Część 4 - OKRES PRZEJŚCIOWY - Wielka Brytania i Północna Irlandia. Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Bruksela i Londyn.2020.01.04.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2020.29.7

Akt obowiązujący

Wersja od: 8 sierpnia 2024 r.

CZĘŚĆ  CZWARTA

OKRES PRZEJŚCIOWY

Artykuł  126

Okres przejściowy

Obowiązuje okres przejściowy lub okres wdrażania, który rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej Umowy i kończy się w dniu 31 grudnia 2020 r.

Artykuł  127

Zakres okresu przejściowego

1. O ile niniejsza Umowa nie stanowi inaczej, w okresie przejściowym prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium.

Następujące postanowienia Traktatów oraz aktów przyjętych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii nie mają jednak zastosowania do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium w okresie przejściowym:

a) postanowienia Traktatów i aktów, które zgodnie z Protokołem (nr 15) w sprawie niektórych postanowień dotyczących Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Protokołem (nr 19) w sprawie dorobku Schengen włączonego w ramy Unii Europejskiej oraz Protokołem (nr 21) w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości lub zgodnie z postanowieniami Traktatów dotyczącymi wzmocnionej współpracy nie były wiążące dla Zjednoczonego Królestwa ani na jego terytorium przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy, jak również akty zmieniające takie akty;

b) art. 11 ust. 4 TUE, art. 20 ust. 2 lit. b), art. 22 i art. 24 akapit pierwszy TFUE, art. 39 i 40 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz akty przyjęte na podstawie tych postanowień.

2. W przypadku osiągnięcia przez Unię i Zjednoczone Królestwo porozumienia w sprawie umowy dotyczącej ich przyszłych stosunków w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, której stosowanie rozpocznie się w trakcie okresu przejściowego, tytuł V rozdział 2 TUE oraz akty przyjęte na podstawie tych postanowień przestają mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa od daty rozpoczęcia stosowania takiej umowy.

3. W okresie przejściowym prawo Unii mające zastosowanie zgodnie z ust. 1 wywołuje takie same skutki prawne w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie, jakie wywołuje w Unii i w jej państwach członkowskich, oraz jest stosowane zgodnie z tymi samymi metodami i ogólnymi zasadami, jak te mające zastosowanie w Unii.

4. Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy we wzmocnionej współpracy:

a) w odniesieniu do której decyzję upoważniającą przyjęto po dacie wejścia w życie niniejszej Umowy; lub

b) w ramach której nie przyjęto żadnych aktów przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy.

5. W okresie przejściowym art. 5 Protokołu (nr 19) w sprawie dorobku Schengen włączonego w ramy Unii Europejskiej oraz art. 4a Protokołu (nr 21) w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości stosuje się odpowiednio do środków, które zmieniają lub zastępują obowiązujące środki przyjęte zgodnie z częścią trzecią tytułem V TFUE lub też opierają się na nich, którymi Zjednoczone Królestwo jest związane przed wejściem w życie niniejszej Umowy. Zjednoczone Królestwo nie ma jednak prawa zgłosić zamiaru udziału w stosowaniu nowych środków zgodnie z częścią trzecią tytuł V TFUE, poza środkami, o których mowa w art. 4a Protokołu nr 21.

Aby wesprzeć dalszą współpracę między Unią i Zjednoczonym Królestwem, na warunkach określonych w odpowiednich środkach w odniesieniu do współpracy z państwami trzecimi, Unia może zaprosić Zjednoczone Królestwo do współpracy w zakresie nowych środków przyjętych zgodnie z częścią III tytuł V TFUE.

6. O ile niniejsza Umowa nie stanowi inaczej, w okresie przejściowym wszelkie odniesienia do państw członkowskich w prawie Unii mającym zastosowanie zgodnie z ust. 1, w tym wdrażanym i stosowanym przez państwa członkowskie, rozumie się jako odniesienia obejmujące również Zjednoczone Królestwo.

7. W drodze odstępstwa od ust. 6:

a) na użytek art. 42 ust. 6 i art. 46 TUE oraz Protokołu (nr 10) sprawie stałej współpracy strukturalnej ustanowionej na mocy artykułu 42 TUE, wszelkie odniesienia do państw członkowskich rozumie się jako odniesienia nieobejmujące Zjednoczonego Królestwa. Nie wyklucza to możliwości zaproszenia Zjednoczonego Królestwa, w wyjątkowych przypadkach, do udziału jako państwo trzecie w pojedynczych projektach na warunkach określonych w decyzji Rady (WPZiB) 2017/2315 ¹³⁶ , lub w innych formach współpracy w zakresie i na warunkach określonych w przyszłych aktach Unii przyjętych na podstawie art. 42 ust. 6 i art. 46 TUE;

b) jeżeli akty Unii przewidują udział państw członkowskich, obywateli państw członkowskich lub też osób fizycznych lub prawnych mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie członkowskim w wymianie informacji, postępowaniu lub programie, których wdrażanie jest kontynuowane po zakończeniu okresu przejściowego lub które rozpoczynają się po tej dacie, oraz jeśli taki udział wiązałby się z dostępem do informacji szczególnie chronionych związanych z bezpieczeństwem, o których wiedzę mogą posiadać jedynie państwa członkowskie, obywatele państw członkowskich lub osoby fizyczne lub prawne mające miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie członkowskim, w takich wyjątkowych okolicznościach odniesienia do państw członkowskich w takich aktach Unii rozumie się jako odniesienia nieobejmujące Zjednoczonego Królestwa. Unia powiadamia Zjednoczone Królestwo o stosowaniu niniejszego odstępstwa;

c) dla potrzeb zatrudniania urzędników i innych pracowników instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii wszelkie odniesienia do państw członkowskich w art. 27 i art. 28 lit. a) regulaminu pracowniczego i w art. 1 załącznika X do tego regulaminu oraz w art. 12, 82 i 128 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej lub w odpowiednich przepisach innych uregulowań dotyczących pracowników mających zastosowanie do tych instytucji, organów i jednostek organizacyjnych rozumie się jako odniesienia nieobejmujące Zjednoczonego Królestwa.

Artykuł  128

Rozwiązania instytucjonalne

1. Art. 7 ma zastosowanie w okresie przejściowym niezależnie od art. 127.

2. Na użytek Traktatów w okresie przejściowym parlamentu Zjednoczonego Królestwa nie uznaje się za parlament narodowy państwa członkowskiego, oprócz w odniesieniu do art. 1 Protokołu (nr 1) w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej oraz, w przypadku publicznie dostępnych wniosków, art. 2 tego protokołu.

3. W okresie przejściowym postanowienia Traktatów, które przyznają uprawnienia instytucjonalne państwom członkowskim, umożliwiając im przedkładanie instytucjom wniosków, inicjatyw lub zapytań, rozumie się jako nieobejmujące Zjednoczonego Królestwa ¹³⁷ .

4. Na potrzeby udziału w rozwiązaniach instytucjonalnych określonych w art. 282 i 283 TFUE oraz w Protokole (nr 4) w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, z wyjątkiem art. 21 ust. 2 tego Protokołu, w okresie przejściowym Banku Anglii nie uznaje się za krajowy bank centralny państwa członkowskiego.

5. W drodze odstępstwa od ust. 1 niniejszego artykułu i od art. 7, w okresie przejściowym przedstawiciele lub eksperci Zjednoczonego Królestwa lub eksperci wyznaczeni przez Zjednoczone Królestwo mogą wyjątkowo, na zaproszenie, brać udział w posiedzeniach lub częściach posiedzeń komitetów, o których mowa w art. 3 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 182/2011, posiedzeniach lub częściach posiedzeń grup ekspertów Komisji, posiedzeniach lub częściach posiedzeń innych podobnych podmiotów oraz posiedzeniach lub częściach posiedzeń organów i jednostek organizacyjnych, jeśli biorą w nich udział przedstawiciele lub eksperci państw członkowskich lub eksperci wyznaczeni przez państwa członkowskie, pod warunkiem że spełniony jest jeden z następujących warunków:

a) dyskusje dotyczą pojedynczych aktów skierowanych w okresie przejściowym do osób fizycznych lub prawnych mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Zjednoczonym Królestwie;

b) udział Zjednoczonego Królestwa jest konieczny i leży w interesie Unii, szczególnie w celu skutecznego wdrożenia prawa Unii w okresie przejściowym.

Podczas takich spotkań lub części spotkań przedstawiciele lub eksperci ze Zjednoczonego Królestwa lub eksperci wyznaczeni przez Zjednoczone Królestwo nie mają prawa głosu, a ich obecność jest ograniczona do tych punktów porządku dnia, które spełniają warunki określone w lit. a) lub b).

6. W okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo nie pełni roli wiodącego organu w zakresie oceny ryzyka, badań, zatwierdzeń lub homologacji na poziomie Unii lub na poziomie państw członkowskich działających wspólnie, jak określono w aktach i przepisach wyszczególnionych w załączniku VII.

7. W okresie przejściowym Unia konsultuje się ze Zjednoczonym Królestwem w sprawie projektów aktów Unii, które określają konkretne organy, procedury lub dokumenty państw członkowskich lub odnoszą się do nich bezpośrednio, w celu zapewnienia właściwego wdrożenia i stosowania takich aktów przez Zjednoczone Królestwo i na jego terytorium.

Artykuł  129

Szczególne ustalenia dotyczące działań zewnętrznych Unii

1. Bez uszczerbku dla art. 127 ust. 2 w okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo jest związane zobowiązaniami wynikającymi z umów międzynarodowych zawartych przez Unię, przez państwa członkowskie działające w jej imieniu lub przez Unię i państwa członkowskie działające wspólnie, jak określono w art. 2 lit. a) pkt (iv) ¹³⁸ .

2. W okresie przejściowym przedstawiciele Zjednoczonego Królestwa nie biorą udziału w pracach jakichkolwiek organów ustanowionych na mocy umów międzynarodowych zawartych przez Unię, przez państwa członkowskie działające w jej imieniu lub przez Unię i państwa członkowskie działające wspólnie, chyba że:

a) Zjednoczone Królestwo bierze w nich udział na podstawie własnego uprawnienia; lub

b) Unia wyjątkowo zaprasza Zjednoczone Królestwo, jako część delegacji Unii, do udziału w posiedzeniach lub częściach posiedzeń takich organów, jeżeli Unia uznaje, że obecność Zjednoczonego Królestwa jest konieczna i leży w interesie Unii, w szczególności dla skutecznego wprowadzenia w życie tych umów w okresie przejściowym; taka obecność jest dopuszczalna tylko wówczas, gdy mające zastosowanie umowy zezwalają na obecność państw członkowskich.

3. Zgodnie z zasadą lojalnej współpracy w okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo powstrzymuje się od wszelkich działań lub inicjatyw, które mogłyby zaszkodzić interesom Unii, szczególnie w ramach wszelkich organizacji międzynarodowych, agencji, konferencji lub forów, których Zjednoczone Królestwo jest stroną na podstawie własnego uprawnienia.

4. Niezależnie od ust. 3 w okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo może negocjować, podpisywać i ratyfikować umowy międzynarodowe w imieniu własnym w obszarach należących do wyłącznej kompetencji Unii, pod warunkiem że takie umowy nie wejdą w życie ani nie będą stosowane w okresie przejściowym, chyba że Unia wyrazi na to zgodę.

5. Bez uszczerbku dla art. 127 ust. 2 istnieje możliwość przeprowadzenia konsultacji ze Zjednoczonym Królestwem w odniesieniu od indywidualnego przypadku, jeżeli zachodzi potrzeba koordynacji.

6. Po przyjęciu przez Radę decyzji objętej zakresem tytułu V rozdział 2 TUE Zjednoczone Królestwo może złożyć na ręce Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa formalne oświadczenie, że z istotnych względów polityki krajowej, w takich wyjątkowych przypadkach nie będzie stosowało tej decyzji. W duchu wzajemnej solidarności Zjednoczone Królestwo powstrzymuje się od wszelkich działań, które mogłyby być sprzeczne z działaniami Unii podejmowanymi na podstawie tej decyzji lub mogłyby je utrudnić, a państwa członkowskie szanują stanowisko Zjednoczonego Królestwa.

7. W okresie przejściowym dowódcy operacji cywilnych, szefowie misji, dowódcy operacji oraz dowódcy sił dla misji lub operacji prowadzonych na podstawie art. 42, 43 i 44 TUE nie mogą pochodzić ze Zjednoczonego Królestwa, siedziby operacyjne takich misji lub operacji, nie mogą być położone w Zjednoczonym Królestwie, które nie może też być państwem ramowym dla grup bojowych Unii. W okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo nie zapewnia kierownictwa jakichkolwiek działań operacyjnych prowadzonych na mocy art. 28 TUE.

Artykuł  130

Szczególne ustalenia dotyczące uprawnień do połowów

1. Przy ustalaniu uprawnień do połowów na podstawie art. 43 ust. 3 TFUE na dowolny okres przypadający w trakcie okresu przejściowego, przeprowadzane są konsultacje ze Zjednoczonym Królestwem w odniesieniu do uprawnień do połowów dotyczących Zjednoczonego Królestwa, w tym w kontekście przygotowań do właściwych konsultacji oraz negocjacji międzynarodowych.

2. Na użytek ust. 1 Unia daje Zjednoczonemu Królestwu możliwość przedstawiania uwag na temat corocznego komunikatu Komisji Europejskiej dotyczącego uprawnień do połowów, opinii naukowych od odpowiednich organów naukowych oraz wniosków Komisji Europejskiej dotyczących uprawnień do połowów na dowolny okres przypadający w trakcie okresu przejściowego.

3. Niezależnie od art. 129 ust. 2 lit. b), w celu umożliwienia Zjednoczonemu Królestwu przygotowania swego przyszłego członkostwa w odpowiednich forach międzynarodowych, Unia może wyjątkowo zaprosić Zjednoczone Królestwo, jako część delegacji Unii, do udziału w konsultacjach i negocjacjach międzynarodowych, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, w zakresie, w jakim jest to dozwolone dla państw członkowskich i jaki umożliwia dane forum.

4. Bez uszczerbku dla art. 122 ust. 1, utrzymuje się oparty na zasadzie względnej stabilności przydział uprawnień do połowów, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu.

Artykuł  131

Nadzór i egzekwowanie

W okresie przejściowym w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa oraz do osób fizycznych i prawnych mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Zjednoczonym Królestwie instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii przysługują kompetencje powierzone im w prawie Unii. W szczególności Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy w przypadkach przewidzianych w Traktatach.

Akapit pierwszy ma również zastosowanie w okresie przejściowym w odniesieniu do wykładni i stosowania niniejszej Umowy.

Artykuł  132

Przedłużenie okresu przejściowego

1. Niezależnie od art. 126, Wspólny Komitet może, przed dniem 1 lipca 2020 r., przyjąć jedną decyzję przedłużającą okres przejściowy o maksymalnie rok lub 2 lata. ¹³⁹

2. W przypadku przyjęcia przez Wspólny Komitet decyzji na mocy ust. 1, stosuje się następujące postanowienia:

a) w drodze odstępstwa od art. 127 ust. 6, na potrzeby wdrażania programów i działań Unii, na które przeznaczono środki zgodnie z wieloletnimi ramami finansowymi stosowanymi od 2021 r., Zjednoczone Królestwo uznaje się za państwo trzecie;

b) w drodze odstępstwa od art. 127 ust. 1 i bez uszczerbku dla części piątej niniejszej Umowy mające zastosowanie prawo Unii dotyczące zasobów własnych Unii w odniesieniu do lat budżetowych objętych przedłużeniem okresu przejściowego nie ma zastosowania do Zjednoczonego Królestwa po dniu 31 grudnia 2020 r.;

c) w drodze odstępstwa od art. 127 ust. 1 niniejszej Umowy, art. 107, 108 i 109 TFUE nie mają zastosowania do środków stosowanych przez organy Zjednoczonego Królestwa, w tym do środków dotyczących rozwoju obszarów wiejskich, wspierających produkcję rolną i handel produktami rolnymi w Zjednoczonym Królestwie, do rocznego poziomu wsparcia, który nie przekracza łącznej kwoty wydatków poniesionych w Zjednoczonym Królestwie w ramach wspólnej polityki rolnej w 2019 r., pod warunkiem że minimalny odsetek tego wsparcia objętego wyłączeniem jest zgodny z postanowieniami załącznika 2 do Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa. Taki minimalny odsetek wsparcia ustala się na podstawie ostatniego dostępnego odsetka łącznych wydatków w ramach wspólnej polityki rolnej w Unii, który był zgodny z postanowieniami załącznika 2 do Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa. W przypadku gdy okres przejściowy zostaje przedłużony o okres, który nie jest wielokrotnością 12 miesięcy, maksymalny roczny poziom wsparcia objętego wyłączeniem zmniejsza się proporcjonalnie w roku, w którym przedłużony okres przejściowy nie liczy 12 miesięcy;

d) na okres od dnia 1 stycznia 2021 r. do końca okresu przejściowego Zjednoczone Królestwo wnosi wkład do budżetu Unii określony zgodnie z ust. 3;

e) z zastrzeżeniem ust. 3 lit. d) nie ma to wpływu na część piątą niniejszej Umowy.

3. Decyzja Wspólnego Komitetu przyjęta na mocy ust. 1:

a) określa odpowiednią wysokość wkładu Zjednoczonego Królestwa do budżetu Unii na okres od dnia 1 stycznia 2021 r. do końca okresu przejściowego, biorąc pod uwagę status Zjednoczonego Królestwa w tym okresie, a także warunki wniesienia tego wkładu;

b) określa maksymalny poziom wsparcia objętego wyłączeniem, a także minimalny odsetek tego wsparcia zgodny z postanowieniami załącznika 2 do Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa, o którym mowa w ust. 2 lit. c);

c) określa wszelkie inne środki konieczne do wdrożenia ust. 2;

d) przystosowuje daty lub okresy, o których mowa w art. 51, 62, 63, 84, 96, 125, 141, 156, 157 i w załącznikach IV i V w celu odzwierciedlenia przedłużenia okresu przejściowego.

¹³⁶ Decyzja Rady (WPZiB) 2017/2315 z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia stałej współpracy strukturalnej (PESCO) oraz ustalenia listy uczestniczących w niej państw członkowskich (Dz.U. L 331 z 14.12.2017, s. 57).

¹³⁷ Powinno to dotyczyć przede wszystkim art. 7, 30, art. 42 ust. 4, art. 48 ust. 2-6 i art. 49 TUE oraz art. 25, art. 76 lit. b), art. 82 ust. 3, art. 83 ust. 3, art. 86 ust. 1, art. 87 ust. 3, art. 135, art. 218 ust. 8, art. 223 ust. 1, art. 262, 311 i 341 TFUE.

¹³⁸ Unia powiadomi pozostałe strony tych umów, że w okresie przejściowym na potrzeby tych umów Zjednoczone Królestwo ma być traktowane jak państwo członkowskie UE.

¹³⁹ W przypadku przedłużenia Unia poinformuje o nim pozostałe strony umów międzynarodowych.