Rozdział 2 - Inwestycje przedsiębiorstw państwowych rozliczających się z budżetem centralnym, nadzorowanych przez ministerstwa, których podstawowa działalność zaliczana jest do działów: przemysł, budownictwo i obrót towarowy, oraz przedsiębiorstw Państwowej Komunikacji Samochodowej (PKS) i przedsiębiorstw usługowych "Orbis". - Źródła finansowania inwestycji i kapitalnych remontów.

Monitor Polski

M.P.1957.96.557

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1958 r.

Rozdział  II.

Inwestycje przedsiębiorstw państwowych rozliczających się z budżetem centralnym, nadzorowanych przez ministerstwa, których podstawowa działalność zaliczana jest do działów: przemysł, budownictwo i obrót towarowy, oraz przedsiębiorstw Państwowej Komunikacji Samochodowej (PKS) i przedsiębiorstw usługowych "Orbis".

§  2.

1. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do przedsiębiorstw państwowych rozliczających się z budżetem centralnym, a nadzorowanych przez:

1) Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych,

2) Ministerstwo Górnictwa i Energetyki,

3) Ministerstwo Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego,

4) Ministerstwo Przemysłu Chemicznego,

5) Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego,

6) Ministerstwo Przemysłu Drobnego i Rzemiosła,

7) Ministerstwo Przemysłu Lekkiego,

8) Ministerstwo Przemysłu Spożywczego i Skupu,

9) Ministerstwo Handlu Wewnętrznego,

10) Ministerstwo Handlu Zagranicznego,

jak również do przedsiębiorstw Państwowej Komunikacji Samochodowej (PKS) i przedsiębiorstw usługowych "Orbis".

2. Przepisy niniejszego rozdziału mogą być stosowane do przedsiębiorstw nie wymienionych w ust. 1 na podstawie decyzji Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Ministra Finansów, wydanej na wniosek zainteresowanego ministra.

§  3.

1. Wszelkie inwestycje czynnych przedsiębiorstw polegające na:

1) odtworzeniu i wymianie zużytych lub przestarzałych środków trwałych,

2) uzupełnieniu, modernizacji i udoskonaleniu wyposażenia technicznego przedsiębiorstw,

3) rozbudowie i rekonstrukcji poszczególnych oddziałów przedsiębiorstw, z wyjątkiem budowy całkowicie nowych oddziałów produkcji podstawowej,

jak również wszelkie inwestycje przedsiębiorstw związane z zaspokojeniem zbiorowych potrzeb załogi w zakresie mieszkaniowym i socjalno-kulturalnym - powinny być realizowane samodzielnie przez przedsiębiorstwa ze środków własnych i kredytów bankowych jako inwestycje zdecentralizowane.

2. W związku z zasadą wyrażoną w ust. 1 do inwestycji scentralizowanych zalicza się jedynie inwestycje polegające na:

1) budowie nowych przedsiębiorstw,

2) odbudowie nieczynnych zakładów,

3) budowie nowych wydziałów produkcyjnych w zakładach czynnych, z wyłączeniem wydziałów produkcji ubocznej,

4) sporządzaniu dokumentacji projektowo-kosztorysowej dla przyszłych inwestycji scentralizowanych.

3. W wyjątkowych przypadkach do inwestycji scentralizowanych na podstawie decyzji właściwego ministra, wydanej w porozumieniu z Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Ministrem Finansów, mogą być zaliczane inwestycje polegające na zasadniczej rekonstrukcji lub rozbudowie.

4. Na rok 1958 kryteria co do podziału inwestycji związanych z działalnością eksploatacyjną na inwestycje scentralizowane i zdecentralizowane ustali Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów wspólnie z Ministrem Finansów i w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami.

§  4.

1. Inwestycje scentralizowane finansowane są z kredytu budżetowego oraz środków uzyskanych w związku z realizacją tych inwestycji.

2. Do środków uzyskiwanych w związku z realizacją inwestycji zalicza się w szczególności:

1) wartość nieodpłatnej robocizny użytej przy wykonywaniu inwestycji,

2) wartość osiągniętych podczas działalności inwestycyjnej uzysków i produktów ubocznych (łącznie z wartością produktów otrzymanych przy próbnej produkcji wykonanej w związku z próbami technicznej sprawności oddziału produkcyjnego lub całego zakładu), po potrąceniu ewentualnych kosztów sprzedaży.

§  5.

1. Inwestycje zdecentralizowane, związane z działalnością eksploatacyjną, finansowane są z funduszu inwestycyjnego przedsiębiorstw oraz z kredytu bankowego.

2. Fundusz inwestycyjny przedsiębiorstw tworzy się:

1) z pozostawionych w dyspozycji przedsiębiorstw środków funduszu amortyzacyjnego przeznaczonego na inwestycje,

2) ze środków funduszu rozwoju przedsiębiorstw lub z przeznaczonej na inwestycje części zysków przedsiębiorstw,

3) z innych środków, a mianowicie:

a) z wpływów z likwidacji środków trwałych po potrąceniu kosztów likwidacji, z tym że jeżeli wpływy te są niższe od nie umorzonej wartości likwidowanego środka trwałego, różnicę do wysokości tej wartości przelewa się na fundusz inwestycyjny w ciężar strat przedsiębiorstwa,

b) ze środków uzyskanych z funduszu szkód górniczych w związku ze szkodami wyrządzonymi w środkach trwałych, związanych z działalnością eksploatacyjną,

c) ze środków uzyskanych z funduszu prewencyjnego Państwowego Zakładu Ubezpieczeń na zapobieganie szkodom w środkach trwałych, związanych z działalnością eksploatacyjną,

d) z odszkodowań ubezpieczeniowych uzyskanych w związku ze szkodami poniesionymi w środkach trwałych, związanych z działalnością eksploatacyjną,

e) z premii za marszrutyzację przewozów ładunków kolejami (uchwała nr 242 Prezydium Rządu z dnia 4 kwietnia 1953 r.),

f) ze środków uzyskiwanych w związku z realizacją inwestycji (§ 4 ust. 2),

g) ze środków premiowego funduszu dewizowego (zarządzenie nr 16 Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 1957 r. w sprawie utworzenia premiowego funduszu dewizowego dla załóg kopalń węgla kamiennego - Monitor Polski Nr 7, poz. 54).

3. Przedsiębiorstwa planowo-deficytowe, w których nie jest tworzony fundusz rozwoju, przeznaczają na fundusz inwestycyjny oprócz środków wymienionych w ust. 2 pkt 1 i 3 środki uzyskane na pokrycie strat do wysokości 10% ustalonego w zatwierdzonym rocznym sprawozdaniu finansowym zmniejszenia planowej straty, wynikającego z obniżki kosztów własnych.

§  6.

1. Wysokość środków funduszu amortyzacyjnego, pozostawionego w dyspozycji przedsiębiorstw, określają:

1) w odniesieniu do całości ministerstw i urzędów centralnych - narodowy plan gospodarczy,

2) w odniesieniu do centralnych zarządów i przedsiębiorstw - wytyczne jednostek nadrzędnych dotyczące sporządzania bilansów dochodów i wydatków.

2. Przeznaczona na inwestycje część funduszu amortyzacyjnego nie pozostawiona w dyspozycji przedsiębiorstw podlega odprowadzeniu na zablokowane rachunki bankowe. Zwolnienie do dyspozycji przedsiębiorstw sum odprowadzonych w latach ubiegłych na zablokowane rachunki bankowe może nastąpić na podstawie i w granicach ustalonych w narodowych planach gospodarczych. Minister Finansów może zdecydować przelanie środków z zablokowanych rachunków bankowych na scentralizowany fundusz z przeznaczeniem na uzupełnienie środków budżetowych na finansowanie inwestycji scentralizowanych.

3. Zasady przeznaczania środków z funduszu rozwoju przedsiębiorstwa na jego fundusz inwestycyjny określają odrębne przepisy.

4. Wysokość części zysku przeznaczonej na inwestycje w przedsiębiorstwach, w których nie utworzono funduszu rozwoju, określają:

1) w odniesieniu do ministerstw (urzędów centralnych) - resortowe bilanse dochodów i wydatków,

2) w odniesieniu do centralnych zarządów i przedsiębiorstw - wytyczne jednostek nadrzędnych dotyczące sporządzania bilansów dochodów i wydatków.

5. Część funduszu rozwoju przedsiębiorstwa lub część zysku przeznaczona na fundusz inwestycyjny przedsiębiorstwa, w którym nie tworzy się funduszu rozwoju, przelewana jest na podstawie kwartalnych i rocznych sprawozdań finansowych.

6. Tryb i terminy przelewania środków pochodzących z amortyzacji i z likwidacji środków trwałych określa Minister Finansów.

§  7.

1. Bank może udzielić przedsiębiorstwu kredytu w razie niewystarczalności środków funduszu inwestycyjnego na zamierzone przez przedsiębiorstwo inwestycje zdecentralizowane, związane z działalnością eksploatacyjną.

2. Bank uprawniony jest do określania wysokości udziału środków własnych przedsiębiorstwa w finansowaniu inwestycji, na którą udziela kredytu.

§ 8. Źródłem spłaty kredytów bankowych, udzielonych na inwestycje zdecentralizowane związane z działalnością eksploatacyjną, są środki akumulowane na rachunku funduszu inwestycyjnego przedsiębiorstwa. W razie braku środków na tym rachunku bank może egzekwować spłatę kredytu z rachunku rozliczeniowego przedsiębiorstwa do wysokości kwot nie wpłaconych w obowiązujących terminach na fundusz inwestycyjny.

§  9.

1. Maksymalny okres spłaty kredytów ustala się na lat 5.

2. Terminy spłaty kredytów udzielanych na poszczególne inwestycje banki ustalają w porozumieniu z pożyczkobiorcami w ramach terminu maksymalnego.

3. Minister Finansów w odniesieniu do poszczególnych rodzajów przedsiębiorstw lub poszczególnych rodzajów inwestycji, a centrale banków w odniesieniu do poszczególnych pożyczkobiorców mogą ustalać dłuższe okresy spłaty kredytów niż przewidziane w ust. 1, nie przekraczające jednak lat 10.

§  10.

1. Podjęcie inwestycji zdecentralizowanej w zakresie gospodarki mieszkaniowej lub socjalno-kulturalnej może nastąpić na podstawie uchwały rady robotniczej, a w jej braku - na podstawie uchwały rady zakładowej. Jeżeli zamierzona inwestycja polega na budownictwie, podjęcie jej wymaga ponadto zgody prezydium właściwej rady narodowej.

2. Inwestycje mieszkaniowe oraz socjalno-kulturalne przedsiębiorstw finansowane są z odrębnego funduszu, tworzonego z następujących środków:

1) z funduszu zakładowego,

2) z pozostałej po wydzieleniu na remonty kapitalne części amortyzacji obiektów gospodarki mieszkaniowej i socjalno-kulturalnych oraz środków z likwidacji tych obiektów,

3) z zysku z gospodarki mieszkaniowej i działalności socjalno-kulturalnej,

4) ze środków funduszu szkód górniczych, funduszu prewencyjnego Państwowego Zakładu Ubezpieczeń oraz odszkodowań ubezpieczeniowych, dotyczących obiektów mieszkaniowych i socjalno-kulturalnych,

5) ze środków pochodzących z dobrowolnych świadczeń załogi oraz otrzymanych przez przedsiębiorstwo dotacji.

3. Fundusz, o którym mowa w ust. 2, może być zasilony środkami budżetowymi, udzielanymi w wysokości określonej dla resortów w wytycznych do sporządzania planu inwestycyjnego, bądź w wysokości uzgodnionej przez ministerstwo z Komisją Planowania przy Radzie Ministrów i z Ministerstwem Finansów przed uchwaleniem planu inwestycyjnego.

§ 11. Na inwestycje mieszkaniowe i socjalno-kulturalne banki mogą udzielać przedsiębiorstwom kredytu, który nie może przekraczać 25% wartości kosztorysowej zamierzonej inwestycji. Spłata kredytu powinna nastąpić w terminie lat 5 ze środków funduszu, o którym mowa w § 10 ust. 2.

§  12.

1. Kredytów na inwestycje zdecentralizowane banki udzielają opierając się na analizie celowości i efektywności zamierzonej inwestycji.

2. Banki analizują także realność możliwości spłaty kredytów wnioskowanych przez przedsiębiorstwa.

3. Minister Finansów może ustalić inne kryteria jako podstawę udzielania kredytów.