Rozdział 3 - Czynności kontrolne. - Tryb przeprowadzania kontroli państwowej.

Monitor Polski

M.P.1954.A-50.682

Akt utracił moc

Wersja od: 28 maja 1954 r.

III.

Czynności kontrolne.

A.

Przepisy ogólne.

§ 44. Kontrola ustala stan faktyczny zagadnienia będącego przedmiotem kontroli przez:

1) sprawdzenie działalności jednostki na podstawie:

a) dokumentów i zapisów księgowości,

b) korespondencji i zarządzeń wewnętrznych,

c) naocznych spostrzeżeń na miejscu,

d) wyjaśnień i oświadczeń pracowników jednostki,

e) opinii biegłych,

f) przesłuchania świadków i osób zainteresowanych,

2) porównanie wyników tych ustaleń ze sobą.

§  15.

1. Kontrolę przeprowadza się w dniach i godzinach urzędowych obowiązujących jednostkę.

2. W uzasadnionych przypadkach, jeżeli tego wymaga dobro kontroli, kontroler może zobowiązać kierownika jednostki do umożliwienia kontroli w dniach wolnych od pracy i w godzinach nieurzędowych.

§  16.

1. Kontrolę przeprowadza się w obecności kierownika jednostki lub upoważnionego przez niego pracownika, jednakże ich nieobecność nie wstrzymują kontroli.

2. Przy kontroli kasy i magazynu obecność osoby odpowiedzialnej materialnie za dany dział jest obowiązkowa. Osoba odpowiedzialna materialnie podpisuje protokół z tej kontroli niezwłocznie po jej zakończeniu.

§ 17. W celu przeprowadzenia kontroli kontroler ma prawo:

1) wstępu do wszelkich pomieszczeń i obiektów służbowych oraz gospodarczych jednostki celem dokonania na ich terenie czynności kontrolnych,

2) wglądu do ksiąg, bilansów, planów, rejestrów, wykazów oraz akt i innych dokumentów jednostki. Do wglądu do dokumentów zakwalifikowanych jako ściśle tajne kontroler powinien posiadać upoważnienia Ministra Kontroli Państwowej bądź osoby przez niego upoważnionej,

3) uzyskania wyjaśnień i informacji,

4) wzywania i przesłuchiwania świadków oraz osób zainteresowanych.

§  18.

1. Jeżeli w toku kontroli zachodzi szczególna potrzeba dokonania określonych czynności przez specjalistów w zakresie techniki, kierownik jednostki wyznacza na wniosek kontrolera pracowników jednostki posiadających odpowiednie wiadomości fachowe dla dokonania tych czynności i wydania opinii na piśmie.

2. Pracownicy jednostki, o których mowa w ust. 1, wykonują zlecone im czynności według wskazówek i pod kierownictwem kontrolera.

§  19.

1. Jeżeli w toku kontroli zachodzi potrzeba odstąpienia od kontroli wskutek okoliczności niezależnych od kontrolera, sporządza on protokół o odstąpieniu od kontroli.

2. O odstąpieniu od kontroli lub od dokonania określonych czynności kontrolnych wskutek przyczyn związanych z osobą kontrolera zawiadamia on niezwłocznie władzę delegującą.

§  20.

1. W razie stwierdzenia w toku kontroli naruszenia przepisów finansowych lub zarządzeń właściwych organów państwowych w sprawach gospodarczych kontroler, dla zapobieżenia poważnej szkodzie, wydaje doraźne zarządzenie, zawierające żądanie niezwłocznego usunięcia przez kierownika jednostki stwierdzonego naruszenia (art. 22 ust. 1 ustawy).

2. Zarządzenie doraźne doręcza się na piśmie kierownikowi jednostki za pokwitowaniem odbioru.

3. O wydaniu doraźnego zarządzenia kontroler zawiadamia niezwłocznie bezpośrednio Ministra Kontroli Państwowej i resortowe właściwego ministra (kierownika urzędu centralnego).

4. Od zarządzenia doraźnego służy kierownikowi jednostki prawo wniesienia odwołania do Ministra Kontroli Państwowej w terminie tygodnia od daty doręczenia doraźnego zarządzenia (§13 ust. 3 rozporządzenia). Wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania doraźnego zarządzenia (§13 ust. 4 rozporządzenia).

5. Minister Kontroli Państwowej może wstrzymać wykonanie doraźnego zarządzenia aż do czasu rozpatrzenia odwołania (§13 ust. 5 rozporządzenia).

6. O utrzymaniu w mocy lub uchyleniu doraźnego zarządzenia Ministerstwo Kontroli Państwowej zawiadamia kierownika jednostki.

7. O wydaniu, utrzymaniu w mocy lub uchyleniu doraźnego zarządzenia Ministerstwo Kontroli Państwowej zawiadamia ponadto resortowo właściwego ministra (kierownika centralnego urzędu).

§  21.

1. Materiały zebrane w toku kontroli kontroler przechowuje w jednostce kontrolowanej, w pomieszczeniu lub schowku przydzielonym mu przez kierownika jednostki.

Na czas nieobecności kontrolera pomieszczenie lub schowek, w którym przechowuje się akta, powinny być przez niego opieczętowane lub w inny sposób zabezpieczone.

2. Materiały tajne zebrane w toku kontroli powinny być po opieczętowaniu przez kontrolera przechowywane w jednostce zgodnie z obowiązującymi w tej jednostce przepisami o postępowaniu z aktami tajnymi.

§  22.

1. W razie zbiegu w jednostce kontroli tych samych zagadnień, prowadzonej przez Ministerstwo Kontroli Państwowej i kontrolę finansową albo inny rodzaj kontroli, rewizji lub inspekcji, kontroler koordynuje czynności i kieruje pracą tych organów kontroli, rewizji lub inspekcji. W razie potrzeby kontroler może za zgodą swojej władzy delegującej zarządzić odstąpienie od czynności prowadzonych przez inne organy kontroli, rewizji lub inspekcji bądź przerwanie już rozpoczętych. Materiały z tych kontroli stanowią załącznik do protokołu kontroli państwowej.

2. O zbiegu kontroli, o którym mowa w ust. 1, kontroler zawiadamia niezwłocznie władzę delegującą.

3. Postanowienia ust. 1 nie dotyczą kontroli społecznej oraz inspekcji resortowej, działającej na podstawie uchwały nr 1192 Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 1952 r. w sprawie zniesienia kontroli wewnętrznej oraz powołania inspekcji resortowej i księgowych rewidentów (Monitor Polski Nr A-106, poz. 1640).

§ 23. Zasady oraz szczegółowy tryb koordynowania przez Ministra Kontroli Państwowej działalności kontroli państwowej z działalnością kontroli finansowej oraz innych rodzajów kontroli - określi odrębna uchwała Rady Ministrów.

§  24.

1. Na podstawie porozumienia Ministerstwa Kontroli Państwowej z właściwym resortem przedstawiciele fachowych organów inspekcji państwowej uczestniczą w kontroli państwowej w zakresie ich rzeczowej właściwości.

2. Przedstawiciel organu inspekcji państwowej wykonuje określone czynności kontrolne według wskazówek i pod kierownictwem kontrolera.

3. Z dokonanych przez siebie czynności przedstawiciel organu inspekcji państwowej spisuje odrębny protokół, który kontroler załącza następnie do protokołu kontroli przez siebie prowadzonej.

B.

Badanie dokumentów.

§ 25. Kontroler ocenia sprawdzane dokumenty pod względem merytorycznym i formalnym.

§  26.

1. W przypadku istotnej potrzeby kontroler może sporządzić niezbędne dla kontroli odpisy lub wyciągi z określonych dokumentów jednostki, jak również zestawienia i obliczenia, oparte na sprawdzonych dokumentach.

2. Zgodność odpisów i wyciągów z dokumentami poświadcza kierownik jednostki lub kontrolowanego działu pracy. Zgodność odpisów i wyciągów oraz zestawień i obliczeń z dokumentami księgowości poświadcza główny (starszy) księgowy.

3. Poświadczenia zgodności odpisów, wyciągów, zestawień i obliczeń, o których mowa w ust. 2, nie zwalniają kontrolera od odpowiedzialności za ich rzetelność i prawidłowość.

4. Kontroler obowiązany jest zamieścić w protokole kontroli wykaz sporządzonych odpisów, wyciągów, zestawień i obliczeń z podaniem ilości egzemplarzy oraz załączyć je do protokołu kontroli.

§ 27. W przypadku ujawnienia w toku kontroli nadużycia lub innego przestępstwa kontroler jest obowiązany zabezpieczyć niezbędne dokumenty i przedmioty stanowiące dowód tego nadużycia lub innego przestępstwa.

§  28.

1. Kontroler zabezpiecza dowody, o których mowa w § 27 przez:

1) przechowanie ich w jednostce kontrolowanej w oddzielnym, zalakowanym i opieczętowanym schowku lub pomieszczeniu,

2) opieczętowanie ich i oddanie na przechowanie kierownikowi lub innemu pracownikowi jednostki za pokwitowaniem na piśmie, które dołącza do protokołu kontroli.

2. W przypadkach, kiedy stosowanie zabezpieczenia dowodów w trybie ust. 1 nie jest wskazane, zabezpieczenie może nastąpić przez ich zabranie z jednostki za potwierdzeniem odbioru na piśmie i dołączenie do protokołu kontroli.

3. O dokonanym zabezpieczeniu dowodów kontroler zawiadamia niezwłocznie Ministerstwo Kontroli Państwowej.

4. Minister Kontroli Państwowej bądź osoba przez niego upoważniona może zarządzić zwolnienie dowodów spod zabezpieczenia.

§  29.

1. Z zabezpieczonych dokumentów, na wniosek kierownika jednostki, mogą być sporządzane odpisy lub wyciągi tylko w obecności kontrolera.

2. W tych przypadkach zgodność odpisu lub wyciągu z oryginałem, stwierdza kontroler przez umieszczenie odpowiedniej adnotacji zawierającej datę i podpis kontrolera na odpisie lub wyciągu z każdego dokumentu.

3. Kontroler wydaje kierownikowi jednostki odpisy lub wyciągi z tych dokumentów za pokwitowaniem odbioru, które dołącza do protokołu kontroli.

4. O sporządzeniu i wydaniu kierownikowi jednostki odpisów lub wyciągów z zabezpieczonych dokumentów zamieszcza się wzmiankę w protokole kontroli.

§ 30. Przepisów §§ 26 i 29 nie stosuje się do dokumentów zakwalifikowanych jako ściśle tajne.

C.

Wyjaśnienia i oświadczenia.

§ 31. Kontroler ma prawo w toku kontroli żądać od pracowników jednostki ustnych wyjaśnień bądź oświadczeń na piśmie.

§ 32. Każdy pracownik jednostki może w toku kontroli składać z własnej inicjatywy oświadczenia ustne bądź też na piśmie.

§  33.

1. Z przyjęcia ustnego oświadczenia kontroler spisuje protokół przyjęcia ustnego oświadczenia.

2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, podpisują kontroler i osoba składająca ustne oświadczenie.

D.

Przesłuchanie świadków.

§ 34. Przesłuchanie świadków odbywa się w trybie przepisów o postępowaniu administracyjnym, przy zachowaniu przepisów niniejszej uchwały.

§  35.

1. Kierownik jednostki oraz główny (starszy) księgowy, jako osoby zainteresowane, nie mogą być przesłuchiwani w charakterze świadków.

2. Osoba zainteresowana jest obowiązana w toku kontroli na żądanie kontrolera złożyć ustne wyjaśnienie bądź też oświadczenie na piśmie.

3. Do osoby zainteresowanej stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu administracyjnym.

§  36.

1. Kontroler wzywa świadków przez doręczenie im pisemnego wezwania, które powinno wskazywać dzień, godzinę i miejsce stawiennictwa oraz uprzedzać wzywanego o skutkach nie usprawiedliwionego niestawiennictwa. Wezwanie doręcza się za dowodem doręczenia.

2. Świadkowie mogą również być wzywani ustnie albo telefonicznie; w razie niestawiennictwa doręcza się świadkowi wezwanie na piśmie w myśl ust. 1.

§  37.

1. Jeżeli przesłuchanie świadka w miejscu kontroli jest utrudnione wskutek znacznej odległości od jego miejsca zamieszkania, kontroler może zażądać od świadka zeznań na piśmie albo też przesłuchać go za pośrednictwem właściwej miejscowo jednostki terenowej kontroli państwowej.

2. W razie choroby świadka kontroler może przesłuchać go osobiście w miejscu zamieszkania, o ile stan zdrowia świadka na to pozwala.

3. W wezwaniu do złożenia zeznań na piśmie (ust. 1) kontroler zamieszcza pytania, na które świadek powinien udzielić odpowiedzi, wyznacza termin złożenia zeznań i uprzedza o skutkach nie usprawiedliwionego niedotrzymania tego terminu (§39).

§  38.

1. Przed przesłuchaniem kontroler uprzedza świadka o odpowiedzialności za fałszywe zeznanie.

2. Obowiązek uprzedzenia o odpowiedzialności za fałszywe zeznania dotyczy również przypadków żądania złożenia zeznań na piśmie.

§ 39. W przypadku nie usprawiedliwionego uchylania się świadka od złożenia zeznań kontroler kieruje do terenowych organów władzy państwowej wniosek o ukaranie świadka w trybie przepisów o postępowaniu administracyjnym, a w razie dalszego uchylania się - o doprowadzenie go pod przymusem.

§  40.

1. Z przesłuchania świadka sporządza się odrębny protokół.

2. Kontroler sporządza protokół przesłuchania w toku składania zeznań przez świadka.

3. W protokole przesłuchania należy zwięźle i wiernie utrwalić wszystkie oświadczenia i wyjaśnienia świadka celem pełnego i wszechstronnego ustalenia faktów, dla których stwierdzenia świadek zostaje przesłuchany.

E.

Opinie biegłych.

§  41.

1. Ministerstwo Kontroli Państwowej może w razie potrzeby powoływać biegłych do zbadania ściśle określonych zagadnień (art. 19 pkt 10 ustawy).

2. Biegłych wzywa się w trybie przepisów o postępowaniu administracyjnym.

3. Biegli wykonują swoje czynności na podstawie każdorazowych oddzielnych pisemnych upoważnień Ministerstwa Kontroli Państwowej. W upoważnieniu należy wskazać konkretne przedmioty lub zagadnienia, które mają być przez biegłego poddane badaniu.

§  42.

1. Jeżeli biegli powołani są do dokonania określonych czynności bez udziału przedstawicieli kontroli państwowej, Ministerstwo Kontroli Państwowej zawiadamia o tym pisemnie kierownika jednostki.

2. Do biegłych delegowanych w trybie ust. 1 mają odpowiednie zastosowanie przepisy § 41.

§  43.

1. Z dokonanych czynności biegli składają Ministerstwu Kontroli Państwowej pisemne sprawozdanie wraz z opinią.

2. Sprawozdanie biegłych obejmuje opis dokonanych przez nich prac, ekspertyz, doświadczeń itp. oraz ich wyniki.