Rozdział 3 - Noszenie miniatur, baretek, rozetek, wstążeczek i miniatur baretek. - Opis odznak, orderów i odznaczeń oraz sposób ich noszenia.

Monitor Polski

M.P.1977.2.13

Akt utracił moc

Wersja od: 24 maja 1991 r.

Rozdział  3

Noszenie miniatur, baretek, rozetek, wstążeczek i miniatur baretek.

§ 25. Zamiast pełnych odznak orderów i odznaczeń można nosić miniatury, baretki, rozetki, wstążeczki oraz miniatury baretek. Przepis ten nie dotyczy przypadków określonych w § 24 ust. 2.

§  26.

1. Miniatury orderów i odznaczeń o średnicy 15-17 mm nosi się na wstążeczkach długości 20-25 mm i szerokości 11-13 mm, w jednym rzędzie, na lewej stronie piersi (na klapie ubioru z kołnierzem wykładanym).

2. Miniatury można nosić również na imitacji wstążeczek wykonanych z emalii, długości 15-17 mm.

3. Klasy I do IV Orderu Odrodzenia Polski oraz klasy I i II Orderu Virtuti Militari oznacza się na wstążeczkach miniatur za pomocą rozetek w kolorach wstążki orderowej. Średnica rozetki wynosi 6 mm. W klasie I orderów: Odrodzenia Polski i Virtuti Militari rozetkę umieszcza się na podkładce metalowej (lub z galonika) w kolorze złotym, w klasie II orderów: Odrodzenia Polski i Virtuti Militari - na podkładce metalowej (lub z galonika) w połowie szerokości w kolorze złotym, w połowie srebrnym, w klasie III Orderu Odrodzenia Polski - na podkładce metalowej (lub z galonika) w kolorze srebrnym, a w klasie IV Orderu Odrodzenia Polski rozetkę umieszcza się bezpośrednio na wstążeczce. Podkładkę o wymiarach 6 x 10 mm umieszcza się na wstążeczce w linii poziomej.

4. Miniatur nie nosi się jednocześnie z pełnymi odznakami tych orderów i odznaczeń, które są noszone na lewej stronie piersi.

5. Można nosić jedną lub więcej miniatur posiadanych orderów i odznaczeń.

6. Miniatur nie nosi się na ubiorach służbowych.

§ 27. Miniatury nosi się z prawa na lewo w następującej kolejności: miniatury orderów: Budowniczych Polski Ludowej, Odrodzenia Polski I klasy, Virtuti Militari I klasy, Krzyża Grunwaldu I klasy, Sztandaru Pracy I klasy, Odrodzenia Polski II klasy, Virtuti Militari II klasy, Krzyża Grunwaldu II klasy, Sztandaru Pracy II klasy, Odrodzenia Polski III klasy, Krzyża Grunwaldu III klasy, Virtuti Militari III klasy, Odrodzenia Polski IV klasy, Virtuti Militari IV klasy, Odrodzenia Polski V klasy, Virtuti Militari V klasy; miniatury odznaczeń: Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Walecznych, Złoty Medal "Zasłużonym na Polu Chwały", Krzyż Partyzancki, Medal "Za waszą wolność i naszą", Śląski Krzyż Powstańczy, Wielkopolski Krzyż Powstańczy, Srebrny Krzyż Zasługi, Srebrny Medal "Zasłużonym na Polu Chwały", Brązowy Krzyż Zasługi, Brązowy Medal "Zasłużonym na Polu Chwały", "Medal 30-lecia Polski Ludowej", "Medal za Warszawę 1939-1945", "Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk", "Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 r.", Medal "Za ofiarność i odwagę", Złoty Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny", Srebrny Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny", Brązowy Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny", "Medal 10-lecia Polski Ludowej", Medal "Za długoletnie pożycie małżeńskie".

§  28.

1. Baretki sporządza się ze wstążek przepisanych dla danego rodzaju orderów i odznaczeń. Szerokość baretki równa się szerokości wstążki; szerokość baretki wyższych klas orderów: Odrodzenia Polski i Virtuti Militari równa się szerokości wstążki przepisanej dla V klasy tych orderów. Dopuszcza się również baretki o jednolitej szerokości wynoszącej 35 mm.

2. Wysokość baretki wynosi 8 mm. Baretkę nakłada się na podkładkę sukienną lub aksamitną koloru czarnego albo na podkładkę metalową. Podkładka pod baretką powinna być o 2 mm szersza i wyższa od baretki.

3. Wyższe klasy orderów oznacza się na baretce przez umieszczenie pośrodku niej rozetki w kolorach wstążki orderowej. Średnica rozetki wynosi 6-8 mm. W klasie I orderów: Odrodzenia Polski, Virtuti Militari, Krzyża Grunwaldu i Sztandaru Pracy rozetkę umieszcza się na podkładce z galonika w kolorze złotym, w klasie II orderów: Odrodzenia Polski, Virtuti Militari i Krzyża Grunwaldu - na podkładce z galonika w połowie szerokości w kolorze złotym, w połowie srebrnym, w klasie III orderów: Odrodzenia Polski i Virtuti Militari - na podkładce z galonika w kolorze srebrnym, a w klasie IV orderów: Odrodzenia Polski i Virtuti Militari rozetkę umieszcza się bezpośrednio na baretce. Podkładkę o wymiarach 5 x 20 mm umieszcza się na baretce w linii poziomej.

4. Wyższe stopnie odznaczeń oznacza się przez umieszczenie pośrodku baretki, pionowo, galonika szerokości 5 mm w kolorze złotym lub srebrnym w zależności od stopnia odznaczenia.

5. Na baretce "Medalu 30-lecia Polski Ludowej" umieszcza się nakładkę koloru srebrnego, składającą się z umieszczonej poziomo listewki szerokości 2 mm i z rzymskiej liczby "XXX" wysokości 6 mm; nakładka może być metalowa lub wyhaftowana.

6. Baretkę "Medalu 10-lecia Polski Ludowej" sporządza się z czerwonej wstążki szerokości 37 mm.

7. Obywatele posiadający ubiory służbowe obowiązani są do noszenia na tych ubiorach baretek wszystkich posiadanych orderów i odznaczeń.

8. Baretki nosi się w zasadzie na ubiorach służbowych na lewej stronie piersi w kolejności ustalonej dla noszenia miniatur (§ 27), z prawa na lewo w następujący sposób:

1) pojedynczą baretkę nosi się na ubiorze symetrycznie nad górną kieszenią;

2) od 2 do 3 baretek nosi się w jednym rzędzie obok siebie, bez przerw miedzy baretkami; gdy klapa ubioru zakrywa całkowicie pierwszą baretkę, wówczas nosi się w tym rzędzie tylko dwie baretki;

3) powyżej 3 baretek nosi się w dwóch lub więcej rzędach bezpośrednio jeden pod drugim, w każdym rzędzie po trzy baretki, przy czym w rzędzie dolnym - przy liczbie mniejszej niż trzy - nosi się baretki w ten sposób, aby znajdowały się symetrycznie pod bezpośrednim rzędem górnym.

9. Po baretkach orderów i odznaczeń można nosić baretki innych zaszczytnych wyróżnień noszonych na wstążkach.

10. Łącznie z baretkami można nosić na lewej stronie piersi jedną pełną odznakę orderu lub odznaczenia; w tym przypadku order lub odznaczenie nosi się na wysokości pierwszej baretki, przykrywając ją do połowy.

§  29.

1. Zamiast Orderu Budowniczych Polski Ludowej lub wyższych klas orderów można nosić rozetkę w kolorach wstążki orderowej o średnicy 8 mm. Rozetkę nosi się na lewej klapie ubioru z kołnierzem wykładanym. Rozetkę Orderu Budowniczych Polski Ludowej oraz w klasie I orderów: Odrodzenia Polski, Virtuti Militari i Krzyża Grunwaldu umieszcza się na podkładce metalowej (lub z galonika) w kolorze złotym, Sztandaru Pracy I klasy - na podkładce metalowej w kolorze złotym, w klasie II orderów: Odrodzenia Polski, Virtuti Militari i Krzyża Grunwaldu - na podkładce metalowej (lub z galonika) w połowie szerokości w kolorze złotym, w połowie srebrnym, w klasie III orderów: Odrodzenia Polski i Virtuti Militari - na podkładce metalowej (lub z galonika) w kolorze srebrnym, a w klasie IV orderów: Odrodzenia Polski i Virtuti Militari rozetkę umieszcza się bezpośrednio na klapie ubioru. Podkładkę o wymiarach 8 x 14 mm umieszcza się w linii poziomej.

2. Można nosić tylko jedną rozetkę najwyższego z posiadanych orderów; nie nosi się wówczas pełnych odznak orderów i odznaczeń, ich miniatur, baretek lub miniatur baretek.

3. Rozetki nie nosi się na ubiorach służbowych.

§  30.

1. Zamiast orderów: Sztandaru Pracy II klasy, Krzyża Grunwaldu III klasy, Odrodzenia Polski V klasy i Virtuti Militari V klasy oraz odznaczeń można nosić wstążeczki szerokości 4 mm w kolorach odpowiadających wstążce przepisanej dla danego orderu lub odznaczenia; wstążeczki umocowuje się między dziurką lewej klapy ubioru z kołnierzem wykładanym a wewnętrzną stroną klapy, ukośnie w dół; nie nosi się więcej niż 2 wstążeczek.

2. 4 Wstążeczki można nosić jednocześnie tylko z rozetką lub miniaturą, a nie z pełnymi odznakami orderów lub odznaczeń.

3. Wstążeczek nie nosi się na ubiorach służbowych.

§  31.

1. Zamiast orderów i odznaczeń można nosić na lewej klapie ubioru z kołnierzem wykładanym miniatury baretek wykonane ze wstążek (lub imitacji z emalii) o kolorach przepisanych dla danego orderu lub odznaczenia, szerokości 11-15 mm i wysokości 6 mm.

2. W sprawie sporządzania miniatur baretek, kolejności i sposobu ich noszenia stosuje się odpowiednio przepisy § 27 i § 28 ust. 3-6 oraz 8 i 9.

3. Miniatur baretek nie nosi się jednocześnie z pełnymi odznakami orderów i odznaczeń oraz z miniaturami, baretkami, rozetkami lub wstążeczkami.

4. Miniatur baretek nie nosi się na ubiorach służbowych.

⁴ § 30 ust. 2 zmieniony przez obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 lutego 1977 r. o sprostowaniu błędów (M.P.77.4.32).