Rozdział 3 - Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego - Bezpieczeństwo i higiena pracy, prowadzenie ruchu oraz specjalistyczne zabezpieczenie przeciwpożarowe w podziemnych zakładach górniczych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1995.67.342

Akt utracił moc

Wersja od: 15 marca 2001 r.

Rozdział  3

Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego

§ 345. W zakładzie górniczym wydobywającym węgiel kamienny powinna być zorganizowana służba dla zwalczania zagrożenia wybuchem pyłu węglowego.

§  346.

1. W zakładzie górniczym wydobywającym węgiel kamienny należy stosować środki zapobiegające powstawaniu pyłu węglowego, a gromadzący się pył węglowy neutralizować i systematycznie usuwać po uprzednim pozbawieniu go lotności.

2. Stan i skuteczność stosowanych środków ochrony przed niebezpieczeństwem wybuchu pyłu węglowego powinny być systematycznie kontrolowane.

§ 347. Gromadzenie się niebezpiecznego pyłu węglowego należy ograniczać przez:

1) nawilżanie pokładu węgla,

2) stosowanie środków dla pozbawienia lotności pyłu węglowego w miejscach jego powstawania,

3) stosowanie środków dla zapobiegania lub ograniczenia zasięgu rozprzestrzeniania się pyłu węglowego.

§ 348. W drążonym wyrobisku korytarzowym, w którym występuje niebezpieczny pył węglowy, przodek oraz wyrobisko w strefie przyprzodkowej, należy zmywać lub zraszać wodą. Przepisy § 173 i 174 stosuje się odpowiednio.

§  349.

1. 33  Z zastrzeżeniem ust. 2, w wyrobiskach zaliczonych do klasy A lub klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego należy utrzymywać strefy zabezpieczające przed przeniesieniem się wybuchu. W strefach zabezpieczających należy zmywać wodą lub opylać pyłem kamiennym wyrobiska na całym ich obwodzie, łącznie z obudową, na długości co najmniej 200 m od miejsc możliwego zapoczątkowania wybuchu, określonych odrębnymi przepisami.

2.  W polu metanowym należy dodatkowo utrzymywać strefy zabezpieczające:

1) na całej długości wyrobiska przewietrzanego za pomocą lutniociągu,

2) w wyrobiskach zaliczonych do pomieszczeń ze stopniem "c" niebezpieczeństwa wybuchu, na odcinku z zainstalowanymi kablami i przewodami elektrycznymi.

3. 34  W wyrobisku korytarzowym, we wszystkich kierunkach od miejsc zabudowy rozdzielni, stacji transformatorowych i prostowników, należy utrzymywać strefy zabezpieczające na długości co najmniej 25 m, a od miejsc połączeń kabli lub przewodów elektrycznych, wykonanych za pomocą muf skorupowych w sieciach o napięciu powyżej 220 V prądu przemiennego - na długości co najmniej 5 m po obu stronach tych połączeń.

§ 350.  Stosowanie stref zabezpieczających nie obowiązuje w:

1) drążonym wyrobisku kamiennym,

2) wyrobisku wybierkowym,

3) miejscu, w którym pył węglowy jest zabezpieczony przed wybuchem w sposób naturalny,

4) wyrobisku korytarzowym, w którym nagromadzenie pyłu węglowego jest mniejsze niż 30 g/m³ wyrobiska.

§  351.

1. Zawartość części niepalnych w mieszaninie pyłu węglowego z pyłem kamiennym w strefie zabezpieczającej powinna wynosić co najmniej 70% w polach niemetanowych i 80% w polach metanowych.

2. Zawartość wody wolnej w pyle węglowym w strefie zabezpieczającej powinna wynosić nie mniej niż:

70d_w + 2440

W_kz = -------------------------- - 0,63 n

d_w + 70

gdzie:

W_kz - oznacza zawartość wody wolnej zabezpieczającej pył węglowy przed przenoszeniem się wybuchu (%),

d_w - oznacza frakcję pyłu węglowego przechodzącego przez sito o oczkach 75 μm (%),

n - oznacza zawartość stałych części niepalnych w pyle (%).

3. Zawartość wody wolnej w pyle węglowym w strefie zabezpieczającej w polach niemetanowych oraz pierwszej kategorii zagrożenia metanowego może wynosić 0,9 W_kz.

4. W wyrobiskach korytarzowych, w pokładzie zaliczonym do czwartej kategorii zagrożenia metanowego, zawartość części niepalnych stałych poza strefami zabezpieczającymi powinna wynosić co najmniej 50% albo zawartość wody wolnej w pyle węglowym powinna być większa niż 60% wartości wymaganej w strefie zabezpieczającej, określonej wzorem, o którym mowa w ust. 2.

5. 35  Częstotliwość kontroli zawartości części niepalnych oraz wody wolnej w pyle węglowym, o których mowa w ust. 1-4, w strefie zabezpieczającej, dokonywanych przez służby dla zwalczania zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, ustala kierownik ruchu zakładu górniczego w zależności od intensywności osiadania pyłu węglowego. Kontrola ta powinna być przeprowadzana nie rzadziej niż co 30 dni.

§ 352.  W wyrobiskach, w których nie jest możliwe utrzymywanie stref zabezpieczających, należy je zastąpić rozstawnymi zaporami przeciwwybuchowymi.

§  353. ³⁶

1.  W wyrobiskach zaliczonych do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego powinny być stosowane zapory przeciwwybuchowe, których zasady budowy określa załącznik nr 9 do rozporządzenia.

2. Służby dla zwalczania zagrożenia wybuchem pyłu węglowego powinny kontrolować stan zapór przeciwwybuchowych nie rzadziej niż co 30 dni.

§ 354. Główne zapory przeciwwybuchowe należy budować na wlocie i wylocie każdego rejonu wentylacyjnego oraz we wszystkich pozostałych wyrobiskach łączących rejony wentylacyjne.

§  355.

1. Pomocnicze zapory przeciwwybuchowe należy budować wewnątrz rejonów wentylacyjnych w odległości od 60 m do 200 m od miejsc możliwego zapoczątkowania wybuchu pyłu węglowego.

2. W uzasadnionych okolicznościach odległość ta może być zmniejszona do 40 m lub zwiększona ponad 200 m, z tym że strefę zabezpieczającą wykonaną przez opylanie lub zmywanie wodą należy przedłużyć do miejsca zabudowania zapory.

3. W razie gdy długość wyrobiska uniemożliwia zabudowanie w nim całej zapory przeciwwybuchowej, należy budować w tym wyrobisku co najmniej połowę zapory, a pozostałą część zapory - w każdym sąsiednim wyrobisku.

4. W razie gdy wzajemna odległość między sąsiednimi przodkami wybierkowymi jest mniejsza niż 150 m, budowanie zapory przeciwwybuchowej w wyrobisku pomiędzy tymi przodkami nie jest wymagane.

§  356.

1. Pomocniczymi zaporami przeciwwybuchowymi należy zabezpieczać:

1) przodek wyrobiska wybierkowego,

2) przodek wyrobiska korytarzowego, z wyjątkiem wyrobiska o długości mniejszej niż 130 m, którego drążenie rozpoczęto z wyrobiska kamiennego, jeżeli w wyrobisku nie występuje niebezpieczny pył węglowy,

3) grupy przodków korytarzowych i wybierkowych, których nie można zabezpieczyć oddzielnie zaporami,

4) wszystkie wyrobiska, w których pracują maszyny i inne urządzenia, powodujące na długości co najmniej 30 m powstawanie nagromadzenia pyłu węglowego,

5) pole pożarowe,

6) wyrobisko, w którym występuje niebezpieczny pył węglowy, a zawartość metanu w powietrzu jest wyższa od 1,5% lub występują przystropowe nagromadzenia metanu,

7) miejsca znacznego nagromadzenia pyłu węglowego, tj. powyżej 0,5 kG/m³, występujące w wyrobiskach korytarzowych, przy czym odległość między zaporami nie może być większa niż 200 m.

2. W polach metanowych w wyrobiskach korytarzowych, przewietrzanych za pomocą lutniociągów, należy budować pomocnicze zapory przeciwwybuchowe w odległości nie większej niż 200 m.

3. W pokładach zaliczonych do drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego należy budować dodatkowe pomocnicze zapory przeciwwybuchowe w odległości nie większej niż 200 m w wyrobiskach korytarzowych przewietrzanych prądem powietrza wytwarzanym wentylatorem głównym, w których:

1) zawartość metanu w powietrzu jest większa od 0,5% oraz zabudowane są kable i przewody elektryczne,

2) zawartość metanu w powietrzu jest większa od 1,5% lub występują przystropowe nagromadzenia metanu,

3) wyznaczone są strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami.

§ 357. W czasie akcji przeciwpożarowej zakres zabezpieczeń przed wybuchem pyłu węglowego należy ustalić w planie akcji.

§ 358. W miejscu zabudowania zapory przeciwwybuchowej wyrobisko powinno być:

1) opylane do zawartości co najmniej 70% stałych części niepalnych w polach niemetanowych i 80% w polach metanowych - w razie stosowania zapory z pyłu kamiennego,

2) zmyte wodą przy zachowaniu warunków określonych w § 351 ust. 2, a przy braku możliwości utrzymania tych warunków opylone do zawartości stałych części niepalnych określonych w pkt 1 - w razie stosowania zapory wodnej,

§ 359. Ilość wody lub pyłu kamiennego na zaporze przeciwwybuchowej w przeliczeniu na 1 m² przekroju wyrobiska w świetle obudowy powinna wynosić:

1) w pokładach niemetanowych - 200 dm³ wody lub 200 kg pyłu kamiennego,

2) w polach metanowych oraz w polach niemetanowych dla zabezpieczenia pól pożarowych - 400 dm³ wody lub 400 kg pyłu kamiennego.

§ 360. Dla ochrony przed wybuchem pyłu węglowego można stosować pył kamienny oraz środki chemiczne dopuszczone do stosowania w zakładach górniczych na podstawie odrębnych przepisów.

§  361.

1. W pomieszczeniach obiektów i urządzeń przeróbki mechanicznej należy stosować środki zapobiegające gromadzeniu się pyłu węglowego, a gromadzący się pył węglowy należy na bieżąco usuwać.

2. Sprawy ochrony przed wybuchem pyłu węglowego oraz stosowanie urządzeń elektrycznych w pomieszczeniach obiektów i urządzeń przeróbki mechanicznej regulują powszechnie obowiązujące przepisy o ochronie przeciwpożarowej i gospodarce energetycznej.

³³ § 349 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 26 lit. a) rozporządzenia z dnia 1 grudnia 1997 r. (Dz.U.98.3.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 25 stycznia 1998 r.

³⁴ § 349 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 26 lit. b) rozporządzenia z dnia 1 grudnia 1997 r. (Dz.U.98.3.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 25 stycznia 1998 r.

³⁵ § 351 ust. 5 dodany przez § 1 pkt 27 rozporządzenia z dnia 1 grudnia 1997 r. (Dz.U.98.3.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 25 stycznia 1998 r.

³⁶ § 353 zmieniony przez § 1 pkt 28 rozporządzenia z dnia 1 grudnia 1997 r. (Dz.U.98.3.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 25 stycznia 1998 r.