Rozdział 2 - Postępowanie układowe. - Zapobieganie skutkom trudności płatniczych w rolnictwie.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1932.72.652

Akt utracił moc
Wersja od: 28 października 1934 r.

Rozdział  II.

Postępowanie układowe.

Przed upływem pierwszych dwunastu miesięcy po wydaniu wyroku udzielającego odroczenia wypłat, dłużnik, który przewiduje niemożność zaspokojenia wszystkich swoich wierzycieli, winien w sądzie, który zezwolił na odroczenie wypłat, złożyć-pod rygorem uchylenia odroczenia wypłat-wniosek o otwarcie postępowania układowego. Wraz z wnioskiem, do którego mogą przyłączyć się wierzyciele, należy przedstawić propozycje układowe.

Propozycje układowe, które powinny być równomierne dla wszystkich wierzycieli, mogą obejmować tylko:

1)
odroczenie lub rozłożenie na raty spłaty długów;
2)
zmniejszenie sumy długów;
3)
obniżenie odsetek i kosztów bądź zwolnienie od tychże;
4)
całkowitą lub częściową likwidację majątku objętego odroczeniem wypłat (sprzedaż majątku w całości lub parcelacyjna likwidacja majątku w całości lub w części);
5)
ograniczenie dłużnika w zarządzaniu i rozporządzaniu majątkiem, zwłaszcza nieruchomym, na czas wykonywania układu oraz dodanie dłużnikowi nadzorcy lub ustanowienie zarządcy z ramienia wierzycieli z określeniem ich uprawnień;
6)
określenie sposobu wykonania układu;
7)
określenie sposobu zabezpieczenia zobowiązań objętych układem.

Układ żadnych innych warunków, oprócz wymienionych w artykule poprzednim, zawierać nie może.

Układ nie może dotyczyć należności uprzywilejowanych oraz należności zabezpieczonych umownym zastawem, zastawniczem opisaniem lub wpisem do księgi hipotecznej (gruntowej), chyba że odnośni wierzyciele zrzekli się na zawsze przywileju, zastawu, zastawnego opisania lub zabezpieczenia hipotecznego swych należności.

Postanowienie ustępu poprzedniego nie ma zastosowania do należności z pożyczek, które w ostatnich dwunastu miesiącach przed zgłoszeniem wniosku o odroczenie wypłat na podstawie wyroku sądowego zostały zabezpieczone na nieruchomości. Należności takie winny być włączone do postępowania układowego, nie tracą jednak pierwszeństwa z zabezpieczenia na nieruchomości do wysokości przyznanej układem.

Sąd po otrzymaniu wniosku o otwarcie postępowania układowego wyznaczy niezwłocznie na jeden z najbliższych dni czternastu termin rozpoznania.

Na termin ten sąd wezwie zarządcę sądowego, nadzorcę sądowego i dłużnika oraz wierzycieli, którzy przyłączyli się do wniosku dłużnika, celem wysłuchania ich wyjaśnień.

Niestawienie się dłużnika osobiście lub przez pełnomocnika pociąga za sobą umorzenie odroczenia wypłat, chyba że dłużnik usprawiedliwi swoje niestawiennictwo.

Sąd, gdy uzna tego potrzebę, może przed rozprawą zasięgnąć o propozycjach układowych dłużnika w związku ze stanem jego gospodarczym - opinji izby rolniczej lub organizacyj rolniczych, albo innych odpowiednich organizacyj, a o ile nie można uzyskać opinji wskazanych instytucyj lub gdy idzie o gospodarstwa rolne o obszarze, przenoszącym 50 ha, - jednego lub kilku biegłych.

Sąd po wysłuchaniu zarządcy sądowego, nadzorcy sądowego, wyjaśnień dłużnika i wierzycieli wezwanych na rozprawę oraz po zasięgnięciu opinji instytucyj i osób, wskazanych w art. 51, zarządzi otwarcie postępowania układowego, gdy niemożność zaspokojenia przez dłużnika wszystkich długów w całości, bądź w terminie ich płatności, nastąpiła skutkiem wyjątkowych a niezależnych od niego okoliczności, a dłużnik działał w dobrej wierze. Za okoliczności takie należy przedewszystkiem uważać trudności płatnicze wynikające z ogólnego położenia gospodarczego w rolnictwie.

Postanowienie sądu, zarządzające otwarcie postępowania układowego, będzie ogłoszone w sposób określony w art. 24 i wniesione do księgi hipotecznej (gruntowej).

Otwarcie postępowania układowego pociąga za sobą z mocy prawa dalsze przedłużenie terminu odroczenia wypłat ze wszystkiemi jego skutkami aż do czasu zatwierdzenia układu przez sąd.

W celu ustalenia listy wierzycieli, zarządca sądowy, a jeśli nim jest dłużnik, to nadzorca sądowy wyznaczy w porozumieniu z sądem jeden lub kilka terminów sprawdzenia wierzytelności, o czem ogłosi w sposób określony w art. 24, a nadto do wierzycieli, figurujących w spisie wymienionym w art. 7 p. 5), oraz do dłużnika, jak również do urzędu skarbowego roześle zawiadomienia w listach poleconych za pokwitowaniem zwrotnem. W ogłoszeniach i listach poleconych będzie wskazane miejsce, data wyłożenia listy wierzycieli oraz termin i tryb jej zaskarżenia.

W terminach do sprawdzania wierzytelności, dłużnik, o ile jest zarządcą sądowym, - przy współudziale nadzorcy sądowego, a o ile nie jest zarządcą sądowym, - przy współudziale zarządcy sądowego, może rozpocząć rokowania układowe z wierzycielami.

Celem ułatwienia rokowań mogą być zapraszane: izba rolnicza lub organizacje rolnicze albo inne odpowiednie organizacje.

W wyniku sprawdzenia nadzorca sądowy, o ile dłużnik jest zarządcą sądowym, a o ile nim nie jest, zarządca sądowy wciągnie na listę wierzycieli należności, oparte bądź na wpisach w prawidłowo prowadzonych księgach dłużnika bądź na tytułach bezspornych lub niebudzących wątpliwości, a także wierzytelności wymienione w art. 63. Na listę tę zostaną wciągnięte należności, wymienione w art. 49 ust. 2 ze wskazaniem nieruchomości, na której są zabezpieczone.

Należności, wymienione w art. 49 ust. 1, nie ulegają wciągnięciu na listę wierzycieli, jednakowoż winny być zestawione w osobnym wykazie, obejmującym w osobnych grupach:

1)
należności uprzywilejowane;
2)
należności zabezpieczone zastawem, zastawniczem opisaniem lub wpisem do księgi hipotecznej (gruntowej), z wyjątkiem należności wymienionych w art. 49 ust. 2.

Listę wierzycieli wraz z wykazem i sprawozdaniem z wyniku dotychczasowych rokowań układowych przedstawi sądowi, przed którym toczy się postępowanie, nadzorca sądowy, a zarządca sądowy, jeżeli nim nie jest dłużnik.

Lista wierzycieli wraz z wykazem zostanie wyłożona w sądzie.

Od daty wyłożenia listy tej, osoby interesowane mogą zaskarżyć w terminie siedmiodniowym postanowienia nadzorcy sądowego bądź zarządcy sądowego co do wciągnięcia lub odmowy wciągnięcia wierzytelności na listę do sądu, przed którym toczy się postępowanie. Sąd ten rozstrzyga spór ten ostatecznie.

Rozstrzygnięcie sądu nie pozbawia jednak stron prawa wytoczenia powództwa o roszczenie przed sądem właściwym (art. 63).

Jeżeli przy sprawdzaniu wierzytelności będzie ustalone, że niektóre weksle wystawione, akceptowane, indosowane lub poręczone przez dłużnika znajdują się jeszcze w obiegu, sąd wyznaczy dodatkowy termin sprawdzenia tych wierzytelności.

Sprawdzenie wierzytelności winno nastąpić najpóźniej w terminie dwumiesięcznym od daty otwarcia postępowania układowego. Sąd z ważnych powodów może termin ten przedłużyć najwyżej o miesiąc.

Po sprawdzeniu wierzytelności listę ich zatwierdza sąd.

Po upływie terminu sprawdzenia, nie później wszakże jak w ciągu następnych trzech miesięcy, na listę będą mogli być wciągnięci ze swemi wierzytelnościami tylko ci wierzyciele, którzy udowodnią, że nie zgłosili swoich pretensyj w terminach oznaczonych z przyczyn ważnych a od nich niezależnych.

Wciągnięcie wierzytelności na listę wierzycieli ma ten skutek tylko, że uprawnia wierzyciela do brania udziału w ogólnych zgromadzeniach wierzycieli i określa sumę, w stosunku do której ma on prawo uczestniczyć w uchwałach tego zgromadzenia, nie przesądzając jednak ani istoty ani wysokości samego roszczenia.

Wierzyciel, którego roszczenie w całości lub w części zostało odrzucone przez sąd (art. 58), może wytaczając powództwo, wnosić o określenie sumy, z którą będzie warunkowo wpisany na listę wierzycieli w trybie zabezpieczenia. Warunkowe wpisanie na listę daje wierzycielowi prawo brania udziału w ogólnych zgromadzeniach wierzycieli tudzież w podziale funduszu, przyczem przypadające na jego rzecz kwoty będą mu wypłacone dopiero po uprawomocnieniu się wyroku.

Nadzorca sądowy, o ile dłużnik jest zarządcą sądowym, a w przeciwnym razie zarządca sądowy złoży sądowi sprawozdanie pisemne ze swych czynności (art. 55 - 63) niezwłocznie po ich wykonaniu.

Niezwłocznie po złożeniu tego sprawozdania, sąd zwoła ogólne zgromadzenie wierzycieli.

O terminie ogólnego zgromadzenia wierzycieli sąd obwieści trybem art. 24.

Wierzyciele, wpisani na listę wierzycieli, będą nadto zawiadomieni przez nadzorcę sądowego, gdy dłużnik jest zarządcą sądowym, a w przeciwnym razie przez zarządcę sądowego o terminie ogólnego zgromadzenia listami poleconemi z dołączeniem treści propozycyj układowych, za pokwitowaniem zwrotnem.

Ogólne zgromadzenie winno się odbyć najpóźniej w miesiąc po zatwierdzeniu sprawdzonej listy wierzycieli.

W ogólnem zgromadzeniu biorą udział wierzyciele, wpisani na listę wierzycieli.

Do skuteczności uchwał ogólnego zgromadzenia niezbędna jest obecność przynajmniej 1/3 części wszystkich wierzycieli, uprawnionych do wzięcia udziału w temże zgromadzeniu a reprezentujących przynajmniej 2/3 części wierzytelności wciągniętych na listę; za obecnych uważa się i tych wierzycieli, którzy zgłosili swe głosy na piśmie.

W razie nieprzybycia dostatecznej liczby wierzycieli sąd zwoła nowe ogólne zgromadzenie na termin nieprzekraczający jednego miesiąca od terminu pierwszego zgromadzenia. Do tego zgromadzenia mają zastosowanie przepisy art. 66 ust. 1 i 2 i art. 67.

W razie powtórnego nieprzybycia na ponownie wyznaczony termin niezbędnej do skuteczności uchwał ogólnego zgromadzenia liczby wierzycieli - sąd, na wniosek dłużnika lub grupy wierzycieli, reprezentujących co najmniej 20% należności wciągniętych bezwarunkowo lub warunkowo na listę, - na podstawie wyników wysłuchania dłużnika, wierzycieli, którzy się stawili, zarządcy sądowego, nadzorcy sądowego oraz przedstawicieli instytucyj, wymienionych w art. 72, - zezwoli na przedłużenie okresu odroczenia wypłat na dalszy okres gospodarczy ze wszystkiemi jego skutkami (art. 54).

Ogólnemu zgromadzeniu wierzycieli przewodniczy sędzia.

Nadzorca sądowy złoży wobec zgromadzonych wierzycieli sprawozdanie ze swych czynności, poczem przewodniczący odczyta propozycje układowe dłużnika. Na żądanie sądu dłużnik winien złożyć oświadczenie, że według najlepszej swej wiedzy przedstawił stan swego majątku oraz wymienił wierzycieli tak dokładnie, jak to był w stanie uczynić.

Nad propozycjami układowemi zarządzi przewodniczący dyskusję.

Za zgodą dłużnika poszczególni wierzyciele mogą na pierwszem ogólnem zgromadzeniu zgłaszać wnioski, a także proponować poprawki i uzupełnienia dotyczące warunków układu.

Po skończonej dyskusji przewodniczący zarządzi głosowanie z listy obecności.

Nieobecni wierzyciele mogą złożyć swoje głosy na piśmie; podpis wierzyciela winien być poświadczony notarjalnie lub w innej urzędowej formie.

Głos złożony na piśmie bierze się w rachubę, jeżeli głosowanie odbywa się nad propozycjami układowemi dłużnika w brzmieniu niezmienionem przez wnioski, poprawki i uzupełnienia wierzycieli, zgłoszone na ogólnem zgromadzeniu.

Jeżeli na ogólnem zgromadzeniu wierzycieli propozycje układowe ulegną zmianie, sąd zarządzi z urzędu zwołanie ponownego ogólnego zgromadzenia w terminie nie wcześniejszym, niż po upływie dni siedmiu i nie późniejszym, niż po upływie dni czternastu, przyczem formalności przewidziane w art. 66 ust. 1 i 2 winny być zachowane.

Zarówno na pierwszem, jak i na ponownem zgromadzeniu wierzycieli sąd winien dążyć do pojednania stron i do doprowadzenia układu zapobiegawczego do skutku.

Celem ułatwienia akcji pojednawczej na wezwanie sądu mają wziąć udział w ogólnych zgromadzeniach przedstawiciele izby rolniczej lub organizacyj rolniczych albo innych odpowiednich organizacyj.

Układ zapobiegawczy będzie uważany za przyjęty przez wierzycieli, jeżeli za jego zawarciem wypowie się w głosowaniu przynajmniej 1/3 część wszystkich wierzycieli uprawnionych do głosowania, reprezentujących przez swe wierzytelności, wciągnięte bezwarunkowo lub warunkowo na listę, nie mniej niż 2/3 wszystkich sprawdzonych wierzytelności.

Wierzyciele uprzywilejowani, bądź też ci, których należności są zabezpieczone zastawem, zastawniczem opisaniem albo wpisem do księgi hipotecznej (gruntowej), z wyjątkiem należności wymienionych w art. 49 ust. 2, w głosowaniu nie uczestniczą, chyba że zrzekną się na zawsze przywileju, zastawu, zastawniczego opisania lub zabezpieczenia hipotecznego swych należności.

Jeżeli dla braku zgody stron układ nie przyszedł do skutku, sąd - na podstawie wyników wysłuchania dłużnika, wierzycieli, zarządcy sądowego, nadzorcy sądowego oraz przedstawicieli instytucyj, wymienionych w art. 72, i po rozważeniu stanu majątkowego dłużnika i możliwości uzdrowienia gospodarstwa rolnego w związku z propozycjami układowemi - ustali przyczyny braku zgody.

Jeśli okaże się, że dłużnik nie przyjął warunków układu, przedstawionych przez przewidzianą w artykule poprzednim większość wierzycieli, chociaż stan jego majątkowy zezwala na przyjęcie tych warunków, sąd niezwłocznie uchyli odroczenie wypłat i umorzy postępowanie zapobiegawcze.

Jeżeli natomiast większość wierzycieli, przewidziana w artykule poprzednim, nie przyjęła warunków układowych dłużnika, chociaż zmiana tychże na korzyść wierzycieli ze względu na stan majątkowy dłużnika byłaby niemożliwa, sąd zastosuje postanowienia art. 68 ust. 3 na wniosek osób tamże wymienionych.

Jeżeli w przypadkach, wymienionych w art. 68 ust. 3 i art. 74 ust. 3, uprawnieni nie zgłoszą wniosku przewidzianego w tychże postanowieniach w ciągu dni 14 po dacie bezskutecznego ogólnego zgromadzenia, postępowanie układowe się umarza.

W razie całkowitej likwidacji majątku przez sprzedaż jego w całości (art. 47 p. 4) Minister Rolnictwa i Reform Rolnych postanowi, czy do nabywcy zastosowane być mają osobiste kwalifikacje, wymagane przez urzędy ziemskie przy udzielaniu zezwoleń na nieparcelacyjne przeniesienie własności ziemskiej. Minister Rolnictwa i Reform Rolnych jest władny przelać swe uprawnienia na okręgowe lub powiatowe urzędy ziemskie.

W razie parcelacyjnej likwidacji całości lub części majątku (art. 47 p. 4) mają zastosowanie przepisy art. 3 cz. 1 p. a) ustawy z dnia 12 marca 1932 r. o ułatwieniu spłaty uciążliwych zobowiązań, obciążających gospodarstwa rolne (Dz. U. R. P. Nr. 25, poz. 221) oraz rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 23 sierpnia 1932 r. w sprawie segregacji wierzytelności na nieruchomościach ziemskich, parcelowanych w celu spłaty uciążliwych zobowiązań (Dz. U. R. P. Nr. 72, poz. 654).

Układ zapobiegawczy będzie spisany w formie protokółu. W protokóle tym należy wymienić liczbę głosów oddanych ustnie i na piśmie za przyjęciem lub odrzuceniem układu oraz wysokość wierzytelności przez nie reprezentowanych.

Układ zapobiegawczy przyjęty przez wierzycieli ulega zatwierdzeniu sądu.

Sąd odmówi zatwierdzenia układu zapobiegawczego:

1)
jeżeli zawiera przedmioty, które nie mogą być objęte układem zapobiegawczym;
2)
jeżeli zwołanie ogólnego zgromadzenia nastąpiło bez zachowania przewidzianych form;
3)
jeżeli nie została osiągnięta na ogólnem zgromadzeniu wierzycieli wymagana większość;
4)
jeżeli w głosowaniu uczestniczyli wierzyciele, niemający prawa głosu;
5)
jeżeli dłużnik po otwarciu postępowania układowego dopuścił się w zarządzie lub w rozporządzeniu swoim majątkiem działań wzbronionych mu przez art. 34, 35 p. 4 i art. 54.

Sąd może ponadto odmówić zatwierdzenia układu zapobiegawczego, jeżeli warunki układu przeczą dobrym obyczajom lub porządkowi publicznemu lub przeciwne są zasadom słuszności lub są zbyt krzywdzące dla mniejszości wierzycieli, którzy na ogólnem zgromadzeniu głosowali przeciw układowi.

Wyrok sądu zatwierdzający układ pojednawczy lub odmawiający zatwierdzenia należy ogłosić w sposób określony w art. 24. Wyrok zatwierdzający jest natychmiast wykonalny.

Zarówno wierzyciele jak i dłużnik mogą wnieść na wyroki te skargę apelacyjną.

Wyrok drugiej instancji nie ulega dalszemu zaskarżeniu.

Zaświadczony odpis wyroku, zatwierdzającego układ zapobiegawczy, łącznie z zaświadczonym wypisem z listy wierzycieli, stanowi tytuł egzekucyjny, odnoszący się do wierzytelności ostatecznie ustalonych.

Układ zapobiegawczy obowiązuje wszystkich wierzycieli, wciągniętych i niewciągniętych na listę, jak też i tych, którzy nie brali udziału w ogólnych zgromadzeniach; nie obowiązuje zaś tych wierzycieli, których należności nie podlegają układowi.

Jednakże wierzyciele, których wierzytelności zostały świadomie ukryte przez dłużnika, mogą dochodzić na tymże dłużniku szkód i strat aż do wysokości pełnej swojej pretensji.

Zmiana osoby nadzorcy lub zarządcy z ramienia wierzycieli (art. 47 p. 5) z powodu zaprzestania lub nienależytego wykonywania poruczonych im obowiązków nastąpi w trybie i z zachowaniem form, przewidzianych w rozporządzeniu niniejszem do zawarcia układu.

W przypadkach, niecierpiących zwłoki, zarządcę lub nadzorcę wyznaczy tymczasowo sąd.

Wynagrodzenie nadzorcy bądź zarządcy z ramienia wierzycieli określą wierzyciele w porozumieniu z dłużnikiem w układzie zapobiegawczym.

O zakończeniu postępowania układowego sąd obwieści w sposób przewidziany w art. 24.

Pozatem sąd zarządzi wykreślenie wzmianki, dotyczącej otwarcia postępowania, z księgi hipotecznej (gruntowej), a równocześnie zarządzi zapisanie zabezpieczeń hipotecznych, przewidzianych układem.

Na skutek skargi wierzyciela lub na wniosek zarządcy (nadzorcy) z ramienia wierzycieli lub wreszcie z własnej inicjatywy sąd zarządzi rozprawę w obecności dłużnika, z wezwaniem wierzycieli przez ogłoszenie (art. 24), w celu ustalenia, czy dłużnik wykonywa ściśle i w dobrej wierze zobowiązania objęte układem zapobiegawczym, a przekonawszy się, że dłużnik bądź przyjętych na siebie zobowiązań nie wykonywa, bądź też działa w złej wierze, - sąd unieważni układ zapobiegawczy, z wyjątkiem tej jego części, która obejmuje zabezpieczenia, udzielone w myśl art. 47 p. 7.

Skutkiem tego unieważnienia dłużnik będzie pozbawiony dobrodziejstw układu zapobiegawczego.

Kwoty wypłacone poszczególnym wierzycielom zgodnie z warunkami układu nie ulegają zwrotowi do masy, lecz będą zarachowane na poczet ich pełnych należności.

W razie unieważnienia układu wysokość wynagrodzenia zarządcy bądź nadzorcy (art. 47 p. 5) określi sąd, kierując się zasadami układu w tym przedmiocie.

Jeżeli postępowanie układowe odnosi się do gospodarstwa rolnego o obszarze nieprzenoszącym 50 ha, wtedy sąd, na wniosek dłużnika o otwarcie postępowania układowego, może wyznaczyć łączny termin do rozpoznania tego podania, sprawdzenia wierzytelności i ustalenia listy wierzycieli, zatwierdzenia tej listy oraz do zawarcia i zatwierdzenia układu zapobiegawczego na jeden z najbliższych dni 14 i ogłosić o tem w sposób określony w art. 24.

Pozatem mają wtedy zastosowanie wszystkie przepisy art. 46 - 86 i 88.

Koszty postępowania układowego ponosi dłużnik.