Zakres badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteria ich oceny oraz wzór świadectwa potwierdzającego te właściwości.
Dz.U.2018.605 t.j.
Akt obowiązującyROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA 1
z dnia 13 kwietnia 2006 r.
w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 1
ZAKRES BADAŃ NIEZBĘDNYCH DO USTALENIA WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZYCH WÓD I GAZÓW LECZNICZYCH
ZAKRES BADAŃ NIEZBĘDNYCH DO USTALENIA WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZYCH WÓD I GAZÓW LECZNICZYCH
1) odczyn wody;
2) temperatura wody;
3) potencjał redox;
4) przewodność elektrolityczna właściwa mierzona na wypływie wody z ujęcia;
5) absorbancja wody przy λ = 254 nm i λ = 436 nm;
6) całkowita aktywność promieniotwórcza α i β, 226Ra, 222Rn.
2. Badanie składników mineralnych zdysocjowanych:
1) kationy: amonu, sodu, potasu, wapnia, magnezu, manganu, żelaza, litu, baru, strontu, miedzi, cynku, niklu, kadmu, ołowiu, chromu, selenu, arsenu, glinu, antymonu, kobaltu i rtęci;
2) aniony: fluorkowy, chlorkowy, bromkowy, jodkowy, siarczanowy, wodorowęglanowy, azotanowy (III i V), fosforanowy, siarczkowy, cyjankowy.
3. Badanie składników mineralnych niezdysocjowanych: związki boru i krzemu.
4. Badanie składników gazowych:
1) dwutlenek węgla;
2) siarkowodór;
3) radon.
5. Badanie substancji organicznych potencjalnie szkodliwych dla zdrowia i wskaźników zanieczyszczenia:
1) fenole;
2) wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA);
3) substancje powierzchniowo czynne (anionowe);
4) pestycydy.
6. Badanie wskaźników zanieczyszczenia mikrobiologicznego:
1) bakterie grupy coli;
2) bakterie coli typu kałowego;
3) Pseudomonas aeruginosa;
4) Streptococcus faecalis;
5) Clostridia redukujące siarczyny;
6) ogólna liczba bakterii wyhodowanych na agarze w 1 dm3 wody w temperaturach +22°C/74 h oraz +37°C/24 h.
ZAŁĄCZNIK Nr 2
ZAKRES BADAŃ NIEZBĘDNYCH DO USTALENIA WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZYCH PELOIDÓW
ZAKRES BADAŃ NIEZBĘDNYCH DO USTALENIA WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZYCH PELOIDÓW
1) barwa;
2) konsystencja;
3) zapach;
4) stopień humifikacji;
5) zawartość wody;
6) odczyn (pH) wyciągu wodnego;
7) chłonność wody;
8) objętość sedymentacyjna.
2. Badanie zawartości składników:
1) nieorganicznych (ogółem), nierozpuszczalnych w 10% kwasie solnym (krzemionka);
2) organicznych (ogółem) oraz kwasów humusowych, bitumin, pektyn, białek i węglowodanów.
3. Badanie wskaźników zanieczyszczenia mikrobiologicznego:
1) bakterie grupy coli typu kałowego;
2) Pseudomonas aeruginosa;
3) Staphylococcus aureus;
4) Enterobacteriacae;
5) Candida albicans.
ZAŁĄCZNIK Nr 3
ZAKRES BADAŃ NIEZBĘDNYCH DO USTALENIA WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZYCH KLIMATU, W TYM OCENY STANU SANITARNEGO POWIETRZA
ZAKRES BADAŃ NIEZBĘDNYCH DO USTALENIA WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZYCH KLIMATU, W TYM OCENY STANU SANITARNEGO POWIETRZA
1) temperatura powietrza;
2) usłonecznienie;
3) zachmurzenie;
4) wilgotność względna powietrza;
5) ciśnienie atmosferyczne i ciśnienie pary wodnej;
6) wiatry - siła i kierunek;
7) opady atmosferyczne;
8) zjawiska atmosferyczne: mgła, burze, wiatr fenowy i halny, pokrywa śnieżna, gołoledź.
Przy określaniu klimatu uwzględniane są trzy kategorie danych statystycznych: przeciętnego stanu albo przeciętnej sumy rocznej elementów klimatu, ich wahań oraz wartości największych odchyleń od stanu przeciętnego (absolutne maksimum, absolutne minimum).
2. Określenie zanieczyszczenia powietrza poprzez ocenę jakości powietrza, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 86 ust. 1 i 2 oraz art. 90 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r. poz. 519, z późn. zm.).
3. Określenie poziomu hałasu zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.
4. Określenie poziomów pól elektromagnetycznych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.
ZAŁĄCZNIK Nr 4
KRYTERIA OCENY WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZYCH WÓD I GAZÓW, PELOIDÓW I KLIMATU ORAZ ICH PRZYDATNOŚCI DO CELÓW LECZNICZYCH
KRYTERIA OCENY WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZYCH WÓD I GAZÓW, PELOIDÓW I KLIMATU ORAZ ICH PRZYDATNOŚCI DO CELÓW LECZNICZYCH
I.
Kryteria oceny leczniczych właściwości wód podziemnych
Kryteria oceny leczniczych właściwości wód podziemnych
Na podstawie składu chemicznego wody i jej właściwości oznaczonych według zakresu podanego w załączniku nr 1 do rozporządzenia ust. 1-4 wody podziemne klasyfikuje się następująco:
1) wody mineralne - wody zawierające w 1 dm3 co najmniej 1000 mg rozpuszczonych składników, w tym w szczególności: chlorki, siarczany i wodorowęglany sodu, wapnia i magnezu, występujące w poszczególnych wodach w różnych stosunkach ilościowych.
W charakterystyce wody mineralnej podaje się procentową zawartość ogółu składników stałych, rozpuszczonych w danej wodzie oraz nazwy anionów i kationów, których udział ilościowy w przeliczeniu na miligramorównoważniki (meq) w 1 dm3 wody przekracza 20%, w kolejności malejących stężeń;
2) wody swoiste (słabo zmineralizowane) - wody zawierające w dm3 poniżej 1000 mg rozpuszczonych składników stałych, w tym jeden lub więcej składników leczniczych swoistych, w podanych lub wyższych stężeniach:
a) 1 mg jodków - woda jodkowa,
b) 1 mg siarczków lub innych związków siarki (II) - woda siarczkowa,
c) 2 mg fluorków - woda fluorkowa,
d) 10 mg żelaza (II) - woda żelazista,
e) 70 mg kwasu metakrzemowego - woda krzemowa,
f) 1000 mg niezwiązanego dwutlenku węgla - szczawa,
g) 250-999 mg niezwiązanego dwutlenku węgla - woda kwasowęglowa lub
h) wykazująca na wypływie z ujęcia temperaturę co najmniej 20°C - woda termalna,
i) wykazująca aktywność promieniotwórczą co najmniej 74 Bg/dm3 - woda radonowa.
W charakterystyce wody swoistej wymienia się zawarte w niej składniki swoiste w porządku malejących stężeń;
3) wody mineralne swoiste - wody mineralne zawierające jeden lub więcej składników swoistych wymienionych w pkt 2.
W charakterystyce wody mineralnej swoistej podaje się procentową zawartość rozpuszczonych składników mineralnych, nazwy anionów i kationów, których udział ilościowy w przeliczeniu na miligramorównoważniki (meq) w 1 dm3 wody przekracza 20%, oraz nazwę związaną z charakterystycznymi dla danej wody składnikami swoistymi, w porządku malejących stężeń.
2. Wymagania organoleptyczne i fizykochemiczne
Lp. | Rodzaj | Jednostka | Wymagania dla wód leczniczych przeznaczonych do | ||
właściwości | miary | kuracji pitnych | inhalacji | kąpieli, płukania | |
1 | Barwa (Pt) | mg/dm3 | poniżej 51) | poniżej 51) | - |
2 | Mętność | mg/dm3 | poniżej 51) | 01) | poniżej 101) |
3 | Zapach | naturalny - swoisty, zależny od składników mineralnych | |||
4 | Odczyn (pH) | zależny od składu chemicznego wody | - | - |
Uwaga: znak "-" oznacza, że wymagań w tym zakresie się nie określa.
1) Wielkość dotyczy wody na stanowisku zabiegowym.
3. Najwyższe dopuszczalne stężenia składników niepożądanych w nadmiernych stężeniach oraz toksycznych
Lp. | Nazwa składnika | Jednostka | Najwyższe dopuszczalne stężenie w wodzie przeznaczonej do | ||
stężenia | kuracji pitnych | inhalacji | użytku zewnętrznego | ||
1 | antymon | mg/dm3 | 0,01 | 0,01 | - |
2 | azotany (III) | mg/dm3 | 0,02 | 0,02 | 0,2 |
3 | azotany (V) | mg/dm3 | 10,00 | 10,0 | 20,0 |
4 | arsen (III + V) | mg/dm3 | 0,05x) | 0,1x) | - |
5 | bar | mg/dm3 | 1,0x) | 10,0x) | - |
6 | bor | mg/dm3 | 5,0x) | 30,0x) | - |
7 | cyjanki | mg/dm3 | 0,01 | 0,01 | 0,01 |
8 | chrom (ogólny) | mg/dm3 | 0,01 | 0,01 | - |
9 | glin | mg/dm3 | 0,1 | 0,1 | - |
10 | kadm | mg/dm3 | 0,003 | 0,003 | - |
11 | nikiel | mg/dm3 | 0,03 | 0,03 | - |
12 | ołów | mg/dm3 | 0,01 | 0,01 | - |
13 | rtęć | mg/dm3 | 0,001 | 0,001 | - |
14 | fenole | mg/dm3 | 0,002 | 0,002 | 0,002 |
15 | substancje powierzchniowo czynne (anionowe) | nie występują | - | - | - |
16 | pestycydy | nie występują | - | - | - |
17 | WWA (suma) w tym benzo(a)piren | ng/dm3 ng/dm3 | 100 10 | 100 10 | 100 10 |
Uwaga: znak "-" oznacza, że wymagań w tym zakresie się nie określa.
x) Wymagania dotyczą stosowania kuracji powyżej 1 miesiąca.
4. Wymagania mikrobiologiczne
Lp. | Rodzaj i liczba bakterii | Wymagania dla wody przeznaczonej do | ||
kuracji pitnych | inhalacji | kąpieli, płukania jam ciała | ||
1 | Bakterie grupy coli w 0,25 dm3 | 0 | 0 | 0 |
2 | Bakterie grupy coli typu kałowego w 0,25 dm3 | 0 | 0 | 0 |
3 | Pseudomonas aeruginosa w 0,25 dm3 | 0 | 0 | 0 |
4 | Streptococcus faecalis w 0,25 dm3 | 0 | 0 | 0 |
5 | Clostridia redukujące siarczyny w 0,050 dm3 | 0 | 0 | - |
6 | Bakterie wyhodowane na agarze z 0,001 dm3 wody: | |||
1. w temp. ±37°C po 24 h | 20 | 20 | 200 | |
2. w temp. +22°C po 72 h | 100 | 100 | - | |
7 | Bakterie z grupy Legionella w 1 dm3 wody | 0 | 0 | 100 |
Uwaga: znak "-" oznacza, że wymagań w tym zakresie się nie określa.
II.
Kryteria oceny leczniczych właściwości peloidów
Kryteria oceny leczniczych właściwości peloidów
Za peloid leczniczy zostaje uznany peloid spełniający wymagania fizykochemiczne i mikrobiologiczne przedstawione w tabelach 1 i 2.
1. Wymagania ogólne i fizykochemiczne peloidów
Tabela 1
Typ peloidu | Wilgotność % | Zdolność chłonięcia wody | Objętość sedymentacyjna | Odczyn pH | Zawartość składników w suchej masie % | |
g H2O/1 g s.m. | ml/1 g s.m. | organiczne | nieorganiczne | |||
co najmniej | od-do | co najmniej | nie więcej niż | |||
wysoki | 80 | 13 | 25 | 3-5 | 95 | 5 |
przejściowy | 75 | 13 | 20 | 3-5 | 90 | 10 |
niski | 73 | 7 | 11 | 5-9 | 75 | 25 |
niski zamulony | 70 | 7 | 10 | 5-9 | 50 | 50*) |
*) Części nierozpuszczonych w kwasie solnym (krzemionki) poniżej 10%.
2. Wymagania mikrobiologiczne dla peloidów
Tabela 2
Lp. | Rodzaj wskaźnika mikrobiologicznego | Dopuszczalna liczba bakterii wyhodowanych w próbce 1 g peloidu o naturalnej wilgotności, przeznaczonej do | |
kąpieli, okładów, zawijań | zabiegów specjalnych | ||
1 | Bakterie grupy coli | 100 | 20 |
2 | Bakterie coli typu kałowego | 10 | 0 |
3 | Pseudomonas aeruginosa | 10 | 0 |
4 | Staphylococcus aureus | 0 | 0 |
5 | Candida albicans | 10 | 0 |
6 | Clostridium perfringens | 1 | 0 |
III.
Kryteria oceny właściwości leczniczych klimatu i stanu sanitarnego powietrza
Kryteria oceny właściwości leczniczych klimatu i stanu sanitarnego powietrza
1) liczba godzin ze słońcem w roku co najmniej 1500;
2) liczba dni z opadem (≥ 0,1 mm) w roku nie więcej niż 183;
3) liczba dni z mgłą w okresie od października do marca nie więcej niż 50, a od kwietnia do września nie więcej niż 15.
2. Klimat o właściwościach leczniczych nie powinien mieć cech stanowiących bodźce niekorzystne dla organizmu ludzkiego:
1) częste występowanie dni parnych (ciśnienie pary wodnej ≥ 18,8 hPa);
2) zbyt mała (poniżej 55%) lub zbyt duża (powyżej 86%) wilgotność względna powietrza;
3) częste występowanie dni charakterystycznych termicznie: dni gorące (t max ≥ 25,0°C), dni upalne (t max ≥ 30,0°C), dni mroźne (t min ≥ -10,0°C), dni bardzo mroźne (t max < -10°C);
4) długie okresy pogody pochmurnej (zachmurzenie 100%);
5) zbyt małe przewietrzanie terenu (duża liczba dni z ciszą i bardzo małą prędkością wiatru, poniżej 2 m/s);
6) częste występowanie dni z dużą prędkością wiatru, dni z ciszą i małą prędkością wiatru, poniżej 8 m/s;
7) częste zmiany pogody (ponad 50% dni w miesiącu);
8) częste występowanie burz i wiatru halnego;
9) duże kontrasty dobowe temperatury i wilgotności powietrza związane z zastoiskami chłodnego powietrza i inwersjami temperatury;
10) częste pojawianie się wysokich i niskich wartości temperatury odczuwalnej.
3. Ocena właściwości leczniczych klimatu obejmuje kryteria jakości powietrza, ochrony przed hałasem i ochrony przed polami elektromagnetycznymi, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie:
1) art. 86 ust. 1 i 2 oraz art. 90 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska;
2) art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska;
3) art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.
4. (uchylony).
5. (uchylony).
ZAŁĄCZNIK Nr 5
(nazwa instytucji wydającej
świadectwo)
.............................................
(adres)
WZÓR
ŚWIADECTWO
potwierdzające właściwości lecznicze naturalnych surowców leczniczych i klimatu
A. Naturalne surowce lecznicze (woda/peloidy)
Stwierdza: się, że ..........................................................................................................................
(nazwa surowca leczniczego)
pochodzący ze złoża zlokalizowanego w .....................................................................................
.......................................................................................................................................................
(nazwa i lokalizacja uzdrowiska lub miejscowości ubiegającej
się o status uzdrowiska)
zlokalizowanego w .......................................................................................................................
(nazwa i lokalizacja złoża/ujęcia)
następującej wielkości: .................................................................................................................
(udokumentowane zasoby)
ma następujące właściwości lecznicze: .........................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
(charakterystyka właściwości leczniczych wody/peloidu)
i może być wykorzystywany w lecznictwie uzdrowiskowym do ................................................
.......................................................................................................................................................
(wskazania do zastosowania w lecznictwie uzdrowiskowym)
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
B. Klimat
Stwierdza się, że ...........................................................................................................................
(nazwa i lokalizacja uzdrowiska lub miejscowości ubiegającej
się o status uzdrowiska)
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
charakteryzuje się parametrami sanitarnymi powietrza ................................................................
.......................................................................................................................................................
warunkami bioklimatycznymi .......................................................................................................
.......................................................................................................................................................
ma następujące właściwości lecznicze: .........................................................................................
.......................................................................................................................................................
(charakterystyka właściwości leczniczych klimatu)
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
i może być wykorzystywany w lecznictwie uzdrowiskowym do ................................................
(wskazania do zastosowania w lecznictwie uzdrowiskowym)
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.................. ..................
(data) (podpis)
Charakterystyka i klasyfikacja fizykochemiczna naturalnego
surowca leczniczego (wody/peloidy)
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Charakterystyka stanu sanitarnego powietrza i klimatu
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »