Oddział 3 - Ochrona przed wybuchem metanu oraz wyrzutami gazów i skał. - Bezpieczeństwo i higiena pracy oraz bezpieczeństwo pożarowe w podziemnych zakładach górniczych.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1969.24.176
Akt utracił moc Wersja od: 27 listopada 1992 r.
3.
Ochrona przed wybuchem metanu oraz wyrzutami gazów i skał.
Ochrona przed wybuchem metanu oraz wyrzutami gazów i skał.
§ 95.
1.
Zakłady górnicze ze względu na naturalne wydzielanie się metanu do wyrobisk górniczych dzieli się na niemetanowe i metanowe.2.
Niemetanowym zakładem górniczym jest taki zakład, w którym w żadnym z wyrobisk górniczych, nawet przy zaprzestaniu przewietrzania, koncentracja metanu w powietrzu nie przekracza 0,1%.3.
Metanowym zakładem górniczym jest taki zakład, w którym chociażby w jednym z wyrobisk górniczych stwierdzono w powietrzu występowanie metanu o koncentracji przekraczającej 0,1%.§ 96.
1.
Każde udostępnione złoże kopaliny (pokłady, żyły, gniazda, wysady) lub jego część, w których stwierdzono występowanie metanu pochodzenia naturalnego, należy zaliczyć do odpowiedniej kategorii zagrożenia metanowego.2.
W uzasadnionych przypadkach można w obrębie jednego złoża dla poszczególnych jego części ustalać różne kategorie zagrożenia metanowego lub też wydzielać część złoża jako niemetanową.§ 97.
1.
Zakład górniczy, w którym stwierdzono choćby jeden nagły wyrzut gazów i skał lub nagły wypływ gazów, zalicza się do zakładów zagrożonych nagłymi wyrzutami gazów i skał.2.
Do zakładów górniczych zagrożonych nagłymi wyrzutami gazów i skał może być również zaliczony zakład, w którym wprawdzie nie stwierdzono nagłego wyrzutu gazów i skał lub nagłego wypływu gazów, ale zachodzi możliwość wystąpienia takich zjawisk.3.
W zakładach górniczych zaliczonych do zagrożonych nagłymi wyrzutami gazów i skał należy poszczególne pokłady i ich części zbadać i sklasyfikować pod względem stopnia zagrożenia.§ 98.
1.
Wyrobiska górnicze, w których stwierdzono występowanie metanu, łącznie z drogami odprowadzającymi powietrze z tych wyrobisk stanowią pola metanowe.2.
Wszystkie dojścia do pól metanowych należy oznaczyć tablicami z odpowiednimi napisami ostrzegawczymi.3.
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w razie zagrożenia nagłymi wyrzutami gazów i skał lub nagłymi wypływami gazów (§ 97).§ 99.
Okręgowy urząd górniczy dokonuje: 1)
zaliczenia zakładów górniczych do metanowych lub niemetanowych albo do zagrożonych nagłymi wyrzutami gazów i skał, 2)
zaliczenia poszczególnych złóż kopalin lub ich części do odpowiedniej kategorii zagrożenia metanowego albo do zagrożenia nagłymi wyrzutami gazów i skał, 3)
ustalenia granic pól metanowych oraz pól zagrożonych nagłymi wyrzutami gazów i skał.§ 100.
1.
Zawartość metanu w powietrzu nie powinna przekraczać: 1)
w rejonowych prądach powietrza zużytego - 1%, 2)
w szybie wydechowym - 0,75%.2.
W razie stosowania metanometrii automatycznej zawartość metanu w powietrzu w rejonowych prądach powietrza zużytego może wynosić 1,5%.3.
W zakładach górniczych, w których nie można zapewnić rozrzedzenia metanu do wartości podanych w ust. 1 i 2, należy stosować odmetanowanie złóż.§ 101.
W razie stwierdzenia pod stropem wyrobiska zawartości metanu: 1)
do 1% - można prowadzić w tym wyrobisku wszystkie roboty, z tym że przy wykonywaniu robót strzałowych wolno stosować materiały wybuchowe powietrzne, 2)
od 1% do 1,5% - można prowadzić w tym wyrobisku wszystkie roboty, z tym że przy wykonywaniu robót strzałowych wolno stosować tylko materiały wybuchowe powietrzne specjalne, 3)
od 1,5% do 2% - można prowadzić wszystkie roboty, z wyjątkiem robót strzałowych materiałami wybuchowymi, 4)
powyżej 2% - należy niezwłocznie wycofać załogę z zagrożonych wyrobisk, wyłączyć prąd elektryczny, unieruchomić urządzenia mechaniczne, a dostęp do tych wyrobisk zagrodzić i zawiadomić o tym najbliższą osobę dozoru ruchu. Obowiązek wyłączania urządzeń elektrycznych nie dotyczy tych urządzeń, które zostały dopuszczone do pracy w atmosferze zawierającej powyżej 2% metanu.§ 102.
1.
W polach metanowych należy systematycznie badać zawartość metanu w powietrzu.2.
Badania zawartości metanu w powietrzu obowiązani są wykonywać: 1)
przodowi - przed rozpoczęciem pracy na każdej zmianie oraz w czasie pracy co dwie godziny, 2)
strzałowi - przed załadowaniem otworów strzałowych, przed każdym strzelaniem i po strzelaniu, 3)
metaniarze - w miejscach wyznaczonych przez osoby dozoru ruchu oraz w razie gdy przerwa w obłożeniu przodka jest dłuższa niż 4 godziny, 4)
osoby dozoru ruchu - przy każdorazowej kontroli miejsca pracy.3.
Osoby obowiązane do badania zawartości metanu w powietrzu powinny być pouczone i przeszkolone w posługiwaniu się metanomierzami, benzynowymi lampami wskaźnikowymi lub innymi indykatorami, dopuszczonymi do użytku w polach metanowych.4.
W polach metanowych zaliczonych do najwyższej kategorii zagrożenia metanowego należy stosować automatyczne zabezpieczenia metanometryczne, jeżeli roboty prowadzi się przy użyciu maszyn i urządzeń elektrycznych.§ 103.
1.
W zależności od stopnia zagrożenia niebezpieczeństwem wybuchu, wyrobiska i pomieszczenia w polach metanowych dzieli się na pomieszczenia: 1)
ze stopniem "a" niebezpieczeństwa wybuchu, tj. takie, w których nagromadzenie się metanu w powietrzu powyżej 0,5% jest wykluczone, 2)
ze stopniem "b" niebezpieczeństwa wybuchu, tj. takie, w których w normalnych warunkach przewietrzania nagromadzenie metanu w powietrzu powyżej 1% jest wykluczone, 3)
ze stopniem "c" niebezpieczeństwa wybuchu, tj. takie, w których nawet w normalnych warunkach przewietrzania nagromadzenie metanu w powietrzu może przekroczyć 1%.2.
Zaliczenia pomieszczeń do poszczególnych stopni niebezpieczeństwa wybuchu dokonuje okręgowy urząd górniczy.§ 104.
W pomieszczeniach ze stopniem "b" lub "c" niebezpieczeństwa wybuchu wolno stosować tylko takie urządzenia elektryczne, których typ został dopuszczony do użytku w takich pomieszczeniach przez Wyższy Urząd Górniczy oraz które zostały zaopatrzone w odpowiednią cechę dopuszczenia.§ 105.
1.
Prezes Wyższego Urzędu Górniczego w porozumieniu z właściwymi ministrami ustali: 1)
kategorie zagrożenia metanowego złóż kopalin lub ich części (§ 96 ust. 1) oraz zasady i sposób zaliczania tych złóż lub ich części do odpowiedniej kategorii zagrożenia; 2)
kategorie zagrożenia złóż kopalin lub ich części wyrzutami gazów i skład oraz kryteria zaliczania tych złóż lub ich części do odpowiedniej kategorii zagrożenia; 3)
sposób ustalania granic pól metanowych oraz pól zagrożonych wyrzutami gazów i skał.2.
Właściwi ministrowie ustalą - w zakresie nie unormowanym rozporządzeniem - szczegółowe przepisy w sprawie bezpiecznego prowadzenia ruchu zakładu górniczego w odpowiednich kategoriach zagrożenia metanowego oraz zagrożenia wyrzutami gazów i skał.