Rozdział 13 - Kierunki działania w rozwoju gospodarczym i kulturalnym województw. - Narodowy plan gospodarczy na 1970 r.

Monitor Polski

M.P.1969.53.420

Akt nienormatywny

Wersja od: 31 grudnia 1969 r.

XIII.

Kierunki działania w rozwoju gospodarczym i kulturalnym województw.

Rozwój gospodarczy województw powinien być przedmiotem zwiększonego wysiłku resortów i rad narodowych przy maksymalnym wykorzystaniu istniejącego majątku trwałego i przydzielonych środków. Szczególnego skoncentrowania uwagi wymagają następujące dziedziny:

1. Dla zapewnienia harmonijnego rozwoju gospodarczego poszczególnych województw niezbędne jest dokonanie w 1970 r. wydatnego usprawnienia działalności inwestycyjnej.

Uzyskanie określonych w planie efektów gospodarczych w wyniku działalności inwestycyjnej może zapewnić tylko wspólny i skoordynowany wysiłek wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego.

Istotnym zadaniem w zakresie zwiększenia efektywności inwestowania powinno być przeprowadzenie przez wszystkie jednostki planujące - zarówno w ramach planu centralnego, jak i terenowego - maksymalnej koncentracji nakładów inwestycyjnych w celu osiągnięcia wydatnego zwężenia i ustabilizowania frontu budownictwa inwestycyjnego oraz przyśpieszenia terminów oddania do użytku realizowanych zadań.

Rezultaty te powinny być osiągnięte przede wszystkim przez przeznaczanie przyznanych środków na zapewnienie prawidłowej i rytmicznej realizacji inwestycji kontynuowanych ujętych w planie oraz przez odpowiednie ograniczenie ilości zadań nowo rozpoczynanych. Nie powinna być rozpoczynana w 1970 r. realizacja zadań w zakresie budownictwa administracyjnego. Należy czasowo ograniczyć realizację obiektów administracyjnych już rozpoczętych.

Ministrowie i prezydia rad narodowych powinni spowodować, aby w nadzorowanych jednostkach planujących ustalenie szczegółowych zadań włączanych do planu poprzedzone było rzetelną analizą zmierzającą do uzyskania potanienia kosztów tych inwestycji oraz pełną weryfikacją ich kosztorysów.

Konieczne jest zapewnienie pełnego przestrzegania dyscypliny inwestycyjnej i niedopuszczanie do podejmowania działalności inwestycyjno-budowlanej poza ustalonymi zadaniami planowymi.

2. Szersze zastosowanie w pracach nad projektami planów na 1970 r. zasady selekcji w ustalaniu zadań planowych wymaga od rad narodowych zwiększonego wysiłku zmierzającego do zapewnienia prawidłowego rozwoju poszczególnych dziedzin gospodarczych oraz zharmonizowanego rozwoju całej gospodarki na terenie województwa. Zadania gospodarki terenowej powinny być ustalane i realizowane w ścisłym powiązaniu z zadaniami jednostek planu centralnego. Efektem tego powiązania powinno być wzajemne ujawnienie i wykorzystywanie rezerw produkcyjnych i usługowych, optymalne wykorzystanie środków oraz udzielenie bezpośredniej pomocy przy realizacji ważniejszych zadań i zwalczaniu występujących trudności i zahamowań. Szczególną uwagę rady narodowe powinny zwrócić na sprawę realizacji programu inwestycji wspólnych i towarzyszących, stanowiących jedną z efektywniejszych form zacieśniania współpracy jednostek planu centralnego i terenowego oraz aktywizacji gospodarczej województw.

3. W zakresie przemysłu podstawowa działalność resortów i rad narodowych powinna zmierzać do:

- dalszej rekonstrukcji i unowocześniania przemysłu poprzez selektywny rozwój preferowanych branż i wyrobów;

- usprawnienia organizacji pracy i produkcji oraz wykorzystania środków trwałych w celu realizacji produkcji wysokiej jakości dostosowanej do potrzeb eksportu i rynku krajowego;

- obniżenia materiałochłonności produkcji i podjęcia dalszych kroków dla maksymalnego wykorzystania posiadanych zasobów surowcowych;

- pogłębienia systemu koordynacji branżowej i terenowo-branżowej, zwłaszcza w rozwijaniu ekonomicznie uzasadnionej kooperacji z uwzględnieniem prawidłowości powiązań w układzie terytorialnym.

Istotne znaczenie dla zapewnienia intensywnego rozwoju przemysłu powinno mieć prowadzenie bieżącej analizy i kontroli wykonania planowanych założeń celem zapewnienia właściwych relacji ekonomicznych między zadaniami i środkami przeznaczonymi dla ich realizacji.

4. W zakresie eksportu wysuwa się na pierwszy plan konieczność pełnej realizacji planowanych dostaw oraz problem uzyskania dodatkowej produkcji na eksport i poprawy na odcinku opłacalności. Należy przy tym zwrócić szczególną uwagę na rozwijanie eksportu wyrobów osiągających korzystne wskaźniki opłacalności dewizowej i równocześnie poszukiwanych przez odbiorców zagranicznych.

Przedsiębiorstwom i zakładom specjalizującym się w produkcji eksportowej należy zagwarantować wszechstronną pomoc i opiekę, zwłaszcza w zaopatrzeniu materiałowym i technicznym, zatrudnieniu i wykonawstwie inwestycyjnym.

W zakresie produkcji wyrobów przeznaczonych na zaopatrzenie rynku wewnętrznego należy dążyć do optymalnego dostosowania ilościowego i jakościowego produkcji do potrzeb odbiorców. W szczególności zadaniem przemysłu jest stałe podnoszenie jakości i estetyki wyrobów, unowocześnianie i wzbogacanie produkowanych wzorów i modeli, jak również dostarczanie wyrobów w rozmiarach i typach niezbędnych do pełnego pokrycia zapotrzebowania rynku.

5. Rady narodowe, w ścisłym współdziałaniu z ministrami koordynującymi właściwe działy usług, powinny zapewnić w pierwszej kolejności intensywny wzrost usług konserwacyjno-remontowych maszyn i urządzeń mechanicznych oraz elektrycznych używanych w gospodarstwie domowym, pojazdów mechanicznych, maszyn rolniczych i innych urządzeń mechanicznych. Równie intensywnie należy rozwijać usługi remontowo-budowlane, pralnicze, gazyfikacji bezprzewodowej oraz inne usługi dla gospodarstw domowych.

Polityka lokalizacyjna powinna zmierzać do stopniowego wyrównywania dysproporcji w rozmieszczeniu zakładów i pawilonów usługowych. Należy ponadto zapewnić:

- poprawę wykorzystania parku maszynowego w istniejących placówkach usługowych;

- polepszenie wskaźników zmianowości i wydajności pracy;

- potanienie kosztów świadczonych usług;

- stałe podnoszenie poziomu obsługi, skracanie terminów wykonania i poprawę jakości.

Potencjał wytwórczo-usługowy rzemiosła w 1970 r. w większym stopniu powinien być wykorzystany dla zaspokojenia potrzeb ludności wiejskiej w dziedzinie różnorodnych wyrobów i usług rzemieślniczych. W szczególności należy popierać i udzielać niezbędnej pomocy rzemieślnikom zamierzającym organizować warsztaty na wsi, w małych miastach i osiedlach, wykonujące poszukiwane usługi.

6. W działalności gospodarczej i eksploatacyjnej należy zwrócić szczególną uwagę na oszczędną gospodarkę materiałami i surowcami. W tym celu konieczne jest:

- prowadzenie analiz właściwego wykorzystania surowców i materiałów zgodnie z ustalonymi normami zużycia;

- dokonywanie systematycznych kontroli gospodarki materiałowej, a zwłaszcza stanu zapasów, celem doprowadzenia do likwidacji zapasów zbędnych i nadmiernych;

- zastępowanie w produkcji deficytowych surowców podstawowych surowcami zastępczymi;

- intensyfikacja wykorzystania w produkcji surowców miejscowych, wtórnych i odpadowych.

7. Wykonanie podstawowych zadań w zakresie gospodarki mieszkaniowej wymaga:

- poprawy rytmiczności i jakości przekazywanych do użytku budynków mieszkalnych oraz towarzyszących urządzeń osiedlowych;

- podjęcia energicznego działania zmierzającego do zahamowania wzrostu kosztów inwestorskich budownictwa mieszkaniowego, w celu umożliwienia osiągania większych efektów rzeczowych;

- przygotowania odpowiedniej ilości stanów surowych budynków mieszkalnych ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb mieszkaniowych zakładów pracy;

- wprowadzenia dalszego usprawnienia działalności remontowej w celu poprawy stanu technicznego budynków mieszkalnych i podniesienia poziomu bieżącej eksploatacji zasobów mieszkaniowych.

6. Do podstawowych zadań gospodarki komunalnej należy zwiększenie tempa uzbrojenia terenów w podstawowe urządzenia sieciowe, zwłaszcza w tych miejscowościach, gdzie rozwój budownictwa mieszkaniowego i przemysłu uzależniony jest od rozbudowy podstawowej infrastruktury komunalnej.

Ministerstwo Gospodarki Komunalnej i prezydia wojewódzkich rad narodowych w planie na 1970 r. powinny ponadto:

- zwrócić uwagę na racjonalną gospodarkę terenami miejskimi;

- skoordynować rozwój urządzeń komunalnych z zamierzeniami rozwojowymi jednostek gospodarczych planu centralnego, zwłaszcza przemysłu;

- zapewnić szybszy rozwój usług świadczonych na rzecz ludności przez zakłady komunalne, a szczególnie w zakresie usług komunikacji miejskiej oraz zaopatrzenia w wodę.

9. Podstawowym zadaniem w dziedzinie szkolnictwa jest pełniejsza synchronizacja kształcenia zawodowego z zapotrzebowaniem gospodarki narodowej na robotników kwalifikowanych oraz na pracowników ze średnim i wyższym wykształceniem zawodowym.

Dostosowując plany kształcenia zawodowego do potrzeb gospodarki narodowej, należy wiązać je z potrzebami branż i zakładów rozwojowych, a także z potrzebami budownictwa i rolnictwa.

10. Realizacja podstawowych zadań w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej wymaga skoncentrowania uwagi przede wszystkim na zapewnieniu prawidłowego przebiegu wykonawstwa obiektów służby zdrowia oraz wykorzystania w maksymalnym stopniu wszelkich możliwości w uzyskaniu dodatkowych pomieszczeń dla zakładów opieki społecznej.

Dalszych wysiłków wymaga również rozszerzenie i usprawnienie opieki, w szczególności nad ludźmi zniedołężniałymi i chorymi w domu.

Należy przyśpieszyć likwidację występujących dysproporcji w rozmieszczeniu kadr medycznych, przede wszystkim w drodze zapewnienia odpowiednich mieszkań młodym lekarzom podejmującym pracę w małych miastach i na wsi.

Dążyć należy także do ściślejszego wiązania działalności lecznictwa zamkniętego z otwartym, co pozwala na lepsze wykorzystanie kadry, aparatury i sprzętu medycznego.

W dalszym ciągu należy poprawiać opiekę lekarską nad ludnością wiejską poprzez dalszy rozwój działalności profilaktycznej oraz rozszerzanie sieci ośrodków zdrowia.

11. Rozwój różnych form społecznego ruchu kulturalnego w mieście i na wsi powinien w większym niż dotychczas stopniu opierać się na inicjowaniu i koordynacji wspólnych poczynań wszystkich jednostek powołanych do prowadzenia działalności kulturalnej. Rozwój ten należy łączyć z intensywniejszym wykorzystaniem bibliotek, muzeów, świetlic i domów kultury zarówno ogólnie dostępnych, jak i działających przy zakładach pracy. Istotną przy tym rzeczą jest zwrócenie uwagi na modernizację i wyposażenie placówek kulturalnych, w szczególności kin wiejskich.

12. Zwiększenie uprawnień rad narodowych w planowaniu gospodarczym, a zwłaszcza w oddziaływaniu na kompleksowy rozwój całej gospodarki na ich terenie, powinno przyśpieszyć proces koordynacji gospodarki centralnej i terenowej. Wzajemna współpraca rad narodowych i jednostek gospodarki centralnej przy opracowywaniu i realizacji planów gospodarczych powinna wyzwolić i zaktywizować inicjatywę organizacji gospodarczych przedsiębiorstw, organów samorządu robotniczego, związków zawodowych i załóg zakładów pracy, zmierzającą do efektywnego zużytkowania środków przeznaczonych przez Państwo na rozwój gospodarczy kraju, zaspokojenie potrzeb ludności, oraz do ujawniania i wykorzystania własnych rezerw.

Nowa rola rad narodowych w planowaniu gospodarczym zwiększa ich odpowiedzialność za prawidłowe kształtowanie rozwoju całej gospodarki województwa i sprawną realizację ważniejszych zadań gospodarczych. Przy realizacji tej nowej funkcji rady narodowe powinny w większym stopniu współpracować z miejscowym aktywem społeczno-gospodarczym, nawiązać częstsze i bezpośrednie kontakty z jednostkami planu centralnego oraz częściej analizować i kontrolować przebieg realizacji ważniejszych zadań planowych - by nie dopuścić do powstawania zakłóceń w prawidłowej realizacji planu.