Rozdział 4 - Ogólne zasady pracy z ciałami promieniotwórczymi. - Ochrona zdrowia przy stosowaniu ciał promieniotwórczych w zakładach przemysłowych, w zakładach służby zdrowia i pracowniach naukowo-badawczych.

Monitor Polski

M.P.1955.105.1417

Akt utracił moc

Wersja od: 15 listopada 1955 r.

IV.

Ogólne zasady pracy z ciałami promieniotwórczymi.

1. Należy przy użyciu wszelkich środków możliwie jak najbardziej ograniczyć czas ekspozycji pracowników na promieniowanie jonizujące wszelkiego typu.

2. Wszyscy pracownicy pozostający w stałej lub częstej styczności z promieniowaniem jonizującym powinni:

a) pracować w warunkach narażających ich na styczność z promieniowaniem jonizującym nie więcej niż 5 dni w tygodniu, to jest 35 godzin tygodniowo; nie dotyczy to pracowników służby zdrowia;

b) po każdym okresie 15 miesięcy pracy w styczności z promieniowaniem jonizującym w ciągu następnych 3 miesięcy powinni być zatrudnieni w pracy nie narażającej na działanie promieniowania, o ile ze wskazań lekarskich nie wynika konieczność wcześniejszego przeniesienia do innego rodzaju pracy.

3. Pracownicy stykający się z substancjami promieniotwórczymi lub pracujący w zasięgu promieniowania jonizującego powinni ściśle przestrzegać następujących zasad postępowania:

a) operować najmniejszymi niezbędnymi do pracy ilościami substancji promieniotwórczych;

b) przebywać możliwie najkrótszy czas w pobliżu substancji promieniotwórczej;

c) pracować w możliwie największej odległości od substancji promieniotwórczych, używając do manipulacji odpowiednich narzędzi i aparatury;

d) jeżeli przez zwiększenie odległości nie da się osiągnąć dawki maksymalnie dopuszczalnej, należy stosować odpowiednie osłony; najskuteczniejsze są osłony znajdujące się możliwie blisko źródeł promieniowania.

4. Nie wolno wciągać ustami do pipet roztworów zawierających ciała promieniotwórcze.

5. Pracownicy stykający się z substancjami promieniotwórczymi powinni nosić ochronne ubrania, a mianowicie: rękawiczki gumowe (chirurgiczne), fartuchy zapinane od tyłu z krótkimi rękawami z gładkiego, materiału lub z masy plastycznej, narękawki z masy plastycznej na przedramiona, nakrycie głowy, obuwie robocze, a w razie pracy z substancjami pylącymi - maski przeciwpyłowe i okulary ochronne. Zamiast chustek do nosa należy używać ligniny, którą po użyciu należy usuwać tak jak wszystkie inne odpadki.

6. Odzież ochronna powinna być utrzymana w dobrym stanie.

7. Przy pracy narażającej na styczność z promieniowaniem beta i gamma należy stosować dla ochrony oczu ekrany ze szkła ołowiowego lub okulary ochronne.

8. Bezwzględnie zabrania się wnosić do pomieszczeń, w których znajdują się substancje radioaktywne:

a) jedzenia i napojów,

b) przyborów do palenia - papierosów, fajek, tytoniu,

c) torebek ręcznych i kosmetyków oraz innych drobnych przedmiotów osobistego użytku.

Wszyscy pracownicy stykający się z substancjami promieniotwórczymi oraz personel sprzątający pomieszczenia pracy z substancjami promieniotwórczymi, gdy udają się poza pomieszczenia pracy w celu picia i jedzenia, palenia, pójścia do ubikacji itp., powinni:

a) dokładnie obmyć rękawiczki z zewnątrz;

b) zdjąć ubrania ochronne i rękawiczki w przeznaczonej na ten cel specjalnej szatni zawierającej oddzielne szafy na odzież roboczą i czystą;

c) umyć ręce i wyczyścić paznokcie;

d) w przypadku pracy z substancjami wymienionymi w rozdziale V ust. 1 oprócz zastosowania się do wyżej wymienionych zaleceń powinni dokładnie umyć twarz i szyję;

e) po zakończeniu pracy obowiązuje kąpiel pod natryskiem w przypadkach pracy z substancjami wymienionymi w rozdziale V ust. 1 lit. a), b), d).

9. W każdym pomieszczeniu, w którym pracuje się z substancjami promieniotwórczymi, musi być co najmniej jedna umywalka typu chirurgicznego (uruchamiana dźwignią lub pedałem), do której nie wolno wlewać żadnych odpadków. Ręczniki i szczotki do rąk w odpowiedniej ilości powinny być zmieniane codziennie.

10. Stoły do pracy powinny mieć zabezpieczone blaty warstwą zatrzymującą promienie. Blat stołu powinien mieć brzegi podwyższone, aby nie dopuścić do spływania substancji na podłogę. Powierzchnia stołu powinna być pokryta materiałem gładkim, nienasiąkliwym i łatwo zmywalnym (plexiglas, linoleum itp.); stoły powinny być zabezpieczone odpowiednimi płytami ołowianymi dla zabezpieczenia ciała pracownika oraz specjalnymi ekranami. Grubość płyt powinna być uzależniona od ilości energii i jakości promieniowania. Poza tym stoły powinny być zaopatrzone w gablotki ze szkła ołowiowego grubości około 20 mm.

11. Na stołach powinny znajdować się odpowiednie stojaki i skrzynki ołowiane na używane narzędzia. Wszystkie narzędzia po użyciu muszą być oczyszczone za pomocą takich metod chemicznych, które zapewnią usunięcie zanieczyszczeń ciałami promieniotwórczymi.

12. Meble w pracowniach powinny być pokryte białą emalią, umożliwiającą zmywanie strumieniem wody.

13. Ściany i sufit powinny być pokryte farbą olejną i polakierowane oraz mieć możliwie mało załamań. Grzejniki powinny być umieszczone w zagłębieniach i być zakryte. Podłoga powinna być wykonana z materiału gładkiego i nienasiąkliwego (np. linoleum), bez szpar i mieć zaokrąglone cokoły.

14. Sprzątanie:

a) pomieszczenia i sprzęty używane do pracy przy substancjach promieniotwórczych muszą być sprzątane i czyszczone na mokro (np. mokre trociny, zmywanie mydłem);

b) szczotki, miotły, ścierki i inny sprzęt używany do sprzątania powinny być specjalnie oznaczone i mogą służyć wyłącznie do użytku w pomieszczeniach do pracy z substancjami promieniotwórczymi; muszą one być przechowywane w specjalnej szafie w pomieszczeniu, w którym pracuje się z substancjami promieniotwórczymi;

c) śmieci należy usuwać tak jak odpadki i pozostałości promieniotwórcze w sposób podany w ust. 16.

15. W razie przypadkowego zanieczyszczenia jakiejkolwiek powierzchni w pomieszczeniu, gdzie pracuje się z ciałami promieniotwórczymi, należy miejsca, które uległy zanieczyszczeniu, natychmiast zabezpieczyć, uniemożliwiając dostęp do nich osobom niepowołanym. O każdym takim przypadku należy powiadomić niezwłocznie kierownika pracowni. Pracę w zanieczyszczonym pomieszczeniu należy przerwać do chwili całkowitego jego oczyszczenia. Zebrania rozsypanego lub rozlanego ciała promieniotwórczego, jak również oczyszczenia miejsca zanieczyszczonego powinna dokonać osoba odpowiednio wyszkolona, zaopatrzona w ubranie ochronne i sprzęt ochronny. Po uporządkowaniu miejsca zanieczyszczonego należy zbadać jego radioaktywność za pomocą licznika Geigera-Müllera. Nie wolno przystępować do pracy, jeżeli pozostała radioaktywność beta i gamma będzie przekraczała 0,5 milirentgena na godzinę. W razie niemożności takiego oczyszczenia przedmiot albo powierzchnię zanieczyszczoną należy usunąć. O każdym takim przypadku należy spisać protokół. Gdy na podłodze lub na innej powierzchni znajduje się substancja promieniotwórcza w postaci pyłu, należy natychmiast wyłączyć wentylator, ażeby uniknąć uniesienia się pyłu w powietrze.

16. Usuwanie odpadków i pozostałości promieniotwórczych:

a) odpadki i pozostałości substancji promieniotwórczych nie nadające się do dalszego użycia nie mogą być gromadzone na stołach ani pozostawać dłuższy czas w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy; powinny być one usuwane możliwie szybko;

b) powinny być one niezwłocznie umieszczone w specjalnych naczyniach kamionkowych odpowiednio chronionych;

c) odpadki stałe należy spopielić w specjalnie do tego celu przeznaczonym piecu z wyciągiem; popiół i pozostałości należy umieścić w zbiorniku szklanym, który powinien być hermetycznie zamknięty (np. rura szklana zalutowana), a następnie zakopać w przeznaczonym do tego celu miejscu na głębokości nie mniejszej niż półtora metra; miejsce takie powinno być oznaczone, znajdować się poza terenem osiedli i z dala od zabudowań; wybór tego miejsca powinien być uzgodniony z wojewódzką stacją sanitarno-epidemiologiczną w celu ochrony gleby i wód gruntowych przed zanieczyszczeniem; gdy pozostałości są w stanie ciekłym, można je wytrącić z roztworu i postępować z osadem w sposób wyżej podany lub też można je rozcieńczyć do stężenia nie przekraczającego 10^-7 C na litr i odprowadzić do sieci kanalizacyjnej.

17. Przechowywanie substancji promieniotwórczych:

a) w okresach gdy substancje promieniotwórcze nie są używane w pracy, muszą one być przechowywane w zamknięciu: przy ilościach nie przekraczających 200 milicurie mogą być przechowywane w pomieszczeniach pracy w kasetach z ołowiu o grubości ścian 6 cm w specjalnej szafie; przy ilościach przekraczających 200 milicurie konieczne jest odpowiednio zabezpieczone pomieszczenie, zaopatrzone w specjalne urządzenia ochronne (safe) o ścianach wykonanych z materiału silnie pochłaniającego (ołów, barytobeton, beton, żelazo);

b) miejsce przechowywania substancji promieniotwórczych powinno być możliwie najodleglejsze od miejsc pracy i specjalnie oznaczone;

c) jeśli substancje promieniotwórcze mają zdolność wytwarzania gazów lub par radioaktywnych, powinny być magazynowane w hermetycznie zamkniętych naczyniach;

d) substancje promieniotwórcze mogą wyjmować z magazynu, skrzyń, kaset i safesów jedynie odpowiedzialne za tę czynność osoby; należy wyjmować jednorazowo tylko takie ilości substancji promieniotwórczych, które niezbędne są do wykonania potrzebnych czynności.

18. Pomieszczenia, w których dokonuje się manipulacji z substancjami promieniotwórczymi, powinny posiadać ogólną wentylację wyciągową, dającą 6-krotną wymianę na godzinę.

19. Odzież ochronna i robocza używana przy pracach z ciałami promieniotwórczymi musi być oddzielnie przechowywana i używana tylko do tych prac. Pranie tej odzieży powinno być wykonywane oddzielnie i w sposób zmechanizowany, a transport odzieży do prania powinien odbywać się w specjalnych workach.

20. Wszelkie narzędzia, przedmioty, meble oraz odzież, używane w pomieszczeniach, w których pracuje się z ciałami promieniotwórczymi, powinny być odpowiednio oznaczone i nie mogą być wynoszone poza obręb pracowni.