Rozdział 2 - Przepisy wspólne - Dyrektywa 2015/2366 w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniająca dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 oraz uchylająca dyrektywę 2007/64/WE

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2015.337.35

Akt obowiązujący

Wersja od: 8 kwietnia 2024 r.

ROZDZIAŁ  2

Przepisy wspólne

Artykuł  35

Dostęp do systemów płatności

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby przepisy dotyczące dostępu posiadających zezwolenie lub zarejestrowanych dostawców usług płatniczych będących osobami prawnymi do systemów płatności były obiektywne, niedyskryminujące i proporcjonalne oraz aby przepisy te nie ograniczały dostępu do tych systemów bardziej niż jest to konieczne dla ochrony przed szczególnymi ryzykami, takimi jak ryzyko rozliczenia, ryzyko operacyjne i ryzyko biznesowe, oraz dla ochrony stabilności finansowej i operacyjnej systemu płatności.

Systemy płatności nie mogą nakładać na dostawców usług płatniczych, użytkowników usług płatniczych ani na inne systemy płatności żadnego z następujących wymogów:

a) ograniczeń dotyczących skutecznego uczestnictwa w innych systemach płatności;

b) zasad, które wprowadzają odmienny sposób traktowania pomiędzy posiadającymi zezwolenie dostawcami usług płatniczych lub pomiędzy zarejestrowanymi dostawcami usług płatniczych w odniesieniu do ich praw, obowiązków i uprawnień jako uczestników systemu płatności;

c) ograniczeń ze względu na status instytucjonalny.

2. 42  Ust. 1 nie ma zastosowania do systemów płatności obejmujących wyłącznie dostawców usług płatniczych należących do grupy.

3. 43  Państwa członkowskie zapewniają, by w przypadku gdy uczestnik w systemie płatności wskazanym na mocy dyrektywy 98/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ⁴⁴  zezwala posiadającemu zezwolenie lub zarejestrowanemu dostawcy usług płatniczych, który nie jest uczestnikiem tego systemu, na przekazywanie zleceń transferu za pośrednictwem systemu, uczestnik ten - gdy otrzyma taki wniosek - zapewnia taką samą możliwość w sposób obiektywny, proporcjonalny i niedyskryminujący innym posiadającym zezwolenie lub zarejestrowanym dostawcom usług płatniczych zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu.

W przypadku odmowy uczestnik przekazuje dostawcy usług płatniczych, który zwrócił się do niego ze stosownym wnioskiem, pełne uzasadnienie takiej odmowy.

Artykuł  35a  ⁴⁵

Warunki ubiegania się o uczestnictwo we wskazanych systemach płatności

1. W celu zabezpieczenia stabilności i integralności systemów płatności instytucje płatnicze i instytucje pieniądza elektronicznego ubiegające się o uczestnictwo w systemach wskazanych na mocy dyrektywy 98/26/WE i uczestniczące w tych systemach posiadają:

a) opis środków podjętych w celu ochrony środków pieniężnych użytkowników usług płatniczych;

b) opis zasad zarządzania i opis mechanizmów kontroli wewnętrznej w odniesieniu do usług płatniczych lub usług w zakresie pieniądza elektronicznego, w tym procedur administracyjnych, procedur zarządzania ryzykiem i procedur księgowych instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego oraz opis rozwiązań stosowanych przez instytucję płatniczą lub instytucję pieniądza elektronicznego w zakresie korzystania z usług technologii infor- macyjno-komunikacyjnych w związku z art. 6 i 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2554 ⁴⁶ ; oraz

c) plan likwidacji na wypadek upadłości.

Na potrzeby lit. a) w akapicie pierwszym niniejszego ustępu:

a) w przypadku gdy instytucja płatnicza lub instytucja pieniądza elektronicznego chroni środki pieniężne użytkowników usług płatniczych poprzez deponowanie środków na odrębnym rachunku w instytucji kredytowej lub poprzez inwestowanie w bezpieczne, płynne aktywa o niskim ryzyku określone przez właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia, opis środków podjętych w celu takiej ochrony zawiera, w stosownych przypadkach:

(i) opis polityki inwestycyjnej w celu zapewnienia, aby wybrane aktywa były płynne, bezpieczne i obarczone niskim ryzykiem;

(ii) liczbę osób posiadających dostęp do rachunku przeznaczonego do ochrony środków oraz funkcje tych osób;

(iii) opis procesu administrowania i uzgadniania mającego zapewnić, by środki pieniężne użytkowników usług płatniczych były chronione - w interesie użytkowników usług płatniczych - przed roszczeniami innych wierzycieli instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego, w szczególności w przypadku niewypłacalności;

(iv) kopię projektu umowy z instytucją kredytową;

(v) wyraźne oświadczenie instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego o zgodności z art. 10 niniejszej dyrektywy;

b) w przypadku gdy instytucja płatnicza lub instytucja pieniądza elektronicznego chroni środki pieniężne użytkowników usług płatniczych za pomocą polisy ubezpieczeniowej lub porównywalnej gwarancji udzielonej przez zakład ubezpieczeń lub instytucję kredytową - opis środków podjętych w celu takiej ochrony zawiera następujące elementy:

(i) potwierdzenie, że polisa ubezpieczeniowa lub porównywalna gwarancja udzielone przez zakład ubezpieczeń lub instytucję kredytową pochodzi od podmiotu, który nie należy do tej samej grupy przedsiębiorstw co instytucja płatnicza lub instytucja pieniądza elektronicznego;

(ii) szczegółowe informacje na temat procesu uzgadniania stosowanego w celu zapewnienia, by polisa ubezpieczeniowa lub porównywalna gwarancja były wystarczające do wypełnienia przez cały czas obowiązków instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego w zakresie ochrony;

(iii) czas trwania i warunki odnowienia ochrony ubezpieczeniowej lub gwarancyjnej;

(iv) kopię umowy ubezpieczenia lub porównywalnej gwarancji, lub ich projektów.

Na potrzeby lit. b) w akapicie pierwszym w opisie wykazuje się, że zasady zarządzania, mechanizmy kontroli wewnętrznej i rozwiązania stosowane w zakresie korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych, o których zasadach, mechanizmach i rozwiązaniach mowa w tej literze, są proporcjonalne, odpowiednie, należyte i adekwatne. Ponadto zasady zarządzania i mechanizmy kontroli wewnętrznej obejmują:

a) mapowanie ryzyk zidentyfikowanych przez instytucję płatniczą lub instytucję pieniądza elektronicznego, w tym rodzaj ryzyk i procedury, które instytucja płatnicza lub instytucja pieniądza elektronicznego wprowadziły lub wprowadzą w celu oceny takich ryzyk i zapobiegania im;

b) poszczególne procedury dotyczące przeprowadzania kontroli okresowych i stałych, w tym częstotliwość i przydzielone zasoby ludzkie;

c) procedury księgowe, zgodnie z którymi instytucja płatnicza lub instytucja pieniądza elektronicznego rejestrują i zgłaszają swoje informacje finansowe;

d) tożsamość osoby lub osób odpowiedzialnych za funkcje kontroli wewnętrznej, w tym za okresową i stałą kontrolę oraz kontrolę zgodności, a także aktualny życiorys tej osoby lub tych osób;

e) tożsamość rewidenta niebędącego biegłym rewidentem zdefiniowanym w art. 2 pkt 2 dyrektywy 2006/43/WE;

f) skład organu zarządzającego oraz, w stosownych przypadkach, innego organu nadzorującego lub komisji nadzorującej;

g) opis sposobu monitorowania i kontroli funkcji zlecanych w ramach outsourcingu w celu uniknięcia pogorszenia jakości kontroli wewnętrznej instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego;

h) opis sposobu monitorowania i kontroli ewentualnych agentów i oddziałów w ramach kontroli wewnętrznych instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego;

i) w przypadku gdy instytucja płatnicza lub instytucja pieniądza elektronicznego jest jednostką zależną podmiotu regulowanego w innym państwie członkowskim - opis zarządzania grupą.

Na potrzeby lit. c) w akapicie pierwszym plan likwidacji dostosowuje się do przewidywanej wielkości i modelu biznesowego instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego i obejmuje on opis środków ograniczających ryzyko, które wnioskodawca ma przyjąć w przypadku zakończenia świadczenia usług płatniczych przez instytucję płatniczą lub instytucję pieniądza elektronicznego, w celu zapewnienia realizacji oczekujących transakcji płatniczych i rozwiązania obowiązujących umów.

2. Państwa członkowskie określają procedurę oceny zgodności z ust. 1. Procedura ta może przyjąć formę samooceny, przewidywać wymóg wyraźnej decyzji właściwego organu lub dowolnej innej procedury mającej na celu zapewnienie przestrzegania ust. 1 przez dane instytucje płatnicze i instytucje pieniądza elektronicznego.

Artykuł  36

Dostęp do rachunków prowadzonych w instytucji kredytowej

Państwa członkowskie zapewniają, by instytucje płatnicze miały dostęp do świadczonych przez instytucje kredytowe usług w zakresie rachunków płatniczych w oparciu o obiektywne, niedyskryminujące i proporcjonalne zasady. Taki dostęp powinien być wystarczająco szeroki, aby umożliwić instytucjom płatniczym świadczenie usług płatniczych w sposób wolny od przeszkód i efektywny.

Instytucja kredytowa przekazuje właściwemu organowi należycie umotywowane uzasadnienie każdej odmowy.

Artykuł  37

Zakaz świadczenia usług płatniczych przez osoby niebędące dostawcami usług płatniczych oraz obowiązek powiadomienia

1. Państwa członkowskie zakazują świadczenia usług płatniczych przez osoby fizyczne lub prawne, które nie są dostawcami usług płatniczych ani nie są wyraźnie wyłączone z zakresu stosowania niniejszej dyrektywy.

2. Państwa członkowskie nakładają wymóg, by dostawcy usług prowadzący jeden z rodzajów działalności określonych w art. 3 lit. k) ppkt (i) lub (ii) lub oba rodzaje działalności, w przypadku których całkowita wartość transakcji płatniczych wykonanych podczas ostatnich dwunastu miesięcy przekracza 1 mln EUR, przesyłali właściwym organom powiadomienie zawierające opis oferowanych usług, precyzując na podstawie którego wyłączenia określonego w art. 3 lit. k) ppkt (i) oraz (ii) uznaje się, że dany rodzaj działalności jest wykonywany.

Na podstawie tego powiadomienia właściwy organ podejmuje należycie umotywowaną decyzję w oparciu o kryteria, o których mowa w art. 3 lit. k), w przypadku gdy dany rodzaj działalności nie kwalifikuje się jako działalność w ramach ograniczonej sieci, i informuje o tym dostawcę usług.

3. Państwa członkowskie nakładają wymóg, by dostawcy usług prowadzący rodzaj działalności określonej w art. 3 lit. l) przesyłali właściwym organom powiadomienie oraz by przedstawiali właściwym organom roczną opinię pokontrolną, poświadczającą, że dany rodzaj działalności jest zgodny z limitami określonymi w art. 3 lit. l).

4. Niezależnie od ust. 1 właściwe organy informują EUNB o usługach będących przedmiotem powiadomień zgodnie z ust. 2 i 3, podając przy tym informację o wyłączeniu, na mocy którego prowadzona jest danego rodzaju działalność.

5. Opis działalności będącej przedmiotem powiadomień na mocy ust. 2 i 3 niniejszego artykułu jest podawany do wiadomości publicznej w rejestrach, o których mowa w art. 14 i 15.

⁴² Art. 35 ust. 2 zmieniony przez art. 3 pkt 2 lit. a rozporządzenia nr 2024/886 z dnia 13 marca 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.886) zmieniającego nin. dyrektywę z dniem 8 kwietnia 2024 r.

⁴³ Art. 35 ust. 3 dodany przez art. 3 pkt 2 lit. b rozporządzenia nr 2024/886 z dnia 13 marca 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.886) zmieniającego nin. dyrektywę z dniem 8 kwietnia 2024 r.

⁴⁴ Dyrektywa 98/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 1998 r. w sprawie zamknięcia rozliczeń w systemach płatności i rozrachunku papierów wartościowych (Dz.U. L 166 z 11.6.1998, s. 45).

⁴⁵ Art. 35a dodany przez art. 3 pkt 3 rozporządzenia nr 2024/886 z dnia 13 marca 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.886) zmieniającego nin. dyrektywę z dniem 8 kwietnia 2024 r.

⁴⁶ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2554 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego i zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1060/2009, (UE) nr 648/2012, (UE) nr 600/2014, (UE) nr 909/2014 oraz (UE) 2016/1011 (Dz.U. L 333 z 27.12.2022, s. 1).