Rozdział 3 - JEDNOSTKI ANALITYKI FINANSOWEJ (FIU) - Dyrektywa 2024/1640 w sprawie mechanizmów, które państwa członkowskie powinny wprowadzić w celu zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca dyrektywę (UE) 2019/1937 oraz zmieniająca i uchylająca dyrektywę (UE) 2015/849Tekst mający znaczenie dla EOG

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2024.1640

Akt obowiązujący

Wersja od: 19 czerwca 2024 r.

ROZDZIAŁ  III

JEDNOSTKI ANALITYKI FINANSOWEJ (FIU)

Artykuł  19

Ustanowienie FIU

1. Każde państwo członkowskie ustanawia FIU w celu zapobiegania przypadkom prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, wykrywania takich przypadków oraz ich skutecznego zwalczania.

2. FIU jest jedyną centralną jednostką krajową odpowiedzialną za otrzymywanie i analizowanie zgłoszeń dokonywanych przez podmioty zobowiązane zgodnie z art. 69 rozporządzenia (UE) 2024/1624, zgłoszeń dokonywanych przez podmioty zobowiązane zgodnie z art. 74 i art. 80 ust. 4 akapit drugi tego rozporządzenia, a także wszelkich innych informacji istotnych z punktu widzenia prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych lub finansowania terroryzmu, w tym informacji przekazywanych przez organy celne zgodnie z art. 9 rozporządzenia (UE) 2018/1672 oraz informacji przekazywanych przez organy nadzorcze lub przez inne organy.

3. FIU jest odpowiedzialna za przekazywanie wyników swoich analiz oraz wszelkich dodatkowych informacji odpowiednim właściwym organom, jeżeli istnieją podstawy, by podejrzewać pranie pieniędzy, jego przestępstwa źródłowe lub finansowanie terroryzmu. FIU musi mieć możliwość uzyskiwania dodatkowych informacji od podmiotów zobowiązanych.

Analityczna funkcja FIU obejmuje następujące elementy:

a) analizę operacyjną koncentrującą się na poszczególnych przypadkach i szczegółowych celach lub na odpowiednich wybranych informacjach, zhierarchizowanych w oparciu o ryzyko, rodzaj i ilość otrzymanych informacji oraz spodziewane wykorzystanie informacji po ich przekazaniu;

b) analizę strategiczną dotyczącą tendencji i schematów działania w dziedzinie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz zmian tych tendencji i schematów.

4. Każda FIU musi być niezależna i autonomiczna pod względem operacyjnym, co oznacza, że musi posiadać uprawnienia i zdolności, by swobodnie wykonywać swoje funkcje, w tym być w stanie podejmować autonomiczne decyzje w zakresie analizowania, żądania i - zgodnie z ust. 3 - przekazywania określonych informacji. Musi być ona wolna od wszelkich nadmiernych wpływów lub ingerencji politycznych, rządowych lub branżowych.

Jeżeli FIU jest zlokalizowana w ramach istniejącej struktury innego organu, podstawowe funkcje FIU muszą być niezależne i operacyjnie oddzielone od pozostałych funkcji organu przyjmującego.

5. Państwa członkowskie udostępniają swoim FIU odpowiednie zasoby finansowe, ludzkie i techniczne na potrzeby wykonywania ich zadań. FIU muszą być w stanie pozyskiwać i wykorzystywać zasoby niezbędne do wykonywania swoich funkcji.

6. Państwa członkowskie zapewniają, aby pracownicy ich FIU podlegali wymogom zachowania tajemnicy zawodowej równoważnym wymogom określonym w art. 67 oraz aby przestrzegali wysokich standardów zawodowych, w tym w zakresie ochrony danych, a także działali w sposób wysoce etyczny i posiadali odpowiednie kwalifikacje w odniesieniu do etycznego postępowania z dużymi zbiorami danych. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU posiadały procedury zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi.

7. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU posiadały przepisy regulujące bezpieczeństwo i poufność informacji.

8. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU dysponowały bezpiecznymi i chronionymi kanałami przekazywania i wymiany informacji drogą elektroniczną z właściwymi organami i podmiotami zobowiązanymi.

9. Państwa członkowskie zapewniają, aby jego FIU była w stanie dokonywać z innymi właściwymi organami krajowymi uzgodnień dotyczących wymiany informacji lub współpracować z tymi organami zgodnie z art. 46 w celu wymiany informacji.

10. Do dnia 10 lipca 2028 r. AMLA wyda wytyczne skierowane do FIU i dotyczące:

a) środków, które należy wprowadzić w celu zachowania autonomii i niezależności operacyjnej FIU, w tym środków zapobiegających sytuacjom, w których konflikty interesów wpływają na autonomię i niezależność operacyjną FIU;

b) charakteru, cech i celów analizy operacyjnej i strategicznej;

c) narzędzi i metod na potrzeby wykorzystywania i kontroli krzyżowej informacji finansowych, administracyjnych i dotyczących egzekwowania prawa, do których FIU mają dostęp; oraz

d) praktyk i procedur dotyczących stosowania zawieszenia lub wstrzymania zgody na transakcję oraz zawieszenia lub monitorowania rachunku lub stosunków gospodarczych zgodnie z art. 24 i 25.

Artykuł  20

Urzędnik ds. praw podstawowych

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU wyznaczyły urzędnika ds. praw podstawowych. Urzędnik ds. praw podstawowych może być członkiem obecnego personelu FIU.

2. Urzędnik ds. praw podstawowych wykonuje następujące zadania:

a) doradza pracownikom FIU w sprawie wszelkich działań prowadzonych przez FIU, jeżeli urzędnik ds. praw podstawowych uzna to za konieczne lub na wniosek pracowników, bez utrudniania lub opóźniania tych działań;

b) wspiera i monitoruje przestrzeganie przez FIU praw podstawowych;

c) przedstawia niewiążące opinie na temat zgodności działań FIU z prawami podstawowymi;

d) informuje szefa FIU o ewentualnych naruszeniach praw podstawowych w trakcie działań FIU.

3. FIU zapewnia, aby urzędnik ds. praw podstawowych nie otrzymywał żadnych instrukcji dotyczących wykonywania zadań urzędnika ds. praw podstawowych.

Artykuł  21

Dostęp do informacji

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby niezależnie od swojego statusu organizacyjnego FIU miały dostęp do informacji, których potrzebują do wykonywania swoich zadań, w tym do informacji finansowych, administracyjnych i dotyczących egzekwowania prawa. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU miały co najmniej:

a) natychmiastowy i bezpośredni dostęp do następujących informacji finansowych:

(i) informacji zawartych w krajowych scentralizowanych automatycznych mechanizmach zgodnie z art. 16;

(ii) informacji od podmiotów zobowiązanych, w tym informacji na temat transferów środków pieniężnych zgodnie z definicją w art. 3 pkt 9 rozporządzenia (UE) 2023/1113 oraz transferów kryptoaktywów zgodnie z definicją w art. 3 pkt 10 tego rozporządzenia;

(iii) informacji na temat kredytów hipotecznych i pożyczek;

(iv) informacji zawartych w bazie danych dotyczącej waluty krajowej i bazie danych dotyczącej wymiany walut;

(v) informacji na temat papierów wartościowych;

b) natychmiastowy i bezpośredni dostęp do następujących informacji administracyjnych:

(i) danych fiskalnych, w tym danych będących w posiadaniu organów podatkowych i skarbowych, a także danych uzyskanych zgodnie z art. 8 ust. 3a dyrektywy Rady 2011/16/UE ⁴⁰ ;

(ii) informacji na temat procedur zamówień publicznych na towary, usługi lub koncesje;

(iii) informacji z BARIS zgodnie z art. 16, a także z krajowych rejestrów nieruchomości lub elektronicznych systemów wyszukiwania danych oraz rejestrów gruntów i katastralnych;

(iv) informacji zawartych w krajowych rejestrach obywatelstwa i ewidencji ludności prowadzonych w odniesieniu do osób fizycznych;

(v) informacji zawartych w krajowych rejestrach paszportów i wiz;

(vi) informacji zawartych w bazach danych dotyczących podróży transgranicznych;

(vii) informacji zawartych w handlowych bazach danych, w tym rejestrach przedsiębiorstw i działalności gospodarczej oraz bazach danych osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne;

(viii) informacji zawartych w krajowych rejestrach pojazdów silnikowych, statków powietrznych i jednostek pływających;

(ix) informacji zawartych w krajowych rejestrach zabezpieczenia społecznego;

(x) informacji zawartych w danych celnych, w tym informacjach dotyczących transgranicznych fizycznych transferów środków pieniężnych;

(xi) informacji zawartych w krajowych rejestrach broni i uzbrojenia;

(xii) informacji zawartych w krajowych rejestrach beneficjentów rzeczywistych;

(xiii) informacji zawartych w danych dostępnych poprzez integrację centralnych rejestrów zgodnie z art. 10 ust. 17;

(xiv) informacji zawartych w rejestrach organizacji niekomercyjnych;

(xv) informacji będących w posiadaniu krajowych podmiotów sprawujących nadzór finansowy i organów regulacyjnych, zgodnie z art. 61 i art. 67 ust. 2;

(xvi) baz danych przechowujących dane dotyczące handlu uprawnieniami do emisji CO₂, ustanowionych na podstawie rozporządzenia Komisji (UE) nr 389/2013 ⁴¹ .

(xvii) informacji na temat rocznych sprawozdań finansowych spółek;

(xviii) krajowych rejestrów migracji i imigracji;

(xix) informacji będących w posiadaniu sądów gospodarczych;

(xx) informacji przechowywanych w bazach danych dotyczących niewypłacalności oraz przez zarządców;

(xxi) informacji na temat środków finansowych i innych aktywów zamrożonych lub immobilizowanych na podstawie ukierunkowanych sankcji finansowych;

c) bezpośredni lub pośredni dostęp do następujących informacji dotyczących egzekwowania prawa:

(i) każdego rodzaju informacji lub danych, które są już w posiadaniu właściwych organów w kontekście zapobiegania przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w ich sprawie;

(ii) każdego rodzaju informacji lub danych, które są w posiadaniu organów publicznych lub podmiotów prywatnych w kontekście zapobiegania przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w ich sprawie i które są dostępne właściwym organom bez stosowania przewidzianych prawem krajowym środków przymusu.

Informacjami, o których mowa w lit. c) akapitu pierwszego, są między innymi rejestry karne, informacje o postępowaniach przygotowawczych, informacje o zamrożeniu lub zajęciu aktywów lub o innych środkach dochodzeniowych lub tymczasowych oraz informacje o wyrokach i konfiskatach.

Państwa członkowskie mogą zezwolić na ograniczenie dostępu do informacji dotyczących egzekwowania prawa, o których mowa w lit. c) akapitu pierwszego, w indywidualnych przypadkach, jeżeli udzielenie takich informacji mogłoby zagrozić trwającemu postępowaniu przygotowawczemu.

2. Dostęp do informacji wymienionych w ust. 1 uznaje się za bezpośredni i natychmiastowy, jeżeli informacje te są zawarte w informatycznej bazie danych, rejestrze lub systemie wyszukiwania danych, z którego FIU może pobrać informacje bez żadnych etapów pośrednich, lub jeżeli spełnione są następujące warunki:

a) podmioty lub organy posiadające informacje niezwłocznie przekazują je FIU; oraz

b) żaden podmiot, organ ani osoba trzecia nie są w stanie ingerować w dane lub informacje, o których przekazanie wystąpiono.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby w miarę możliwości FIU miała bezpośredni dostęp do informacji wymienionych w ust. 1 akapit pierwszy lit. c). W przypadkach gdy FIU zapewniono pośredni dostęp do informacji, podmiot lub organ posiadający informacje, o które wnioskowano, przekazuje żądane informacje w sposób terminowy.

4. W kontekście swoich funkcji każda FIU może zwracać się do dowolnego podmiotu zobowiązanego o informacje, uzyskiwać je i je wykorzystywać do wykonywania swoich funkcji na podstawie art. 19 ust. 3 niniejszej dyrektywy, nawet jeżeli nie dokonano uprzedniego zgłoszenia na podstawie art. 69 ust. 1 akapit pierwszy lit. a) lub art. 70 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2024/1624. Podmioty zobowiązane nie mają obowiązku przychylenia się do wniosków o udzielenie informacji wystosowanych na podstawie niniejszego ustępu, jeżeli dotyczą one informacji uzyskanych w sytuacjach, o których mowa w art. 70 ust. 2 tego rozporządzenia.

Artykuł  22

Odpowiedzi na wnioski o udzielenie informacji

1. Państwa członkowskie zapewniają, by ich FIU była w stanie odpowiadać w sposób terminowy na uzasadnione wnioski o informacje uzasadnione względami dotyczącymi prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych lub finansowania terroryzmu, przedłożone przez właściwe organy, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 44 lit. c) i d) rozporządzenia (UE) 2024/1624 w ich odnośnym państwie członkowskim, jeżeli informacje te znajdują się już w posiadaniu FIU i są niezbędne w indywidualnych przypadkach. Decyzja o przekazaniu informacji pozostaje w gestii danej FIU.

Jeżeli istnieją obiektywne przesłanki, aby zakładać, że udzielenie takich informacji miałoby negatywny wpływ na trwające postępowanie przygotowawcze lub analizy, lub, w wyjątkowych okolicznościach, gdy ujawnienie takich informacji byłoby wyraźnie nieproporcjonalne do uzasadnionych interesów osoby fizycznej lub prawnej lub nieistotne z punktu widzenia celów, dla których złożono wniosek o ich udzielenie, dana FIU nie ma obowiązku przychylenia się do takiego wniosku o informacje.

W takim przypadku FIU przedstawia organowi składającemu wniosek pisemne uzasadnienie.

2. Właściwe organy przekazują FIU informacje zwrotne na temat wykorzystania i przydatności informacji przekazanych zgodnie z niniejszym artykułem i art. 19 ust. 3 oraz na temat wyników działań podjętych i postępowań przygotowawczych przeprowadzonych na podstawie tych informacji. Takie informacje zwrotne przekazuje się jak najszybciej, a w każdym razie w formie zagregowanej co najmniej raz w roku, w taki sposób, aby umożliwić FIU usprawnienie jej funkcji analizy operacyjnej.

Artykuł  23

Przekazywanie informacji podmiotom sprawującym nadzór

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU przekazywały podmiotom sprawującym nadzór - spontanicznie lub na wniosek - informacje, które mogą być istotne do celów nadzoru zgodnie z rozdziałem IV, w tym co najmniej informacje dotyczące:

a) jakości i ilości zgłoszeń podejrzanych transakcji, dokonywanych przez podmioty zobowiązane;

b) jakości i terminowości odpowiedzi udzielonych przez podmioty zobowiązane na wnioski FIU zgodnie z art. 69 ust. 1 akapit pierwszy lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1624;

c) stosownych wyników analiz strategicznych przeprowadzonych zgodnie z art. 19 ust. 3 lit. b) niniejszej dyrektywy, a także wszelkich stosownych informacji na temat tendencji i metod prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych i finansowania terroryzmu, w tym ryzyk geograficznych, transgranicznych i nowo pojawiających się.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU powiadamiały podmioty sprawujące nadzór w każdym przypadku, gdy informacje będące w ich posiadaniu wskazują na potencjalne naruszenia przez podmioty zobowiązane rozporządzeń (UE) 2024/1624 i (UE) 2023/1113.

3. Z wyjątkiem sytuacji, gdy jest to absolutnie niezbędne do celów ust. 2, państwa członkowskie zapewniają, aby informacje przekazywane przez FIU na podstawie niniejszego artykułu nie zawierały żadnych informacji na temat konkretnych osób fizycznych lub prawnych ani spraw obejmujących osoby fizyczne lub prawne będące przedmiotem trwającej analizy lub postępowania przygotowawczego, ani informacji mogących prowadzić do identyfikacji osób fizycznych lub prawnych.

Artykuł  24

Zawieszenie lub wstrzymanie zgody

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU były uprawnione do podjęcia niezwłocznych działań - bezpośrednio lub pośrednio - gdy istnieje podejrzenie, że dana transakcja ma związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu, w celu zawieszenia transakcji lub wstrzymania na nią zgody.

Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku stwierdzenia konieczności zawieszenia transakcji lub wstrzymania na nią zgody na podstawie podejrzenia zgłoszonego zgodnie z art. 71 rozporządzenia (UE) 2024/1624, zawieszenie lub wstrzymanie zgody nakłada się na podmiot zobowiązany na okres, o którym mowa w art. 52 tego rozporządzenia. W przypadku gdy konieczność zawieszenia transakcji wynika z prac analitycznych FIU, niezależnie od tego, czy podmiot zobowiązany złożył uprzednie zgłoszenie, FIU nakłada zawieszenie jak najszybciej.

FIU nakłada zawieszenie lub wstrzymanie zgody na transakcję w celu ochrony środków finansowych, przeprowadzenia własnych analiz, w tym analizy transakcji, sprawdzenia, czy podejrzenie się potwierdzi, a jeśli tak - w celu przekazania wyników analiz odpowiednim właściwym organom, aby umożliwić przyjęcie stosownych środków.

Państwa członkowskie określają okres zawieszenia lub wstrzymania zgody mający zastosowanie na potrzeby prac analitycznych FIU, który nie może przekraczać 10 dni roboczych. Państwa członkowskie mogą określić dłuższy okres, jeżeli - zgodnie z prawem krajowym - FIU wykonują zadania w zakresie śledzenia, zajmowania, zamrażania lub konfiskaty mienia pochodzącego z działalności przestępczej. W przypadku określenia dłuższego okresu zawieszenia lub wstrzymania zgody państwa członkowskie zapewniają, aby FIU wykonywały swoje funkcje z zastrzeżeniem stosownych krajowych zabezpieczeń, takich jak umożliwienie osobie, której transakcja została zawieszona, zaskarżenie tego zawieszenia przed sądem.

Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU były uprawnione do zniesienia zawieszenia lub wstrzymania zgody w dowolnym momencie, jeżeli dana FIU stwierdzi, że zawieszenie lub wstrzymanie zgody nie jest już koniecznie do spełnienia celów określonych w akapicie trzecim.

Państwa członkowskie zapewniają FIU uprawnienia do zawieszenia lub wstrzymania zgody, o których mowa w niniejszym ustępie, na wniosek FIU z innego państwa członkowskiego.

2. W przypadku gdy istnieje podejrzenie, że rachunek bankowy lub rachunek płatniczy, rachunek kryptoaktywów lub stosunki gospodarcze mają związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu, państwa członkowskie zapewniają, aby FIU były uprawnione do podjęcia niezwłocznych działań - bezpośrednio lub pośrednio - by zawiesić korzystanie z tego rachunku lub zawiesić stosunki gospodarcze w celu ochrony środków finansowych, przeprowadzenia własnych analiz, sprawdzenia, czy podejrzenie się potwierdzi, a jeśli tak - w celu przekazania wyników analiz odpowiednim właściwym organom, aby umożliwić przyjęcie stosownych środków.

Państwa członkowskie określają okres zawieszenia mający zastosowanie na potrzeby prac analitycznych FIU, który nie może przekraczać 5 dni roboczych. Państwa członkowskie mogą określić dłuższy okres, jeżeli - zgodnie z prawem krajowym - FIU wykonują zadania w zakresie śledzenia, zajmowania, zamrażania lub konfiskaty mienia pochodzącego z działalności przestępczej. W przypadku określenia dłuższego okresu zawieszenia państwa członkowskie zapewniają, aby FIU wykonywały swoje funkcje z zastrzeżeniem stosownych krajowych zabezpieczeń, takich jak umożliwienie osobie, której rachunek bankowy lub rachunek płatniczy, rachunek kryptoaktywów lub stosunki gospodarcze zostały zawieszone, zaskarżenie tego zawieszenia przed sądem.

Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU były uprawnione do zniesienia zawieszenia w dowolnym momencie, jeżeli stwierdzą one, że zawieszenie nie jest już konieczne do spełnienia celów określonych w akapicie pierwszym nie są już spełniane.

Państwa członkowskie zapewniają FIU uprawnienia do zawieszenia korzystania z rachunku lub zawieszenia stosunków gospodarczych, o których mowa w niniejszym ustępie, na wniosek FIU z innego państwa członkowskiego.

3. Stosowanie zawieszenia lub wstrzymania zgody na podstawie niniejszego artykułu nie pociąga za sobą żadnej odpowiedzialności FIU, ani członków jej kadry kierowniczej czy pracowników.

Artykuł  25

Instrukcje monitorowania transakcji lub działań

Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU była uprawniona do nakazania podmiotom zobowiązanym, aby przez okres wskazany przez FIU monitorowały transakcje lub działania prowadzone za pośrednictwem co najmniej jednego rachunku bankowego lub rachunku płatniczego lub rachunku kryptoaktywów lub innych stosunków gospodarczych zarządzanych przez podmiot na rzecz osób, które stwarzają znaczące ryzyko prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych, lub finansowania terroryzmu. Państwa członkowskie zapewniają również, aby FIU była uprawniona do nakazania podmiotowi zobowiązanemu zgłaszania wyników monitorowania.

Państwa członkowskie zapewniają FIU uprawnienia do nałożenia takich środków dotyczących monitorowania, o których mowa w art. 4, na wniosek FIU z innego państwa członkowskiego.

Artykuł  26

Powiadamianie podmiotów zobowiązanych

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU były w stanie powiadamiać podmioty zobowiązane o informacjach istotnych dla dochowania należytej staranności wobec klienta zgodnie z rozdziałem III rozporządzenia (UE) 2024/1624. Informacje te obejmują:

a) rodzaje transakcji lub działań, które stwarzają znaczące ryzyko prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych, lub finansowania terroryzmu;

b) konkretne osoby, które stwarzają znaczące ryzyko prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych, lub finansowania terroryzmu;

c) konkretne obszary geograficzne, które stwarzają znaczące ryzyko prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych, lub finansowania terroryzmu.

2. Wymóg, o którym mowa w ust. 1, stosuje się przez okres określony w prawie krajowym, który nie przekracza 6 miesięcy.

3. FIU co roku przekazują podmiotom zobowiązanym strategiczne informacje na temat typologii, wskaźników ryzyka i tendencji w zakresie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.

Artykuł  27

Sprawozdanie roczne FIU

Każde państwo członkowskie zapewnia, aby jego FIU publikowała roczne sprawozdanie ze swojej działalności. W sprawozdaniu tym zamieszcza się statystyki dotyczące:

a) działań następczych podjętych przez FIU w związku z otrzymanymi zgłoszeniami podejrzanych transakcji i działalności;

b) zgłoszeń podejrzanych transakcji, dokonywanych przez podmioty zobowiązane;

c) ujawnień informacji przez podmioty sprawujące nadzór i centralne rejestry;

d) przekazywania informacji do właściwych organów oraz podjętych w związku z tym działań następczych;

e) wniosków przedłożonych innym FIU i otrzymanych od innych FIU;

f) wniosków przedłożonych innym właściwym organom, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 44 lit. c) rozporządzenia (UE) 2024/1624, i otrzymanych od tych organów;

g) przydzielonych zasobów ludzkich;

h) danych na temat transgranicznych fizycznych transferów środków pieniężnych, które to dane zostały przekazane przez organy celne na podstawie art. 9 rozporządzenia (UE) 2018/1672.

W sprawozdaniu, o którym mowa w akapicie pierwszym, zamieszcza się również informacje na temat tendencji i typologii zidentyfikowanych w dokumentacji przekazywanej innym właściwym organom. Zawarte w sprawozdaniu informacje nie mogą umożliwiać identyfikacji jakiejkolwiek osoby fizycznej lub prawnej.

Artykuł  28

Informacje zwrotne od FIU

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU przekazywała podmiotom zobowiązanym informacje zwrotne na temat zgłaszania podejrzeń na podstawie art. 69 rozporządzenia (UE) 2024/1624. Takie informacje zwrotne obejmują co najmniej jakość przekazywanych informacji, terminowość zgłaszania, opis podejrzenia i dokumentację dostarczoną w momencie dokonywania zgłoszenia.

Informacji zwrotnych na podstawie niniejszego artykułu nie należy rozumieć jako obejmujących każde zgłoszenie dokonane przez podmioty zobowiązane.

FIU przekazuje informacje zwrotne co najmniej raz w roku, niezależnie od tego, czy przekazywane są one pojedynczemu podmiotowi zobowiązanemu, czy też grupom lub kategoriom podmiotów zobowiązanych, biorąc pod uwagę całkowitą liczbę podejrzanych transakcji zgłoszonych przez podmioty zobowiązane.

Informacje zwrotne udostępnia się również podmiotom sprawującym nadzór, aby umożliwić im sprawowanie nadzoru opartego na analizie ryzyka zgodnie z art. 40.

FIU co roku składają AMLA sprawozdanie na temat przekazywania podmiotom zobowiązanym informacji zwrotnych zgodnie z niniejszym artykułem oraz przekazują statystyki dotyczące liczby zgłoszeń podejrzanych transakcji, dokonanych przez kategorie podmiotów zobowiązanych.

Do dnia 10 lipca 2028 r. AMLA wyda skierowane do FIU zalecenia na temat najlepszych praktyk i podejść do przekazywania informacji zwrotnych, w tym na temat rodzaju i częstotliwości przekazywania informacji zwrotnych.

Obowiązek przekazywania informacji zwrotnych nie może zagrażać żadnym bieżącym pracom analitycznym prowadzonym przez FIU ani żadnemu postępowaniu przygotowawczemu lub działaniom administracyjnym po przekazaniu informacji przez FIU i nie wpływa na obowiązywanie wymogów w zakresie ochrony danych i poufności.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU co najmniej raz w roku przekazywały organom celnym informacje zwrotne na temat skuteczności informacji przekazywanych zgodnie z art. 9 rozporządzenia (UE) 2018/1672 i działań następczych podejmowanych w związku z tymi informacjami.

Artykuł  29

Współpraca między FIU

Państwa członkowskie zapewniają jak najszerszą współpracę między FIU, bez względu na ich status organizacyjny.

Artykuł  30

Chronione kanały komunikacji

1. Ustanawia się system wymiany informacji między FIU państw członkowskich (FIU.net). FIU.net zapewnia bezpieczną komunikację i wymianę informacji oraz umożliwia sporządzenie pisemnego zapisu wszystkich działań związanych z przetwarzaniem. FIU.net może być również wykorzystywany do komunikacji z odpowiednikami FIU w państwach trzecich oraz z innymi organami, jak również z organami i jednostkami organizacyjnymi Unii. Systemem FIU.net zarządza AMLA.

FIU.net jest wykorzystywany do wymiany informacji między FIU i AMLA do celów wspólnych analiz zgodnie z art. 32 niniejszej dyrektywy i art. 40 rozporządzenia (UE) 2024/1620.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU wymieniały informacje na podstawie art. 31 i 32 za pośrednictwem FIU. net. W przypadku awarii technicznej FIU.net informacje przekazuje się, za pomocą wszelkich innych odpowiednich środków zapewniających wysoki poziom bezpieczeństwa danych i ochrony danych.

Wymiana informacji między FIU a ich odpowiednikami w państwach trzecich, które nie są podłączone do FIU.net, odbywa się za pośrednictwem chronionych kanałów komunikacji.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby odnośne FIU - w celu realizacji swoich zadań określonych w niniejszej dyrektywie - współpracowały ze sobą w jak największym stopniu w zakresie stosowania najnowocześniejszych technologii, zgodnie z prawem krajowym.

Państwa członkowskie zapewniają również, aby FIU współpracowały w jak największym stopniu w zakresie stosowania rozwiązań opracowanych i zarządzanych przez AMLA zgodnie z art. 5 ust. 5 lit. i), art. 45 ust. 1 lit. d) i art. 47 rozporządzenia (UE) 2024/1620.

4. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU były w stanie korzystać z funkcji FIU.net w celu dokonywania - na zasadzie trafienie/brak trafienia - analizy krzyżowej danych, które FIU udostępniają w systemie FIU.net, i danych udostępnianych w tym systemie przez inne FIU oraz organy i jednostki organizacyjne Unii, o ile taka analiza krzyżowa wchodzi w zakres odpowiednich uprawnień tych organów i jednostek organizacyjnych Unii.

5. AMLA może zawiesić dostęp danej FIU lub jej odpowiednika w państwie trzecim lub organu lub jednostki organizacyjnej Unii do systemu FIU.net, jeżeli ma podstawy, by sądzić, że taki dostęp zagrażałby wdrożeniu niniejszego rozdziału oraz bezpieczeństwu i poufności informacji będących w posiadaniu FIU i wymienianych za pośrednictwem FIU. net, w tym w przypadku gdy istnieją obawy dotyczące niezależności i autonomii danej FIU.

Artykuł  31

Wymiana informacji między FIU

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU wymieniały między sobą - spontanicznie lub na wniosek - wszelkie informacje, które mogą mieć znaczenie w kontekście przetwarzania lub analizy informacji przez daną FIU, związane z praniem pieniędzy, jego przestępstwami źródłowymi lub finansowaniem terroryzmu oraz osobą fizyczną lub prawną zaangażowaną w te działania, bez względu na rodzaj przestępstw źródłowych, których te informacje mogą dotyczyć, a nawet jeżeli w momencie wymiany informacji nie ustalono rodzaju przestępstw źródłowych, których te informacje mogą dotyczyć.

We wniosku podaje się stosowne fakty, informacje ogólne, uzasadnienie wniosku, powiązania z krajem, w którym znajduje się FIU, do której składany jest wniosek, oraz sposób wykorzystania informacji będących przedmiotem wniosku.

W przypadku gdy dana FIU otrzyma zgłoszenie na podstawie art. 69 ust. 1 akapit pierwszy lit. a) rozporządzenia (UE) 2024/1624, które dotyczy innego państwa członkowskiego, niezwłocznie przekazuje zgłoszenie lub wszystkie uzyskane z niego istotne informacje FIU tego innego państwa członkowskiego.

2. Do dnia 10 lipca 2026 r. AMLA opracuje projekty wykonawczych standardów technicznych i przedłoży je Komisji do przyjęcia. Te projekty wykonawczych standardów technicznych określają format, który ma być stosowany do celów wymiany informacji, o których mowa w ust. 1.

Komisja jest uprawniona do przyjęcia wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 53 rozporządzenia (UE) 2024/1620.

3. Do dnia 10 lipca 2026 r. AMLA opracuje projekty regulacyjnych standardów technicznych i przedłoży je Komisji do przyjęcia. Te projekty regulacyjnych standardów technicznych określają kryteria istotności i wyboru przy ustalaniu, czy zgłoszenie dokonane na podstawie art. 69 ust. 1 akapit pierwszy lit. a) rozporządzenia (UE) 2024/1624 dotyczy innego państwa członkowskiego, zgodnie z ust. 1 akapit trzeci niniejszego artykułu.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszej dyrektywy przez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 49-52 rozporządzenia (UE) 2024/1620.

4. Do dnia 10 lipca 2028 r. AMLA wyda wytyczne skierowane do FIU a temat procedur, które należy wdrożyć przy przekazywaniu i otrzymywaniu zgłoszenia na podstawie art. 69 ust. 1 akapit pierwszy lit. a) rozporządzenia (UE) 2024/1624, które to zgłoszenie dotyczy innego państwa członkowskiego, a także na temat działań następczych, jakie należy podjąć w związku z tym zgłoszeniem.

5. Państwa członkowskie zapewniają, by - w momencie odpowiadania na wniosek o udzielenie informacji, o którym mowa w ust. 1, złożony przez inną FIU - dana FIU, do której skierowano wniosek, była zobowiązana do wykorzystania pełnego zakresu dostępnych jej uprawnień, z jakiego skorzystałaby zwyczajowo na gruncie krajowym na potrzeby otrzymania i przeanalizowania informacji.

W przypadku gdy FIU pragnie uzyskać dodatkowe informacje od podmiotu zobowiązanego z siedzibą w innym państwie członkowskim, który prowadzi działalność na terytorium jej państwa członkowskiego, wniosek kieruje się do FIU państwa członkowskiego, na którego terytorium ten podmiot zobowiązany ma siedzibę. Ta FIU uzyskuje informacje zgodnie z art. 69 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2024/1624 i niezwłocznie przekazuje odpowiedzi.

6. Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy do FIU skierowano wniosek o udzielenie informacji na podstawie ust. 1, odpowiadała ona na ten wniosek jak najszybciej, a w każdym razie nie później niż w terminie 5 dni roboczych od jego otrzymania, jeżeli FIU jest w posiadaniu informacji, których dotyczy wniosek, albo jeżeli informacje, które są przedmiotem wniosku, są przechowywane w bazie danych lub rejestrze, do których FIU, do której skierowano wniosek, ma bezpośredni dostęp. W wyjątkowych, należycie uzasadnionych przypadkach termin ten może zostać przedłużony maksymalnie do 10 dni roboczych. Jeżeli FIU, do której skierowano wniosek, nie jest w stanie uzyskać żądanych informacji, informuje o tym FIU występującą z wnioskiem.

7. Państwa członkowskie zapewniają, aby w wyjątkowych, uzasadnionych i pilnych przypadkach oraz - na zasadzie odstępstwa od ust. 6 - w przypadku gdy na podstawie ust. 1 do FIU skierowano wniosek o przekazanie informacji przechowywanych w bazie danych lub rejestrze, do których ta FIU ma bezpośredni dostęp, albo informacji będących już w jej posiadaniu, FIU, do której skierowano wniosek, przekazywała te informacje nie później niż w ciągu jednego dnia roboczego od otrzymania wniosku.

Jeżeli FIU, do której skierowano wniosek, nie jest w stanie udzielić odpowiedzi w ciągu jednego dnia roboczego lub nie ma bezpośredniego dostępu do informacji, przekazuje uzasadnienie takiego stanu rzeczy. Jeżeli przekazanie żądanych informacji w ciągu jednego dnia roboczego stanowiłoby nieproporcjonalne obciążenie dla FIU, do której skierowano wniosek, może ona odroczyć przekazanie informacji. W tym przypadku FIU, do której skierowano wniosek, niezwłocznie informuje FIU, która złożyła wniosek, o takim odroczeniu. FIU, do której skierowano wniosek, może przedłużyć termin na udzielenie odpowiedzi na wniosek o informacje do maksymalnie 3 dni roboczych.

8. FIU może odmówić wymiany informacji wyłącznie w wyjątkowych okolicznościach, gdy wymiana taka byłaby sprzeczna z podstawowymi zasadami jej prawa krajowego. Te wyjątkowe okoliczności precyzuje się w sposób zapobiegający niewłaściwemu wykorzystaniu i nadmiernym ograniczeniom swobodnej wymiany informacji do celów analitycznych.

Do dnia 10 lipca 2028 r. państwa członkowskie powiadamiają Komisję o wyjątkowych okolicznościach, o których mowa w akapicie pierwszym. Państwa członkowskie aktualizują takie powiadomienia, w przypadku gdy wyjątkowe okoliczności określone na poziomie krajowym ulegną zmianie.

Komisja publikuje skonsolidowany wykaz powiadomień, o których mowa w akapicie drugim.

9. Do dnia 10 lipca 2029 r. Komisja przedłoży Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie oceniające, czy wyjątkowe okoliczności zgłoszone zgodnie z ust. 8 są uzasadnione.

Artykuł  32

Wspólne analizy

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby ich FIU były w stanie przeprowadzać wspólne analizy podejrzanych transakcji i działań.

2. Do celów ust. 1 niniejszego artykułu odpowiednie FIU, wspomagane przez AMLA zgodnie z art. 40 rozporządzenia (UE) 2024/1620, powołują wspólny zespół ds. analiz w konkretnym celu i na czas określony, który może zostać przedłużony za obopólną zgodą, w celu prowadzenia - z udziałem co najmniej jednej FIU powołującej zespół - analiz operacyjnych podejrzanych transakcji lub działań.

3. Wspólny zespół ds. analiz może zostać powołany w przypadku, gdy:

a) analizy operacyjne FIU wiążą się z koniecznością przeprowadzenia trudnych i wymagających analiz o powiązaniach z innymi państwami członkowskimi;

b) kilka FIU prowadzi analizy operacyjne, w których okoliczności sprawy uzasadniają wspólne działania w odnośnych państwach członkowskich.

Wniosek o powołanie wspólnego zespołu ds. analiz może złożyć każda z zainteresowanych FIU lub AMLA na podstawie art. 44 rozporządzenia (UE) 2024/1620.

4. Państwa członkowskie zapewniają, aby członek personelu ich FIU oddelegowany do wspólnego zespołu ds. analiz był w stanie - zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym i w granicach swoich kompetencji - przekazywać zespołowi informacje dostępne FIU, z której się wywodzi, do celów analizy prowadzonej przez zespół.

5. W przypadku gdy wspólny zespół ds. analiz potrzebuje pomocy ze strony FIU innej niż FIU wchodzące w skład zespołu, może zwrócić się do tej innej FIU o:

a) przystąpienie do wspólnego zespołu ds. analiz;

b) przekazywanie finansowych informacji analitycznych i informacji finansowych wspólnemu zespołowi ds. analiz.

6. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU były w stanie zapraszać osoby trzecie, w tym organy i jednostki organizacyjne Unii, do udziału we wspólnych analizach, jeżeli jest to istotne do celów wspólnych analiz i jeżeli taki udział wchodzi w zakres odpowiednich mandatów tych osób trzecich.

Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU uczestniczące we wspólnych analizach określały warunki mające zastosowanie w odniesieniu do udziału osób trzecich i wprowadziły środki gwarantujące poufność i bezpieczeństwo wymienianych informacji. Państwa członkowskie zapewniają, aby wymieniane informacje były wykorzystywane wyłącznie do celów, do których ta wspólna analiza została sporządzona.

Artykuł  33

Wykorzystywanie przez FIU informacji, którymi wymieniają się między sobą

Informacje i dokumenty otrzymane zgodnie z art. 29, 31 i 32 wykorzystuje się do wykonywania zadań FIU określonych w niniejszej dyrektywie. W toku wymiany informacji i dokumentów zgodnie z art. 29 i 31, przekazująca FIU może nałożyć ograniczenia i warunki korzystania z tych informacji, z wyjątkiem sytuacji, gdy przekazywane jest zgłoszenie dokonywane przez podmiot zobowiązany zgodnie z art. 69 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2024/1624, lub informacje pochodzące z tego zgłoszenia, które dotyczy innego państwa członkowskiego, w którym dany podmiot zobowiązany prowadzi działalność w ramach swobody świadczenia usług, i które nie ma żadnego związku z państwem członkowskim FIU przekazującej informacje. FIU otrzymująca informacje przestrzega wspomnianych ograniczeń i warunków.

Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU wyznaczyły przynajmniej jedną osobę kontaktową lub punkt kontaktowy odpowiedzialne za przyjmowanie wniosków o udzielenie informacji od FIU z innych państw członkowskich.

Artykuł  34

Zgoda na dalsze przekazywanie informacji wymienianych między FIU

1. Państwa członkowskie zapewniają, by informacje wymieniane na podstawie art. 29, 31 i 32 były wykorzystywane wyłącznie do celów, dla których się o nie zwrócono lub dla których je przekazano, oraz by wszelkie przypadki, gdy FIU otrzymująca informacje przekazuje te informacje dowolnemu innemu organowi, agencji lub departamentowi, lub wszelkie przypadki wykorzystania tych informacji do celów innych niż cele pierwotnie zatwierdzone, podlegały uzyskaniu uprzedniej zgody FIU przekazującej dane informacje.

Wymogi akapitu pierwszego niniejszego ustępu nie mają zastosowania, jeżeli FIU przekazuje zgłoszenie dokonywane przez podmiot zobowiązany zgodnie z art. 69 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2024/1624, które dotyczy innego państwa członkowskiego, w którym dany podmiot zobowiązany prowadzi działalność w ramach swobody świadczenia usług, i które nie ma żadnego związku z państwem członkowskim FIU przekazującej informacje.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU, do której skierowano wniosek, jak najszybciej i w jak najszerszym możliwym zakresie udzieliła uprzedniej zgody na przekazanie informacji właściwym organom, niezależnie od rodzaju przestępstw źródłowych oraz bez względu na fakt, czy przestępstwo źródłowe zostało zidentyfikowane czy nie. FIU, do której skierowano wniosek, nie może odmówić zgody na takie przekazanie informacji, chyba że wykraczałoby to poza zakres zastosowania jej przepisów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu lub mogło zaszkodzić postępowaniu przygotowawczemu, lub w inny sposób było niezgodne z podstawowymi zasadami prawa krajowego danego państwa członkowskiego. Wszelka odmowa udzielenia zgody musi być należycie wyjaśniona. Przypadki, w których FIU mogą odmówić udzielenia zgody, muszą być sprecyzowane w sposób zapobiegający niewłaściwemu wykorzystaniu i nadmiernym ograniczeniom w przekazywaniu informacji właściwym organom.

3. Do dnia 10 lipca 2028 r. państwa członkowskie powiadomią Komisję o wyjątkowych okolicznościach, w których przekazanie informacji byłoby niezgodne z podstawowymi zasadami prawa krajowego, o czym mowa w ust. 2. Państwa członkowskie aktualizują takie powiadomienia, w przypadku gdy wyjątkowe okoliczności określone na poziomie krajowym ulegną zmianie.

Komisja publikuje skonsolidowany wykaz powiadomień, o których mowa w akapicie pierwszym.

4. Do dnia 10 lipca 2029 r. Komisja przedłoży Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie oceniające, czy wyjątkowe okoliczności zgłoszone zgodnie z ust. 3 są uzasadnione.

Artykuł  35

Skutek przepisów prawa karnego

Różnice między definicjami przestępstw źródłowych zawartymi w prawie krajowym poszczególnych państw nie mogą stać na przeszkodzie udzielaniu przez FIU pomocy innej FIU ani ograniczać wymiany, przekazywania i wykorzystania informacji na podstawie art. 31, 32, 33 i 34.

Artykuł  36

Poufność zgłoszeń

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU posiadały mechanizmy ochrony tożsamości podmiotów zobowiązanych i ich pracowników lub osób zajmujących równoważne stanowiska, w tym przedstawicieli i dystrybutorów, którzy zgłaszają podejrzenia zgodnie z art. 69 ust. 1 akapit pierwszy lit. a) rozporządzenia (UE) 2024/1624.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby FIU nie ujawniały źródła zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, odpowiadając na wnioski o udzielenie informacji wystosowane przez właściwe organy zgodnie z art. 22 lub przekazując wyniki swoich analiz zgodnie z art. 19. Niniejszy ustęp pozostaje bez uszczerbku dla mającego zastosowanie krajowego prawa karnego procesowego.

⁴⁰ Dyrektywa Rady 2011/16/UE z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania i uchylająca dyrektywę 77/799/EWG (Dz.U. L 064 z 11.3.2011, s. 1).

⁴¹ Rozporządzenie Komisji (UE) nr 389/2013 z dnia 2 maja 2013 r. ustanawiające rejestr Unii zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, decyzjami nr 280/2004/WE i nr 406/2009/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylające rozporządzenia Komisji (UE) nr 920/2010 i (UE) nr 1193/2011 (Dz.U. L 122 z 3.5.2013, s. 1).