Rozdział 1 - Tryb postępowania prezydiów gminnych i powiatowych rad narodowych w razie otrzymania zgłoszenia o niemożności zagospodarowania gruntów lub stwierdzenia z urzędu faktu niezagospodarowania gruntów. - Wykonanie dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych.

Monitor Polski

M.P.1954.A-16.316

Akt utracił moc
Wersja od: 12 lutego 1954 r.

Rozdział  1.

Tryb postępowania prezydiów gminnych i powiatowych rad narodowych w razie otrzymania zgłoszenia o niemożności zagospodarowania gruntów lub stwierdzenia z urzędu faktu niezagospodarowania gruntów.

1.
Posiadacz gruntu, który nie może go całkowicie i należycie zagospodarować, obowiązany jest zgłosić to na piśmie prezydium gminnej rady narodowej przed terminem wiosennych prac polowych najpóźniej 15 lutego, a przed terminem jesiennych prac polowych najpóźniej 1 sierpnia. W roku 1954 termin zgłoszenia przedłuża się do dnia 15 marca.
2.
Za posiadacza gruntu uważa się osobę, w której władaniu grunt się znajduje, tj. właściciela bądź dzierżawcę, użytkownika lub zarządcę w okresie dzierżawy, użytkowania czy zarządu.
3.
W zgłoszeniu o niemożności całkowitego i należytego zagospodarowania gruntu posiadacz powinien określić grunt, którego nie może zagospodarować (miejsce położenia, obszar itp.) oraz szczegółowo wskazać przyczyny uniemożliwiające mu zagospodarowanie.
4.
Prezydium gminnej rady narodowej, które otrzymało zgłoszenie, przystępuje niezwłocznie do zbadania sprawy. Jednocześnie prezydium gminnej rady narodowej przestrzega posiadacza gruntów, że zgłoszenie to nie zwalnia go od odpowiedzialności za niezagospodarowanie gruntów, jeżeli w wyniku sprawdzenia okaże się, że zgłoszenie to było bezzasadne.
5.
W celu zbadania na miejscu przyczyn niemożności zagospodarowania gruntu prezydium gminnej rady narodowej powołuje komisję w składzie: członka prezydium - jako przewodniczącego, przedstawiciela zarządu gminnego Związku Samopomocy Chłopskiej, sołtysa oraz jednego aktywisty gromadzkiego - jako członków.
6.
Komisja bada przyczyny niemożności zagospodarowania użytków rolnych, a w szczególności ustala stan gospodarstwa, obszar i położenie gruntów niezagospodarowanych, ilość i jakość inwentarza żywego i martwego oraz warunki rodzinne posiadacza gruntu (ilość członków rodziny i ich zdolność do pracy).
7.
W przypadku stwierdzenia, że posiadacz użytków rolnych nie może ich zagospodarować własnymi środkami, komisja ustala w ramach istniejących możliwości rodzaj i zakres pomocy niezbędnej do zagospodarowania gruntów. Przy udzielaniu pomocy należy szczególnie uwzględniać potrzeby małorolnych i średniorolnych chłopów zarówno co do zakresu, jak i warunków tej pomocy.

W szczególności jako formy pomocy w zagospodarowaniu gruntów należy stosować zgodnie z obowiązującymi przepisami:

a)
pomoc sąsiedzką,
b)
pomoc w uprawie gruntów ze strony gminnych ośrodków maszynowych lub państwowych ośrodków maszynowych,
c)
pomoc agrotechniczną i zootechniczną ze strony państwowej służby rolnej,
d)
udzielanie kredytów niezbędnych na zakup ziarna siewnego, sadzeniaków i nawozów sztucznych lub na orkę,
e)
udzielanie kredytów na zakup inwentarza żywego i martwego oraz materiałów budowlanych,
f)
ułatwienie zakupu ziarna siewnego, sadzeniaków, nawozów sztucznych, inwentarza martwego i materiałów do naprawy narzędzi i maszyn rolniczych oraz materiałów budowlanych,
g)
odroczenie terminów rat kredytów bankowych lub należności Państwowego Funduszu Ziemi,
h)
udzielanie ulg w podatku gruntowym i obowiązkowych dostawach na rzecz Państwa.
8.
Po zbadaniu sprawy i stosownie do jego wyników komisja wypełnia ankietę według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do niniejszej instrukcji.
9.
Niezwłocznie po zakończeniu swych czynności komisja przedkłada wyniki przeprowadzonego zbadania (wypełnioną ankietę, ewentualnie również dodatkowe sprawozdanie) prezydium gminnej rady narodowej.
10.
Prezydium gminnej rady narodowej w miarę potrzeby sprawdza lub uzupełnia otrzymane materiały, po czym wnosi sprawę na swoje posiedzenie.
11.
Prezydium gminnej rady narodowej wzywa na posiedzenie posiadacza gruntu i rozpatruje sprawę z udziałem co najmniej dwóch członków komisji.
12.
Jeżeli prezydium gminnej rady narodowej uzna, że posiadacz gruntu może go przy pomocy posiadanych środków całkowicie i należycie zagospodarować, że zatem zgłoszenie o niemożności zagospodarowania gruntu jest nieuzasadnione, podejmuje ono stosowną uchwałę i podaje ją do wiadomości posiadaczowi gruntu, czyniąc o tym wzmiankę w protokole posiedzenia.

W razie niestawiennictwa posiadacza gruntu na posiedzenie prezydium doręcza mu się za pokwitowaniem wyciąg z uchwały prezydium. Zawiadamiając posiadacza gruntu o uznaniu jego zgłoszenia za nieuzasadnione prezydium gminnej rady narodowej przypomina mu o obowiązku całkowitego zagospodarowania gruntu oraz o odpowiedzialności za niewykonanie tego obowiązku.

13.
Jeżeli prezydium gminnej rady narodowej uzna, że posiadacz gruntu istotnie nie może go całkowicie i należycie zagospodarować przy pomocy posiadanych środków, lecz istniejące przeszkody w zagospodarowaniu dadzą się usunąć przez udzielenie przewidzianych form pomocy, wówczas:
a)
ustala rodzaj i zakres pomocy niezbędnej do zagospodarowania gruntu,
b)
przyznaje pomoc w granicach swoich uprawnień i możliwości,
c)
występuje z wnioskiem do prezydium powiatowej rady narodowej lub odpowiedniej instytucji o przyznanie tej pomocy, która leży w kompetencji prezydium powiatowej rady narodowej lub odpowiedniej instytucji.

Prezydium gminnej rady narodowej zawiadamia o podjętej decyzji posiadacza gruntu.

14.
Jeżeli prezydium gminnej rady narodowej uzna, że posiadacz gruntu istotnie nie może go całkowicie i należycie zagospodarować przy pomocy posiadanych środków, a istniejące przeszkody w zagospodarowaniu nie dadzą się usunąć przez udzielenie przewidzianych form pomocy, ustala ono, czy posiadacz gruntu zgadza się na przekazanie go do zagospodarowania innemu użytkownikowi. Jeżeli posiadacz gruntu wyrazi zgodę na przekazanie, należy przedstawić mu do podpisu oświadczenie według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do niniejszej instrukcji. Brak zgody nie wyłącza przekazania, jeżeli zachodzi groźba niezagospodarowania gruntu.
15.
Następnie prezydium gminnej rady narodowej zgłasza do prezydium powiatowej rady narodowej wniosek o przekazanie gruntu w użytkowanie wyszczególniając dokładnie:
a)
osobę posiadacza gruntu (nazwisko, imię, datę urodzenia, miejsce zamieszkania),
b)
grunt objęty wnioskiem o przekazanie (miejsce położenia, obszar, jakość gleby),
c)
jednostkę gospodarki uspołecznionej lub osobę, która wyraziła gotowość przejęcia gruntu w użytkowanie,
d)
proponowany czasokres przekazania w użytkowanie (co najmniej 3 lata).
16.
Do wniosku należy załączyć:
a)
całość materiałów zebranych w toku badania przyczyn niezagospodarowania gruntu,
b)
oświadczenie posiadacza gruntu o zgodzie na przekazanie gruntu w użytkowanie,
c)
oświadczenie jednostki gospodarki uspołecznionej lub osoby o gotowości przejęcia gruntu w użytkowanie.

Jeżeli posiadacz gruntu nie złożył oświadczenia na piśmie o wyrażeniu zgody na przekazanie gruntu innej osobie w użytkowanie, prezydium gminnej rady narodowej powinno w swym wniosku uzasadnić w sposób wyczerpujący konieczność tego przekazania, jako jedynego sposobu zagospodarowania gruntu.

17.
Po otrzymaniu wniosku o przekazanie gruntu w użytkowanie, prezydium powiatowej rady narodowej w miarę potrzeby zarządza sprawdzenie lub uzupełnienie przedłożonych mu materiałów, po czym wnosi sprawę na swoje posiedzenie.
18.
Prezydium powiatowej rady narodowej wzywa na posiedzenia: kierownika wydziału rolnictwa i leśnictwa prezydium powiatowej rady narodowej, przewodniczącego prezydium gminnej rady narodowej, posiadacza gruntu oraz użytkownika, który zgłosił gotowość przejęcia gruntu do zagospodarowania. Wskazane jest również wezwanie lub zasięgnięcie opinii inspektora podatków wiejskich oraz powiatowego pełnomocnika Ministerstwa Skupu.
19.
Jeżeli prezydium powiatowej rady narodowej uzna, że posiadacz gruntu może go przy pomocy własnych środków całkowicie i należycie zagospodarować, że zatem zgłoszenie o niemożności zagospodarowania gruntu jest nieuzasadnione, podejmuje stosowną uchwałę i podaje ją do wiadomości posiadaczowi gruntu, czyniąc o tym wzmiankę w protokole posiedzenia. W razie niestawiennictwa posiadacza gruntu na posiedzenie prezydium doręcza mu się za pokwitowaniem wyciąg z uchwały prezydium.

Zawiadamiając posiadacza gruntu o uznaniu jego zgłoszenia za nieuzasadnione, prezydium powiatowej rady narodowej przypomina mu o obowiązku całkowitego i należytego zagospodarowania gruntu oraz o odpowiedzialności za niewykonanie tego obowiązku.

20.
Jeżeli prezydium powiatowej rady narodowej uzna, że istniejące przeszkody w zagospodarowaniu gruntu dadzą się usunąć przez udzielenie posiadaczowi przewidzianych form pomocy, wówczas:
a)
ustala rodzaj i zakres pomocy niezbędnej do zagospodarowania gruntu,
b)
przyznaje pomoc w granicach swoich uprawnień i możliwości,
c)
zleca prezydium gminnej rady narodowej przyznanie pomocy lub zgłoszenie stosownego wniosku do właściwych organów.

Prezydium powiatowej rady narodowej powiadamia o swej decyzji prezydium gminnej rady narodowej i posiadacza gruntu.

21.
Jeżeli prezydium powiatowej rady narodowej uzna, że istniejące przeszkody w zagospodarowaniu gruntu nie dadzą się usunąć przez udzielenie przewidzianych form pomocy, a inna osoba wyraziła gotowość zagospodarowania gruntu - wydaje decyzję o przekazaniu go w użytkowanie.
22.
Przekazanie gruntu w użytkowanie następuje przez zawarcie umowy między prezydium gminnej rady narodowej a użytkownikiem według wzoru stanowiącego załącznik nr 3 do niniejszej instrukcji.
23.
Przekazaniu w użytkowanie podlegają grunty. W przypadkach gospodarczo uzasadnionych mogą być przekazane wraz z gruntem niektóre budynki, jednakże tylko za zgodą posiadacza pisemnie wyrażoną i na warunkach ustalonych w drodze wzajemnego porozumienia posiadacza i użytkownika. Inwentarz żywy i martwy oraz zasoby gospodarstwa przekazaniu nie podlegają.
24.
Grunt przekazuje się w użytkowanie spółdzielni produkcyjnej, zespołowi uprawowemu lub chłopom małorolnym i średniorolnym w indywidualne zagospodarowanie.
25.
Przekazanie w użytkowanie następuje na określony czas, co najmniej na 3 lata.
26.
Użytkowanie gruntów przekazanych do zagospodarowania jest bezpłatne.
27.
Bez zezwolenia prezydium powiatowej rady narodowej grunt przekazany w użytkowanie nie może być przez użytkownika oddany innej osobie.
28.
Użytkownikowi nie wolno zmniejszać wartości przekazanych mu w użytkowanie składników majątkowych (np. przez wycięcie drzewostanów, rozbiórkę budynków itp.).
29.
Użytkownik, który przejął grunt w zagospodarowanie, nie odpowiada za należności ciążące na dotychczasowym posiadaczu tego gruntu z tytułu podatku gruntowego i obowiązkowych dostaw za okres przed przejęciem gruntu.
30.
Dotychczasowemu posiadaczowi wymierza się podatek gruntowy i obowiązkowe dostawy według progresji odpowiadającej przychodowości gruntów pozostałych w jego użytkowaniu.
31.
Przekazując grunt w użytkowanie, prezydium powiatowej rady narodowej podejmuje w razie potrzeby czynności w celu udzielenia użytkownikowi pomocy agronomicznej, technicznej i ewentualnie kredytowej dla umożliwienia mu szybkiego zagospodarowania gruntu.
32.
Prezydium gminnej rady narodowej zwraca się do posiadacza gruntu na 3 miesiące przed terminem wygaśnięcia umowy z zapytaniem, czy jest w stanie i czy chce grunt zagospodarować po wygaśnięciu umowy.

Jeżeli posiadacz oświadczy, że chce grunt zagospodarować, prezydium gminnej rady narodowej zwraca mu grunt.

33.
Prezydium gminnej rady narodowej powinno zakończyć postępowanie w sprawie nie zagospodarowanego gruntu najdalej w ciągu 2 tygodni od otrzymania zgłoszenia o niemożności jego zagospodarowania lub od stwierdzenia z urzędu jego niezagospodarowania.

W takim samym terminie od chwili otrzymania wniosku z prezydium gminnej rady narodowej powinno rozpatrzyć sprawę prezydium powiatowej rady narodowej.

34.
Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio również w przypadkach, gdy posiadacz gruntu nie wykonał obowiązku zgłoszenia o niemożności zagospodarowania gruntu, a prezydium gminnej rady narodowej z urzędu stwierdziło niezagospodarowanie gruntu.