Rozdział 1 - Podstawy działania i cele związków zawodowych. - Związki zawodowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1985.54.277 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 10 maja 1990 r.

Rozdział  1

Podstawy działania i cele związków zawodowych.

Art.  1.

1. 1 Pracownicy mają prawo tworzenia i zrzeszania się w związki zawodowe: zakładowe, ogólnokrajowe i inne według swojego uznania.

2. Związki zawodowe są samorządne. W szczególności związki zawodowe mogą samodzielnie w sposób zgodny z prawem:

1) kształtować cele i programy swego działania,

2) uchwalać statuty i inne akty wewnętrzne dotyczące działalności związkowej,

3) określać struktury organizacyjne,

4) określać zasady wyboru zarządów i innych organów kierowniczych związków.

Art.  2.

1. Związki zawodowe są niezależne od organów administracji państwowej i gospodarczej.

2. Związki zawodowe w swojej działalności statutowej nie podlegają nadzorowi i kontroli ze strony organów administracji państwowej.

3. Wszystkie związki zawodowe mają równe prawa. Organy państwowe obowiązane są traktować na równi wszystkie związki zawodowe.

4. Organy administracji państwowej i gospodarczej obowiązane są do powstrzymywania się od wszelkich działań prowadzących do ograniczenia niezależności związków zawodowych lub ich działalności zgodnej z prawem.

Art.  3.

Związek zawodowy działa na podstawie statutu, który powinien być zgodny z Konstytucją Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz innymi ustawami. W szczególności związki zawodowe stoją na gruncie zasad społecznej własności środków produkcji, będącej podstawą socjalistycznego ustroju Państwa, uznają określoną w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przewodnią rolę Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w budowie socjalizmu oraz konstytucyjne zasady polityki zagranicznej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Art.  4.

1. Przynależność do związku zawodowego jest dobrowolna. Nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do związku, pełnienia w nim funkcji z wyboru lub pozostawania poza związkiem; w szczególności nie to może być warunkiem zawarcia umowy o pracę albo pozostawania w zatrudnieniu lub awansowania pracownika, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią o zakazie przynależności do związku pracowników zatrudnionych w danym zakładzie lub na danym stanowisku.

2. Zasady ochrony stosunku pracy pracowników pełniących funkcje z wyboru w instancjach związkowych określają przepisy Kodeksu pracy i niniejszej ustawy.

Art.  5.

Związki zawodowe reprezentują interesy zawodowe pracowników wobec kierownictw zakładów pracy, organów administracji państwowej i gospodarczej, organizacji społecznych, a także w stosunkach z organizacjami związkowymi innych krajów, oraz współpracują z tymi organami i organizacjami.

Art.  6.

Związki zawodowe reprezentują i bronią praw i interesów pracowników w zakresie warunków pracy i płac oraz warunków socjalno-bytowych i kulturalnych, a w szczególności w zakresie:

1) polityki racjonalnego zatrudnienia oraz kształtowania praw i obowiązków wynikających ze stosunku pracy,

2) wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń na rzecz pracowników,

3) bezpieczeństwa, higieny i kultury pracy,

4) warunków pracy kobiet i młodocianych,

5) świadczeń socjalnych dla pracowników i ich rodzin,

6) wypoczynku po pracy i kultury fizycznej, turystyki oraz wczasów pracowniczych,

7) ochrony zdrowia pracowników i ich rodzin,

8) świadczeń chorobowych, emerytalno-rentowych i innych świadczeń z ubezpieczenia społecznego,

9) zaspokajania potrzeb mieszkaniowych pracowników,

10) kształtowania się cen i sytuacji rynkowej oraz kosztów utrzymania pracowników i ich rodzin,

11) rozwoju oświaty i kultury w środowiskach pracowniczych,

12) ochrony środowiska naturalnego.

Art.  7.

Związki zawodowe współuczestniczą w kształtowaniu i realizacji zadań społeczno-gospodarczych rozwoju kraju, działają na rzecz pomnożenia dochodu narodowego i sprawiedliwego jego podziału. W szczególności związki zawodowe współdziałają z kierownikami zakładów pracy oraz działającymi w zakładzie pracy organami samorządowymi w zakresie tworzenia warunków sprzyjających wykonywaniu zadań przez zakłady pracy, wdrażaniu postępu technicznego i organizacyjnego, rozwojowi wynalazczości i racjonalizacji pracowniczej, poprawie jakości i wydajności pracy, efektywności gospodarowania oraz bezpieczeństwu i higienie pracy.

Art.  8.

Związki zawodowe prowadzą działalność wychowawczą na rzecz kształtowania etyki zawodowej, sumiennego i rzetelnego wykonywania obowiązków pracowniczych, a także przestrzegania zasad współżycia społecznego.

Art.  9.

Związki zawodowe mogą przystępować do międzynarodowych organizacji związkowych w celu reprezentowania zawodowych i społecznych interesów swych członków wobec społeczności międzynarodowej i działania na rzecz umacniania międzynarodowej solidarności ludzi pracy oraz upowszechniania postępu i sprawiedliwości społecznej.

¹ Art. 1 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. (Dz.U.89.20.105) zmieniającej nin. ustawę z dniem 10 kwietnia 1989 r.