Oddział 2 - Zagrożenie wyrzutami metanu i skał w zakładach górniczych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego - Bezpieczeństwo i higiena pracy, prowadzenie ruchu oraz specjalistyczne zabezpieczenie przeciwpożarowe w podziemnych zakładach górniczych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1995.67.342

Akt utracił moc

Wersja od: 15 marca 2001 r.

2.

Zagrożenie wyrzutami metanu i skał w zakładach górniczych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

§ 440. W pokładach węgla, których metanonośność jest wyższa od 8 m³/Mg czystej substancji węglowej należy prowadzić pomiary zwięzłości węgla i intensywności desorpcji metanu:

1) po udostępnieniu pokładu,

2) w wyrobiskach korytarzowych drążonych w pokładach węgla w odstępach nie przekraczających 200 m w płaszczyźnie pokładu oraz dodatkowo w rejonach występujących zaburzeń geologicznych.

§ 441. W razie stwierdzenia w wyniku pomiarów, o których mowa w § 440, wskaźnika zwięzłości węgla kamiennego f_z niższego od 0,3, stanowiącego umowną liczbę charakteryzującą zwięzłość węgla kamiennego, lub intensywności desorpcji wyższej niż 1,2 kPa, należy wstrzymać dalsze drążenie wyrobiska do czasu ustalenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego zasad dalszego bezpiecznego prowadzenia robót.

§  442.

1. W wyrobiskach korytarzowych kamiennych, przy odległości czoła przodka od pokładu węglowego nie mniejszej niż 3 m, dalsze drążenie należy poprzedzić pomiarem intensywności desorpcji metanu.

2. W razie stwierdzenia w wyniku pomiaru, o którym mowa w ust. 1, intensywności desorpcji wyższej od 1,2 kPa (120 mm H₂O) należy wstrzymać prowadzenie wyrobiska do czasu ustalenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego bezpiecznych warunków dalszego prowadzenia robót górniczych.

§  443.

1. W pokładach węgla skłonnych do występowania wyrzutów metanu i skał należy prowadzić pomiary zwięzłości węgla oraz pomiary intensywności desorpcji metanu.

2. Pomiary, o których mowa w ust. 1, należy wykonywać w wyrobiskach korytarzowych drążonych w pokładach węgla w odstępach nie przekraczających 50 m w płaszczyźnie pokładu oraz dodatkowo w rejonie występujących zaburzeń geologicznych.

§ 444. 44  W razie stwierdzenia w wyniku pomiarów, o których mowa w § 440, intensywności desorpcji metanu niższej od 1,2 kPa (120 mm H₂O) i zwięzłości węgla wyższej od 0,3 (§ 441), do czasu zaliczenia pokładu lub jego części do kategorii zagrożonych wyrzutami gazów i skał należy prowadzić badania wskaźników zagrożenia wyrzutami metanu i skał, jak w pokładach zagrożonych wyrzutami metanu i skał.

§ 445.  W wyrobiskach korytarzowych drążonych w pokładach węgla zagrożonych wyrzutami metanu i skał należy wykonywać kontrolne pomiary intensywności desorpcji metanu co najmniej raz na dobę.

§  446.

1. W razie stwierdzenia w wyniku pomiarów kontrolnych, o których mowa w § 445, intensywności desorpcji metanu większej od 1,2 kPa (120 mm H₂O) należy, co najmniej raz na dobę, wykonać, oprócz pomiarów desorpcji, dodatkowe pomiary:

1) zwięzłości węgla pobranego z najmniej zwięzłej warstwy w czole przodka,

2) ilości zwiercin.

2. Zaprzestanie dodatkowych pomiarów zwięzłości węgla i ilości zwiercin może nastąpić, jeżeli w trzech kolejnych pomiarach intensywność desorpcji metanu nie przekracza 1,2 kPa (120 mm H₂O).

§  447.

1. W wyrobiskach korytarzowych drążonych w pokładach węgla zagrożonych wyrzutami metanu i skał pomiary intensywności desorpcji i ilości zwiercin należy wykonywać w otworach o długości co najmniej 6 m, w wypadkach gdy:

1) wskaźniki zagrożenia nie są przekroczone, ale jednocześnie występują inne objawy zagrożenia,

2) występuje strefa zaburzeń geologicznych przerywających ciągłość pokładu - co najmniej 4 m przed zaburzeniem, w zaburzeniu oraz 4 m poza zaburzeniem.

2. Pomiary, o których mowa w ust. 1, należy wykonywać także dla oceny skuteczności zastosowanych metod obniżenia zagrożenia.

3. W zawodnionym górotworze pomiary intensywności desorpcji metanu i ilości zwiercin można wykonywać w otworach o długości mniejszej niż określona w ust. 1.

§  448.

1. W wyrobiskach korytarzowych kamiennych przy odległości czoła przodka od pokładu węglowego zagrożonego wyrzutami metanu i skał, nie mniejszej niż 3 m, dalsze drążenie powinno być poprzedzone odwierceniem otworów o długości co najmniej 4 m dla określenia intensywności desorpcji metanu.

2. Warunki drążenia wyrobiska na odcinku 3 m przed pokładem oraz sposób otwarcia pokładu zagrożonego wyrzutami metanu i skał określa kierownik ruchu zakładu górniczego.

§ 449. W pokładach węgla skłonnych do występowania wyrzutów metanu i skał albo zagrożonych takimi wyrzutami, w wyrobiskach korytarzowych drążonych równolegle do uskoku, nasunięcia lub sfałdowania większego od grubości pokładu należy co najmniej co 50 m wykonywać otwory rozpoznawcze w kierunku zaburzenia dla zbadania zalegania skał.

§ 450. W wyrobiskach korytarzowych drążonych w pokładach zagrożonych wyrzutami metanu i skał lub udostępniających te pokłady, w razie napotkania - w wyniku wykonywania otworu rozpoznawczego lub w wyniku drążenia wyrobiska - zaburzenia geologicznego przerywającego ciągłość pokładu lub powodującego zmianę jego grubości, należy przodek zatrzymać, a następnie wykonać dodatkowe otwory rozpoznawcze w celu zbadania przed przodkiem calizny na głębokość co najmniej 6 m.

§  451.

1. Ocenę stanu zagrożenia wyrzutami metanu i skał w ścianach należy prowadzić na podstawie wyników pomiarów wykonywanych w przodkach chodników przyścianowych.

2. W ścianach, w których wyprzedzenie chodnikami przyścianowymi jest mniejsze niż 30 m, pomiary dla kontroli stanu zagrożenia wyrzutami metanu i skał należy wykonywać w otworach badawczych, rozmieszczonych co 25 m wzdłuż ściany.

3. W razie wystąpienia w ścianie zaburzeń przerywających ciągłość pokładu, nie stwierdzonych i nie zbadanych wcześniej wyrobiskami przyścianowymi, kontrolę i ocenę stanu zagrożenia wyrzutami metanu i skał w ścianie należy prowadzić w dostosowaniu do lokalnych warunków w zakresie wyznaczonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 452. W przodkach wyrobisk prowadzonych w pokładach zagrożonych wyrzutami metanu i skał lub udostępniających te pokłady oraz w innych miejscach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego muszą znajdować się tablice, na których osoby przeprowadzające pomiary wskaźników zagrożenia wyrzutami metanu i skał wpisują wyniki bezpośrednio po ich wykonaniu.

§  453.

1. W razie stwierdzenia:

1) intensywności desorpcji metanu w przedziale 1,2÷2,0 kPa (120÷200 mm H₂O) przy zwięzłości węgla mniejszej niż 0,25 (§ 441) lub ilości zwiercin powyżej 4 dm³ objętości z 1 mb otworu,

2) intensywności desorpcji metanu powyżej 2,0 kPa (200 mm H₂O),

urabianie w pokładach zagrożonych wyrzutami metanu i skał należy zatrzymać do czasu ustalenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego, na podstawie opinii kopalnianego zespołu do spraw zwalczania zagrożenia wyrzutami metanu i skał, warunków dalszego prowadzenia wyrobiska.

2. W wypadkach, o których mowa w ust. 1, należy stosować, w zależności od warunków lokalnych, metody zwalczania zagrożenia wyrzutami metanu i skał.

§  454.

1. Urabianie kombajnami w wyrobiskach korytarzowych drążonych w pokładach zagrożonych wyrzutami metanu i skał może być stosowane, jeżeli:

1) intensywność desorpcji metanu nie przekracza 1,2 kPa (120 mm H₂O),

2) intensywność desorpcji metanu jest w przedziale 1,2÷2,0 kPa (120÷200 mm H₂O) przy zwięzłości węgla większej od 0,25 (§ 441) i ilości zwiercin nie przekraczających 4 dm³,

3) w odległości 4 m przed i za czołem przodka nie występują zaburzenia geologiczne przerywające ciągłość pokładu.

2. Przodek chodnika drążonego kombajnem musi być wyprzedzony otworem o długości nie mniejszej niż 10 m.

§ 455. 45  W polach zagrożonych wyrzutami metanu i skał urządzenia metanometrii automatycznej powinny wyłączać urządzenia elektryczne w czasie nie dłuższym niż 15 sekund po przekroczeniu dopuszczalnej zawartości metanu w powietrzu.

§ 456.  Pracownicy zatrudnieni lub przebywający w wyrobiskach korytarzowych, przewietrzanych z zastosowaniem urządzeń wentylacji odrębnej, drążonych w pokładach zagrożonych wyrzutami metanu i skał lub udostępniających te pokłady, powinni być wyposażeni w tlenowe aparaty ucieczkowe.

⁴⁴ § 444 zmieniony przez § 1 pkt 34 rozporządzenia z dnia 1 grudnia 1997 r. (Dz.U.98.3.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 25 stycznia 1998 r.

⁴⁵ § 455 zmieniony przez § 1 pkt 35 rozporządzenia z dnia 1 grudnia 1997 r. (Dz.U.98.3.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1998 r.