Tytuł 3 - PRZEPISY SZCZEGÓLNE DOTYCZĄCE POSZCZEGÓLNYCH KATEGORII ŚWIADCZEŃ - Rozporządzenie 987/2009 dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2009.284.1

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 stycznia 2018 r.

TYTUŁ  III

PRZEPISY SZCZEGÓLNE DOTYCZĄCE POSZCZEGÓLNYCH KATEGORII ŚWIADCZEŃ

ROZDZIAŁ  I

Świadczenia z tytułu choroby, macierzyństwa i równoważne świadczenia dla ojca

Artykuł  22

Ogólne przepisy wykonawcze

1. Właściwe władze lub instytucje zapewniają, aby ubezpieczonym udostępniano wszelkie niezbędne informacje na temat procedur i warunków przyznawania świadczeń rzeczowych, w przypadku gdy otrzymują oni te świadczenia na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo, w którym znajduje się instytucja właściwa.

2. Niezależnie od art. 5 lit. a) rozporządzenia podstawowego, państwo członkowskie może stać się odpowiedzialne za koszt świadczeń zgodnie z art. 22 rozporządzenia podstawowego jedynie wtedy, gdy ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie emerytury lub renty na podstawie ustawodawstwa tego państwa członkowskiego, albo gdy zgodnie z art. 23-30 rozporządzenia podstawowego otrzymuje on emeryturę lub rentę na podstawie ustawodawstwa tego państwa członkowskiego.

Artykuł  23

System mający zastosowanie w przypadku, gdy w państwie członkowskim miejsca zamieszkania lub pobytu istnieje więcej niż jeden system

Jeżeli ustawodawstwo państwa członkowskiego miejsca zamieszkania lub pobytu obejmuje więcej niż jeden system ubezpieczeń z tytułu choroby, macierzyństwa i w zakresie świadczeń dla ojca dla więcej niż jednej kategorii ubezpieczonych, przepisami mającymi zastosowanie zgodnie z art. 17, art. 19 ust. 1 oraz art. 20, 22, 24 i 26 rozporządzenia podstawowego są przepisy z zakresu systemu ogólnego dla pracowników najemnych.

Artykuł  24

Miejsce zamieszkania w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie

1. Do celów stosowania art. 17 rozporządzenia podstawowego ubezpieczony lub członkowie jego rodziny mają obowiązek zarejestrowania się w instytucji swojego miejsca zamieszkania. Prawo tych osób do świadczeń rzeczowych w państwie członkowskim, w którym mają miejsce zamieszkania, potwierdza dokument wydany przez instytucję właściwą na wniosek ubezpieczonego lub na wniosek instytucji miejsca zamieszkania.

2. Dokument, o którym mowa w ust. 1, pozostaje ważny, dopóki instytucja właściwa nie poinformuje instytucji miejsca zamieszkania o jego unieważnieniu.

Instytucja miejsca zamieszkania informuje instytucję właściwą o każdej rejestracji zgodnie z ust. 1, a także o każdej zmianie lub unieważnieniu takiej rejestracji.

3. Niniejszy artykuł stosuje się odpowiednio do osób, o których mowa w art. 22, 24, 25 oraz 26 rozporządzenia podstawowego.

Artykuł  25

Pobyt w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie

A. Procedura oraz zakres przysługującego prawa

1. Do celów stosowania art. 19 rozporządzenia podstawowego ubezpieczony przedstawia świadczeniodawcy w państwie członkowskim, w którym ma miejsce pobytu, dokument wydany przez swoją instytucję właściwą, potwierdzający jego uprawnienie do świadczeń rzeczowych. Jeżeli ubezpieczony nie posiada takiego dokumentu, instytucja miejsca pobytu, na wniosek lub z innych koniecznych względów, występuje do instytucji właściwej o wystawienie tego dokumentu.

2. Dokument ten potwierdza, że ubezpieczony jest uprawniony do świadczeń rzeczowych na warunkach przewidzianych w art. 19 rozporządzenia podstawowego na takich samych zasadach, jakie mają zastosowanie do ubezpieczonych na podstawie ustawodawstwa państwa członkowskiego, w którym ma miejsce pobytu.

3. Świadczenia rzeczowe, o których mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia podstawowego, oznaczają świadczenia rzeczowe, które są udzielane w państwie członkowskim miejsca pobytu, zgodnie z jego ustawodawstwem, a które stają się niezbędne ze wskazań medycznych, z myślą o zapobieżeniu przymusowemu powrotowi ubezpieczonego do właściwego państwa członkowskiego przed końcem planowanego pobytu w celu uzyskania niezbędnego leczenia.

B. Procedura oraz ustalenia dotyczące ponoszenia i zwracania kosztów świadczeń rzeczowych

4. Jeżeli ubezpieczony rzeczywiście w całości lub w części poniósł koszty świadczeń rzeczowych udzielonych w ramach art. 19 rozporządzenia podstawowego i jeżeli ustawodawstwo stosowane przez instytucję miejsca pobytu umożliwia zwrot tych kosztów ubezpieczonemu, może on przesłać swój wniosek o zwrot kosztów do instytucji miejsca pobytu. W takim przypadku instytucja ta zwraca bezpośrednio ubezpieczonemu koszty odpowiadające tym świadczeniom do wysokości i na warunkach przewidzianych dla stawek zwrotu kosztów w ustawodawstwie obowiązującym tę instytucję.

5. Jeżeli o zwrot tych kosztów nie wystąpiono bezpośrednio do instytucji miejsca pobytu, poniesione koszty są zwracane zainteresowanemu przez instytucję właściwą według stawek zwrotu kosztów stosowanych przez instytucję miejsca pobytu lub kwot, które podlegałyby zwrotowi kosztów na rzecz instytucji miejsca pobytu, gdyby art. 62 rozporządzenia wykonawczego miał zastosowanie w danym przypadku.

Instytucja miejsca pobytu udziela instytucji właściwej, na jej wniosek, wszelkich niezbędnych informacji o tych stawkach lub kwotach.

6. W drodze odstępstwa od ust. 5 instytucja właściwa może zwrócić poniesione koszty do wysokości i zgodnie z warunkami zwrotu kosztów określonymi w ustawodawstwie obowiązującym tę instytucję, pod warunkiem że ubezpieczony wyraził zgodę na zastosowanie wobec niego niniejszego przepisu.

7. Jeżeli w ustawodawstwie państwa członkowskiego miejsca pobytu nie przewidziano zwrotu kosztów zgodnie z ust. 4 i 5 w danym przypadku, instytucja właściwa może zwrócić koszty do wysokości i zgodnie z warunkami przewidzianych dla stawek zwrotu kosztów w ustawodawstwie obowiązującym tę instytucję, bez uzyskiwania zgody ubezpieczonego.

8. Kwoty zwracane ubezpieczonemu w żadnym przypadku nie są wyższe niż kwota rzeczywiście poniesionych przez niego kosztów.

9. W przypadku znacznych wydatków instytucja właściwa może wypłacić ubezpieczonemu odpowiednią zaliczkę, gdy tylko osoba ta przedłoży jej wniosek o zwrot kosztów.

C. Członkowie rodziny

10. Przepisy ust. 1-9 stosuje się odpowiednio do członków rodziny ubezpieczonego.

Artykuł  26

Leczenie planowane

A. Procedura wydawania zezwolenia

1. Do celów stosowania art. 20 ust. 1 rozporządzenia podstawowego, ubezpieczony przedstawia instytucji miejsca pobytu dokument wydany przez instytucję właściwą. Do celów niniejszego artykułu instytucja właściwa oznacza instytucję, która ponosi koszty planowanego leczenia; w przypadkach, o których mowa w art. 20 ust. 4 i w art. 27 ust. 5 rozporządzenia podstawowego, w których koszty świadczeń rzeczowych udzielanych w państwie członkowskim miejsca zamieszkania są zwracane na podstawie kwot zryczałtowanych, instytucja właściwa oznacza instytucję miejsca zamieszkania.

2. Jeżeli ubezpieczony nie ma miejsca zamieszkania we właściwym państwie członkowskim, zwraca się on o udzielenie zezwolenia do instytucji miejsca zamieszkania, która niezwłocznie przekazuje wniosek instytucji właściwej.

W takim przypadku instytucja miejsca zamieszkania wydaje zaświadczenie, w którym potwierdza, że w państwie członkowskim miejsca zamieszkania zostały spełnione warunki określone w art. 20 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia podstawowego.

Instytucja właściwa może odmówić wydania zezwolenia jedynie wtedy, gdy w ocenie instytucji miejsca zamieszkania warunki określone w art. 20 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia podstawowego nie zostały spełnione w państwie członkowskim, w którym ubezpieczony ma miejsce zamieszkania, lub gdy takie samo leczenie może zostać zapewnione we właściwym państwie członkowskim w terminie uzasadnionym z medycznego punktu widzenia, uwzględniając aktualny i przewidywany przebieg choroby zainteresowanego.

Instytucja właściwa informuje o swojej decyzji instytucję miejsca zamieszkania.

W przypadku braku odpowiedzi w terminie określonym w ustawodawstwie krajowym uznaje się, że instytucja właściwa udzieliła zezwolenia.

3. Jeżeli ubezpieczony, który nie ma miejsca zamieszkania we właściwym państwie członkowskim, wymaga pilnego leczenia ratującego życie, a nie można odmówić wydania zezwolenia zgodnie z art. 20 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia podstawowego, zezwolenie wydaje instytucja miejsca zamieszkania w imieniu instytucji właściwej, która natychmiast zostaje o tym poinformowana przez instytucję miejsca zamieszkania.

Instytucja właściwa uznaje ustalenia i metody leczenia lekarzy zatwierdzonych przez instytucję miejsca zamieszkania wydającą zezwolenie, dotyczące potrzeby pilnego leczenia ratującego życie.

4. Na każdym etapie procedury wydawania zezwolenia instytucja właściwa zachowuje prawo do zlecenia zbadania ubezpieczonego przez wybranego przez siebie lekarza w państwie członkowskim miejsca pobytu lub zamieszkania.

5. Bez uszczerbku dla jakiejkolwiek decyzji w sprawie zezwolenia, instytucja miejsca pobytu informuje instytucję właściwą, jeśli ze wskazań medycznych zasadne wydaje się uzupełnienie leczenia objętego aktualnym zezwoleniem.

B. Pokrywanie kosztów świadczeń rzeczowych poniesionych przez ubezpieczonego

6. Bez uszczerbku dla ust. 7, przepisy art. 25 ust. 4 i 5 rozporządzenia wykonawczego stosuje się odpowiednio.

7. Jeżeli ubezpieczony rzeczywiście w całości lub w części poniósł koszty leczenia objętego zezwoleniem, a kwota kosztów, które instytucja właściwa jest zobowiązana zwrócić instytucji miejsca pobytu lub ubezpieczonemu zgodnie z ust. 6 (koszt rzeczywisty), są niższe od kosztów, jakie musiałaby ona uiścić za to samo leczenie we właściwym państwie członkowskim (koszt hipotetyczny), instytucja właściwa zwraca, na wniosek, koszty leczenia poniesione przez ubezpieczonego do wysokości różnicy kosztów hipotetycznych i kosztów rzeczywistych. Zwracana kwota nie może jednak przewyższać koszty rzeczywiście poniesionej przez ubezpieczonego i może uwzględniać kwotę, którą ubezpieczony musiałby uiścić, jeśli leczenie miałoby miejsce we właściwym państwie członkowskim.

C. Pokrywanie kosztów podróży i pobytu w ramach leczenia planowanego

8. Jeżeli w ustawodawstwie krajowym obowiązującym instytucję właściwą przewidziano zwrot kosztów podróży i pobytu, które są nierozerwalnie związane z leczeniem ubezpieczonego, oraz w przypadku gdy wydano zezwolenie na leczenie w innym państwie członkowskim, instytucja ta pokrywa te koszty, a w razie konieczności także koszty poniesione przez osobę muszącą towarzyszyć ubezpieczonemu.

D. Członkowie rodziny

9. Przepisy ust. 1-8 stosuje się odpowiednio do członków rodziny ubezpieczonych.

Artykuł  27

Świadczenia pieniężne z tytułu niezdolności do pracy w przypadku pobytu lub zamieszkiwania w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie

A. Procedura obowiązująca ubezpieczonego

1. Jeżeli zgodnie z ustawodawstwem właściwego państwa członkowskiego ubezpieczony musi przedstawić zaświadczenie, aby mieć prawo do świadczeń pieniężnych z tytułu niezdolności do pracy, o których mowa w art. 21 ust. 1 rozporządzenia podstawowego, zwraca się on do lekarza państwa członkowskiego miejsca zamieszkania, który dokonał ustaleń dotyczących stanu jego zdrowia, aby poświadczył jego niezdolność do pracy oraz prawdopodobny okres trwania tej niezdolności.

2. Ubezpieczony przesyła to zaświadczenie instytucji właściwej w terminie określonym w ustawodawstwie właściwego państwa członkowskiego.

3. W przypadku gdy lekarze prowadzący leczenie w państwie członkowskim miejsca zamieszkania nie wydają zaświadczeń o niezdolności do pracy i jeżeli zaświadczenia takie są wymagane zgodnie z ustawodawstwem właściwego państwa członkowskiego, zainteresowany ubiega się o nie bezpośrednio w instytucji miejsca zamieszkania. Instytucja ta niezwłocznie zapewnia przeprowadzenie lekarskiej oceny niezdolności do pracy tej osoby i sporządzenie zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1. Zaświadczenie to jest niezwłocznie przekazywane instytucji właściwiej.

4. Przekazanie dokumentu, o którym mowa w ust. 1, 2 i 3, nie zwalnia ubezpieczonego z obowiązków wynikających z mającego zastosowanie ustawodawstwa, w szczególności obowiązków wobec jego pracodawcy. W stosownych przypadkach pracodawca lub instytucja właściwa mogą wezwać pracownika do wzięcia udziału w działaniach, których celem jest wspieranie jego powrotu do pracy i pomoc w tym zakresie.

B. Procedura obowiązująca instytucję państwa członkowskiego miejsca zamieszkania

5. Na wniosek instytucji właściwej instytucja miejsca zamieszkania poddaje zainteresowanego niezbędnym kontrolom administracyjnym lub badaniom lekarskim zgodnie z ustawodawstwem, które ta druga instytucja stosuje. Orzeczenie lekarza przeprowadzającego badanie dotyczące w szczególności prawdopodobnego okresu trwania niezdolności do pracy zostaje niezwłocznie przekazane przez instytucję miejsca zamieszkania do instytucji właściwej.

C. Procedura obowiązująca instytucję właściwą

6. Instytucja właściwa zastrzega sobie prawo do tego, by zlecić zbadanie ubezpieczonego wybranemu przez siebie lekarzowi.

7. Bez uszczerbku dla art. 21 ust. 1 zdanie drugie rozporządzenia podstawowego, instytucja właściwa wypłaca świadczenia pieniężne bezpośrednio zainteresowanemu oraz, w razie konieczności, informuje o tym instytucję jego miejsca zamieszkania.

8. Do celów stosowania art. 21 ust. 1 rozporządzenia podstawowego dane zawarte w zaświadczeniu o niezdolności ubezpieczonego do pracy, które zostało sporządzone w innym państwie członkowskim na podstawie diagnozy medycznej lekarza lub instytucji przeprowadzających badanie, mają taką samą wartość prawną jak zaświadczenie sporządzone we właściwym państwie członkowskim.

9. Jeżeli instytucja właściwa odmawia wypłacenia świadczeń pieniężnych, powiadamia ona o swojej decyzji ubezpieczonego i jednocześnie instytucję miejsca zamieszkania.

D. Procedura obowiązująca w przypadku pobytu w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie

10. Przepisy ust. 1-9 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy ubezpieczony przebywa w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie.

Artykuł  28

Świadczenia pieniężne z tytułu opieki długoterminowej w przypadku pobytu lub zamieszkiwania w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie

A. Procedura obowiązująca ubezpieczonego

1. O uzyskanie uprawnień do świadczeń pieniężnych z tytułu długotrwałej opieki zgodnie z art. 21 ust. 1 rozporządzenia podstawowego ubezpieczony ubiega się w instytucji właściwej. W razie konieczności instytucja właściwa informuje o tym instytucję miejsca zamieszkania.

B. Procedura obowiązująca instytucję miejsca zamieszkania

2. Na wniosek instytucji właściwej instytucja miejsca zamieszkania bada sytuację ubezpieczonego w zakresie potrzeby uzyskania opieki długoterminowej. Instytucja właściwa przekazuje instytucji miejsca zamieszkania wszelkie informacje niezbędne do przeprowadzenia takiej analizy.

C. Procedura obowiązująca instytucję właściwą

3. W celu ustalenia, w jakim stopniu ubezpieczony potrzebuje opieki długoterminowej, instytucja właściwa ma prawo do zlecić zbadanie ubezpieczonego przez wybranego przez siebie lekarza lub innego specjalistę.

4. Artykuł 27 ust. 7 rozporządzenia wykonawczego stosuje się odpowiednio.

D. Procedura obowiązująca w przypadku pobytu w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie

5. Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio, gdy ubezpieczony przebywa w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie.

E. Członkowie rodziny

6. Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do członków rodziny ubezpieczonego.

Artykuł  29

Stosowanie art. 28 rozporządzenia podstawowego

Jeżeli państwo członkowskie, w którym były pracownik przygraniczny wykonywał swoją ostatnią pracę, nie jest już właściwym państwem członkowskim, a były pracownik przygraniczny lub członek jego rodziny udaje się do tego państwa w celu uzyskania świadczeń rzeczowych zgodnie z art. 28 rozporządzenia podstawowego, przedstawia on instytucji miejsca pobytu dokument wydany przez instytucję właściwą.

Artykuł  30

Składki emerytów lub rencistów

Jeżeli dana osoba otrzymuje emeryturę lub rentę z więcej niż jednego państwa członkowskiego, kwota składek potrącanych od wszystkich wypłacanych emerytur lub rent w żadnym przypadku nie przewyższa kwoty, którą potrąca się od osoby otrzymującej emeryturę lub rentę w takiej samej wysokości z właściwego państwa członkowskiego.

Artykuł  31

Stosowanie art. 34 rozporządzenia podstawowego

A. Procedura obowiązująca instytucję właściwą

1. Instytucja właściwa informuje zainteresowanego o przepisie zawartym w art. 34 rozporządzenia podstawowego dotyczącym zapobiegania kumulacji świadczeń. Zasady te należy stosować, aby osoba, która nie ma miejsca zamieszkania we właściwym państwie członkowskim, była uprawniona do świadczeń przynajmniej o takiej samej łącznej kwocie lub wartości, do jakich byłaby uprawniona, gdyby miała miejsce zamieszkania w tym państwie członkowskim.

2. Instytucja właściwa informuje również instytucję miejsca zamieszkania lub pobytu o wypłaceniu świadczeń pieniężnych z tytułu opieki długoterminowej w przypadku, gdy ustawodawstwo stosowane przez tę ostatnią instytucję przewiduje świadczenia rzeczowe z tytułu opieki długoterminowej wymienione w wykazie, o którym mowa w art. 34 ust. 2 rozporządzenia podstawowego.

B. Procedura obowiązująca instytucję miejsca zamieszkania lub pobytu

3. Po otrzymaniu informacji przewidzianej w ust. 2 instytucja miejsca zamieszkania lub pobytu niezwłocznie informuje instytucję właściwą o wszelkiego rodzaju świadczeniach rzeczowych z tytułu opieki długoterminowej służących temu samemu celowi, które na podstawie obowiązującego ją ustawodawstwa przyznała zainteresowanemu, oraz o mającej zastosowanie stawce zwrotu kosztów.

4. W razie konieczności Komisja Administracyjna określa środki wykonawcze dotyczące niniejszego artykułu.

Artykuł  32

Szczególne środki wykonawcze

1. W przypadku gdy osoba lub grupa osób jest zwolniona na swój wniosek z obowiązkowego ubezpieczenia na wypadek choroby, w związku z czym osoby te nie są objęte systemem ubezpieczenia na wypadek choroby, do którego zastosowanie ma rozporządzenie podstawowe, instytucja innego państwa członkowskiego nie staje się, wyłącznie z powodu tego zwolnienia, odpowiedzialna za ponoszenie kosztów świadczeń rzeczowych lub pieniężnych udzielonych tym osobom lub członkom ich rodzin na podstawie przepisów tytułu III rozdział I rozporządzenia podstawowego.

2. W przypadku państw członkowskich, o których mowa z załączniku 2, przepisy tytułu III rozdział I rozporządzenia podstawowego o świadczeniach rzeczowych mają zastosowanie do osób uprawnionych do świadczeń rzeczowych wyłącznie na podstawie systemu specjalnego dla urzędników służby cywilnej jedynie w zakresie określonym w tym systemie.

Instytucja innego państwa członkowskiego nie staje się, wyłącznie na ich podstawie, odpowiedzialna za ponoszenie kosztów świadczeń rzeczowych lub pieniężnych udzielonych tym osobom lub członkom ich rodzin.

3. W przypadku gdy osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz członkowie ich rodzin mają miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, w którym prawo do otrzymywania świadczeń rzeczowych nie jest uzależnione od spełnienia warunków ubezpieczenia ani warunków pracy najemnej lub pracy na własny rachunek, są one zobowiązane do zapłaty całkowitych kosztów świadczeń rzeczowych udzielonych w kraju miejsca ich zamieszkania.

ROZDZIAŁ  II

Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych

Artykuł  33

Prawo do świadczeń rzeczowych i pieniężnych w przypadku zamieszkiwania lub pobytu w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie

1. Do celów stosowania art. 36 rozporządzenia podstawowego stosuje się odpowiednio procedury określone w art. 24-27 rozporządzenia wykonawczego.

2. W przypadku udzielania specjalnych świadczeń rzeczowych związanych z wypadkiem przy pracy oraz chorobą zawodową zgodnie z krajowym ustawodawstwem państwa członkowskiego miejsca pobytu lub zamieszkania instytucja tego państwa członkowskiego niezwłocznie informuje o tym instytucję właściwą.

Artykuł  34

Procedura obowiązująca w przypadku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej mających miejsce w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie

1. Jeżeli wypadek przy pracy wystąpił lub jeżeli chorobę zawodową stwierdzono po raz pierwszy w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie, zgłoszenie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej lub powiadomienie o nich - w przypadku gdy ustawodawstwo krajowe przewiduje zgłoszenie lub powiadomienie - następuje zgodnie z ustawodawstwem właściwego państwa członkowskiego, bez uszczerbku, w stosownych przypadkach, dla innych przepisów obowiązujących w państwie członkowskim, w którym wystąpił wypadek przy pracy lub w którym po raz pierwszy stwierdzono chorobę zawodową, które to przepisy nadal mają zastosowanie w takich przypadkach. Zgłoszenie lub powiadomienie kierowane jest do instytucji właściwej.

2. Instytucja państwa członkowskiego, na którego terytorium wystąpił wypadek przy pracy lub na którego terytorium po raz pierwszy stwierdzono chorobę zawodową, przekazuje instytucji właściwej zaświadczenia lekarskie sporządzone na terytorium tego państwa członkowskiego.

3. W przypadku gdy w następstwie wypadku w drodze do lub z pracy, który wystąpił na terytorium państwa członkowskiego innego niż właściwe państwo członkowskie, niezbędne jest przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego na terytorium tego pierwszego państwa członkowskiego w celu określenia wszelkich uprawnień do odpowiednich świadczeń, instytucja właściwa może wyznaczyć w tym celu odpowiednią osobę oraz poinformować o tym władze tego państwa członkowskiego. Instytucje współpracują ze sobą, aby ocenić wszelkie istotne informacje oraz zapoznać się ze sprawozdaniami i wszelkimi innymi dokumentami dotyczącymi wypadku.

4. Po przeprowadzeniu leczenia, na wniosek instytucji właściwej, przesyłane jest szczegółowe sprawozdanie wraz z zaświadczeniami lekarskimi dotyczącymi trwałych skutków wypadku lub choroby, a w szczególności obecnego stanu osoby, która uległa wypadkowi, oraz powrotu do zdrowia lub stabilizacji stanu zdrowia. Należne opłaty uiszczane są w stosownych przypadkach przez instytucję miejsca zamieszkania lub pobytu według stosowanych przez nią stawek na koszt instytucji właściwej.

5. Na wniosek instytucji miejsca zamieszkania lub pobytu, w stosownych przypadkach, instytucja właściwa powiadamia ją o decyzji, w której określono datę powrotu do zdrowia lub stabilizacji stanu zdrowia oraz, w stosownych przypadkach, o decyzji o przyznaniu renty.

Artykuł  35

Spory dotyczące związku wypadku lub choroby z pracą

1. W przypadku gdy instytucja właściwa kwestionuje zastosowanie ustawodawstwa dotyczącego wypadków przy pracy lub chorób zawodowych na podstawie art. 36 ust. 2 rozporządzenia podstawowego, niezwłocznie informuje instytucję miejsca zamieszkania lub pobytu, która udzieliła świadczeń rzeczowych; świadczenia te będą w związku z tym uznawane za świadczenia z tytułu ubezpieczenia na wypadek choroby.

2. W przypadku gdy w sprawie tej podjęta została ostateczna decyzja, instytucja właściwa niezwłocznie informuje o tym instytucję miejsca zamieszkania lub pobytu, która udzieliła świadczeń rzeczowych.

W przypadku gdy nie stwierdzono wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, świadczenia rzeczowe są nadal zapewniane jako świadczenia z tytułu choroby, jeżeli zainteresowany jest do nich uprawniony.

W przypadku gdy stwierdzono wypadek przy pracy lub chorobę zawodową, świadczenia rzeczowe z tytułu choroby udzielane zainteresowanemu uznawane są za świadczenia z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej od dnia, w którym wystąpił wypadek przy pracy lub w którym lekarz po raz pierwszy stwierdził chorobę zawodową.

3. Artykuł 6 ust. 5 akapit drugi rozporządzenia wykonawczego stosuje się odpowiednio.

Artykuł  36

Procedura obowiązująca w przypadku narażenia na ryzyko choroby zawodowej w więcej niż jednym państwie członkowskim

1. W przypadku, o którym mowa w art. 38 rozporządzenia podstawowego, zgłoszenie choroby zawodowej lub powiadomienie o niej przekazywane jest instytucji właściwej w zakresie chorób zawodowych w ostatnim państwie członkowskim, którego ustawodawstwu zainteresowany podlegał, kiedy wykonywał pracę mogącą spowodować tę chorobę.

W przypadku gdy instytucja, której przekazano to zgłoszenie lub powiadomienie, stwierdzi, że praca mogąca spowodować daną chorobę zawodową była ostatnio wykonywana w ramach ustawodawstwa innego państwa członkowskiego, przekazuje ona zgłoszenie lub powiadomienie wraz ze wszystkimi załączonymi zaświadczeniami równoważnej instytucji tego państwa członkowskiego.

2. W przypadku gdy instytucja w ostatnim państwie członkowskim, którego ustawodawstwu zainteresowany podlegał, kiedy wykonywał pracę mogącą spowodować daną chorobę zawodową, stwierdzi, że dana osoba lub osoby pozostałe przy życiu nie spełniają wymogów przewidzianych w tym ustawodawstwie, między innymi dlatego, że zainteresowany nigdy nie wykonywał w tym państwie członkowskim pracy, która spowodowała tę chorobę zawodową, lub ponieważ to państwo członkowskie nie uznaje, że choroba ma charakter zawodowy, instytucja ta przekazuje niezwłocznie instytucji poprzedniego państwa członkowskiego, którego ustawodawstwu podlegał zainteresowany, kiedy wykonywał pracę mogącą spowodować daną chorobę zawodową, zgłoszenie lub powiadomienie wraz ze wszystkimi załączonymi zaświadczeniami, w tym wyniki i protokół badań lekarskich, jakich dokonała pierwsza instytucja.

3. W stosownych przypadkach instytucje powtarzają procedurę określoną w ust. 2, cofając się aż do równoważnej instytucji państwa członkowskiego, którego ustawodawstwu podlegał zainteresowany, kiedy po raz pierwszy wykonywał pracę mogącą spowodować daną chorobę zawodową.

Artykuł  37

Wymiana informacji między instytucjami i wypłata zaliczek w przypadku odwołania od decyzji odmownej

1. W przypadku odwołania od decyzji o nieudzieleniu świadczeń wydanej przez instytucję jednego z państw członkowskich, którego ustawodawstwu zainteresowany podlegał, kiedy wykonywał pracę mogącą spowodować daną chorobę zawodową, instytucja ta informuje o tym instytucję, do której przekazano zgłoszenie choroby zawodowej lub powiadomienie o niej, zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 36 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego, a następnie informuje o podjęciu ostatecznej decyzji.

2. W przypadku gdy osoba uprawniona jest do świadczeń na podstawie ustawodawstwa stosowanego przez instytucję, której zostało przekazane zgłoszenie lub powiadomienie, instytucja ta wypłaca zaliczki w kwocie ustalonej, w stosownych przypadkach, po konsultacji z instytucją, której decyzja jest przedmiotem odwołania, i w taki sposób, aby uniknąć nadpłacania kwot. Ta ostatnia instytucja zwraca wypłacone zaliczki, jeżeli w wyniku odwołania zostaje ona zobowiązana do udzielenia danych świadczeń. Wypłacona kwota zostaje wtedy potrącona ze świadczeń należnych zainteresowanemu, zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 72 i 73 rozporządzenia wykonawczego.

3. Artykuł 6 ust. 5 akapit drugi rozporządzenia wykonawczego stosuje się odpowiednio.

Artykuł  38

Pogorszenie się choroby zawodowej

W przypadkach objętych art. 39 rozporządzenia podstawowego wnioskodawca musi dostarczyć instytucji państwa członkowskiego, w której ubiega się o przyznanie prawa do świadczeń, szczegółowych informacji dotyczących świadczeń przyznanych uprzednio z tytułu danej choroby zawodowej. Instytucja ta może zwrócić się do każdej poprzedniej instytucji właściwej o dostarczenie informacji, które uważa za niezbędne.

Artykuł  39

Ocena stopnia niezdolności w razie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, które zaistniały w okresie poprzedzającym lub późniejszym

W przypadku gdy wcześniejsza lub późniejsza niezdolność do pracy została spowodowana przez wypadek, który wystąpił w czasie, gdy zainteresowany podlegał ustawodawstwu państwa członkowskiego, które nie różnicuje przyczyn niezdolności do pracy, instytucja właściwa lub organ wskazany przez właściwą władzę danego państwa członkowskiego:

a) dostarcza, na wniosek instytucji właściwej innego państwa członkowskiego, informacji dotyczących stopnia wcześniejszej lub późniejszej niezdolności do pracy oraz, w przypadku gdy jest to możliwe, informacji pozwalających na stwierdzenie, czy niezdolność ta zaistniała w następstwie wypadku przy pracy w rozumieniu ustawodawstwa stosowanego przez instytucję tego innego państwa członkowskiego;

b) określając prawo do świadczeń oraz ich kwotę zgodnie z mającym zastosowanie ustawodawstwem, uwzględnia stopień niezdolności do pracy spowodowany przez wcześniejsze lub późniejsze zdarzenia.

Artykuł  40

Składanie i rozpatrywanie wniosków o rentę lub zasiłki uzupełniające

Aby otrzymywać rentę lub zasiłek uzupełniający na podstawie ustawodawstwa danego państwa członkowskiego, zainteresowany lub osoby pozostałe przy życiu, którzy mają miejsce zamieszkania w innym państwie członkowskim, składają w stosownych przypadkach wniosek do instytucji właściwej lub do instytucji miejsca zamieszkania, która przekazuje wniosek instytucji właściwej.

Wniosek zawiera informacje wymagane zgodnie z ustawodawstwem stosowanym przez instytucję właściwą.

Artykuł  41

Szczególne środki wykonawcze

1. W odniesieniu do państw członkowskich, o których mowa w załączniku 2, przepisy tytułu III rozdział 2 rozporządzenia podstawowego dotyczące świadczeń rzeczowych mają zastosowanie do osób uprawnionych do świadczeń rzeczowych wyłącznie w ramach systemu specjalnego dla urzędników służby cywilnej i jedynie w zakresie określonym w tym systemie.

2. Artykuł 32 ust. 2 akapit drugi oraz art. 32 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego stosuje się odpowiednio.

ROZDZIAŁ  III

Świadczenia z tytułu śmierci

Artykuł  42

Wniosek o przyznanie świadczeń z tytułu śmierci

Do celów stosowania art. 42 i 43 rozporządzenia podstawowego wniosek o przyznanie świadczeń z tytułu śmierci przekazuje się do instytucji właściwej lub do instytucji w państwie członkowskim zamieszkania wnioskodawcy, która przekazuje wniosek do instytucji właściwej.

Wniosek zawiera informacje wymagane zgodnie z ustawodawstwem stosowanym przez instytucję właściwą.

ROZDZIAŁ  IV

Świadczenia z tytułu inwalidztwa, emerytury i renty rodzinne

Artykuł  43

Przepisy dodatkowe dotyczące wyliczania świadczenia

1. Do celów wyliczania teoretycznej oraz rzeczywistej kwoty świadczenia zgodnie z art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia podstawowego, stosuje się zasady przewidziane w art. 12 ust. 3, 4, 5 i 6 rozporządzenia wykonawczego.

2. W przypadku gdy okresy ubezpieczenia dobrowolnego lub fakultatywnego kontynuowanego nie zostały uwzględnione na podstawie art. 12 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego, instytucja państwa członkowskiego, na podstawie którego ustawodawstwa zostały spełnione te okresy, oblicza kwotę przypadającą za te okresy zgodnie ze stosowanym przez siebie ustawodawstwem. Rzeczywista kwota świadczenia, obliczona zgodnie z art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia podstawowego, zostaje podwyższona o kwotę przypadającą za okresy ubezpieczenia dobrowolnego lub fakultatywnego kontynuowanego.

3. Instytucja każdego z państw członkowskich wylicza według stosowanego przez siebie ustawodawstwa należną kwotę przypadającą za okresy ubezpieczenia dobrowolnego lub fakultatywnego kontynuowanego, która na podstawie art. 53 ust. 3 lit. c) rozporządzenia podstawowego nie podlega wstrzymaniu, obniżce ani zawieszeniu w innym państwie członkowskim.

W przypadku gdy instytucja właściwa nie może na podstawie stosowanego przez siebie ustawodawstwa określić tej kwoty bezpośrednio, gdyż zgodnie z tym ustawodawstwem każdemu okresowi ubezpieczenia przyporządkowana jest inna wartość, może ustalić kwotę hipotetyczną. Komisja Administracyjne określa szczegółowy sposób ustalania tej kwoty hipotetycznej.

Artykuł  44

Uwzględnianie okresów przeznaczonych na wychowywanie dziecka

1. Do celów niniejszego artykułu "okres przeznaczony na wychowywanie dziecka" odnosi się do każdego okresu, który zostaje zaliczony zgodnie z ustawodawstwem państwa członkowskiego dotyczącym emerytur i rent lub który powoduje wypłacanie dodatku do emerytury lub renty wyraźnie z tego powodu, że dana osoba wychowywała dziecko, niezależnie od metody wyliczenia tych okresów ani od tego, czy są one zaliczane na bieżąco w trakcie wychowywania dziecka, czy też z mocą wsteczną.

2. W przypadku gdy w ustawodawstwie państwa członkowskiego, które jest państwem właściwym na podstawie tytułu II rozporządzenia podstawowego, nie bierze się pod uwagę okresu przeznaczonego na wychowywanie dziecka, instytucją odpowiedzialną za uwzględnienie tego okresu jako okresu przeznaczonego na wychowywanie dziecka na podstawie stosowanego przez siebie ustawodawstwa - tak jakby dziecko było wychowywane na terytorium danego państwa członkowskiego - pozostaje instytucja państwa członkowskiego, którego ustawodawstwu zainteresowany podlegał zgodnie z przepisami tytułu II rozporządzenia podstawowego ze względu na wykonywanie pracy najemnej lub pracy na własny rachunek w chwili, gdy na podstawie tego ustawodawstwa zaczęto uwzględniać okres przeznaczony na wychowywanie danego dziecka.

3. Ust. 2 nie ma zastosowania, jeżeli zainteresowany podlega lub zacznie podlegać ustawodawstwu innego państwa członkowskiego w związku z wykonywaniem pracy najemnej lub pracy na własny rachunek.

Artykuł  45

Wniosek o przyznanie świadczeń

A. Wniosek o przyznanie świadczeń składany na podstawie ustawodawstwa typu A zgodnie z art. 44 ust. 2 rozporządzenia podstawowego.

1. Aby otrzymywać świadczenia na podstawie ustawodawstwa typu A zgodnie z art. 44 ust. 2 rozporządzenia podstawowego, wnioskodawca składa wniosek do instytucji państwa członkowskiego, którego ustawodawstwu podlegał w chwili wystąpienia niezdolności do pracy, po której nastąpiło inwalidztwo lub pogłębienie się stanu inwalidztwa, lub do instytucji miejsca zamieszkania, która przesyła wniosek do tej pierwszej instytucji.

2. Jeżeli przyznane zostały świadczenia pieniężne z tytułu choroby, dzień, w którym upływa termin przyznawania tych świadczeń, uznawany jest, w stosownych przypadkach, za dzień złożenia wniosku o emeryturę lub rentę.

3. W przypadku, o którym mowa w art. 47 ust. 1 rozporządzenia podstawowego, instytucja, w której zainteresowany był ostatnio ubezpieczony, informuje instytucję, która pierwotnie wypłacała świadczenia, o ich wysokości i dniu, w którym zaczęto je wypłacać na podstawie mającego zastosowanie ustawodawstwa. Od tego dnia świadczenia należne przed pogłębieniem się stanu inwalidztwa zostają wstrzymane lub obniżone do wysokości dodatku, o którym mowa w art. 47 ust. 2 rozporządzenia podstawowego.

B. Inne wnioski o przyznanie świadczeń

4. W przypadkach innych niż ten, o którym mowa w ust. 1, wnioskodawca składa wniosek do instytucji jego miejsca zamieszkania lub instytucji ostatniego państwa członkowskiego, którego ustawodawstwu podlegał. Jeżeli zainteresowany nigdy nie podlegał ustawodawstwu stosowanemu przez instytucję miejsca zamieszkania, instytucja ta przekazuje wniosek instytucji ostatniego państwa członkowskiego, którego ustawodawstwu podlegał zainteresowany.

5. Data złożenia wniosku jest wiążąca dla wszystkich zainteresowanych instytucji.

6. W drodze odstępstwa od ust. 5, jeżeli wnioskodawca nie powiadomił o tym, że był zatrudniony lub miał miejsce zamieszkania w innych państwach członkowskich, mimo że został o taką informację poproszony, dzień, w którym wnioskodawca uzupełni wniosek pierwotny lub złoży nowy wniosek obejmujący brakujące okresy zatrudnienia lub zamieszkania w danym państwie członkowskim, uznany zostaje za dzień złożenia wniosku do instytucji stosującej dane ustawodawstwo, z zastrzeżeniem korzystniejszych przepisów tego ustawodawstwa.

Artykuł  46

Zaświadczenia i informacje, które wnioskodawca ma złożyć wraz z wnioskiem

1. Wnioskodawca składa wniosek zgodnie z przepisami ustawodawstwa stosowanego przez instytucję, o której mowa w art. 45 ust. 1 lub 4 rozporządzenia wykonawczego, i dołącza do niego dokumentację wymaganą przez to ustawodawstwo. Wnioskodawca dostarcza w szczególności wszelkie dostępne istotne informacje i dokumenty związane z okresami: ubezpieczenia (instytucje, numery ewidencyjne), wykonywania pracy najemnej (pracodawcy) lub na własny rachunek (charakter pracy i miejsce jej wykonywania) oraz zamieszkania (adresy), które mogły zostać spełnione zgodnie z innym ustawodawstwem, oraz wszelkie dostępne istotne informacje i dokumenty związane z długością tych okresów.

2. W przypadku gdy zgodnie z art. 50 ust. 1 rozporządzenia podstawowego wnioskodawca ubiega się o odroczenie przyznania świadczeń z tytułu starości, które otrzymałby na podstawie ustawodawstwa jednego lub więcej państw członkowskich, wskazuje to we wniosku i określa, na podstawie którego ustawodawstwa ubiega się o takie odroczenie. Aby wnioskodawca mógł skorzystać z tego prawa, zainteresowane instytucje przekazują mu na jego wniosek wszelkie dostępne im informacje, tak aby mógł sam ocenić skutki równoczesnego lub następczego przyznania świadczeń, o które może się ubiegać.

3. Jeżeli wnioskodawca wycofa wniosek o przyznanie świadczeń przewidzianych na podstawie ustawodawstwa danego państwa członkowskiego, wycofania tego nie uznaje się za równoczesne wycofanie wniosków o przyznanie świadczeń na podstawie ustawodawstwa innych państw członkowskich.

Artykuł  47

Rozpatrywanie wniosków przez instytucje zainteresowane

A. Instytucja kontaktowa

1. Instytucja, do której składany lub przekazywany jest wniosek o przyznanie świadczeń zgodnie z art. 45 ust. 1 lub 4 rozporządzenia wykonawczego, jest dalej zwana "instytucją kontaktową". Jeżeli zainteresowany nigdy nie podlegał ustawodawstwu stosowanemu przez instytucję miejsca zamieszkania, nazwa ta nie odnosi się do tej instytucji.

Instytucja ta rozpatruje wniosek o przyznanie świadczeń na podstawie stosowanego przez siebie ustawodawstwa, a ponadto, jako instytucja kontaktowa, promuje również wymianę danych, informowanie o decyzjach i działania niezbędne do rozpatrzenia wniosku przez zainteresowane instytucje, oraz dostarcza wnioskodawcy na jego wniosek wszelkich informacji o wspólnotowych aspektach postępowania wyjaśniającego w sprawie wniosku oraz informuje o postępie prac.

B. Rozpatrywanie wniosków o przyznanie świadczeń składanych na podstawie ustawodawstwa typu A zgodnie z art. 44 rozporządzenia podstawowego

2. W przypadku, o którym mowa w art. 44 ust. 3 rozporządzenia podstawowego, instytucja kontaktowa przekazuje wszystkie dokumenty dotyczące zainteresowanego instytucji, w której osoba ta była poprzednio ubezpieczona, która następnie rozpatruje sprawę.

3. Przepisy art. 48-52 rozporządzenia wykonawczego nie mają zastosowania do rozpatrywania wniosków, o których mowa w art. 44 rozporządzenia podstawowego.

C. Rozpatrywanie innych wniosków o przyznanie świadczeń

4. W przypadkach innych niż ten, o którym mowa w ust. 2, instytucja kontaktowa niezwłocznie przekazuje wszystkim instytucjom zainteresowanym wnioski o przyznanie świadczeń wraz ze wszystkimi dokumentami, jakimi dysponuje, oraz, w stosownych przypadkach, wraz z istotnymi dokumentami dostarczonymi przez wnioskodawcę, tak aby wszystkie te instytucje mogły jednocześnie rozpocząć rozpatrywanie wniosku. Instytucja kontaktowa powiadamia pozostałe instytucje o okresach ubezpieczenia lub zamieszkania podlegających obowiązującemu ją ustawodawstwu. Wskazuje także, które dokumenty będą dostarczone w terminie późniejszym, oraz uzupełnia wniosek najszybciej jak to możliwe.

5. Każda z zainteresowanych instytucji powiadamia instytucję kontaktową i pozostałe instytucje zainteresowane, najszybciej jak to możliwe, o okresach ubezpieczenia lub zamieszkania podlegających ich ustawodawstwu.

6. Każda z instytucji zainteresowanych wylicza kwotę świadczeń zgodnie z art. 52 rozporządzenia podstawowego i powiadamia instytucję kontaktową oraz pozostałe instytucje zainteresowane o swojej decyzji, kwocie należnych świadczeń i wszelkich danych wymaganych do celów art. 53-55 rozporządzenia podstawowego.

7. Jeżeli dana instytucji ustali na podstawie informacji, o których mowa w ust. 4 i 5 niniejszego artykułu, że zastosowanie mają art. 46 ust. 2 lub art. 57 ust. 2 lub 3 rozporządzenia podstawowego, informuje o tym instytucję kontaktową oraz pozostałe zainteresowane instytucje.

Artykuł  48

Powiadamianie wnioskodawcy o decyzjach

1. Każda instytucja powiadamia wnioskodawcę o podjętej przez siebie decyzji zgodnie z mającym zastosowanie ustawodawstwem. W każdej decyzji określone są środki zaskarżenia i terminy odwołania. Gdy tylko instytucja kontaktowa otrzyma informację o wszystkich decyzjach podjętych przez instytucje zainteresowane, przekazuje wnioskodawcy i pozostałym zainteresowanym instytucjom streszczenie tych decyzji. Wzór streszczenia określa Komisja Administracyjna. Streszczenie przekazywane jest wnioskodawcy w języku instytucji lub, na wniosek wnioskodawcy, w dowolnym języku wskazanym przez niego spośród urzędowych języków instytucji wspólnotowych określonych zgodnie z art. 290 Traktatu.

2. W przypadku gdy po otrzymaniu streszczenia okaże się, że wzajemne oddziaływanie decyzji podjętych przez dwie lub więcej instytucji może wpłynąć w sposób niekorzystny na prawa wnioskodawcy, wnioskodawca ma prawo do tego, by decyzje te zostały ponownie rozpatrzone przez zainteresowane instytucje w terminie określonym w stosowanym przez nie ustawodawstwie krajowym. Bieg terminów rozpoczyna się z dniem otrzymania streszczenia. O wynikach ponownego rozpatrzenia decyzji wnioskodawca zostaje powiadomiony na piśmie.

Artykuł  49

Określanie stopnia inwalidztwa

1. W przypadku gdy zastosowanie ma art. 46 ust. 3 rozporządzenia podstawowego, jedyną instytucją uprawnioną do podejmowania decyzji dotyczącej stopnia inwalidztwa wnioskodawcy jest instytucja kontaktowa, jeżeli stosowane przez tę instytucję ustawodawstwo wymienione jest w załączniku VII do rozporządzenia podstawowego, a w przeciwnym razie - instytucja, która stosuje ustawodawstwo wymienione w tym załączniku i której ustawodawstwu wnioskodawca ostatnio podlegał. Instytucja ta podejmuje tę decyzję z chwilą ustalenia, czy zostały spełnione kryteria kwalifikowalności określone w mającym zastosowanie ustawodawstwie, uwzględniając w stosownych przypadkach art. 6 i 51 rozporządzenia podstawowego. O swojej decyzji powiadamia ona niezwłocznie inne zainteresowane instytucje.

W przypadku gdy ustanowione w mającym zastosowanie ustawodawstwie kryteria kwalifikowalności niedotyczące stopnia inwalidztwa nie są spełnione po uwzględnieniu art. 6 i 51 rozporządzenia podstawowego, instytucja kontaktowa niezwłocznie informuje o tym instytucję właściwą ostatniego państwa członkowskiego, którego ustawodawstwu wnioskodawca podlegał. Wspomniana instytucja właściwa uprawniona jest do podjęcia decyzji o stopniu inwalidztwa wnioskodawcy, jeżeli kryteria kwalifikowalności określone w mającym zastosowanie ustawodawstwie są spełnione. O swojej decyzji niezwłocznie powiadamia ona inne zainteresowane instytucje.

Przy określaniu kwalifikowalności można, w razie konieczności, odesłać sprawę, zgodnie z tymi samymi warunkami, do instytucji właściwej w zakresie inwalidztwa w pierwszym państwie członkowskim, którego ustawodawstwu wnioskodawca najpierw podlegał.

2. W przypadku gdy art. 46 ust. 3 rozporządzenia podstawowego nie ma zastosowania, każda z instytucji zgodnie ze stosowanym przez siebie ustawodawstwem ma możliwość zlecenia zbadania wnioskodawcy przez wybranego przez siebie lekarza lub innego specjalistę w celu określenia stopnia inwalidztwa. Instytucja danego państwa członkowskiego uwzględnia jednak dokumenty, orzeczenia lekarskie oraz informacje o charakterze administracyjnym zgromadzone przez instytucję innego państwa członkowskiego, tak jak gdyby zostały one sporządzone w jej własnym państwie członkowskim.

Artykuł  50

Tymczasowe raty oraz zaliczki na poczet świadczeń

1. Niezależnie od art. 7 rozporządzenia wykonawczego, instytucja, która w trakcie rozpatrywania wniosku o przyznanie świadczeń ustali, że na podstawie mającego zastosowanie ustawodawstwa wnioskodawca jest uprawniony do niezależnego świadczenia, zgodnie z art. 52 ust. 1 lit. a) rozporządzenia podstawowego, niezwłocznie dokonuje wypłaty tego świadczenia. Jeżeli jego kwota mogłaby ulec zmianie po zakończeniu rozpatrywania wniosku, płatność ta traktowana jest jako płatność tymczasowa.

2. W każdym przypadku gdy z dostępnych informacji jasno wynika, że wnioskodawca jest uprawniony do otrzymywania płatności od danej instytucji na podstawie art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia podstawowego, instytucja ta wypłaca mu zaliczkę w kwocie jak najbardziej odpowiadającej kwocie, która prawdopodobnie zostanie wypłacona na podstawie art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia podstawowego.

3. Każda instytucja zobowiązana do wypłaty świadczeń tymczasowych lub zaliczki na podstawie ust. 1 lub 2 niezwłocznie informuje o tym wnioskodawcę, zwracając jego uwagę w szczególności na tymczasowy charakter płatności oraz wszelkie prawa do odwołania się zgodnie z obowiązującym ją ustawodawstwem.

Artykuł  51

Ponowne wyliczanie świadczeń

1. W przypadku gdy świadczenia są ponownie wyliczane zgodnie z art. 48 ust. 3 i 4, art. 50 ust. 4 oraz art. 59 ust. 1 rozporządzenia podstawowego, stosuje się odpowiednio art. 50 rozporządzenia wykonawczego.

2. W przypadku gdy dokonywane są ponowne wyliczenia, albo świadczenie zostaje wstrzymane lub zawieszone, instytucja, która wydała decyzję, niezwłocznie informuje o tym zainteresowanego oraz każdą z instytucji, od której zainteresowanemu należy się świadczenie.

Artykuł  52

Środki mające na celu szybsze wyliczanie emerytur lub rent

1. Aby ułatwić i przyspieszyć rozpatrywanie wniosków oraz wypłacanie świadczeń, instytucje, których ustawodawstwu podlegał zainteresowany:

a) wymieniają z instytucjami innych państw członkowskich lub udostępniają im dane pozwalające na identyfikację osób, które przechodzą z jednego systemu mającego zastosowanie ustawodawstwa krajowego do innego takiego systemu, oraz wspólnie zapewniają, aby te dane identyfikacyjne zostały zachowane i zgadzały się, a w przeciwnym razie - umożliwiają tym osobom bezpośredni dostęp do danych je identyfikujących;

b) odpowiednio wcześnie przed osiągnięciem przez zainteresowanego minimalnego wieku emerytalnego lub wieku, który ma być określony przez ustawodawstwo krajowe, wymieniają z tą osobą i instytucjami innych państw członkowskich lub udostępniają tej osobie i tym instytucjom informacje (o spełnionych okresach ubezpieczenia lub inne ważne dane) dotyczące uprawnień do emerytury lub renty osób, które przeszły z jednego systemu mającego zastosowanie ustawodawstwa krajowego do innego takiego systemu, a w przeciwnym razie - informują te osoby o sposobie zapoznania się z informacjami o ich przyszłych uprawnieniach do świadczeń, lub umożliwiają im zapoznanie się z tymi informacjami.

2. Do celów stosowania ust. 1, Komisja Administracyjna określa, jakie informacje podlegają wymianie lub udostępnianiu, oraz ustala odpowiednie procedury i mechanizmy, uwzględniając specyfikę oraz organizację administracyjną i techniczną krajowych systemów emerytalno-rentowych, a także środki techniczne dostępne w ramach tych systemów. Komisja Administracyjna zapewnia wdrożenie tych systemów emerytalno-rentowych poprzez wprowadzenie monitorowania podjętych środków i ich stosowania.

3. Do celów stosowania ust. 1, informacje, o których mowa w niniejszym artykule, należy przekazać instytucji w pierwszym państwie członkowskim, w którym dana osoba otrzymała na potrzeby zabezpieczenia społecznego osobisty numer identyfikacyjny (Personal Identification Number - PIN).

Artykuł  53

Środki koordynacyjne w państwach członkowskich

1. Bez uszczerbku dla art. 51 rozporządzenia podstawowego, w przypadku gdy w ustawodawstwie krajowym istnieją przepisy dotyczące określania instytucji odpowiedzialnej lub mający zastosowanie system, lub dotyczące przypisania okresów ubezpieczenia do określonego systemu, przepisy te są stosowane z uwzględnieniem jedynie tych okresów ubezpieczenia, które zostały spełnione zgodnie z ustawodawstwem danego państwa członkowskiego.

2. W przypadku gdy w ustawodawstwie krajowym istnieją przepisy dotyczące koordynacji systemów specjalnych dla urzędników służby cywilnej z systemami ogólnymi dla osób zatrudnionych, przepisy rozporządzenia podstawowego i rozporządzenia wykonawczego nie wpływają w sposób niekorzystny na te przepisy.

ROZDZIAŁ  V

Zasiłki dla bezrobotnych

Artykuł  54

Sumowanie okresów i wyliczanie świadczeń

1. Artykuł 12 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego stosuje się odpowiednio do art. 61 rozporządzenia podstawowego. Bez uszczerbku dla podstawowych obowiązków zainteresowanych instytucji, zainteresowany może przedstawić instytucji właściwej dokument wydany przez instytucję państwa członkowskiego, którego ustawodawstwu podlegał ze względu na ostatnio wykonywaną pracę najemną lub pracę na własny rachunek, określając okresy spełnione zgodnie z tym ustawodawstwem.

2. 13  Do celów stosowania art. 62 ust. 3 rozporządzenia podstawowego właściwa instytucja państwa członkowskiego, którego ustawodawstwu zainteresowany podlegał ze względu na ostatnio wykonywaną pracę najemną lub pracę na własny rachunek, dostarcza niezwłocznie instytucji miejsca zamieszkania, na jej wniosek, wszystkie informacje niezbędne do wyliczenia zasiłku dla bezrobotnych, które można uzyskać w państwie członkowskim, w którym się znajduje, a w szczególności dotyczących wysokości otrzymanego wynagrodzenia lub dochodów z tytułu prowadzenia działalności.

3. Do celów stosowania art. 62 rozporządzenia podstawowego i niezależnie od jego art. 63, instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo stanowi, że sposób wyliczania świadczeń zmienia się w zależności od liczby członków rodziny, uwzględnia także tych członków rodziny zainteresowanego, którzy mają miejsce zamieszkania w innym państwie członkowskim, tak jak gdyby mieli oni miejsce zamieszkania we właściwym państwie członkowskim. Niniejszy przepis nie ma zastosowania w przypadku, gdy w państwie członkowskim, w którym mają miejsce zamieszkania członkowie rodziny, inna osoba jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, wyliczonego na podstawie liczby członków rodziny.

Artykuł  55

Warunki i ograniczenia dotyczące zachowania prawa do świadczeń przez bezrobotnych udających się do innego państwa członkowskiego

1. 14  Aby móc korzystać z przepisów art. 64 lub art. 65a rozporządzenia podstawowego, bezrobotny udający się do innego państwa członkowskiego powiadamia przed wyjazdem właściwą instytucję i występuje o wydanie dokumentu poświadczającego, iż jest on nadal uprawniony do świadczeń na warunkach określonych w art. 64 ust. 1 lit. b) rozporządzenia podstawowego.

Instytucja ta informuje zainteresowanego o jego obowiązkach i wydaje mu wyżej wymieniony dokument, który zawiera następujące informacje:

a) dzień, w którym bezrobotny przestał pozostawać w dyspozycji służb zatrudnienia państwa właściwego;

b) termin wyznaczony bezrobotnemu zgodnie z art. 64 ust. 1 lit. b) rozporządzenia podstawowego na zarejestrowanie się jako poszukujący pracy w państwie członkowskim, do którego bezrobotny się udał;

c) maksymalny okres, przez jaki może on zachować prawo do świadczeń zgodnie z art. 64 ust. 1 lit. c) rozporządzenia podstawowego;

d) okoliczności, które mogą mieć wpływ na prawo do świadczeń.

2. Bezrobotny rejestruje się jako poszukujący pracy w służbach zatrudnienia państwa członkowskiego, do którego się udał, zgodnie z art. 64 ust. 1 lit. b) rozporządzenia podstawowego, a dokument, o którym mowa w ust. 1, przekazuje instytucji tego państwa członkowskiego. Jeżeli zgodnie z ust. 1 poinformował on instytucję właściwą, ale nie przekazał tego dokumentu, instytucja państwa członkowskiego, do którego udał się bezrobotny, zwraca się do instytucji właściwej w celu uzyskania niezbędnych informacji.

3. Służby zatrudnienia w państwie członkowskim, do którego bezrobotny udał się w celu poszukiwania zatrudnienia, informują go o jego obowiązkach.

4. Instytucja państwa członkowskiego, do którego udał się bezrobotny, niezwłocznie przesyła instytucji właściwej dokument wskazujący dzień, w którym bezrobotny zarejestrował się w służbach zatrudnienia, oraz jego nowy adres.

Jeżeli w okresie, w którym bezrobotny zachowuje prawo do świadczeń, wystąpi jakakolwiek okoliczność, która może mieć wpływ na prawo do świadczeń, instytucja państwa członkowskiego, do którego udał się bezrobotny, niezwłocznie przesyła instytucji właściwej oraz zainteresowanemu dokument zawierający odpowiednie informacje.

Na wniosek instytucji właściwej instytucja państwa członkowskiego, do którego udał się bezrobotny, przekazuje co miesiąc odpowiednie informacje o zmianach sytuacji bezrobotnego, w szczególności, czy nadal jest zarejestrowany w służbach zatrudnienia i czy przestrzega przyjętych procedur kontroli.

5. Instytucja państwa członkowskiego, do którego udał się bezrobotny, przeprowadza kontrole lub zapewnia przeprowadzenie kontroli, tak jak gdyby zainteresowany był bezrobotnym otrzymującym świadczenia na podstawie obowiązującego ją ustawodawstwa. W stosownych przypadkach instytucja ta niezwłocznie informuje instytucję właściwą o wystąpieniu każdej okoliczności, o której mowa w ust. 1 lit. d).

6. Właściwe władze lub instytucje właściwe dwóch lub więcej państw członkowskich mogą uzgodnić miedzy sobą szczegółowe procedury i terminy dotyczące kontroli sytuacji bezrobotnego, jak również inne środki w celu ułatwienia poszukiwania pracy bezrobotnym, którzy udają się do jednego z tych państw członkowskich zgodnie z art. 64 rozporządzenia podstawowego.

7. 15  Ust. 2-6 stosuje się odpowiednio w sytuacji przewidzianej przepisami art. 65a ust. 3 rozporządzenia podstawowego.

Artykuł  56 ¹⁶

Bezrobotni, którzy mieli miejsce zamieszkania w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie

1. W przypadku gdy bezrobotny postanawia, zgodnie z art. 65 ust. 2 lub art. 65a ust. 1 rozporządzenia podstawowego, oddać się do dyspozycji służb zatrudnienia również w państwie członkowskim, które nie zapewnia świadczeń, przez zarejestrowanie się tam jako osoba poszukująca pracy, informuje o tym instytucję oraz służby zatrudnienia państwa członkowskiego zapewniającego świadczenia.

Na wniosek służb zatrudnienia państwa członkowskiego, które nie zapewnia świadczeń, służby zatrudnienia państwa członkowskiego zapewniającego świadczenia przekazują odpowiednie informacje na temat rejestracji bezrobotnego i poszukiwania przez niego zatrudnienia.

2. W przypadku gdy ustawodawstwo mające zastosowanie w zainteresowanych państwach członkowskich wymaga od bezrobotnego spełnienia pewnych obowiązków lub podjęcia pewnych działań związanych z poszukiwaniem pracy, pierwszeństwo mają obowiązki lub podejmowane przez bezrobotnego działania związane z poszukiwaniem pracy w państwie członkowskim zapewniającym świadczenia.

Niespełnienie przez bezrobotnego wszystkich obowiązków lub niepodjęcie wszystkich działań związanych z poszukiwaniem pracy w państwie członkowskim, które nie zapewnia świadczeń, nie wpływa na świadczenia przyznawane w innym państwie członkowskim.

3. Do celów stosowania art. 65 ust. 5 lit. b) rozporządzenia podstawowego, instytucja państwa członkowskiego, którego ustawodawstwu pracownik ostatnio podlegał, informuje instytucję miejsca zamieszkania, na jej wniosek, czy pracownik ma prawo do świadczeń na podstawie art. 64 rozporządzenia podstawowego.

Artykuł  57

Przepisy dotyczące stosowania art. 61, 62, 64 i 65 rozporządzenia podstawowego odnoszące się do osób objętych specjalnym systemem dla urzędników służby cywilnej

1. Artykuły 54 i 55 rozporządzenia wykonawczego stosują się odpowiednio do osób objętych specjalnym systemem na wypadek bezrobocia dla urzędników służby cywilnej.

2. Artykułu 56 rozporządzenia wykonawczego nie stosuje się do osób objętych specjalnym systemem na wypadek bezrobocia dla urzędników służby cywilnej. Bezrobotny, który objęty jest specjalnym systemem na wypadek bezrobocia dla urzędników służby cywilnej, który jest w pełnym wymiarze lub częściowo bezrobotny i który w okresie ostatniego zatrudnienia miał miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo właściwe, otrzymuje świadczenia na podstawie specjalnego systemu ubezpieczeń na wypadek bezrobocia dla urzędników służby cywilnej zgodnie z przepisami ustawodawstwa właściwego państwa członkowskiego, tak jak gdyby miał miejsce zamieszkania na terytorium tego państwa członkowskiego. Świadczenia te są udzielane przez instytucję właściwą i na jej koszt.

ROZDZIAŁ  VI

Świadczenia rodzinne

Artykuł  58

Zasady pierwszeństwa w przypadku zbiegu praw do świadczeń

Do celów stosowania art. 68 ust. 1 lit. b) ppkt (i) oraz (ii) rozporządzenia podstawowego, w przypadku gdy porządek pierwszeństwa nie może zostać ustalony na podstawie miejsca zamieszkania dzieci, każde z zainteresowanych państw członkowskich wylicza świadczenia, uwzględniając dzieci niemające miejsca zamieszkania na jego terytorium. W przypadku stosowania art. 68 ust. 1 lit. b) ppkt (i) instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo przewiduje najwyższy poziom świadczeń, wypłaca całą kwotę tych świadczeń, a następnie otrzymuje od instytucji właściwej drugiego państwa członkowskiego zwrot połowy tej kwoty, w granicach kwoty przewidzianej w ustawodawstwie tego ostatniego państwa członkowskiego.

Artykuł  59

Zasady mające zastosowanie w przypadku zmiany mającego zastosowanie ustawodawstwa lub zmiany kompetencji do przyznawania świadczeń rodzinnych

1. W przypadku gdy w danym miesiącu kalendarzowym zmienia się mające zastosowanie ustawodawstwo lub kompetencja do przyznawania świadczeń rodzinnych między państwami członkowskimi, bez względu na terminy płatności świadczeń rodzinnych przewidziane w ustawodawstwie tych państw członkowskich instytucja, która wypłaciła świadczenia rodzinne na podstawie ustawodawstwa, zgodnie z którym przyznano te świadczenia na początku tego miesiąca, wypłaca je do końca danego miesiąca.

2. Informuje ona instytucję drugiego zainteresowanego państwa członkowskiego lub pozostałych zainteresowanych państw członkowskich o dniu, w którym przestaje wypłacać dane świadczenia rodzinne. Wypłata świadczeń przez drugie zainteresowane państwo członkowskie lub pozostałe zainteresowane państwa członkowskie staje się skuteczna od tego dnia.

Artykuł  60

Procedura dotycząca stosowania art. 67 i 68 rozporządzenia podstawowego

1. Wniosek o przyznanie świadczeń rodzinnych kierowany jest do instytucji właściwej. Do celów stosowania art. 67 i 68 rozporządzenia podstawowego uwzględnia się - w szczególności w odniesieniu do prawa danej osoby do ubiegania się o takie świadczenia - sytuację całej rodziny, tak jak gdyby wszystkie osoby zainteresowane podlegały ustawodawstwu zainteresowanego państwa członkowskiego i miały miejsca zamieszkania w tym państwie. W przypadku gdy osoba uprawniona do ubiegania się o świadczenia nie wykonuje swego prawa, instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo ma zastosowanie, uwzględnia wniosek o przyznanie świadczeń rodzinnych złożony przez drugiego rodzica, osobę traktowaną jak rodzic lub przez osobę lub instytucję występującą jako opiekun dziecka lub dzieci.

2. Instytucja, do której złożono wniosek zgodnie z ust. 1, rozpatruje go na podstawie szczegółowych informacji dostarczonych przez wnioskodawcę i bierze pod uwagę całościową faktyczną i prawną sytuację rodziny wnioskodawcy.

Jeżeli instytucja ta uzna, że jej ustawodawstwo ma zastosowanie na zasadzie pierwszeństwa zgodnie z art. 68 ust. 1 i 2 rozporządzenia podstawowego, zapewnia świadczenia rodzinne zgodnie ze stosowanym przez siebie ustawodawstwem.

Jeżeli instytucja ta uzna, że na podstawie ustawodawstwa innego państwa członkowskiego może istnieć prawo do dodatku dyferencyjnego zgodnie z art. 68 ust. 2 rozporządzenia podstawowego, niezwłocznie przekazuje wniosek do instytucji właściwej tego innego państwa członkowskiego oraz informuje o tym zainteresowanego; powiadamia ona ponadto instytucję tego innego państwa członkowskiego o swojej decyzji w sprawie wniosku oraz o kwocie wypłaconych świadczeń rodzinnych.

3. Jeżeli instytucja, w której złożono wniosek, uzna, że zastosowanie ma jej ustawodawstwo, jednak nie na zasadzie pierwszeństwa zgodnie z art. 68 ust. 1 i 2 rozporządzenia podstawowego, niezwłocznie podejmuje tymczasową decyzję w sprawie zasad pierwszeństwa, które mają być stosowane, oraz przekazuje wniosek do instytucji innego państwa członkowskiego zgodnie z art. 68 ust. 3 rozporządzenia podstawowego, oraz informuje o tym również wnioskodawcę. Instytucja ta zajmuje stanowisko w sprawie decyzji tymczasowej w terminie dwóch miesięcy.

Jeżeli instytucja, której przekazano wniosek, nie zajmie stanowiska w terminie dwóch miesięcy od daty otrzymania wniosku, zastosowanie ma tymczasowa decyzja, o której mowa powyżej, a instytucja ta wypłaca świadczenia przewidziane w obowiązującym ją ustawodawstwie i informuje instytucję, w której złożono wniosek o kwocie wypłaconych świadczeń.

4. W przypadku gdy istnieje rozbieżność opinii między zainteresowanymi instytucjami w odniesieniu do ustawodawstwa, które należy zastosować zgodnie z zasadą pierwszeństwa, stosuje się art. 6 ust. 2-5 rozporządzenia wykonawczego. Do tego celu instytucją miejsca zamieszkania, o której mowa w art. 6 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego, jest instytucja miejsca zamieszkania dziecka lub dzieci.

5. Jeżeli instytucja, która udzielała świadczeń tymczasowo, wypłaciła kwotę wyższą od kwoty świadczeń, za które jest ostatecznie odpowiedzialna, może zwrócić się do instytucji mającej pierwszeństwo o zwrot nadpłaty zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 73 rozporządzenia wykonawczego.

Artykuł  61

Procedura dotycząca stosowania art. 69 rozporządzenia podstawowego

Do celów stosowania art. 69 rozporządzenia podstawowego, Komisja Administracyjna ustala wykaz dodatkowych lub specjalnych świadczeń rodzinnych dla sierot objętych artykułem. Jeżeli instytucja właściwa nie jest zobowiązana do przyznawania z tytułu pierwszeństwa takich dodatkowych lub specjalnych świadczeń rodzinnych dla sierot na podstawie stosowanego przez siebie ustawodawstwa, niezwłocznie przekazuje każdy wniosek o przyznanie świadczeń rodzinnych, wraz ze wszystkimi istotnymi dokumentami i informacjami, do instytucji państwa członkowskiego, którego ustawodawstwu zainteresowany podlegał najdłużej i którego ustawodawstwo przewiduje takie dodatkowe lub specjalne świadczenia rodzinne dla sierot. W niektórych przypadkach może to oznaczać odesłanie sprawy do instytucji państwa członkowskiego, zgodnie z którego ustawodawstwem zainteresowany spełnił najkrótszy ze swoich okresów ubezpieczenia lub zamieszkania.

¹³ Art. 54 ust. 2 zmieniony przez art. 2 pkt 4 rozporządzenia nr 465/2012 z dnia 22 maja 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.149.4) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2012 r.

¹⁴ Art. 55 ust. 1 zmieniony przez art. 2 pkt 5 lit. a) rozporządzenia nr 465/2012 z dnia 22 maja 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.149.4) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2012 r.

¹⁵ Art. 55 ust. 7 dodany przez art. 2 pkt 5 lit. b) rozporządzenia nr 465/2012 z dnia 22 maja 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.149.4) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2012 r.

¹⁶ Art. 56 zmieniony przez art. 2 pkt 6 rozporządzenia nr 465/2012 z dnia 22 maja 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.149.4) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2012 r.