Rozdział 1 - Zakres i metody prowadzenia oceny wartości użytkowej bydła - Zakres i metody prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposób oznakowania i identyfikacja zwierząt do celów hodowlanych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1999.47.470

Akt utracił moc

Wersja od: 25 maja 2006 r.

Rozdział  1

Zakres i metody prowadzenia oceny wartości użytkowej bydła

§ 1. 1 Ocena wartości użytkowej bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego jest prowadzona zgodnie z przepisami Unii Europejskiej i obejmuje:

1) użytkowość mleczną,

2) użytkowość rozpłodową,

3) ocenę typu i budowy,

4) ocenę cech funkcjonalnych, w tym:

a) zawartości komórek somatycznych,

b) szybkości oddawania mleka,

c) zachowanie się zwierzęcia w czasie doju,

d) długowieczność zwierzęcia.

§ 2. 2  

1. Oceną użytkowości mlecznej bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego obejmuje się wszystkie zwierzęta utrzymywane w stadzie, stosując dla wszystkich ocenianych zwierząt taką samą metodę oceny.

2. Ocena użytkowości mlecznej bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego obejmuje:

1) określenie wydajności mlecznej w laktacji, na podstawie wyników przeprowadzonych próbnych udojów,

2) ustalenie zawartości suchej masy mleka oraz zawartości tłuszczu, białka i laktozy, w łącznej próbie mleka, pobranej z każdego doju, w próbnym udoju,

3) obliczenie wydajności tłuszczu, białka i laktozy w laktacji, na podstawie określonej wydajności mlecznej oraz ustalonej w kolejnych próbnych udojach zawartości tłuszczu, białka i laktozy,

4) określenie liczby komórek somatycznych,

5) określenie zawartości mocznika.

§ 3. 3  

1. Próbny udój jest przeprowadzany przez prowadzącego ocenę, którego przedstawiciel jest obecny podczas doju, identyfikuje zwierzęta, pobiera próby mleka i dokonuje zapisów w dokumentacji hodowlanej (metoda "A").

2. Próbny udój jest przeprowadzany:

1) co najmniej 11 razy w roku i polega na ustaleniu ilości udojonego mleka w czasie 24 godzin oraz pobraniu łącznej próby mleka, składającej się z prób pobranych z każdego doju przeprowadzonego w tym czasie (metoda "A4") lub

2) co najmniej 6 razy w roku i polega na ustaleniu ilości udojonego mleka w czasie 24 godzin oraz pobraniu łącznej próby mleka, składającej się z prób pobranych z każdego doju przeprowadzonego w tym czasie (metoda "A8").

3. Próbny udój, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, może polegać na ustaleniu ilości mleka pochodzącego z jednego doju, przemiennie rannego lub wieczornego, i pobraniu próby mleka z tego doju, pod warunkiem prowadzenia dwóch dojów w czasie 24 godzin (metoda "AT4").

§ 4. 4  

1. Na wniosek posiadacza zwierzęcia i za zgodą prowadzącego ocenę mogą być stosowane inne niż wymienione w § 3 ust. 1 i 2 metody prowadzenia próbnego udoju, polegające na tym, że dokumentacja hodowlana oraz próbny udój, obejmujący ustalenie ilości mleka i pobieranie łącznej próby mleka, składającej się z prób pobranych z każdego doju przeprowadzanego w ramach próbnego udoju, jest prowadzony:

1) przez posiadacza zwierzęcia, przy czym prawidłowość dokonywanych przez niego czynności jest okresowo kontrolowana przez prowadzącego ocenę (metoda "B") albo

2) przez posiadacza zwierzęcia i przedstawiciela prowadzącego ocenę, którzy wspólnie wykonują czynności związane z próbnym udojem (metoda "C")

- zgodnie z jedną z częstotliwości przeprowadzania próbnych udojów, które są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

2. Próbne udoje, o których mowa w ust. 1, mogą polegać na ustaleniu ilości mleka pochodzącego z jednego doju, przemiennie rannego lub wieczornego, i pobraniu próby mleka z tego doju, pod warunkiem prowadzenia dwóch dojów w czasie 24 godzin (metoda "BT" lub "CT").

§ 5. 5  

1. Ilość udojonego mleka w próbnym udoju jest ustalana dla każdej krowy oddzielnie w każdym doju.

2. Nie ustala się ilości udojonego mleka i nie pobiera się prób mleka z udojów przeprowadzonych w czasie czterech dni od dnia rozpoczęcia laktacji.

§ 6. 6 Ocena użytkowości rozpłodowej bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego polega na określeniu dla każdej samicy w stadzie:

1) okresów międzyciążowych,

2) okresów międzywycieleniowych,

3) 7 rodzaju porodu,

4) 8 żywotności urodzonego cielęcia.

§  7.

1. Ocena typu i budowy bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego polega na niezależnym mierzeniu lub ocenianiu poszczególnych cech budowy zwierzęcia.

2. Cechy budowy zwierzęcia, które nie są mierzone, oceniane są liniowo w skali dziewięciopunktowej, w której punkty 1 i 9 określają dolną i górną granicę poszczególnych cech.

§ 8-9. 9 (uchylone).

§ 10. Ocena wartości użytkowej bydła typu użytkowego mięsnego obejmuje:

1) użytkowość rozpłodową,

2) użytkowość mięsną,

3) ocenę mleczności.

§ 11. 10  

1. Ocena użytkowości rozpłodowej bydła typu użytkowego mięsnego polega na określeniu dla każdej samicy w stadzie:

1) okresów międzywycieleniowych,

2) rodzaju porodu, poprzez zakwalifikowanie go do jednej z następujących kategorii:

a) poród łatwy, odbyty siłami natury, bez pomocy człowieka,

b) poród z pomocą człowieka lub środków mechanicznych,

c) poród skomplikowany, z koniecznością interwencji lekarza weterynarii,

d) poród bardzo ciężki, powodujący uszkodzenie krowy lub cielęcia, cesarskie cięcie lub embriotomia,

3) żywotności urodzonego cielęcia poprzez zakwalifikowanie go do jednej z następujących kategorii:

a) ciele żywe, bez wad budowy,

b) ciele martwe przy urodzeniu lub padłe w czasie 24 godzin od urodzenia,

c) ciele żywe, z wadami budowy,

d) potworkowatość cielęcia.

2. Ocenę użytkowości rozpłodowej bydła typu użytkowego mięsnego, w zakresie określonym w ust. 1 pkt 1, prowadzi się na podstawie następujących danych, ustalanych dla każdej samicy w stadzie:

1) daty pokrycia lub sztucznego unasienniania, lub czasu przebywania buhaja w stadzie, w przypadku krycia haremowego,

2) nazwy i numeru identyfikacyjnego buhaja użytego do krycia lub buhaja, którego nasienie zostało użyte do sztucznego zapłodnienia,

3) daty pozyskiwania i liczby uzyskanych komórek jajowych lub zarodków,

4) daty przeniesienia zarodka, danych o genetycznych rodzicach oraz płci zarodka, jeśli była oznaczona,

5) daty wycielenia lub poronienia,

6) liczby wycieleń od początku okresu rozpłodowego,

7) numerów identyfikacyjnych i nazw urodzonych cieląt,

8) płci i liczby urodzonych cieląt.

§  12.

1. Ocena użytkowości mięsnej bydła typu użytkowego mięsnego prowadzona jest w skali punktowej i obejmuje określanie:

1) stopnia umięśnienia,

2) rozwoju zwierzęcia,

3) tempa przyrostu masy ciała zwierzęcia.

2. Określenie stopnia umięśnienia dokonywane jest w oparciu o wizualną ocenę budowy łopatki, szerokości i umięśnienia grzbietu oraz szerokości, długości i wysklepienia udźca.

3. Określenie rozwoju zwierzęcia dokonywane jest w oparciu o:

1) wizualną ocenę budowy zwierzęcia, polegającą na ocenie jego typu oraz poszczególnych cech pokroju,

2) pomiary zoometryczne wykonywane z dokładnością do 1 cm, obejmujące:

a) wysokość w krzyżu mierzoną na wysokości guzów biodrowych,

b) obwód klatki piersiowej mierzony w przewężeniu tuż za łopatkami.

4. 11 Określanie tempa przyrostu masy ciała polega na:

1) ustaleniu masy zwierzęcia w następujących okresach jego życia:

a) 12 od dnia urodzenia do 5. dnia po urodzeniu oraz w okresie od 165. do 255. dnia życia,

b) od 13. do 15. miesiąca życia - dla buhajów,

c) w wieku pierwszego wycielenia - dla krów,

2) obliczeniu masy ciała zwierzęcia na:

a) dzień urodzenia,

b) 210. dzień życia - dla jałowic i buhajków,

c) 420. dzień życia - dla buhajów,

3) wyliczeniu średnich dobowych przyrostów masy ciała zwierzęcia w okresach:

a) od dnia urodzenia do 210. dnia życia - dla jałowic i buhajków,

b) od 210. do 420. dnia życia - dla buhajów.

§  13.

1. Pomiary zoometryczne oraz ustalanie masy ciała zwierzęcia są przeprowadzane przez:

1) prowadzącego ocenę, którego przedstawiciel jest obecny przy wszystkich czynnościach (metoda "A"), albo

2) posiadacza zwierzęcia, przy czym prawidłowość dokonywanych przez niego czynności jest okresowo kontrolowana przez prowadzącego ocenę (metoda "B"), albo

3) posiadacza zwierzęcia i prowadzącego ocenę, którzy wspólnie wykonują wszystkie czynności (metoda "C").

2. Obliczania masy ciała zwierzęcia na określony dzień jego życia oraz wyliczania średnich dobowych przyrostów masy ciała zwierzęcia dokonuje się według wzorów określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 14. Ocena mleczności krowy dokonywana jest w oparciu o średnie dobowe przyrosty masy ciała jej cielęcia w okresie od dnia urodzenia do dnia odsadzenia tego cielęcia i obliczana według wzoru określonego w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

¹ § 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. (Dz.U.04.282.2811) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2005 r.

² § 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. (Dz.U.04.282.2811) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2005 r.

³ § 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. (Dz.U.04.282.2811) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2005 r.

⁴ § 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. (Dz.U.04.282.2811) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2005 r.

⁵ § 5 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. (Dz.U.04.282.2811) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2005 r.

⁶ § 6 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. (Dz.U.04.282.2811) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2005 r.

⁷ § 6 pkt 3 zmieniony przez § 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U.05.153.1278) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 27 sierpnia 2005 r.

⁸ § 6 pkt 4 zmieniony przez § 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U.05.153.1278) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 27 sierpnia 2005 r.

⁹ § 8-9 uchylone przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. (Dz.U.04.282.2811) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2005 r.

¹⁰ § 11 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. (Dz.U.04.282.2811) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2005 r.

¹¹ § 12 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. (Dz.U.04.282.2811) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2005 r.

¹² § 12 ust. 4 pkt 1 lit. a) zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. (Dz.U.06.79.554) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 25 maja 2006 r.