Część 1 - Porozumienie w sprawie stosowania zabezpieczeń w związku z Układem o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej. Wiedeń.1972.03.08.

Monitor Polski

M.P.2004.23.398

Akt obowiązujący

Wersja od: 11 października 1972 r.

CZĘŚĆ  I

Artykuł  1

Polska Rzeczpospolita Ludowa (zwana dalej "Polską") zgodnie z ustępem 1 artykułu III Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (zwanego dalej "Układem") zobowiązuje się przyjmować zabezpieczenia, zgodnie z warunkami niniejszego Porozumienia, wobec całego wyjściowego lub specjalnego materiału rozszczepialnego w całej pokojowej działalności jądrowej w obrębie swego terytorium, pod jej jurysdykcją lub prowadzonej gdziekolwiek pod jej kontrolą, wyłącznie w celu weryfikowania, że taki materiał nie jest przekształcony w broń jądrową lub inne jądrowe urządzenia wybuchowe.

Artykuł  2

Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (zwana dalej "Agencją") będzie miała prawo i obowiązek zapewniać stosowanie zabezpieczeń, zgodnie z warunkami niniejszego Porozumienia, wobec całego wyjściowego lub specjalnego materiału rozszczepialnego w całej pokojowej działalności jądrowej w obrębie terytorium Polski, pod jej jurysdykcją lub prowadzonej gdziekolwiek pod jej kontrolą, wyłącznie w celu weryfikowania, że taki materiał nie jest przekształcony w broń jądrową lub inne jądrowe urządzenia wybuchowe.

Artykuł  3

Polska i Agencja będą współpracować w celu ułatwienia wykonywania zabezpieczeń, przewidzianych w niniejszym Porozumieniu.

Artykuł  4

Zabezpieczenia, przewidziane w niniejszym Porozumieniu, będą wykonywane w taki sposób, aby:

(a) unikać utrudniania rozwoju gospodarczego i technicznego Polski lub współpracy międzynarodowej w dziedzinie pokojowej działalności jądrowej, włączając międzynarodowy obrót materiałem jądrowym;

(b) unikać nadmiernego mieszania się do pokojowej działalności jądrowej Polski, a w szczególności do funkcjonowania urządzeń; oraz

(c) przestrzegać ostrożnych praktyk eksploatacyjnych, niezbędnych dla ekonomicznego i bezpiecznego prowadzenia działalności jądrowej.

Artykuł  5

(a) Agencja podejmie wszelkie środki ostrożności w celu ochrony tajemnic handlowych i przemysłowych oraz innych poufnych informacji, które będzie otrzymywać do swej wiadomości w związku z wykonywaniem niniejszego Porozumienia.

(b)

(i) Agencja nie będzie publikować ani przekazywać żadnemu państwu, organizacji lub osobie żadnych informacji otrzymywanych przez nią w związku z wykonywaniem niniejszego Porozumienia, z wyjątkiem określonych informacji wiążących się z jego wykonywaniem, które mogą być udzielane Radzie Gubernatorów Agencji (zwanej dalej "Radą") i tym członkom personelu Agencji, którym znajomość tych informacji jest potrzebna z tytułu ich obowiązków służbowych w związku z zabezpieczeniami, jednak tylko w zakresie niezbędnym Agencji do wypełniania przez nią jej obowiązków przy wykonywaniu niniejszego Porozumienia.

(ii) Sumaryczne informacje dotyczące materiału jądrowego podlegającego zabezpieczeniom w myśl niniejszego Porozumienia mogą być publikowane na podstawie decyzji Rady, jeżeli Polska wyrazi na to zgodę.

Artykuł  6

(a) Przy wykonywaniu zabezpieczeń zgodnie z niniejszym Porozumieniem Agencja weźmie w pełni pod uwagę postęp technologiczny w dziedzinie zabezpieczeń i dołoży wszelkich starań dla zapewnienia optymalnej relacji między kosztami i rezultatami oraz stosowania zasady skutecznych zabezpieczeń w odniesieniu do ruchu materiału jądrowego, podlegającego zabezpieczeniom w myśl niniejszego Porozumienia, na drodze użycia przyrządów i innych technik w pewnych punktach węzłowych w stopniu, w jakim pozwoli na to obecna lub przyszła technologia.

(b) Dla zapewnienia optymalnej relacji między kosztami i rezultatami będą stosowane, na przykład, takie środki jak:

(i) zamykanie jako środek określania rejonów bilansu materiałowego dla celów ewidencji;

(ii) metody statystyczne oraz losowe pobieranie próbek przy ocenianiu ruchu materiału jądrowego; oraz

(iii) skupienie postępowania weryfikacyjnego na tych etapach jądrowego cyklu paliwowego, które obejmują produkcję, przerób, użytkowanie lub składowanie materiału jądrowego, z jakiego mogłaby być łatwo wykonana broń jądrowa lub inne jądrowe urządzenia wybuchowe, oraz minimalizacja postępowania weryfikacyjnego wobec innych materiałów jądrowych, pod warunkiem że nie przeszkodzi to Agencji w stosowaniu zabezpieczeń w myśl niniejszego Porozumienia.

Artykuł  7

(a) Polska utworzy i będzie utrzymywać system ewidencji i kontroli całego materiału jądrowego podlegającego zabezpieczeniom w myśl niniejszego Porozumienia.

(b) Agencja będzie stosować zabezpieczenia w sposób, który umożliwi jej weryfikowanie ustaleń polskiego systemu poprzez stwierdzanie, że nie miało miejsca przesunięcie materiału jądrowego z pokojowych zastosowań do broni jądrowej lub innych jądrowych urządzeń wybuchowych. Weryfikacja Agencji będzie obejmować, między innymi, niezależne pomiary i obserwacje, dokonywane przez Agencję zgodnie z postępowaniem określonym w części II niniejszego Porozumienia. W swojej działalności weryfikacyjnej Agencja weźmie w należytym stopniu pod uwagę techniczną efektywność polskiego systemu.

Artykuł  8

(a) W celu zapewnienia efektywnego wykonania zabezpieczeń w myśl niniejszego Porozumienia, Polska przedłoży Agencji, zgodnie z postanowieniami zawartymi w części II niniejszego Porozumienia, informacje o materiale jądrowym podlegającym zabezpieczeniom w myśl niniejszego Porozumienia i o cechach urządzeń, istotnych z punktu widzenia zabezpieczenia takiego materiału.

(b)

(i) Agencja będzie wymagać jedynie minimalnej ilości informacji i danych, zgodnie z wypełnianiem jej obowiązków w myśl niniejszego Porozumienia.

(ii) Informacje dotyczące urządzeń będą ograniczone do minimum niezbędnego dla zabezpieczenia materiału jądrowego podlegającego zabezpieczeniom w myśl niniejszego Porozumienia.

(c) Jeżeli Polska wyrazi takie życzenie, Agencja będzie gotowa do przestudiowania na miejscu w Polsce informacji projektowych, które Polska uważa za informacje o szczególnej wadze. Informacje takie nie muszą być fizycznie przekazywane Agencji, pod warunkiem że będą one łatwo dostępne do dalszego studiowania przez Agencję na miejscu w Polsce.

Artykuł  9

(a)

(i) Agencja uzyska zgodę Polski na mianowanie inspektorów Agencji dla Polski.

(ii) Jeżeli Polska w chwili wysunięcia propozycji co do mianowania lub kiedykolwiek później po dokonaniu mianowania zgłosi zastrzeżenia do tego mianowania, Agencja zaproponuje Polsce alternatywne mianowanie lub mianowania.

(iii) Jeżeli w wyniku powtarzającej się odmowy Polski akceptacji mianowania inspektorów Agencji inspekcje, jakie miały być przeprowadzone w myśl niniejszego Porozumienia, napotkałyby na przeszkody, odmowa ta będzie rozpatrzona przez Radę, na wniosek Dyrektora Generalnego Agencji (zwanego dalej "Dyrektorem Generalnym"), w celu podjęcia przez nią odpowiedniej akcji.

(b) Polska podejmie konieczne kroki dla zapewnienia inspektorom Agencji możliwości efektywnego wypełnienia ich funkcji w myśl niniejszego Porozumienia.

(c) Wizyty i działalność inspektorów Agencji będą tak organizowane, aby:

(i) zmniejszyć do minimum ewentualne niedogodności i utrudnienia dla Polski i dla kontrolowanej przez inspektorów pokojowej działalności jądrowej; oraz

(ii) zabezpieczyć ochronę tajemnicy przemysłowej lub innych poufnych informacji uzyskanych przez inspektorów.

Artykuł  10

Polska będzie stosować w odniesieniu do Agencji (włączając jej majątek, fundusze i inne aktywa) i jej inspektorów oraz innych funkcjonariuszy, spełniających funkcje na podstawie niniejszego Porozumienia, odnośne postanowienia Porozumienia o przywilejach i immunitetach Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej.

Artykuł  11

Zabezpieczenia wobec materiału jądrowego będą zakończone po stwierdzeniu przez Agencję, że materiał został zużyty lub rozproszony w taki sposób, że nie może już być wykorzystywany do jakiejkolwiek działalności jądrowej istotnej z punktu widzenia zabezpieczeń, albo stał się praktycznie nieodzyskiwalny.

Artykuł  12

Polska przekaże Agencji wcześniejsze zawiadomienie o transferach materiału jądrowego, podlegającego zabezpieczeniom w myśl niniejszego Porozumienia, poza Polskę, zgodnie z postanowieniami zawartymi w części II niniejszego Porozumienia. Agencja zakończy zabezpieczenia wobec materiału jądrowego w myśl niniejszego Porozumienia, kiedy państwo otrzymujące podejmie odpowiedzialność za ten materiał, jak to jest przewidziane w części II niniejszego Porozumienia. Agencja będzie prowadzić dokumentację wykazującą każdy taki transfer oraz, tam gdzie to będzie miało zastosowanie, wznowienie stosowania zabezpieczeń wobec materiału jądrowego, który był przedmiotem transferu.

Artykuł  13

W przypadku kiedy materiał jądrowy, podlegający zabezpieczeniom w myśl niniejszego Porozumienia, ma być użyty w działalności niejądrowej, jak wytwarzanie stopów lub ceramiki, Polska uzgodni z Agencją, zanim ten materiał zostanie w taki sposób użyty, warunki, w jakich zabezpieczenia wobec tego materiału mogą być zakończone.

Artykuł  14

Jeżeli Polska zamierza korzystać ze swego prawa używania materiału jądrowego, który wymaga zabezpieczenia w myśl niniejszego Porozumienia, w działalności jądrowej, która nie wymaga stosowania zabezpieczeń w myśl niniejszego Porozumienia, będzie obowiązywać następujące postępowanie:

(a) Polska powiadomi Agencję o tej działalności, wyraźnie stwierdzając:

(i) że użycie materiału jądrowego w nieobjętej zakazem działalności wojskowej nie będzie sprzeczne z zobowiązaniem, które Polska mogła podjąć i w stosunku do którego odnoszą się zabezpieczenia Agencji, że materiał ten będzie używany jedynie w pokojowej działalności jądrowej; oraz

(ii) że w okresie niestosowania zabezpieczeń materiał jądrowy nie będzie używany do produkcji broni jądrowej lub innych jądrowych urządzeń wybuchowych.

(b) Polska i Agencja dokonają ustaleń, że zabezpieczenia, przewidziane w niniejszym Porozumieniu, nie będą stosowane jedynie wówczas, gdy materiał jądrowy znajduje się w takiej działalności. Ustalenia te będą określać, w miarę możliwości, okres lub warunki, w jakich zabezpieczenia nie będą stosowane. W każdym razie, stosowanie zabezpieczeń, przewidzianych w niniejszym Porozumieniu, będzie wznowione, jak tylko materiał jądrowy zostanie ponownie wprowadzony do pokojowej działalności jądrowej. Agencja będzie informowana o łącznej ilości i składzie takiego niezabezpieczonego materiału w Polsce oraz o każdym eksporcie takiego materiału; oraz

(c) każde ustalenie będzie dokonywane za zgodą Agencji. Zgoda taka będzie udzielana tak szybko, jak to okaże się możliwe i będzie odnosić się tylko do takich spraw, jak, między innymi, czasowe i proceduralne postanowienia oraz ustalenia dotyczące sprawozdawczości, i nie będzie obejmować jakiejkolwiek akceptacji lub zastrzeżonych wiadomości o działalności wojskowej ani dotyczyć używania materiału jądrowego w tej działalności.

Artykuł  15

Polska i Agencja pokryją koszty ponoszone przez nie w związku z wykonywaniem ich odpowiednich obowiązków w myśl niniejszego Porozumienia. Jednakże, jeżeli Polska lub osoby pod jej jurysdykcją poniosą nadzwyczajne koszty w wyniku szczególnego żądania Agencji, Agencja dokona zwrotu takich kosztów, pod warunkiem że wcześniej wyrazi na to zgodę. W każdym razie, Agencja pokryje koszt każdego dodatkowego pomiaru lub pobrania próbki, jakiego mogą zażądać inspektorzy.

Artykuł  16

Polska zapewni, że wszelka ochrona przed odpowiedzialnością wobec strony trzeciej za szkodę jądrową, włączając jakiekolwiek ubezpieczenie lub inną gwarancję finansową, które mogą być dostępne na podstawie jej ustaw lub innych przepisów, będzie rozciągać się na Agencję i jej funkcjonariuszy dla celów wykonania niniejszego Porozumienia w ten sam sposób, w jaki ochrona ta rozciąga się na obywateli Polski.

Artykuł  17

Każde roszczenie Polski wobec Agencji lub Agencji wobec Polski w odniesieniu do jakiejkolwiek szkody, wynikłej z wykonywania zabezpieczeń w myśl niniejszego Porozumienia, a innej niż szkoda spowodowana przez wypadek jądrowy, zostanie uregulowane zgodnie z prawem międzynarodowym.

Artykuł  18

Jeżeli Rada na podstawie sprawozdania Dyrektora Generalnego zadecyduje, że konieczna i pilna jest akcja ze strony Polski w celu zapewnienia zweryfikowania, że materiał jądrowy, jaki powinien podlegać zabezpieczeniom w myśl niniejszego Porozumienia, nie został przekształcony w broń jądrową lub inne jądrowe urządzenia wybuchowe, Rada może wezwać Polskę do niezwłocznego podjęcia wymaganej akcji, niezależnie od tego, czy powołano się na postępowanie w dziedzinie rozstrzygania sporów zgodnie z artykułem 22 niniejszego Porozumienia.

Artykuł  19

Jeżeli Rada po zbadaniu odnośnej informacji przedłożonej jej przez Dyrektora Generalnego stwierdzi, że Agencja nie jest w stanie zweryfikować, że nie było przekształcenia materiału jądrowego, który powinien podlegać zabezpieczeniom w myśl niniejszego Porozumienia, w broń jądrową lub inne jądrowe urządzenia wybuchowe, może ona sporządzić sprawozdanie przewidziane w ustępie C artykułu XII Statutu Agencji (zwanego dalej "Statutem") i może również podjąć w miarę potrzeby inne środki przewidziane w tym ustępie. Przy podejmowaniu takiej akcji Rada weźmie pod uwagę stopień wiarygodności zapewniony przez środki zabezpieczające, które zastosowano, i stworzy Polsce wszelkie rozsądne możliwości udzielenia Radzie wszelkich koniecznych zapewnień.

Artykuł  20

Polska i Agencja, na żądanie którejkolwiek z nich, będą przeprowadzały konsultacje odnośnie do każdej kwestii wynikającej z interpretacji lub stosowania niniejszego Porozumienia.

Artykuł  21

Polska będzie miała prawo żądać, aby każda kwestia wynikająca z interpretacji lub stosowania niniejszego Porozumienia została rozpatrzona przez Radę. Rada zaprosi Polskę do udziału w dyskutowaniu każdej takiej kwestii przez Radę.

Artykuł  22

Każdy spór wynikający z interpretacji lub stosowania niniejszego Porozumienia, z wyjątkiem sporu dotyczącego stwierdzenia Rady w myśl artykułu 19 lub akcji podjętej przez Radę w związku z takim stwierdzeniem, który nie został rozstrzygnięty na drodze rokowań lub innego postępowania uzgodnionego między Polską i Agencją, będzie na żądanie którejkolwiek z nich przekazany trybunałowi arbitrażowemu o następującym składzie: Agencja i Polska mianują po jednym arbitrze, a mianowani w ten sposób dwaj arbitrzy wybiorą trzeciego, który będzie przewodniczącym. Jeżeli w ciągu trzydziestu dni od daty żądania arbitrażu Polska lub Agencja nie mianują arbitra, Polska lub Agencja może zwrócić się do Przewodniczącego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości o wyznaczenie arbitra. Takie samo postępowanie będzie stosowane, jeżeli w ciągu trzydziestu dni od daty mianowania lub wyznaczenia drugiego arbitra nie został wybrany trzeci arbiter. Większość członków trybunału arbitrażowego będzie stanowić kworum, a wszystkie decyzje będą wymagać zgody dwóch arbitrów. Postępowanie arbitrażowe określi trybunał. Decyzje trybunału będą wiążące dla Polski i Agencji.

Artykuł  23

Stosowanie zabezpieczeń Agencji w Polsce w myśl innych porozumień z Agencją o zabezpieczeniach będzie zawieszone na czas obowiązywania niniejszego Porozumienia.

Artykuł  24

(a) Polska i Agencja, na żądanie którejkolwiek z nich, będą przeprowadzały konsultacje odnośnie do poprawek do niniejszego Porozumienia.

(b) Wszystkie poprawki będą wymagać zgody Polski i Agencji.

(c) Poprawki do części I niniejszego Porozumienia wejdą w życie na tych samych warunkach, na jakich nastąpi wejście w życie samego Porozumienia.

(d) Poprawki do części II niniejszego Porozumienia mogą, jeżeli odpowiada to Polsce, być dokonane przy zastosowaniu uproszczonego postępowania.

(e) Dyrektor Generalny niezwłocznie poinformuje wszystkie Państwa Członkowskie Agencji o każdej poprawce do niniejszego Porozumienia.

Artykuł  25

Niniejsze Porozumienie wejdzie w życie w dniu, w którym Agencja otrzyma od Polski pisemne zawiadomienie, że ustawowe i konstytucyjne wymogi Polski do wejścia w życie zostały spełnione. Dyrektor Generalny poinformuje niezwłocznie wszystkie Państwa Członkowskie Agencji o wejściu w życie niniejszego Porozumienia.

Artykuł  26

Niniejsze Porozumienie będzie pozostawać w mocy tak długo, jak Polska pozostaje Stroną Układu.