Art. 1. - Zmiana i uzupełnienie niektórych przepisów obowiązującego w b. Królestwie Polskiem kodeksu cywilnego z 1825 r. oraz ustawy postępowania cywilnego, dotyczących nieobecnych i zaginionych.
Dz.U.1922.11.87
Akt jednorazowyKodeks cywilny polski z 1825 r. ulega zmianom następującym:
TYTUŁ III.
O NIEOBECNYCH.
DZIAŁ I.
O opiece nad majątkiem osób nieobecnych.
36. Dla zachowania praw i majątku, pozostawionego przez osobę nieobecną, sąd mocen jest, na żądanie prokuratora lub też stron interesowanych, wyznaczyć kuratora, jeśli nieobecny nie pozostawił pełnomocnika i bądź niewiadomy jest z pobytu swego, bądź też doznaje trwałej przeszkody co do powrotu lub dopilnowania swych praw.
37. Gdyby nawet osoba nieobecna pozostawiła pełnomocnika, sąd mocen jest wyznaczyć kuratora w przypadkach, wskazanych w poprzednim artykule, jeśli pełnomocnik dokonywa zarządu majątkiem z krzywdą dla interesów nieobecnego.
38. Prawa i obowiązki kuratora określi sąd, który go ustanawia.
39. Prokurator obowiązany jest czuwać nad dobrem nieobecnego.
40. Decyzja o wyznaczeniu kuratora majątku nieobecnego będzie uchylona z chwilą, kiedy nieobecny sam będzie mógł dopilnować swych interesów, lub też w razie jego śmierci, lub uznania go za zmarłego.
DZIAŁ II.
O skutkach nieobecności.
41. Nieobecny, którego życie i pobyt nie są wiadome, będzie poczytany za zaginionego. Na skutek żądania sąd mocen jest taką osobę nieobecną uznać za zaginioną; wszakże takie wyrzeczenie nie jest konieczne do późniejszego uznania tej osoby za zmarłą.
42. Gdy mąż zaginął, natenczas, chociażby pozostawił pełnomocnika, żona aż do jego powrotu sama ma zarząd i użytkowanie także tego swego majątku, który pozostawał podług prawa lub umów, między małżonkami zawartych, pod zarządem lub użytkowaniem męża. Do wszystkich innych czynności, dotyczących tego majątku, potrzebuje upoważnienia sądowego.
43. Jeżeli mąż zaginął, zostawiając małoletnie dzieci ze wspólnego małżeństwa pochodzące, matka mieć będzie dozór nad niemi i używać będzie wszystkich praw męża co do wychowywania dzieci i zarządzania ich majątkiem.
44. Jeżeli w czasie zaginienia ojca matka już nie żyła, lub po zaginieniu umarła, urządzona będzie nad dziećmi opieka tymczasowa.
45. To samo zachować należy w przypadku, gdy małżonek, który zaginął, zostawi małoletnie dzieci z poprzedzającego małżeństwa.
DZIAŁ III
O uznaniu osób zaginionych za zmarłe.
46. Zaginiony może być uznany za zmarłego, jeśli od lat dziesięciu niema żadnych o życiu jego wiadomości.
Decyzja w tym wypadku nie może nastąpić przed upływem roku kalendarzowego, w którym zaginiony ukończyłby trzydziesty pierwszy rok życia.
47. Zaginiony, który ukończyłby siedmdziesiąty rok życia, może być uznany za zmarłego, jeśli od lat pięciu niema żadnej o życiu jego wiadomości.
48. Określony w artykułach 46 1 47 dziesięcioletni, względnie pięcioletni okres czasu rozpoczyna się z upływem roku kalendarzowego, w którym zaginiony wedle zebranych wiadomości niewątpliwie Jeszcze żył.
Jeśli w tym okresie czasu państwo znajdowało się na stopie wojennej, uznanie za zmarłego nie może nastąpić przed upływem dwóch lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wojna ukończona została.
49. Kto w czasie wojny przebywał na obszarze działań wojennych w miejscu, gdzie zaszły szczególne wydarzenia, jak bitwa, ostrzeliwanie i t. p., albo też przez władze wrogiego obozu ujęty, lub wogóle przez osoby, należące do siły zbrojnej, na wolności osobistej ograniczony został i od tego czasu zaginął bez wieści, dalej kto, jako członek siły zbrojnej lub należący do jej orszaku, brał udział w wojnie i jako taki w czasie wojny zaginął bez wieści - może być uznany za zmarłego po upływie lat dwóch, licząc od korka roku kalendarzowego, w którym wojna ukończona została.
50. Kto znajdował się na rozbitym statku lub w innem bliskiem niebezpieczeństwie śmierci i od tej chwili zaginął bez wieści - może być uznany za zmarłego po upływie lat dwóch, licząc od dnia wydarzenia, które wywołało niebezpieczeństwo dla życia zaginionego.
51. Rozbicia się statku w braku przeciwnego dowodu domniemywać się należy, jeśli statek nie dobił do miejsca swego przeznaczenia, lub też nie wrócił, w wypadku, gdy nie miał pewnego celu podróży, a od ostatniej o nim wiadomości trzy lata upłynęły.
Za dzień rozbicia się statku poczytany będzie ostatni dzień tego czasokresu.
52. Uznanie zaginionego za zmarłego stwarza domniemanie, że zaginiony umarł w dniu, określonym w decyzji, uznającej go za zmarłego.
Za taki dzień, w braku przeciwnych danych, na* leży przyjąć:
1) w wypadkach, określonych w art. 46 i 47, koniec roku kalendarzowego, po upływie którego uznanie za zmarłego stało Się dopuszczalne,
2) w wypadku, wskazanym w art. 49, koniec roku, w którym wojna zakończona została,
3) w wypadku, określonym w art. 50, dzień, od którego wskazany w tym artykule okres czasu ma być liczony.
53. Jeśli czas śmierci zaginionego ustalony został datą dnia, wówczas koniec tego dnia za chwilę śmierci poczytany będzie.
54. Wdrożenia postępowania o uznanie osoby zaginionej za zmarłą może żądać każdy, w wyrzeczeniu jej śmierci zainteresowany.
55. Dopóki osoba zaginiona nie została uznana za zmarłą, w braku przeciwnego dowodu domniemywać się należy, że żyła aż do czasu, który w myśl art. 52 za dzień śmierci poczytany być winien.
DZIAŁ IV.
O skutkach uznania osoby zaginionej za zmarłą.
56. Uznanie osoby zaginionej za zmarłą powoduje wszystkie skutki prawne rzeczywistej śmierci, nie uprawnia jednak jeszcze pozostałego małżonka do zawarcia nowego związku małżeńskiego. O dopuszczalności takiego związku decyduje właściwa władza.
57. Uznanie osoby zaginionej za zmarłą nie wyklucza dowodu przeciwnego, a jeśliby uznany za zmarłego żył jeszcze lub też zmarł w innym czasie, strony interesowane lub osoba uznana za zmarłą, a jeśli tego wymaga interes publiczny, także prokurator - mogą żądać sprostowania lub też uchylenia odnośnej decyzji.
58. Osoba, uznana za zmarłą, jeśli się zjawi, lub byt jej dowiedziony będzie, mocna jest odebrać majątek swój w stanie, w jakim się znajduje, oraz szacunek przedmiotów pozbytych, lub przedmioty za tenże szacunek nabyte.
Przedawnienie tego rodzaju żądań nie może nastąpić przed upływem roku od dnia, kiedy osoba powyższa otrzymała wiadomość o decyzji, uznającej ją za zmarłą.