na wypadek pęknięcia. Wodoskazy ze szkłem plaskiem osłon tych nie potrzebują.
7.
Kurki szkła wodoskazowego winny być tak urządzone, ażeby w razie pęknięcia szkła wytrysk wody był automatycznie zatrzymany, albo ażeby mógł być zatamowanym szybko przez obsługę kotła i bez narażenia jej na oparzenie.
8.
Wodoskazy powinny być dobrze oświetlone.
§  10.
1.
Kocioł powinien mieć conajmniej dwa przyrządy zasilające, z których każdy z osobna mógłby wystarczać do podtrzymywania normalnego stanu wody nawet przy najbardziej wytężonej pracy kotła.
2.
Przynajmniej jeden z przyrządów zasilających powinien być zdatny do zasilania kotła również w czasie postoju parowozu lub wagonu.
3.
Pompa ręczna, jako jeden z przyrządów zasilających, może mieć zastosowanie tylko przy kotłach, dla których iloczyn z powierzchni ogrzewalnej w m2 i nadprężności dozwolonej w atm. nie przekracza 100.
4.
Przewód tłoczący powinien być połączony z kotłem zaworem zwykłym i zaworem zwrotnym, zamykanym samoczynnie prężnością pary w kotle, bez wzglądu na to, czy zawór zwrotny może być zamykany z zewnątrz, czy nie. Połączenie to powinno być wykonane w ten sposób, iżby bezpośrednio z kotłem lub z króćcem na nim umieszczonym łączył się zawór zwykły, bezpośrednio zaś z nim zawór zwrotny.
§  11.
Kotły z paleniskiem wewnętrznem po winny mieć wkręcony ze strony ognia, w ściankę paleniska, w miejscu najbardziej narażonem na obnażenie z wody, przynajmniej jeden korek ochronny (łatwo-topliwy).
§  12.
1.
Kocioł powinien być połączony z przewodem dla pary zaworem lub zasuwą, umieszczoną jaknajbliżej kotła.
2.
Kocioł powinien mieć przynajmniej jeden pewnie zamykający, odpowiednio zbudowany spustowy zawór, zasuwę lub kurek dławnicowy, połączony z kotłem wprost lub możliwie najkrótszem złączem do całkowitego wypuszczenia wody z kotła. Zawór ten i jego połączenie powinny być ustawione w miejscu dogodnem i wolnem od gazów spalinowych.
§  13.
1.
Kocioł parowy powinien mieć na ścianie czołowej, przytwierdzone na stałe, godło fabryczne, t j. fabryczną tabliczkę metalową z trwałemi napisami, podającemi: a) nazwę i siedzibę zakładu, który kocioł zbudował, b) № fabryczny kotła, c) rok budowy kotła, d) nadprężność pary, dla jakiej kocioł jest zbudowany, w atm. i e) kreskę oznaczającą podniebienie paleniska. Tabliczka powinna być przymocowana do kotła dwoma wkrętkami miedzianami z wpuszczonymi, spiłowanemi na gładko, główkami i o średnicy przynajmniej 12 mm.

Wymaganie posiadania godła nie stosuje się do kotłów, które go nie miały w dniu ogłoszenia niniejszych przepisów.

2.
Prócz powyższego godła każdy kocioł winien mieć na ściance czołowej lub na jej otulinie, w wyjątkowych zaś wypadkach w innem miejscu, przytwierdzoną kolejową tabliczkę metalową z trwałem! napisami podającemi: a) nazwę właściciela, b) numer kotła kolejowy (urzędowy), c) dozwoloną nadprężność pary w atmosferach i d) datę ostatniej próby wodnej wykonanej w połączeniu z rewizją wewnętrzną.