Rezerwa obowiązkowa banków.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.NBP.1994.16.27

Akt utracił moc

Wersja od: 30 kwietnia 1997 r.

ZARZĄDZENIE Nr 9/94

Prezesa Narodowego Banku Polskiego

z dnia 9 sierpnia 1994 r.

w sprawie rezerwy obowiązkowej banków.

Na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 1, art. 31 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 oraz art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 1992 r. Nr 72, poz. 360, z 1993 r. Nr 6, poz. 29 oraz z 1994 r. Nr 1, poz. 2 i Nr 80, poz. 369) zarządza się, co następuje:

§  1.

1. Banki zobowiązane są odprowadzać i utrzymywać rezerwę obowiązkową w Narodowym Banku Polskim, zwanym dalej "NBP", stanowiącą część środków pieniężnych w złotych i w walutach obcych wyrażonych w złotych, zgromadzonych na rachunkach związanych z działalnością gospodarczą, na rachunkach oszczędnościowych i innych rachunkach, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Rezerwy obowiązkowej nie tworzy się od środków:

1) przyjętych od innego banku, w tym z tytułu:

a) sprzedaży wyemitowanych papierów wartościowych w związku z restrukturyzacją banku,

b) sprzedaży papierów wartościowych pod warunkiem odkupu,

2) 1  Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej oraz Funduszu Współpracy Wspólnot Europejskich przeznaczonych na cele rolnictwa,

3) budżetowych przeznaczonych na restrukturyzację i modernizację rolnictwa i jego otoczenia,

4) 2  Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej - na rachunku bieżącym oraz pożyczek zaciągniętych od tych funduszy - terminowych na kredytowanie ochrony środowiska,

5) 3  gromadzonych w kasach mieszkaniowych na rachunkach oszczędnościowo-kredytowych na budownictwo mieszkaniowe w ramach umów kontraktowych.

§ 2.  Bank może wystąpić do Prezesa NBP z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku odprowadzania i utrzymywania części lub całości rezerwy w okresie realizacji programu postępowania uzdrawiającego. Bank przedstawia wniosek wraz z programem uzdrowienia gospodarki oraz sprawozdaniem bilansowym zweryfikowanym przez firmę audytorską.

§  3.

1. 4  Rezerwę obowiązkową stanowi wyrażona w procentach część środków pieniężnych o których mowa w § 1, zgromadzonych na rachunkach:

		w złotych	w walutach obcych wyrażonych w złotych
1)	płatnych na każde żądanie	20%	5%
2)	terminowych	11%	5%.";

2.  Do środków, o których mowa:

1) w ust. 1 pkt 1 zalicza się, z wyjątkiem wymienionych w § 1 ust. 2, wszystkie środki pieniężne zgromadzone w banku, jeżeli nie został zadeklarowany termin ich przechowywania na rachunku,

2) w ust. 1 pkt 2 zalicza się, z wyjątkiem wymienionych w § 1 ust. 2, środki pieniężne zgromadzone w banku, jeżeli został zadeklarowany termin przechowywania środków na rachunku.

3. Podstawę do naliczenia rezerwy obowiązkowej stanowi średnia arytmetyczna stanu środków, o których mowa w ust. 2 na koniec dekad pierwszej i drugiej oraz ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym odprowadza się rezerwę.

4. Rezerwa odprowadzana jest w złotych.

§ 4. 5  Rezerwa obowiązkowa podlega odprowadzeniu ostatniego dnia każdego miesiąca, a jeżeli dzień ten jest dniem wolnym od pracy określonym na podstawie odrębnych przepisów to pierwszego dnia roboczego po tym dniu.

§ 5.   ⁶  Bank może utrzymywać w NBP rezerwę obowiązkową w wysokości niższej od określonej w § 3 ust. 1, jednakże nie mniej niż 50% tej wielkości, jeśli zobowiąże się do utrzymania w swoich kasach zapasu gotówki w złotych w kwocie odpowiadającej różnicy pomiędzy kwotą rezerwy, obliczoną zgodnie z § 3 ust. 1, a wielkością rezerwy odprowadzonej i utrzymywanej na rachunku bieżącym i na rachunki rezerw, z zastrzeżeniem § 9 ust. 1 i 2. Nadwyżki średniego stanu gotówki w stosunku do zadeklarowanego zapasu nie zalicza się do rezerwy obowiązkowej.

§ 6.   ⁷

1.  Banki, z wyjątkiem banków, o których mowa w ust. 2, utrzymują rezerwę obowiązkową na rachunkach prowadzonych przez Departament Rachunków Banków NBP i oddziały okręgowe NBP:

1) rezerwę obowiązkową nieoprocentowaną do wysokości 10% sumy środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach, których dotyczy obowiązek odprowadzania rezerw - na rachunku bieżącym banku dla okresowego wykorzystywania w międzybankowych rozliczeniach pieniężnych,

2) rezerwę obowiązkową oprocentowaną - w części przekraczającej 10% sumy środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach, których dotyczy obowiązek odprowadzania rezerw - na rachunku "Rezerwa obowiązkowa oprocentowana".

2. Banki, których rachunek bieżący prowadzi inny bank krajowy odprowadzają rezerwę obowiązkową na rachunki: "Rezerwa obowiązkowa nieoprocentowana" i "Rezerwa obowiązkowa oprocentowana" prowadzone przez Departament Rachunków Banków NBP.

§  7.

1. 8  Bank może wykorzystywać, rezerwę utrzymywaną na rachunku: bieżącym, "Rezerwa obowiązkowa nieoprocentowana" i w formie zapasu gotówki w kasach banku do bieżących rozliczeń pieniężnych, z zastrzeżeniem § 8 ust. 1.

2.  Kwota rezerwy odprowadzona na rachunek "Rezerwa obowiązkowa oprocentowana" nie podlega wykorzystaniu w ciągu miesiąca.

3. Wykorzystanie środków z rachunku "Rezerwa obowiązkowa nieoprocentowana" następuje na podstawie dyspozycji banku złożonej w Departamencie Rachunków Banków NBP lub w oddziale okręgowym NBP prowadzącym rachunki rezerw banku.

§  8.

1. 9  W razie naruszenia obowiązku utrzymywania rezerwy w wysokości określonej zgodnie z § 3 ust. 1, § 5 i § 6, banki uiszczają odsetki od różnicy pomiędzy kwotą, która podlega utrzymaniu jako rezerwa, a faktyczną kwotą rezerwy od dnia odprowadzenia za dany miesiąc do dnia poprzedzającego dzień odprowadzenia na nowo naliczonej rezerwy za następny miesiąc, jeżeli rzeczywista kwota rezerwy jest niższa od rezerwy podlegającej utrzymaniu. Faktyczną kwotę rezerwy za okres, o którym mowa, liczy się jako średnia arytmetyczna stanu środków na rachunkach:

1) bieżącym, "Rezerwa obowiązkowa oprocentowana" w razie utrzymania rezerwy zgodnie z § 6 ust. 1,

2) "Rezerwa obowiązkowa nieoprocentowana", "Rezerwa obowiązkowa oprocentowania" w razie utrzymywania rezerwy zgodnie z § 6 ust. 2,

oraz zapasu gotówki, jednakże w wysokości nie większej niż zadeklarowana.

2. 10  Departament Rachunków Banków NBP i oddziały okręgowe NBP prowadzące rachunki bieżący i rezerw banków naliczają odsetki za miesiąc, w którym wystąpiła różnica wymieniona w ust. 1, według stawki stanowiącej trzykrotność stopy oprocentowania kredytu refinansowego, obowiązującej w okresie, za który należą się odsetki.

3.   ¹¹  Odsetki naliczone, zgodnie z ust. 2, podlegają ewidencji księgowej.

§ 9.   ¹²

1.  Banki składają nie później niż w terminie, o którym mowa w § 4 w Departamencie Rachunków Banków NBP i oddziałach okręgowych NBP prowadzących ich rachunki bieżący i rezerw deklarację w sprawie wymaganej wysokości rezerwy obowiązkowej i wielkości zapasu gotówki w kasach Banku zwaną dalej "deklaracją", według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia.

2. 13  W razie zadeklarowania na rachunki: bieżący oraz rezerw obowiązkowych środków pieniężnych w wielkości niższej od wynikającej ze stopy rezerwy obowiązkowej określonej w § 3 ust. 1, banki przekazują informację dzienną o stanie gotówki w kasach banku według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do zarządzenia.

3.  Departament Rachunków Banków NBP i oddziały okręgowe NBP, prowadzące rachunki bieżący oraz rezerw przekazują fotokopie "deklaracji" do Departamentu Polityki Pieniężno-Kredytowej NBP następnego dnia roboczego po dniu, w którym odprowadzono rezerwę.

§ 10. Banki nowo tworzone składają deklarację w sprawie wymaganej wysokości rezerwy obowiązkowej i wielkości zapasu gotówki w kasach banku po upływie miesiąca od podjęcia działalności statutowej.

§ 11. Banki spółdzielcze odprowadzają rezerwę obowiązkową za pośrednictwem banku, w którym są zrzeszone.

§  12.

1. Sprawdzenia zgodności stanu środków wykazanego przez bank w deklaracji ze średnim stanem określonym na podstawie informacji dekadowej o stanie aktywów i pasywów banku oraz bilansu dokonują:

1) Departament Polityki Pieniężno-Kredytowej NBP w odniesieniu do banków, które przedkładają informacje i bilanse w Departamencie Statystyki NBP,

2) bank zrzeszający w stosunku do zrzeszonych w nim banków spółdzielczych.

2. Zgodność stanu gotówki w kasach banku wykazanego przez bank w informacji, o której mowa w § 9 ust. 2, z zapasem gotówki wynikającym z bankowych dokumentów kasowych sprawdzają:

1) oddziały okręgowe NBP w odniesieniu do banków posiadających rachunki rezerw w NBP,

2) banki zrzeszające w odniesieniu do zrzeszonych w nich banków spółdzielczych.

§  13.

1. Kwota rezerwy obowiązkowej na rachunku "Rezerwa obowiązkowa oprocentowana" podlega oprocentowaniu - według stopy redyskonta weksli obowiązującej w okresie utrzymywania rezerwy na rachunku rezerwy z zastosowaniem współczynnika 0,5.

2. Odsetki od środków na rachunku "Rezerwa obowiązkowa oprocentowana" nalicza w okresach miesięcznych Departament Rachunków Banków NBP oraz oddziały okręgowe NBP prowadzące rachunki rezerw banków do ostatniego dnia miesiąca za dany miesiąc kalendarzowy.

3. Odsetki, o których mowa w ust. 2, przelewane są przez Departament Rachunków Banków NBP oraz oddziały okręgowe NBP prowadzące rachunki rezerw banków, w pierwszym dniu roboczym po zakończeniu miesiąca na rachunek banku prowadzącego rachunek Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

§  14.

1. Banki do 30 września 1994 r. przyjmują za podstawę naliczania rezerwy obowiązkowej stan środków na koniec miesiąca poprzedzającego miesiąc odprowadzenia rezerwy.

2. Rezerwa obowiązkowa odprowadzona 20 lipca 1994 r. stanowi rezerwę wymaganą do 30 sierpnia 1994 r.

§ 15. Traci moc zarządzenie nr 3/92 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 17 kwietnia 1992 r. w sprawie wysokości, zasad odprowadzania i oprocentowania rezerw obowiązkowych banków (Dz. Urz. NBP Nr 3, poz. 6, Nr 6, poz. 14, Nr 8, poz. 18, z 1993 r. Nr 2, poz. 3 i z 1994 r. Nr 3, poz. 5).

§ 16. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 13 sierpnia 1994 r., z wyjątkiem § 3 ust. 3, który wchodzi w życie z dniem 1 października 1994 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1 ¹⁴

DEKLARACJA

w sprawie wymaganej wysokości rezerwy obowiązkowej i wielkości zapasu gotówki w kasach Banku

(pominięto)

ZAŁĄCZNIK Nr 2 ¹⁵

Informacja dekadowa o stanie gotówki w kasach banku

(pominięto)

¹ § 1 ust. 2 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) zarządzenia nr 11/94 z dnia 14 października 1994 r. (Dz.Urz.NBP.94.19.30) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 25 października 1994 r.

² § 1 ust. 2 pkt 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia nr 3/96 z dnia 26 stycznia 1996 r. (Dz.Urz.NBP.96.3.6) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 stycznia 1996 r.

³ § 1 ust. 2 pkt 5:

- dodany przez § 1 pkt 1 lit. b) zarządzenia nr 11/94 z dnia 14 października 1994 r. (Dz.Urz.NBP.94.19.30) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 25 października 1994 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia nr 3/96 z dnia 26 stycznia 1996 r. (Dz.Urz.NBP.96.3.6) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 stycznia 1996 r.

⁴ § 3 ust. 1:

- zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia nr 11/94 z dnia 14 października 1994 r. (Dz.Urz.NBP.94.19.30) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 25 października 1994 r.

- zmieniony przez § 1 zarządzenia nr 2/95 z dnia 18 lutego 1995 r. (Dz.Urz.NBP.95.5.9) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 1995 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia nr 3/96 z dnia 26 stycznia 1996 r. (Dz.Urz.NBP.96.3.6) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 stycznia 1996 r.

- zmieniony przez § 1 zarządzenia nr 4/96 z dnia 18 czerwca 1996 r. (Dz.Urz.NBP.96.9.21) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 20 czerwca 1996 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia nr 1/97 z dnia 23 stycznia 1997 r. (Dz.Urz.NBP.97.2.2) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 stycznia 1997 r.

- zmieniony przez § 1 zarządzenia nr 2/97 z dnia 25 kwietnia 1997 r. (Dz.Urz.NBP.97.6.13) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 kwietnia 1997 r.

⁵ § 4 zmieniony przez § 1 pkt 3 zarządzenia nr 3/96 z dnia 26 stycznia 1996 r. (Dz.Urz.NBP.96.3.6) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 stycznia 1996 r.

⁶ § 5 zmieniony przez § 1 pkt 3 zarządzenia nr 11/94 z dnia 14 października 1994 r. (Dz.Urz.NBP.94.19.30) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 25 października 1994 r.

⁷ § 6 zmieniony przez § 1 pkt 4 zarządzenia nr 11/94 z dnia 14 października 1994 r. (Dz.Urz.NBP.94.19.30) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 25 października 1994 r.

⁸ § 7 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 5 zarządzenia nr 11/94 z dnia 14 października 1994 r. (Dz.Urz.NBP.94.19.30) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 25 października 1994 r.

⁹ § 8 ust. 1:

- zmieniony przez § 1 pkt 6 lit. a) zarządzenia nr 11/94 z dnia 14 października 1994 r. (Dz.Urz.NBP.94.19.30) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 25 października 1994 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 4 zarządzenia nr 3/96 z dnia 26 stycznia 1996 r. (Dz.Urz.NBP.96.3.6) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 stycznia 1996 r.

¹⁰ § 8 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 6 lit. b) zarządzenia nr 11/94 z dnia 14 października 1994 r. (Dz.Urz.NBP.94.19.30) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 25 października 1994 r.

¹¹ § 8 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 6 lit. c) zarządzenia nr 11/94 z dnia 14 października 1994 r. (Dz.Urz.NBP.94.19.30) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 25 października 1994 r.

¹² § 9 zmieniony przez § 1 pkt 7 zarządzenia nr 11/94 z dnia 14 października 1994 r. (Dz.Urz.NBP.94.19.30) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 25 października 1994 r.

¹³ § 9 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia nr 1/97 z dnia 23 stycznia 1997 r. (Dz.Urz.NBP.97.2.2) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 1 lutego 1997 r.

¹⁴ Załącznik nr 1:

- zmieniony przez § 1 pkt 8 zarządzenia nr 11/94 z dnia 14 października 1994 r. (Dz.Urz.NBP.94.19.30) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 25 października 1994 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 5 zarządzenia nr 3/96 z dnia 26 stycznia 1996 r. (Dz.Urz.NBP.96.3.6) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 stycznia 1996 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 zarządzenia nr 1/97 z dnia 23 stycznia 1997 r. (Dz.Urz.NBP.97.2.2) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 1 lutego 1997 r.

¹⁵ Załącznik nr 2 zmieniony przez § 1 pkt 4 zarządzenia nr 1/97 z dnia 23 stycznia 1997 r. (Dz.Urz.NBP.97.2.2) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 1 lutego 1997 r.