Rozdział 1 - Przepisy ogólne. - Zasady finansowania inwestycji i remontów w jednostkach gospodarki uspołecznionej.

Monitor Polski

M.P.1976.15.69

Akt utracił moc

Wersja od: 1 lipca 1982 r.

Rozdział  1

Przepisy ogólne.

§  1.

1. Uchwała określa zasady finansowania inwestycji i remontów jednostek państwowych, organizacji spółdzielczych oraz organizacji politycznych, społecznych i zawodowych.

2. Przepisów uchwały nie stosuje się:

1) do budownictwa mieszkaniowego, którego zasady finansowania określają odrębne przepisy,

2) w zakresie źródeł finansowania inwestycji i remontów - do państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej, państwowych gospodarstw rolnych i przedsiębiorstw zgrupowanych w Centralnym Zarządzie Państwowych Przedsiębiorstw Gospodarki Rolnej, rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz organizacji gospodarczych zrzeszonych w Centralnym Związku Kółek Rolniczych; źródła finansowania inwestycji i remontów tych jednostek określają przepisy regulujące zasady ich gospodarki finansowej.

§ 2. Przez użyte w uchwale określenia:

1) ministrowie - rozumie się również kierowników urzędów centralnych,

2) wojewodowie - rozumie się również prezydentów miast stopnia wojewódzkiego,

3) organizacje spółdzielcze - rozumie się również związki spółdzielni realizujące inwestycje,

4) zjednoczenie - rozumie się również inne państwowe jednostki organizacyjne nadzorujące bezpośrednio przedsiębiorstwa,

5) dokumentacja - rozumie się założenia techniczno-ekonomiczne i dokumentację uproszczoną,

6) inwestycja - rozumie się nakłady inwestycyjne objęte jednym zadaniem inwestycyjnym,

7) inwestycje rozwojowe - rozumie się inwestycje polegające na budowie, rozbudowie lub generalnej modernizacji zakładów, wydziałów i innych obiektów oraz na zakupach gotowych dóbr inwestycyjnych, podlegających zgodnie z zasadami planowania inwestycji zaliczeniu do inwestycji rozwojowych,

8) inwestycje odtworzeniowo-modernizacyjne - rozumie się inwestycje podejmowane w istniejących przedsiębiorstwach, polegające na wymianie i modernizacji wyposażenia technologiczno-produkcyjnego zakładów, odpowiadające kryteriom określonym w zasadach planowania inwestycji,

9) fundusze własne przedsiębiorstw i zjednoczeń - rozumie się fundusze tworzone w przedsiębiorstwach i zjednoczeniach z przeznaczeniem na ogólne cele rozwojowe (finansowanie inwestycji oraz wzrostu środków obrotowych) lub wyłącznie na finansowanie inwestycji; źródła oraz zasady tworzenia i wykorzystywania tych funduszów określają przepisy regulujące zasady gospodarki finansowej przedsiębiorstw i zjednoczeń.

§ 3. Działalność inwestycyjna, bez względu na przewidziane w uchwale źródła finansowania, może być rozpoczynana i prowadzona pod warunkiem zgodności z zasadami ustalonymi w uchwałach o narodowych planach społeczno-gospodarczych, w niniejszej uchwale oraz w innych aktach regulujących zasady planowania i realizacji inwestycji.

§ 4. Kryteria klasyfikacji rodzajowej inwestycji określają przepisy regulujące zasady planowania inwestycji.

§  5.

1. Inwestycje finansowane z kredytu bankowego, bez względu na ich wartość kosztorysową, oraz inwestycje finansowane ze środków funduszów własnych, środków budżetowych i innych środków pozakredytowych, polegające:

1) na budownictwie:

a) o wartości kosztorysowej ponad 10 mln zł, podejmowane przez jednostki państwowe działające według zasad rozrachunku gospodarczego,

b) o wartości kosztorysowej ponad 5 mln zł, podejmowane przez organizacje spółdzielcze,

c) bez względu na wartość kosztorysową, podejmowane przez jednostki nie wymienione pod lit. a) i b);

2) na zakupach gotowych dóbr inwestycyjnych podlegających, zgodnie z zasadami planowania inwestycji, zaliczeniu do inwestycji rozwojowych,

mogą być rozpoczynane i realizowane wyłącznie po uprzednim przyjęciu ich przez bank do finansowania.

2. Jednostki gospodarki uspołecznionej będące wykonawcami robót budowlano-montażowych, działające według zasad rozrachunku gospodarczego, mogą rozpoczynać roboty związane z realizacją inwestycji, o których mowa w ust. 1, po otrzymaniu od inwestora dokumentu stwierdzającego przyjęcie przez bank inwestycji do finansowania.

§  6.

1. W celu przyjęcia przez bank do finansowania inwestycji, o których mowa w § 5 ust. 1, inwestor jest obowiązany przedstawić:

1) zbiorcze zestawienie kosztów przedsięwzięcia inwestycyjnego oraz zestawienia kosztów rozpoczynanych zadań inwestycyjnych,

2) część założeń techniczno-ekonomicznych lub dokumentacji uproszczonej zawierającą uzasadnienie celowości inwestycji oraz rachunek ekonomicznej efektywności inwestycji,

3) plan rzeczowo-finansowy zadania inwestycyjnego,

4) dowód zapewnienia wykonawstwa robót budowlano-montażowych.

2. Jeżeli inwestycja rozwojowa realizowana przez jednostkę działającą według zasad rozrachunku gospodarczego polega wyłącznie na zakupie i montażu maszyn i urządzeń nie związanych z budownictwem lub na zakupie środków transportu, inwestor obowiązany jest przedstawić bankowi plan nakładów na zakupy. Jeżeli realizacja planowanych nakładów wykracza poza rok kalendarzowy, należy w planie dokonać podziału nakładów na poszczególne lata realizacji. Do planu należy dołączyć uzasadnienie celowości nakładów wraz z analizą efektywności.

3. Bank przyjmuje inwestycję do finansowania po sprawdzeniu:

1) zgodności inwestycji z warunkami określonymi w narodowym planie społeczno-gospodarczym,

2) ekonomicznej efektywności inwestycji, a w razie niespełniania przez nią warunków tej efektywności po sprawdzeniu, czy decyzja o realizacji takiej inwestycji została podjęta przez uprawniony organ,

3) przygotowania inwestycji do realizacji pod względem posiadania wymaganej dokumentacji oraz zapewnienia wykonawstwa,

4) zgodności planowanego okresu realizacji inwestycji z cyklem realizacji ustalonym w założeniach techniczno-ekonomicznych.

4. Przyjęcie do finansowania inwestycji nie odpowiadającej warunkom wymienionym w ust. 3 może nastąpić po uzyskaniu przez inwestora:

1) w stosunku do inwestycji objętej planem centralnym - decyzji ministra podjętej w uzgodnieniu z prezesem Narodowego Banku Polskiego lub prezesem Banku Gospodarki Żywnościowej albo prezesem zarządu Banku Handlowego w Warszawie S.A.,

2) w stosunku do inwestycji objętej planem terenowym - decyzji wojewody podjętej w uzgodnieniu z dyrektorem oddziału wojewódzkiego banku,

3) w stosunku do inwestycji organizacji spółdzielczej - decyzji zarządu centralnego związku spółdzielni (zarządu Związku Spółdzielni Inwalidów) podjętej w uzgodnieniu z prezesem Narodowego Banku Polskiego lub prezesem Banku Gospodarki Żywnościowej albo prezesem zarządu Banku Handlowego w Warszawie S.A.

5. Przepisy ust. 4 nie dotyczą inwestycji imiennie określonych w uchwałach Rady Ministrów lub decyzjach Prezydium Rządu.

§  7.

1. W jednostkach działających według zasad rozrachunku gospodarczego koszty związane z przygotowaniem inwestycji do realizacji, a w szczególności koszty opracowania dokumentacji inwestycji, pozyskania terenu pod budowę, badań geologicznych i pomiarów geodezyjnych związanych z planowaną inwestycją, podlegają finansowaniu ze środków funduszów przeznaczonych na finansowanie inwestycji lub ze środków obrotowych. Banki mogą na ten cel udzielać kredytu obrotowego.

2. Środki obrotowe wydatkowane na cele, o których mowa w ust. 1, podlegają zwrotowi ze środków inwestycyjnych z chwilą przystąpienia do realizacji inwestycji.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do środków wydatkowanych z funduszów własnych na cele, o których mowa w ust. 1, jeżeli inwestycja podlega finansowaniu z kredytu bankowego.

4. Koszty związane z przygotowaniem do realizacji inwestycji, z której następnie zrezygnowano, traktuje się jako nakłady bez efektu gospodarczego. Środki obrotowe lub kredyt bankowy, wykorzystane na finansowanie tych nakładów, podlegają zwrotowi ze środków funduszów własnych przeznaczonych na inwestycje. Równowartość kosztów nie znajdujących pokrycia w środkach tych funduszów podlega spisaniu na straty nadzwyczajne przedsiębiorstw.

5. Jednostki i zakłady budżetowe oraz inne jednostki państwowe nie wymienione w ust. 1 finansują koszty przygotowania inwestycji do realizacji ze środków budżetowych lub pozabudżetowych przeznaczonych na finansowanie inwestycji. Koszty przygotowania do realizacji inwestycji, z której zrezygnowano, podlegają spisaniu z majątku.

6. Jako rezygnację z realizacji inwestycji traktuje się również nierozpoczęcie inwestycji w ciągu 2 lat po upływie roku, w którym zatwierdzono dokumentację. Jednostka nadrzędna może w uzasadnionych wypadkach okres ten przedłużyć.

7. Organizacje polityczne, społeczne i zawodowe finansują koszty związane z przygotowaniem inwestycji do realizacji ze środków własnych przeznaczonych na inwestycje, a w razie ich braku - ze środków przeznaczonych na działalność bieżącą. Koszty przygotowania inwestycji, z której zrezygnowano, obciążają fundusz własny - jeżeli były finansowane ze środków przeznaczonych na inwestycje, lub podlegają odpisaniu na straty nadzwyczajne - jeżeli były finansowane ze środków obrotowych.

§  8.

1. Bank może żądać przedstawienia przez inwestorów - w celu zaopiniowania - dokumentacji inwestycji przed jej zatwierdzeniem.

2. Bank opiniując dokumentację powinien ustosunkować się przede wszystkim do celowości i ekonomicznej efektywności inwestycji oraz do możliwości jej realizacji. Opinię bank przekazuje organowi zatwierdzającemu dokumentację w ciągu 14 dni od daty jej otrzymania.

3. Wnioski inwestorów o zmianę dokumentacji powodującą wzrost kosztów inwestycji podlegają zaopiniowaniu przez bank. Opinia powinna zawierać ocenę zasadności wzrostu kosztów oraz wpływu tego wzrostu na efektywność inwestycji. Opinię tę bank przekazuje inwestorowi w ciągu 14 dni od daty otrzymania wniosku.

4. Organ zatwierdzający dokumentację lub jej zmianę, w razie nieuwzględnienia opinii banku, powinien podać w uzasadnieniu decyzji przyczyny nieuwzględnienia tej opinii.

§  9.

1. Inwestor jest obowiązany zawiadomić bank o terminie przekazywania do eksploatacji inwestycji polegającej na budownictwie na 5 dni przed wyznaczonym terminem przekazywania.

2. Przedstawiciele banku są uprawnieni do brania udziału we wszystkich czynnościach związanych z przekazywaniem do eksploatacji inwestycji polegającej na budownictwie oraz zgłaszania uwag i zastrzeżeń do protokołu przekazania. Inwestor przesyła bankowi odpis protokołu przekazania inwestycji do eksploatacji najpóźniej w ciągu 7 dni od daty podpisania protokołu.

3. Bank powinien przedstawić swoje zastrzeżenia jednostce nadrzędnej inwestora w razie stwierdzenia, że:

1) inwestycja nie może być uznana za zakończoną, a w szczególności, że zakres robót i dostaw pozostałych jeszcze do zrealizowania nie pozwala na uznanie inwestycji za kwalifikującą się do eksploatacji,

2) zdolności produkcyjne oddawane do użytku są znacznie niższe od określonych w założeniach techniczno-ekonomicznych mimo wykonania wszystkich nakładów objętych dokumentacją,

3) wyniki rozruchu technologicznego wykazują niesprawne funkcjonowanie maszyn i urządzeń, mogące mieć istotny wpływ na przebieg przyszłej eksploatacji.

4. W razie nieuwzględnienia przez jednostkę nadrzędną zastrzeżeń banku decyzja jednostki nadrzędnej o uznaniu inwestycji za zakończoną wymaga akceptacji ministra lub wojewody albo zarządu centralnego związku spółdzielni (zarządu Związku Spółdzielni Inwalidów). Odpis pisma akceptującego decyzję podlega przekazaniu prezesowi banku zgłaszającego zastrzeżenia.

5. Oprócz protokołu przekazania inwestycji do eksploatacji inwestor jest obowiązany przedstawić bankowi rozliczenie zakończonej inwestycji. Zasady opracowywania dokumentu rozliczenia zakończonej inwestycji oraz przeprowadzania analiz zrealizowanych zadań inwestycyjnych określają odrębne przepisy.

§  10.

1. Banki są uprawnione do kontroli działalności inwestycyjnej we wszystkich stadiach realizacji inwestycji oraz do kontroli efektów osiąganych w okresie dochodzenia do projektowanych zdolności produkcyjnych i w toku dalszej eksploatacji obiektów uzyskiwanych z inwestycji.

2. Jednostki biorące udział w działalności inwestycyjnej (inwestorzy, jednostki projektowania, generalni realizatorzy inwestycji, generalni dostawcy, przedsiębiorstwa budowlano-montażowe) są obowiązane do okazywania - na żądanie banków - wszelkich dokumentów wiążących się z realizacją inwestycji oraz do udzielania wyczerpujących wyjaśnień przedstawicielom banku w toku przeprowadzanych przez nich czynności kontrolnych.

3. Zakres i tryb opiniowania przez banki perspektywicznych i wieloletnich planów rozwoju zjednoczeń (branż oraz opiniowania projektów rocznych planów inwestycyjnych określają przepisy regulujące zasady opracowywania tych planów.

§  11.

1. Wyniki finansowe likwidacji lub sprzedaży środków trwałych rozlicza się z wynikami działalności eksploatacyjnej, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Jeżeli likwidacja lub sprzedaż nieprzenośnych środków trwałych następuje w związku z wykonywaniem inwestycji, wyniki te zmniejszają lub zwiększają koszt inwestycji.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do zakładowych domów mieszkalnych i obiektów zakładowej działalności socjalnej. Dochody uzyskane z likwidacji lub sprzedaży zakładowych domów mieszkalnych, pomniejszone o koszty likwidacji (sprzedaży), są przeznaczane na zakładowy fundusz mieszkaniowy, dochody zaś z likwidacji lub sprzedaży obiektów zakładowej działalności socjalnej, pomniejszone o koszty likwidacji (sprzedaży), zasilają środki przeznaczone na finansowanie inwestycji socjalnych.

§  12.

1. Inwestor działający według zasad rozrachunku gospodarczego oraz wykonawca w razie naruszenia przepisów § 5 ust. 1 i 2 mają obowiązek zapłacenia kary w kwocie równej wartości kosztorysowej robót zrealizowanych przed przyjęciem inwestycji przez bank do finansowania; 50% kwoty kary płaci inwestor, natomiast pozostałe 50% - wykonawca.

2. Kara, o której mowa w ust. 1, jest płacona przez inwestora i wykonawcę ze środków obrotowych i obciąża ich straty nadzwyczajne. Podlega ona odprowadzeniu na dochód budżetu centralnego w terminie jednego miesiąca od dnia ustalenia wartości robót wykonanych z naruszeniem przepisów § 5 ust. 1 i 2.

3. Przepis ust. 2 stosuje się również do przedsiębiorstwa w budowie, z tym że karę płaci ono w terminie jednego miesiąca po przekształceniu go w przedsiębiorstwo w eksploatacji.

4. Wartość robót wykonanych z naruszeniem przepisów § 5 ust. 1 i 2 jest ustalana w drodze inwentaryzacji według zasad ogólnie obowiązujących. W razie naruszenia tych przepisów wykonawca jest obowiązany zawiadomić o terminie inwentaryzacji bank finansujący jego działalność, inwestora i bank finansujący inwestora.

5. Nakłady dokonane z naruszeniem przepisów § 5 ust. 1 i 2 są pokrywane ze środków przewidzianych na finansowanie inwestycji, jeżeli bank przyjmie ją do finansowania. W razie nieprzyjęcia przez bank inwestycji do finansowania nakłady te są finansowane ze środków obrotowych, a ich równowartość obciąża straty nadzwyczajne.

6. Pracownicy winni naruszenia przepisów § 5 ust. 1 i 2 podlegają sankcjom premiowym określonym odrębnymi przepisami.

§  13.

1. W wypadkach uzasadnionych warunkami dostaw lub innymi okolicznościami bank w porozumieniu z jednostką nadrzędną inwestora może udzielić inwestorowi specjalnego kredytu krótkoterminowego na finansowanie nakładów związanych z inwestycją nie przyjętą jeszcze przez bank do finansowania zgodnie z zasadami określonymi w § 6. Kredyt podlega spłacie po przyjęciu przez bank inwestycji do finansowania ze środków przewidzianych na jej finansowanie.

2. Udzielenie kredytu, o którym mowa w ust. 1, nie przesądza o przyjęciu inwestycji przez bank do finansowania. W razie nieprzyjęcia inwestycji przez bank do finansowania kredyt ten podlega spłacie ze środków obrotowych, a jego równowartość obciąża straty nadzwyczajne.

3. W wypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, nie stosuje się przepisów § 12.