Rozdział 12 - Rozwój nauki i techniki. - Narodowy plan gospodarczy na 1967 r. i podstawowe założenia na 1968 r.
M.P.1966.73.338
Akt nienormatywnyXII.
Rozwój nauki i techniki.
Rozwój nauki i techniki.
Należy kontynuować ważniejsze prace podstawowe, w szczególności w zakresie:
- fizyki ciała stałego, uwzględniając zwłaszcza prace nad otrzymywaniem materiałów najwyższej czystości, prace w dziedzinie fizyki dielektryków i magnetyków, badania w niskich temperaturach i silnych polach magnetycznych,
- fizyki jądrowej oraz fizyki wysokich energii i cząstek elementarnych ze szczególnym uwzględnieniem fizyki reaktorowej,
- fizyki technicznej, zwłaszcza w zakresie problemów stanowiących naukowo-techniczną podbudowę elektroniki,
- cybernetyki technicznej z uwzględnieniem teorii układów sterowania, teorii niezawodności, symulacji i modelowania struktur cybernetycznych,
- katalizy chemicznej, chemii i fizykochemii polimerów, chemii jądrowej; zwłaszcza paliw jądrowych i badań wpływu promieniowania na materię, biochemii i biofizyki, zwłaszcza z uwzględnieniem biosyntezy białka i kwasów nukleinowych, oraz informacji genetycznej.
Szczególny nacisk należy położyć na dalszą synchronizację prac w dziedzinie przygotowania nowej techniki z pracami wdrożeniowymi w przemyśle. W tym zakresie należy kontynuować zarówno prace badawcze doświadczalne i konstrukcyjne, jak i prace związane z wprowadzeniem nowej techniki w oparciu o uzyskane wyniki zakończonych prac naukowo-badawczych i technicznych. W tym zakresie należy w szczególności:
- rozwijać produkcję przemysłową podstawowego asortymentu elementów automatyki pneumatycznej, hydraulicznej, a w szczególności elektrycznej, opartej na nowoczesnych podzespołach elektronicznych,
- rozszerzyć automatyczną regulację w podstawowych gałęziach gospodarki narodowej, zwłaszcza w energetyce, hutnictwie, chemii, górnictwie, przemyśle materiałów budowlanych i spożywczym,
- opracowywać nowoczesne systemy automatycznej regulacji, oparte na zastosowaniu elektronicznych maszyn cyfrowych,
- oprzeć projekty automatyki, w nowych i zmodernizowanych zakładach przemysłowych, na elementach i układach produkcji krajowej,
- zwiększać liczbę linii automatycznych i obrabiarek programowych w produkcji wielkoseryjnej i podnosić ich sprawność,
- w dziedzinie elektroniki skierować prace na opracowanie nowoczesnych technologii wytwarzania przyrządów półprzewodnikowych, poszukiwanie i otrzymywanie nowych materiałów półprzewodnikowych, podwyższenie niezawodności i trwałości lamp elektronowych, udoskonalenie i zminiaturyzowanie podzespołów elektronicznych, opracowanie nowoczesnych materiałów magnetycznych i dielektrycznych, opracowanie i wdrożenie techniki cienkowarstwowej w wykonywaniu podzespołów elektronicznych,
- w dziedzinie elektroniki kwantowej (laserów) rozszerzyć prace badawcze, techniczne i technologiczne, zmierzające do opanowania podstaw fizykalnych i materiałowych, warunkujących budowę efektywnych i ekonomicznych urządzeń kwantowych,
- w dziedzinie telekomunikacji prowadzić prace nad zwiększeniem krotności wykorzystania torów telefonicznych, a zwłaszcza nad systemem 300-krotnym, opracowaniem systemu łączeniowego cechownikowo-rejestrowego, opartego na wybierakach krzyżowych, elektronizacją urządzeń łączeniowych, oraz opracować i uruchomić produkcję nowoczesnych morskich radiolokatorów nawigacyjnych,
- w dziedzinie elektronicznej techniki obliczeniowej rozszerzyć prace badawczo-konstrukcyjne dotyczące zwłaszcza jednostek centralnych i technik realizacyjnych, urządzeń pamiętających, systemów programowania i kodowania maszyn cyfrowych, organizacji maszyn cyfrowych i systemów oraz zastosowania maszyn matematycznych do rozwiązywania problemów naukowych i przetwarzania danych w planowaniu i zarządzaniu oraz rozwijać produkcję nowych typów elektronowych maszyn matematycznych,
- w dziedzinie konstrukcji maszyn i urządzeń oraz środków transportu przygotować i opanować produkcję nowych typów maszyn i urządzeń dorównujących światowemu poziomowi technicznemu, a zwłaszcza rozszerzyć produkcję lokomotyw spalinowych, rozwinąć produkcję nowych szeregów silników wysokoprężnych trakcyjnych, przemysłowych i okrętowych, podjąć produkcję szeregu nowych konstrukcji maszyn ciężkich, w nowo opracowanych konstrukcjach zapewnić wysoką wydajność, sprawność, niezawodność działania, obniżenie ciężarów oraz technologiczność konstrukcji,
- w szerszym stopniu wykorzystać unifikację jako metodę normalizacyjną dla podniesienia poziomu organizacyjnego produkcji oraz stworzenia warunków dla specjalizacji przez optymalizację asortymentów rodzajów maszyn i urządzeń, typizację, unifikację oraz agregatyzację elementów i zespołów powtarzalnych i ogólnie stosowanych w projektowaniu i budowie maszyn,
- w zakresie technologii przemysłu maszynowego przyspieszyć opracowanie i wdrożenie dokładnych bezwiórowych metod wytwarzania półfabrykatów oraz precyzyjnych i wydajniejszych sposobów wykańczania wyrobów finalnych.
Szczególnie ważne zadania należy realizować na odcinku mechanizacji prac ciężkich i pracochłonnych, a zwłaszcza prac ziemnych w budownictwie, melioracjach i rolnictwie oraz w transporcie: wewnątrzzakładowym pionowym i poziomym w drodze doskonalenia zestawów maszyn oraz wprowadzenia typizacji i unifikacji rozwiązań konstrukcyjnych. Należy opracować przyszłościową koncepcję mechanizacji prac rolnych, ustalić ilości i typowymiary maszyn dla mechanizacji procesów produkcyjnych w rolnictwie.
W przemyśle elektrotechnicznym należy rozszerzyć zakres prac badawczych związanych z rozszerzeniem bazy materiałowej, a zwłaszcza materiałów izolacyjnych na bazie żywic syntetycznych, materiałów metalowo-ceramicznych na styki i materiałów magnetycznych na bazie ferrytów baru.
W zakresie pokojowego wykorzystania energii jądrowej należy rozwijać w wybranych kierunkach prace badawcze w ścisłym powiązaniu z zastosowaniem w praktyce. Należy zwłaszcza kontynuować działalność w zakresie zastosowań aparatury i metod izotopowych defektoskopii, geofizyki, analizy radiometrycznej i chemii radiacyjnej w gospodarce narodowej.
Dla zrealizowania tych celów należy zaopatrzyć instytucje badawcze i zakłady przemysłowe związane z techniką jądrową w niezbędną aparaturę i narzędzia badawcze, a w szczególności zakończyć modernizację reaktora "Ewa" podnoszącą jego moc. Szczególnej opiece należy poddać przedsięwzięcia związane z ochroną przed promieniowaniem jonizującym.
W hutnictwie żelaza i stali należy:
- wprowadzić stosowanie pyłu węglowego w procesie wielkopiecowym,
- opracować i wprowadzić automatyczną regulację dozowania składników mieszanek spiekalniczych i procesu spiekania rud,
- opanować tlenowo-konwertorowy proces wytapiania stali i zintensyfikować za pomocą tlenu proces wytapiania stali w piecach martenowskich,
- rozszerzyć asortyment i doskonalić proces ciągłego odlewania stali,
- wprowadzić wagi tensometryczne dla kontroli ciężaru wlewków, optymalizację rozdziału zamówień pomiędzy walcownie bruzdowe i optymalizację cięcia półwyrobów i wyrobów walcowanych,
- rozszerzyć zakres produkowanych kształtowników ekonomicznych.
W hutnictwie metali nieżelaznych należy wdrożyć nowe metody wzbogacania rud miedzi i udoskonalić procesy ich hutniczego przerobu. Należy również opanować proces produkcji tlenku cynku w piecach przewałowych o długości 95 m oraz proces produkcji cynku i ołowiu w piecach szybowych.
W zakresie transportu należy:
- opracować program optymalnego rozwoju perspektywicznego transportu morskiego, portów morskich i morskich stoczni remontowych,
- ustalić warunki techniczno-eksploatacyjne dla nawierzchni i taboru kolejowego w celu zwiększenia szybkości przewozów kolejowych, a także opracować dalsze rozwiązania dla stosowania automatyzacji, elektronizacji i telemechanizacji urządzeń zabezpieczenia i sterowania ruchu kolejowego, jak też miniaturyzacji urządzeń,
- prowadzić dalsze prace nad mechanizacją robót oraz kontynuować uruchomienie produkcji maszyn do robót drogowych, kolejowych i mostowych,
- ustalić program rozwoju lotniczych usług gospodarczych w leśnictwie i rolnictwie, jak też opracować wytyczne rozbudowy lotnisk dla komunikacji międzynarodowej i krajowej.
W górnictwie należy zapewnić dalszą koncentrację wydobycia i wzrostu wydajności w drodze doboru optymalnych parametrów kopalń, pól i przodków eksploatacyjnych, rozszerzenia mechanizacji procesów wybierania, ładowania, obudowy, odstawy oraz modernizacji transportu dołowego i pionowego. Należy osiągnąć dalszy wydatny postęp w zwalczaniu zagrożeń naturalnych. W górnictwie odkrywkowym należy rozwiązać zagadnienia lepszego wykorzystania urządzeń kopalń odkrywkowych, a zwłaszcza układów koparka - taśmociąg - zwałowarka.
W zakresie nowych technologii górniczych należy kontynuować prace związane z podziemnym wytapianiem siarki poprzez otwory wiertnicze ze złoża w Grzybowie, rozpocząć podziemne wytapianie siarki w złożu w Jeziorku. Należy doskonalić technologię przerobu krajowych surowców bentonitowych dla odlewnictwa, wiertnictwa, przemysłu chemicznego i rolnictwa. Przy poszukiwaniach ropy naftowej należy opanować metody opróbowania odwiertów o głębokości 2,5-4,0 km.
W dziedzinie przemysłu chemicznego należy przede wszystkim zapewnić szybki postęp techniki w drodze dalszej intensyfikacji i modernizacji produkcji oraz zapewnić szerszy wachlarz asortymentowy produktów przez przygotowanie warunków do rozwoju produkcji nowych wyrobów w zakresie:
- chemicznego przerobu ropy naftowej, ze szczególnym uwzględnieniem uszlachetniania produktów naftowych, paliw silnikowych i olejów napędowych, otrzymywania wysokiej klasy olejów smarowych, a także uruchomienia produkcji petrochemicznych surowców, jako bazy do rozwoju tworzyw sztucznych, włókien syntetycznych, detergentów, lakierów itp., węglowodorów olefinowych, węglowodorów aromatycznych (benzen, toluen, ksylen), opracowania technologicznego procesów otrzymywania bezwodnika maleinowego kwasu tereftalowego z toluenu, kwasów karbonowych, estrów kwasu akrylowego, amin aromatycznych i alifatycznych, izocyjanianów, poliestrów i polieterów, dianu;
- nowych metod wydobycia i przerobu rudy siarkowej,
- środków ochrony roślin, a w szczególności związków fosforoorganicznych o selektywnym działaniu i krótkotrwałym okresie pozostawania w glebie (zoocydy), synergetyków zwiększających efekty stosowania zoocydów, preparatów grzybobójczych o działaniu układowym i kuratywnym, herbicydów działających wybiorczo na poszczególne gatunki roślin,
- tworzyw termoplastycznych o wyższych parametrach wytrzymałości temperaturowej, mechanicznej itp., poliolefinów, tworzyw do specjalnych technicznych zastosowań, zwłaszcza poliwęglanów, zastępujących materiały do celów elektroizolacyjnych, pentonu do celów antykorozyjnych, żywic poliestrowych termo i chemoodpornych, samogasnących, dla nowych typów lakierów poliestrowych, żywic poliuretanowych jako bazy do szerokiego asortymentu lakierów, klejów, pianek i kauczuków oraz do produkcji nowoczesnych izolacji elektrycznych,
- nowych włókien syntetycznych, w tym opracowanie włókien poliuretanowych jako materiału przewyższającego własnościami użytkowymi włókna gumowe.
W zakresie małotonażowej wysokowartościowej produkcji organicznej należy w szczególności przyspieszyć badania i przygotować wdrożenia nowych asortymentów środków pomocniczych dla włókiennictwa i przemysłu skórzanego, dla tworzyw sztucznych i przemysłu gumowego itp.
W zakresie środków leczniczych należy przeprowadzić badania nad:
- antybiotykami ze szczególnym uwzględnieniem otrzymywania wysokowydajnych szczepów fermentacji i opracowania technologii półsyntetycznych antybiotyków o lepszych własnościach terapeutycznych,
- lekami psychotropowymi i układu krążenia - zmierzające do wprowadzenia z jednej strony w lecznictwie znanych preparatów w świecie i z drugiej - do opracowania nowych środków leczniczych.
Należy przyspieszyć i rozwinąć dotychczasowy zakres prac teoretycznych i eksperymentalnych nad katalizatorami. Należy opracować metody badań kinetyki procesów dla projektowania przemysłowych naczyń reakcyjnych na podstawie badań laboratoryjnych.
Należy rozwinąć szerokie prace eksperymentalne w zakresie inżynierii chemicznej i automatyzacji procesów chemicznych w celu stworzenia podstaw do projektowania procesów i aparatury chemicznej, zautomatyzowanych, o wysokiej sprawności.
Unowocześnianie techniki budownictwa należy osiągnąć w drodze udoskonalenia uprzemysłowionych metod wykonawczych i poprawy jakości budowlanej, zwłaszcza przez:
- rozwijanie metod wznoszenia budynków z prefabrykowanych elementów wielkowymiarowych i równoległe doskonalenie uprzemysłowionych metod budownictwa monolitycznego, a także unowocześnionego budownictwa tradycyjnego,
- stopniowy wzrost zmechanizowania wszystkich rodzajów robót budowlano-montażowych,
- szersze wprowadzenie nowoczesnych materiałów lekkich, zwłaszcza lekkich kruszyw sztucznych i naturalnych, a w tym odpadów przemysłowych, jak żużli i pyłów dymnicowych, a także materiałów z tworzyw sztucznych.
W przemyśle materiałów budowlanych należy zapewnić unowocześnienie asortymentów, zwiększenie produkcji i poprawienie ich jakości, w szczególności przez:
- uzyskanie cementów wysokich marek i cementów specjalnych,
- uszlachetnienie kruszyw naturalnych i zwiększenie produkcji kruszyw sztucznych,
- poprawienie jakości betonów komórkowych i skrócenie cyklu autoklawizacji,
- wykorzystanie odpadów przemysłowych w produkcji materiałów budowlanych i w budownictwie bezpośrednio.
W przemyśle lekkim należy:
- uruchomić i rozszerzyć produkcję nowych asortymentów wyrobów odzieżowych i technicznych z krajowych włókien syntetycznych: poliestrowych, poliakrylonitrylowych i poliamidowych,
- wprowadzić i rozszerzyć nowe postępowe procesy technologiczne, jak: technologie wytwarzania włóknin, przędz teksturowanych, produkcję wtórnej skóry podpodeszwowej i sztucznej skóry typu "Skai", laminowanie skór, metodą 11/2-kąpielowego garbowania skór, metody szlachetnego wykańczania tkanin i skór.
W rolnictwie należy przyspieszyć prace i wdrożyć do praktyki wyniki badań dotyczących w szczególności:
- podniesienia produkcyjności gleb uprawnych przez wykonawstwo drenowań oraz deszczowanie upraw zielonych, sadów, upraw warzywnych i jagodowych,
- zwiększenia efektywności nawozów i techniki stosowania wysokich dawek, zwłaszcza nawozów skoncentrowanych i wieloskładnikowych,
- integracji metod chemicznych i biologicznych w ochronie roślin, doboru odpowiednich pestycydów oraz metod zapobiegających toksycznemu działaniu środków chemicznych na środowisko oraz zdrowotność ludzi i zwierząt,
- doskonalenia ras zwierząt gospodarskich przez ulepszenie ras oraz opracowanie i wdrożenie racjonalnych metod żywienia zwierząt przy zastosowaniu mieszanek i koncentratów paszowych oraz pasz własnych gospodarstwa.
Należy przyspieszyć wprowadzenie do produkcji rolnej nowych, intensywnych i odpornościowych odmian materiałów kwalifikowanych, w szczególności pszenicy, żyta i ziemniaków.
W przemyśle drzewnym i celulozowo-papierniczym należy bardziej intensywnie wykorzystywać drobnicę leśną i drewno małowartościowe z szerszym uwzględnieniem gatunków liściastych i odpadów. W zakresie ulepszania technologii produkcji wyrobów i półwyrobów z drewna należy położyć szczególny nacisk na rozwijanie ulepszonych i nowych wydajnych technologii produkcji mas włóknistych oraz rozwijanie ulepszonych nowych metod wytwarzania, przetwarzania i uszlachetniania papieru. Należy opracować nowe metody i środki konserwacji drewna i wyrobów z drewna z uwzględnieniem zwiększenia trwałości wyrobów.
W ramach prac nad doskonaleniem systemu planowania i zarządzania należy sukcesywnie wprowadzać metody matematyczne i elektroniczną technikę obliczeniową do zarządzania jednostkami gospodarczymi oraz rozwijać metody optymalizacyjne w skali przedsiębiorstwa i branży dla przygotowania kompleksowych rachunków optymalizacyjnych w praktyce zarządzania.