Art. 11. - Systemy zarządzania energią i audyty energetyczne - Dyrektywa 2023/1791 w sprawie efektywności energetycznej oraz zmieniająca rozporządzenie (UE) 2023/955 (wersja przekształcona)

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2023.231.1

Akt obowiązujący

Wersja od: 20 września 2023 r. do: 4 sierpnia 2026 r.

Artykuł  11

Systemy zarządzania energią i audyty energetyczne

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby przedsiębiorstwa, których średnie roczne zużycie energii w ciągu ostatnich trzech lat, przy uwzględnieniu wszystkich nośników energii, przekroczyło 85 TJ, wdrożyły system zarządzania energią. System zarządzania energią musi być certyfikowany przez niezależny organ, zgodnie z odpowiednimi normami europejskimi lub międzynarodowymi.

Państwa członkowskie zapewniają, by przedsiębiorstwa, o których mowa w akapicie pierwszym, dysponowały systemem zarządzania energią najpóźniej do dnia 11 października 2027 r.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby przedsiębiorstwa, których średnie roczne zużycie energii w ciągu ostatnich trzech lat, przy uwzględnieniu wszystkich nośników energii, przekroczyło 10 TJ i które nie wdrożyły systemu zarządzania energią zostały poddane audytowi energetycznemu.

Takie audyty energetyczne są:

a) przeprowadzane w sposób niezależny i opłacalny przez wykwalifikowanych lub akredytowanych ekspertów, zgodnie z art. 28; albo

b) realizowane i nadzorowane przez niezależne organy na podstawie przepisów krajowych.

Państwa członkowskie zapewniają, by przedsiębiorstwa, o których mowa w akapicie pierwszym, przeprowadziły pierwszy audyt energetyczny do dnia 11 października 2026 r. i by kolejne audyty energetyczne były przeprowadzane co najmniej co cztery lata. Jeżeli takie przedsiębiorstwa już prowadzą audyty energetyczne zgodnie z akapitem pierwszym, nadal je przeprowadzają co najmniej co cztery lata zgodnie z niniejszą dyrektywą.

Na podstawie zaleceń wynikających z tych audytów energetycznych przedsiębiorstwa, których to dotyczy sporządzają konkretny i wykonalny plan działania. W planie tym wskazuje się środki w celu wykonania poszczególnych zaleceń z audytu, w przypadku gdy jest to wykonalne z technicznego lub ekonomicznego punktu widzenia. Plan działania jest przedstawiany zarządowi przedsiębiorstwa.

Państwa członkowskie zapewniają, aby plany działania oraz wskaźnik wdrożenia zaleceń były publikowane w sprawozdaniu rocznym przedsiębiorstwa oraz by były podawane do wiadomości publicznej, z zastrzeżeniem przepisów prawa unijnego i krajowego chroniących tajemnice handlowe i tajemnice przedsiębiorstwa oraz poufność.

3. W przypadku gdy w dowolnym roku przedsiębiorstwo, o którym mowa w ust. 1, ma roczne zużycie wynoszące ponad 85 TJ i w przypadku gdy przedsiębiorstwo, o którym mowa w ust. 2, ma roczne zużycie wynoszące ponad 10 TJ, państwa członkowskie zapewniają, by informacje te były udostępniane organom krajowym odpowiedzialnym za wdrażanie niniejszego artykułu. W tym celu państwa członkowskie mogą promować korzystanie z nowej lub istniejącej platformy, aby ułatwić zbieranie wymaganych danych na poziomie krajowym.

4. Państwa członkowskie mogą zachęcać przedsiębiorstwa, o których mowa w ust. 1 i 2, by w swoim sprawozdaniu rocznym podawały informacje na temat rocznego zużycia energii w kWh, rocznej ilości zużycia wody w metrach sześciennych oraz zużycia energii i wody w porównaniu z poprzednimi latami.

5. Państwa członkowskie stwarzają warunki umożliwiające wszystkim końcowym odbiorcom energii dostęp do audytów energetycznych wysokiej jakości, które są opłacalne oraz:

a) przeprowadzane w sposób niezależny przez ekspertów wykwalifikowanych lub akredytowanych zgodnie z kryteriami kwalifikacji; lub

b) realizowane i nadzorowane przez niezależne organy na podstawie przepisów krajowych.

Audyty energetyczne, o których mowa w akapicie pierwszym, mogą być przeprowadzane przez ekspertów wewnętrznych lub audytorów energetycznych, pod warunkiem że dane państwo członkowskie wprowadziło system zapewniania jakości audytów, w tym dokonuje, w stosownych przypadkach, corocznego losowego wyboru co najmniej statystycznie istotnego odsetka wszystkich audytów energetycznych, które przeprowadzili tacy eksperci wewnętrzni lub audytorzy energetyczni.

Aby zapewnić wysoką jakość audytów energetycznych i systemów zarządzania energią, państwa członkowskie ustalają przejrzyste i niedyskryminacyjne kryteria minimalne dotyczące audytów energetycznych, zgodnie z załącznikiem VI i uwzględniając odpowiednie normy europejskie lub międzynarodowe. Państwa członkowskie wyznaczają właściwy organ lub podmiot, aby zapewnić przestrzeganie harmonogramu przeprowadzania audytów energetycznych określonego w ust. 2 niniejszego artykułu oraz poprawne stosowanie kryteriów minimalnych określonych w załączniku VI.

Audyty energetyczne nie mogą zawierać klauzul, które zakazują przekazywania wyników audytów wykwalifikowanemu lub akredytowanemu dostawcy usług energetycznych, pod warunkiem że odbiorca nie wyraża sprzeciwu.

6. Państwa członkowskie opracowują programy z myślą o stworzeniu zachęt i zapewnieniu wsparcia technicznego dla MŚP, które nie są objęte ust. 1 lub 2, tak aby poddawały się one audytom energetycznym, a następnie wdrażały zalecenia wynikające z tych audytów.

Kierując się przejrzystymi i niedyskryminacyjnymi kryteriami i nie naruszając unijnych przepisów o pomocy państwa, państwa członkowskie mogą ustanowić mechanizmy, takie jak centra audytu energetycznego dla MŚP i mikroprzedsiębiorstw, w celu zapewniania audytów energetycznych, pod warunkiem że mechanizmy takie nie stanowią konkurencji dla audytorów prywatnych. Mogą również zapewnić inne systemy wsparcia dla MŚP, także wtedy, gdy takie MŚP zawarły dobrowolne porozumienia, w celu pokrycia kosztów audytów energetycznych i wdrożenia wysoko opłacalnych zaleceń wynikających z audytów energetycznych, jeżeli zastosowano zaproponowane w tych zaleceniach środki.

7. Państwa członkowskie zapewniają, by programy, o których mowa w ust. 6, obejmowały wsparcie dla MŚP w zakresie kwantyfikacji wielorakich korzyści płynących ze środków w zakresie efektywności energetycznej w ramach ich działalności, opracowywania planów na rzecz efektywności energetycznej oraz rozwijania sieci efektywności energetycznej dla MŚP, za pośrednictwem niezależnych ekspertów.

Państwa członkowskie zwracają uwagę MŚP, m.in. korzystając z pośrednictwa odpowiednich organizacji przedstawicielskich, na konkretne przykłady pokazujące, w jaki sposób systemy zarządzania energią mogą im pomóc prowadzić działalność. Komisja udziela pomocy państwom członkowskim poprzez wspieranie wymiany najlepszych praktyk w tej dziedzinie.

8. Państwa członkowskie opracowują programy z myślą o zachęceniu przedsiębiorstw, które nie są MŚP i nie są objęte ust. 1 lub 2, do poddawania się audytom energetycznym, a następnie do wdrażania zaleceń wynikających z tych audytów.

9. Audyty energetyczne uważa się za zgodne z ust. 2, jeżeli są one:

a) przeprowadzane w niezależny sposób na podstawie kryteriów minimalnych określonych w załączniku VI;

b) realizowane na podstawie dobrowolnych porozumień między organizacjami zainteresowanych stron a podmiotem wyznaczonym i nadzorowanym przez dane państwo członkowskie, przez inny podmiot, któremu właściwe organy przekazały odnośne obowiązki, lub przez Komisję.

Dostęp uczestników rynku oferujących usługi energetyczne jest oparty na przejrzystych i niedyskryminacyjnych kryteriach.

10. Przedsiębiorstwa realizujące umowę o poprawę efektywności energetycznej są zwolnione z wymogów ustanowionych w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, pod warunkiem że umowa o poprawę efektywności energetycznej obejmuje niezbędne elementy systemu zarządzania energią i że spełnia wymogi określone w załączniku XV.

11. Przedsiębiorstwa realizujące system zarządzania środowiskowego certyfikowany przez niezależny podmiot zgodnie z właściwymi normami europejskimi lub międzynarodowymi są zwolnione z wymogów ustanowionych w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, pod warunkiem że dany system zarządzania środowiskowego obejmuje audyt energetyczny na podstawie kryteriów minimalnych określonych załączniku VI.

12. Audyty energetyczne mogą być samodzielne lub stanowić część szerzej zakrojonego audytu środowiskowego. Państwa członkowskie mogą wprowadzić wymóg, by częścią audytu energetycznego była ocena technicznej i ekonomicznej wykonalności przyłączenia do istniejącej lub planowanej sieci ciepłowniczej lub chłodniczej.

Nie naruszając przepisów unijnych dotyczących pomocy państwa, państwa członkowskie mogą ustanowić systemy zachęt i wsparcia do celów wdrożenia zaleceń wynikających z audytów energetycznych i podobnych środków.