Rozdział 9a - Środki zapewnienia bezpieczeństwa w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich - Zakłady poprawcze i schroniska dla nieletnich.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2017.487 t.j.

Akt utracił moc
Wersja od: 7 marca 2017 r.

Rozdział  9a

Środki zapewnienia bezpieczeństwa w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich

§  1051
1. 
W celu zapewnienia bezpieczeństwa w zakładzie lub schronisku tworzy się system ochrony, który różnicuje się w zależności od typu zakładu lub schroniska. Zróżnicowanie uzyskuje się przez zakres stosowanych zabezpieczeń techniczno-ochronnych, a także środków sygnalizacji i łączności oraz rodzaje i liczbę posterunków.
2. 
W zależności od typu zakładu lub schroniska stosuje się pełny, ograniczony lub uproszczony system ochrony.
3. 
Ochronę zakładu lub schroniska realizują pracownicy ochrony i inni pracownicy zakładu lub schroniska stosownie do zakresów obowiązków służbowych w sposób określony w zakresach czynności.
4. 
W celu zapewnienia bezpieczeństwa w zakładach i schroniskach pracownicy ochrony i inni pracownicy zakładów i schronisk są zobowiązani do egzekwowania przestrzegania obowiązujących w tych jednostkach regulaminów.
§  1052
1. 
Pełny system ochrony stosuje się w resocjalizacyjnych zakładach zamkniętych, resocjalizacyjnych zakładach o wzmożonym nadzorze wychowawczym oraz w interwencyjnych schroniskach dla nieletnich. Pełny system ochrony może być także stosowany w zwykłym schronisku dla nieletnich.
2. 
Na pełny system ochrony składają się w szczególności następujące elementy:
1)
w ochronie zewnętrznej zakładu lub schroniska jest wyznaczony co najmniej jeden posterunek;
2)
ogrodzenie ochronne o wysokości co najmniej 3 metrów, wykonane z materiału pełnego, zwieńczone odkosami z drutu ostrzowego lub kolczastego;
3)
okna budynków i budowli, w których stale lub czasowo przebywają nieletni, wyposażone od zewnątrz w kraty lub inne zabezpieczenia techniczno-ochronne spełniające ich funkcje;
4)
drzwi wejściowe do budynków i innych budowli na terenie zakładu lub schroniska są otwierane tylko na czas niezbędny.
3. 
Dyrektor zakładu lub schroniska określi, w drodze instrukcji ochronnej, wykaz budynków i budowli oraz poszczególnych pomieszczeń, które mogą być dostępne w celu realizowania potrzeb nieletnich, okresy i zasady ich dostępności oraz sytuacje, w których ogranicza się do nich dostęp, jeżeli jest to uzasadnione możliwością wystąpienia zagrożenia dla życia lub zdrowia nieletnich.
§  1053
1. 
Ograniczony system ochrony stosuje się w otwartych i półotwartych resocjalizacyjnych zakładach poprawczych, w specjalnych terapeutycznych i rewalidacyjnych zakładach poprawczych oraz w zwykłych schroniskach dla nieletnich. Na system ten składają się następujące elementy:
1)
w ochronie zewnętrznej wyznacza się co najmniej jeden posterunek;
2)
ogrodzenie ochronne wykonane z materiału pełnego lub siatki o wysokości co najmniej 1,5 metra, które może zostać zwieńczone odkosami wykonanymi z siatki;
3)
okna budynków lub budowli mogą być wyposażone w kraty lub inne zabezpieczenia techniczno-ochronne spełniające ich funkcje;
4)
drzwi wejściowe do budynków i innych budowli na terenie zakładu lub schroniska mogą być otwarte; dyrektor zakładu lub schroniska może określić czas ich otwarcia w ciągu doby oraz sytuacje, w których dostęp do nich będzie ograniczony.
2. 
Dyrektor zakładu lub schroniska określi, w drodze instrukcji ochronnej, które okna budynków lub budowli powinny być wyposażone w kraty lub inne zabezpieczenia techniczno-ochronne ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa nieletnich i pracowników oraz wyeliminowanie przypadków ucieczek nieletnich.
§  1054
1. 
Uproszczony system ochrony stosuje się w hostelach. Na system ten składają się w szczególności następujące elementy:
1)
w ochronie zewnętrznej można nie wyznaczać posterunku;
2)
teren hostelu może być ograniczony linią zewnętrzną ogrodzenia ochronnego lub oznaczony w inny sposób;
3)
okna budynków mogą być wyposażone w zabezpieczenia techniczno-ochronne;
4)
budynki i budowle oraz pomieszczenia w nich się znajdujące mogą pozostawać otwarte przez całą dobę.
2. 
Dyrektor zakładu określi, w drodze instrukcji ochronnej, odstępstwa od wymogów określonych w ust. 1 pkt 3 i 4, jeżeli będzie to uzasadnione względami zapewnienia bezpieczeństwa nieletnich i pracowników.
§  1055
1. 
W pełnym i ograniczonym systemie ochrony jest stosowany stały monitoring pomieszczeń, w których stale lub czasowo przebywają nieletni.
2. 
W uproszczonym systemie ochrony może być stosowany stały monitoring pomieszczeń, w których stale lub czasowo przebywają nieletni.
3. 
Zapis z monitoringu jest przechowywany na informatycznym nośniku danych:
1)
przez 90 dni od dokonania zapisu - w przypadku monitoringu izb mieszkalnych, przejściowych, izolacyjnych i izb chorych;
2)
przez 60 dni od dokonania zapisu - w przypadku innych pomieszczeń.
4. 
W przypadku zarejestrowania przez monitoring wydarzenia nadzwyczajnego lub użycia wobec wychowanka środka przymusu bezpośredniego zapis, o którym mowa w ust. 3 pkt 1 i 2, jest utrwalany i przechowywany na zewnętrznym informatycznym nośniku danych w aktach wychowanka do ukończenia przez niego 23 roku życia.
5. 
Zapis przechowuje się w sposób zapobiegający jego utracie, uszkodzeniu lub zniszczeniu, w szczególności w wyniku oddziaływania środków chemicznych, czynników mechanicznych, temperatury, światła i pola magnetycznego.
6. 
Dyrektor zakładu lub schroniska odpowiada za właściwe przechowywanie i zabezpieczenie zapisu przed dostępem do niego osób nieuprawnionych.
7. 
Dyrektor zakładu lub schroniska udostępnia zapis z monitoringu na pisemny wniosek uprawnionego podmiotu. W przypadku utrwalenia obrazu lub dźwięku wskazującego na popełnienie przestępstwa do zawiadomienia kierowanego do prokuratury lub Policji o podejrzeniu popełnienia przestępstwa dołącza się zapis.
§  1056
1. 
Ochrona zakładu lub schroniska realizowana jest przez ochronę wewnętrzną i ochronę zewnętrzną.
2. 
W celu wykonywania ochrony wewnętrznej lub zewnętrznej zakładu lub schroniska pracownicy korzystają z wewnętrznego systemu łączności.
3. 
Dyrektor zakładu lub schroniska określi, w drodze instrukcji ochronnej, obowiązujący w danym zakładzie lub schronisku wewnętrzny system łączności, ze wskazaniem rodzaju i ilości urządzeń służących do utrzymywania łączności oraz pracowników odpowiedzialnych za korzystanie z tych urządzeń.
§  1057
1. 
Dyrektor zakładu lub schroniska tworzy plan ochronny zakładu lub schroniska.
2. 
Plan ochronny zakładu lub schroniska dyrektor przedstawia do wiadomości radzie zakładu lub schroniska.
3. 
Plan ochronny zakładu lub schroniska składa się z następujących dokumentów:
1)
instrukcji ochronnej;
2)
instrukcji w sprawie podejmowania działań ochronnych;
3)
instrukcji określającej zasady i sposób doprowadzenia nieletnich na zabiegi medyczne i do lekarzy;
4)
instrukcji ochronnej określającej odstępstwa w pełnym, ograniczonym lub uproszczonym systemie ochrony;
5)
instrukcji w sprawie sposobu realizacji czynności profilaktycznych;
6)
instrukcji w sprawie wykorzystania środków ochrony osobistej i wzajemnego ubezpieczania się pracowników w trakcie wykonywania zadań służbowych;
7)
instrukcji w sprawie przekazywania, gromadzenia i przetwarzania informacji uzyskanych w wyniku realizacji czynności profilaktycznych;
8)
instrukcji alarmowej;
9)
instrukcji określającej zasady przyjmowania nieletnich do zakładu lub schroniska.
4. 
Załącznikami do instrukcji ochronnej są następujące dokumenty:
1)
rozliczenie stanu etatowego pracowników ochrony;
2)
zestawienie liczby posterunków ochronnych;
3)
plan sytuacyjny zakładu lub schroniska;
4)
opis systemu zabezpieczenia elektronicznego, jeżeli w zakładzie lub schronisku jest stosowany.
5. 
Załącznikiem do instrukcji alarmowej jest aktualizowany nie rzadziej niż raz na kwartał wykaz adresowy pracowników zakładu lub schroniska.
6. 
Do planu ochrony można dołączyć także porozumienie w sprawie ustalenia trybu współdziałania zakładu lub schroniska z Policją w przypadkach zagrożenia lub naruszenia bezpieczeństwa tych jednostek; w razie zawarcia porozumienia ulega ono aktualizacji nie rzadziej niż co cztery lata.
7. 
Za bezpośrednią realizację planu ochrony odpowiada pracownik wyznaczony przez dyrektora zakładu lub schroniska.
§  1058
Pracownicy pełniący obowiązki w zakresie ochrony zakładu lub schroniska mogą je pełnić samodzielnie po odbyciu kursu przygotowawczego w ramach przeszkolenia wstępnego.
§  1059
1. 
Pracownicy, realizując plan ochrony zakładu lub schroniska, obowiązani są w szczególności do:
1)
stosowania zabezpieczeń techniczno-ochronnych;
2)
kontrolowania ruchu nieletnich w zakładzie lub schronisku;
3)
przeprowadzania kontroli w celu odnalezienia przedmiotów niebezpiecznych i niedozwolonych oraz udaremniania ucieczki albo w innych uzasadnionych przypadkach.
2. 
Pracownicy w zakresie ochrony pełnią służbę w zmianach i podlegają bezpośrednio dyrektorowi zakładu lub schroniska.
§  10510
1. 
Do obowiązków dyrektora zakładu lub schroniska w zakresie ochrony należy w szczególności:
1)
określanie, w oparciu o obowiązujące instrukcje, obowiązków i zadań ochronnych pracowników w zakresie ochrony zakładu lub schroniska;
2)
zatwierdzanie organizacji pracy pracowników w zakresie ochrony;
3)
inicjowanie i organizowanie rozpoznania nastrojów i atmosfery wśród nieletnich oraz ich zamiarów godzących w porządek i bezpieczeństwo, wyznaczenie pracownika odpowiedzialnego za gromadzenie i przetwarzanie informacji uzyskanych w wyniku czynności profilaktycznych, a także analizowanie uzyskanych informacji i podejmowanie stosownych przedsięwzięć;
4)
zarządzanie przeprowadzania kontroli oraz przeglądów zabezpieczeń techniczno-ochronnych;
5)
wyznaczanie dyżurów pracowników;
6)
określanie organizacji i zabezpieczenia zatrudnienia nieletnich, odwiedzin, spacerów, wyjść poza teren zakładu lub schroniska oraz zajęć szkolnych, kulturalno-oświatowych, z zakresu kultury fizycznej i sportu, posług religijnych, a także innych zbiorowych zajęć nieletnich.
2. 
Dyrektor zakładu lub schroniska może powierzyć wyznaczonemu pracownikowi wykonywanie obowiązków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 4 i 5.
§  10511
1. 
Dyrektor zakładu może powierzyć pracownikowi ochrony zakładu lub schroniska kierowanie ochroną zakładu lub schroniska.
2. 
Pracownikowi, któremu powierzono kierowanie ochroną zakładu lub schroniska, podlegają pozostali pracownicy ochrony.
3. 
Do obowiązków pracownika, któremu powierzono kierowanie ochroną zakładu lub schroniska, należy w szczególności:
1)
udział w opracowaniu planu ochrony;
2)
opracowywanie organizacji pracy pracowników w zakresie ochrony i przedstawianie jej dyrektorowi do zatwierdzenia;
3)
organizowanie ochrony wewnętrznej i zewnętrznej;
4)
organizowanie rozpoznawania przez podległych pracowników nastrojów i atmosfery wśród nieletnich oraz ich zamiarów godzących w ustalony porządek i bezpieczeństwo w zakładzie lub schronisku;
5)
współdziałanie z dyrektorem lub innymi wyznaczonymi pracownikami w celu zapobiegania wydarzeniom nadzwyczajnym;
6)
przekazywanie dyrektorowi zakładu lub schroniska informacji uzyskanych w wyniku czynności profilaktycznych oraz współdziałanie w celu podjęcia stosownych czynności w zakresie ochrony;
7)
udział w przeglądach ustalających potrzeby w zakresie zabezpieczeń techniczno-ochronnych;
8)
kontrolowanie sposobu wykonywania obowiązków przez podległych pracowników, a także zadań ochronnych podjętych przez pracownika spoza działu ochrony.
§  10512
Do obowiązków pracownika w zewnętrznej ochronie zakładu przy przejęciu zmiany należy w szczególności:
1)
sprawdzenie stanu zabezpieczeń techniczno-ochronnych;
2)
sprawdzenie w obecności zdającego liczby kluczy i porównanie ich z wykazem;
3)
sprawdzenie ilości i stanu zastępczych źródeł światła;
4)
sprawdzenie i zapoznanie się z dokumentacją znajdującą się na posterunku;
5)
przejęcie indywidualnego wyposażenia od pracownika zdającego zmianę, a w szczególności środka łączności, alarmowania i zestawu kluczy;
6)
wpisanie do książki przebiegu zmiany stwierdzonych nieprawidłowości przy przejęciu zmiany;
7)
niezwłoczne zawiadomienie dyrektora zakładu lub schroniska o uchybieniach godzących w bezpieczeństwo zakładu lub schroniska.
§  10513
1. 
Do obowiązków pracownika w czasie pełnienia zmiany w zewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska należy w szczególności:
1)
zapewnienie porządku i bezpieczeństwa w pobliżu posterunku;
2)
znajomość wzorów legitymacji służbowych, przepustek dla interesantów oraz przepustek dla nieletnich;
3)
dokładne sprawdzanie dokumentów oraz tożsamości osób uprawnionych do wejścia do zakładu lub schroniska i do wyjścia z zakładu lub schroniska;
4)
sprawdzanie przedmiotów wnoszonych do zakładu lub schroniska i wynoszonych z zakładu lub schroniska oraz zatrzymywanie tych przedmiotów, na których wniesienie lub wyniesienie nie ma zezwolenia dyrektora zakładu lub schroniska lub innej upoważnionej przez niego osoby;
5)
sprawdzanie i odbieranie przepustki od osób wychodzących oraz odnotowywanie godziny wyjścia;
6)
dokładne kontrolowanie dokumentów zwolnienia nieletniego z zakładu lub schroniska;
7)
dokładne kontrolowanie przepustek nieletnich;
8)
przeglądanie i kontrolowanie, przy użyciu urządzeń technicznych, zawartości wnoszonych i deponowanych bagaży lub rzeczy oraz sprawdzanie ładunków pojazdów wjeżdżających na teren zakładu lub schroniska i z niego wyjeżdżających - w obecności zainteresowanej osoby;
9)
zawiadamianie dyrektora lub zastępującej go osoby o ujawnieniu w toku wykonywania czynności, o których mowa w pkt 8, przedmiotów niedozwolonych lub niebezpiecznych i ich zabezpieczenie do chwili przybycia dyrektora lub zastępującej go osoby;
10)
kontrolowanie ruchu nieletnich w rejonie posterunku;
11)
prowadzenie dokumentacji znajdującej się na posterunku;
12)
utrzymywanie łączności telefonicznej z innymi posterunkami, sekretariatem i innymi stanowiskami pracy;
13)
prowadzenie obserwacji zachowania nieletnich i informowanie przełożonych o zaobserwowanych nieprawidłowościach;
14)
dokonywanie obchodów wokół obiektów zakładu lub schroniska w porze nocnej;
15)
codzienne składanie dyrektorowi zakładu lub schroniska sprawozdania o zaobserwowanych sytuacjach związanych z zachowaniem nieletnich.
§  10514
Do obowiązków pracownika przy przejęciu zmiany na posterunku przy izbach przejściowych, izbach izolacyjnych i izbach chorych w wewnętrznej ochronie zakładu należy w szczególności:
1)
zaznajomienie się z wydarzeniami, które miały miejsce od czasu zakończenia przez niego poprzedniej zmiany;
2)
sprawdzenie w obecności zdającego zgodności stanu faktycznego nieletnich ze stanem ewidencyjnym;
3)
sprawdzenie ilości i stanu zabezpieczeń techniczno-ochronnych, a w szczególności urządzeń łączności, środków sygnalizacji, alarmowania, sprzętu i urządzeń przeciwpożarowych;
4)
sprawdzenie zgodności stanu faktycznego kluczy ze stanem ewidencyjnym;
5)
przejęcie indywidualnego wyposażenia od pracownika zdającego zmianę, a w szczególności środka łączności, alarmowania i zestawu kluczy;
6)
wpisanie do książki przebiegu zmiany stwierdzonych nieprawidłowości przy przejęciu zmiany;
7)
niezwłoczne zawiadomienie dyrektora zakładu lub schroniska o uchybieniach godzących w bezpieczeństwo zakładu lub schroniska.
§  10515
Do obowiązków pracownika w czasie pełnienia zmiany na posterunku przy izbach przejściowych, izbach izolacyjnych i izbach chorych w wewnętrznej ochronie zakładu należy w szczególności:
1)
systematyczne kontrolowanie zachowania nieletnich umieszczonych w izbie przejściowej, izbie izolacyjnej lub izbie chorych, niedopuszczanie do nielegalnych kontaktów z innymi nieletnimi i przeciwdziałanie próbom naruszenia bezpieczeństwa zakładu lub schroniska;
2)
codzienne kontrolowanie stanu zabezpieczeń techniczno-ochronnych izby przejściowej, izolacyjnej i izby chorych;
3)
wspomaganie, w razie uzasadnionej potrzeby, pracownika wyznaczonego do konwojowania nieletnich przebywających w izbie przejściowej lub izolacyjnej po terenie zakładu lub schroniska w celu załatwienia spraw administracyjnych, badań i zabiegów lekarskich;
4)
udzielanie wsparcia innym pracownikom wyznaczonym do dozorowania nieletnich wykonujących na terenie zakładu lub schroniska prace porządkowo-gospodarcze;
5)
przeprowadzanie szczegółowych kontroli pomieszczeń izby przejściowej, izby izolacyjnej lub izby chorych przed umieszczeniem w nich nieletnich oraz po opuszczeniu tych pomieszczeń przez nieletnich;
6)
odnotowywanie w książce zmiany faktu kontroli pobieżnej lub kontroli osobistej nieletniego przed umieszczeniem w izbie przejściowej lub izolacyjnej;
7)
zabezpieczenie prawidłowego pobytu nieletniego w izbie izolacyjnej i w pozostałych izbach, zgodnie z regulaminem zakładu lub schroniska;
8)
przeprowadzanie kontroli pobieżnej nieletnich wychodzących z izby izolacyjnej, przejściowej lub chorych i powracających do niej oraz w innych przypadkach wynikających z regulaminu zakładu lub schroniska;
9)
zapewnienie ubezpieczenia innego pracownika przy otwarciu drzwi pomieszczeń izolacyjnych;
10)
kontrolowanie w nieregularnych odstępach czasu zachowania się nieletnich w czasie ciszy nocnej;
11)
współdziałanie z pracownikami pedagogicznymi w kształtowaniu właściwej postawy nieletnich i ich poprawnego zachowania;
12)
wykonywanie poleceń dyrektora zakładu lub schroniska albo zastępującego go pracownika pedagogicznego w zakresie użycia wobec nieletnich środków przymusu bezpośredniego.
§  10516
Do obowiązków pracowników przy przejmowaniu zmiany w wewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska w warsztatach szkolnych i szkole należy w szczególności:
1)
zapoznanie się z uwagami zapisanymi w książce przebiegu zmiany;
2)
zapoznanie się ze stanem faktycznym nieletnich przebywających na terenie zakładu;
3)
sprawdzenie stanu zabezpieczeń techniczno-ochronnych pomieszczeń warsztatów szkolnych i szkoły oraz innych pomieszczeń, w których prowadzone są zajęcia dydaktyczne, w tym urządzeń łączności, środków sygnalizacji, alarmowania, sprzętu i urządzeń przeciwpożarowych;
4)
wpisanie do książki przebiegu zmiany stwierdzonych nieprawidłowości przy przejęciu zmiany;
5)
niezwłoczne zawiadomienie dyrektora zakładu lub schroniska o uchybieniach godzących w bezpieczeństwo zakładu lub schroniska.
§  10517
Do obowiązków pracownika w czasie pełnienia zmiany w wewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska w warsztatach szkolnych i szkole należy w szczególności:
1)
niedopuszczanie do oddalania się nieletnich z miejsca zajęć;
2)
nadzorowanie nieletnich podczas posiłków;
3)
otwieranie i zamykanie pomieszczeń i przejścia na teren zakładu lub schroniska uzasadnione organizacją pracy zakładu lub schroniska lub w innych uzasadnionych przypadkach wynikających z instrukcji ochronnej;
4)
przeprowadzanie kontroli pobieżnej nieletnich po zakończonych zajęciach dydaktycznych przed wejściem do internatu oraz w innych uzasadnionych przypadkach wynikających z regulaminu zakładu lub schroniska albo instrukcji ochronnej;
5)
codzienne kontrolowanie stanu zabezpieczeń techniczno-ochronnych budynków zakładu;
6)
przeprowadzanie kontroli pomieszczeń warsztatów szkolnych i szkoły w uzasadnionych przypadkach wynikających z regulaminu zakładu lub schroniska albo instrukcji ochronnej;
7)
ubezpieczanie pracowników pedagogicznych prowadzących pracę z grupą wychowawczą;
8)
ubezpieczanie pracowników pedagogicznych podczas przeprowadzania apeli;
9)
dozorowanie nieletnich podczas posiedzeń rad zakładu lub schroniska;
10)
prowadzenie dokumentacji: książki przebiegu zmiany, książki rozmieszczenia nieletnich, książki zawartości paczek otrzymywanych przez nieletnich;
11)
współdziałanie z pracownikami pedagogicznymi w kształtowaniu właściwej postawy nieletnich i ich poprawnego zachowania;
12)
użycie wobec nieletnich środków przymusu bezpośredniego, na polecenie dyrektora zakładu lub schroniska albo zastępującego go pracownika pedagogicznego.
§  10518
Do obowiązków pracowników przy przejmowaniu zmiany w wewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska w internacie należy w szczególności:
1)
zapoznanie się z uwagami zapisanymi w książce przebiegu zmiany;
2)
zapoznanie się ze stanem faktycznym nieletnich przebywających na terenie zakładu, w szczególności na terenie internatu;
3)
sprawdzenie stanu zabezpieczeń techniczno-ochronnych w pomieszczeniach internatu, w tym urządzeń łączności, środków sygnalizacji, alarmowania, sprzętu i urządzeń przeciwpożarowych;
4)
wpisanie do książki przebiegu zmiany stwierdzonych nieprawidłowości przy przejęciu zmiany;
5)
niezwłoczne zawiadomienie dyrektora lub wicedyrektora zakładu albo schroniska o uchybieniach godzących w bezpieczeństwo zakładu lub schroniska.
§  10519
Do obowiązków pracownika w czasie pełnienia zmiany w wewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska w internacie należy w szczególności:
1)
ubezpieczanie pracowników pedagogicznych podczas przeprowadzania apeli;
2)
niedopuszczanie do oddalania się nieletnich z miejsca zajęć;
3)
udzielanie wsparcia innym pracownikom wyznaczonym do pełnienia nadzoru nad nieletnimi podczas posiłków;
4)
udzielanie wsparcia innym pracownikom wyznaczonym do dozorowania nieletnich wykonujących na terenie zakładu lub schroniska prace porządkowo-gospodarcze;
5)
ubezpieczanie pracowników pedagogicznych prowadzących zajęcia wychowawcze z nieletnimi;
6)
patrolowanie rejonu posterunku w celu sprawdzenia stanu istniejących zabezpieczeń techniczno-ochronnych oraz kontrolowanie zachowania nieletnich;
7)
zamykanie pomieszczeń i krat w tych przypadkach, w których konieczność taka wynika z instrukcji ochronnej;
8)
dokonywanie, w uzasadnionych przypadkach, kontroli pobieżnej nieletnich powracających z zajęć szkolnych i warsztatowych;
9)
sprawdzanie uprawnień i tożsamości osób odwiedzających nieletnich, a także dozorowanie nieletnich podczas odwiedzin i egzekwowanie przestrzegania czasu trwania odwiedzin;
10)
dokonywanie kontroli pobieżnej nieletnich wychodzących na przepustki i urlopy;
11)
sprawdzanie i spisywanie przedmiotów, które nieletni otrzymują w paczkach lub przywożą ze sobą z przepustek lub urlopów;
12)
konwojowanie nieletnich na zabiegi medyczne poza teren zakładu lub schroniska;
13)
współdziałanie z pracownikami pedagogicznymi w kształtowaniu właściwej postawy nieletnich i ich poprawnego zachowania;
14)
użycie wobec nieletnich środków przymusu bezpośredniego, na polecenie dyrektora zakładu lub schroniska albo zastępującego go pracownika pedagogicznego.
§  10520
1. 
Pracownicy spoza zakresu ochrony zakładu lub schroniska realizują obowiązki wynikające z ustalonego systemu lub sposobu ochrony w sytuacjach i w zakresie określonym przez dyrektora zakładu lub schroniska.
2. 
Pracownikom, o których mowa w ust. 1, sprawującym stały nadzór nad nieletnimi w czasie nauki, zatrudnienia lub innych zajęć określa się zadania ochronne w instrukcji ochrony oraz w zakresach ich obowiązków.
§  10521
1. 
Pracownik przeciwdziała w szczególności:
1)
zachowaniom mogącym zakłócić bezpieczeństwo lub porządek w zakładzie lub schronisku;
2)
negatywnym oddziaływaniom nieletnich wobec innych nieletnich;
3)
przejawom powstawania podkultury nieletnich.
2. 
O zaistnieniu lub zaobserwowaniu przypadków określonych w ust. 1 pracownik niezwłocznie informuje dyrektora zakładu albo schroniska.
§  10522
W przypadku ucieczki lub usiłowania ucieczki nieletniego z zakładu lub schroniska pracownik w zewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska ma obowiązek:
1)
podjąć niezbędne działania w celu uniemożliwienia ucieczki;
2)
poinformować przełożonych o usiłowaniu ucieczki lub jej dokonaniu przez nieletniego oraz zawiadomić o tym fakcie pracowników na posterunkach w wewnętrznym i zewnętrznym systemie ochrony;
3)
jeżeli zatrzymanie nieletniego nie jest możliwe, prowadzić obserwację kierunku ucieczki, w miarę możliwości zabezpieczyć ślady i przekazać swoje obserwacje dyrektorowi zakładu albo schroniska.
§  10523
W przypadku ucieczki lub usiłowania ucieczki nieletniego z zakładu lub schroniska pracownik w wewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska ma obowiązek:
1)
podjąć niezbędne działania w celu uniemożliwienia ucieczki;
2)
poinformować przełożonych o usiłowaniu ucieczki lub jej dokonaniu przez nieletniego oraz zawiadomić o tym fakcie pracowników na posterunkach w wewnętrznym i zewnętrznym systemie ochrony;
3)
zabezpieczyć nieletnich przebywających w zakładzie lub schronisku;
4)
jeżeli zatrzymanie nieletniego nie jest możliwe, prowadzić obserwację kierunku ucieczki, w miarę możliwości zabezpieczyć ślady i przekazać swoje obserwacje dyrektorowi zakładu albo schroniska.
§  10524
W przypadku pożaru zakładu lub schroniska pracownik w zewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska ma obowiązek:
1)
powiadomić przełożonych, w tym w szczególności dyrektora zakładu lub schroniska, oraz pracowników na posterunkach w wewnętrznym systemie ochrony;
2)
niezwłocznie przystąpić do gaszenia pożaru przy użyciu podręcznego sprzętu gaśniczego;
3)
w razie niemożności ugaszenia pożaru we własnym zakresie, stosować się do poleceń kierującego akcją przeciwpożarową;
4)
w razie potrzeby ewakuować z dyżurki posterunku dokumentację, klucze, szczególne środki bezpieczeństwa i zabezpieczyć je przed zniszczeniem.
§  10525
W przypadku pożaru zakładu lub schroniska pracownik w wewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska ma obowiązek:
1)
powiadomić przełożonych, w tym w szczególności dyrektora zakładu lub schroniska, oraz innych pracowników na posterunkach w wewnętrznym systemie ochrony;
2)
niezwłocznie przystąpić do gaszenia pożaru przy użyciu podręcznego sprzętu gaśniczego;
3)
stosować się do poleceń kierującego akcją przeciwpożarową;
4)
zająć się ewakuacją nieletnich;
5)
w razie potrzeby ewakuować z dyżurki posterunku dokumentację, klucze, szczególne środki bezpieczeństwa i zabezpieczyć je przed zniszczeniem.
§  10526
W przypadku napaści na zakład lub schronisko pracownik w zewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska ma obowiązek:
1)
powiadomić przełożonych, w tym w szczególności dyrektora zakładu lub schroniska, oraz innych pracowników na posterunkach w wewnętrznym systemie ochrony, nakazując likwidację ruchu i zabezpieczenie nieletnich;
2)
prowadzić obserwację poczynań napastników i o jej wynikach na bieżąco informować kierującego obroną zakładu lub schroniska;
3)
zapewnić obronę dyżurki, a w szczególności zabezpieczyć klucze, dokumentację i szczególne środki bezpieczeństwa przed zniszczeniem lub przywłaszczeniem;
4)
wykonywać polecenia kierującego obroną zakładu lub schroniska.
§  10527
W przypadku napaści na zakład lub schronisko pracownik w wewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska ma obowiązek:
1)
powiadomić przełożonych, w tym w szczególności dyrektora zakładu lub schroniska, oraz innych pracowników na posterunkach w wewnętrznym i zewnętrznym systemie ochrony, nakazując likwidację ruchu i zabezpieczenie nieletnich;
2)
prowadzić obserwację poczynań napastników i o jej wynikach na bieżąco informować kierującego obroną zakładu lub schroniska;
3)
zapewnić obronę dyżurki, a w szczególności zabezpieczyć klucze, dokumentację i szczególne środki bezpieczeństwa przed zniszczeniem lub przywłaszczeniem;
4)
zabezpieczyć i kontrolować zachowanie nieletnich;
5)
wykonywać polecenia kierującego obroną zakładu lub schroniska.
§  10528
W przypadku buntu nieletnich w zakładzie lub schronisku pracownik w zewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska ma obowiązek:
1)
powiadomić przełożonych, w tym w szczególności dyrektora zakładu lub schroniska, oraz innych pracowników na posterunkach w wewnętrznym systemie ochrony;
2)
zapewnić obronę dyżurki, a w szczególności zabezpieczyć klucze, dokumentację i szczególne środki bezpieczeństwa oraz podręczny sprzęt gaśniczy przed zniszczeniem lub przywłaszczeniem przez zbuntowanych nieletnich;
3)
wykonywać polecenia kierującego akcją.
§  10529
W przypadku buntu nieletnich w zakładzie lub schronisku pracownik w wewnętrznej ochronie zakładu lub schroniska ma obowiązek:
1)
powiadomić przełożonych, w tym w szczególności dyrektora zakładu lub schroniska, oraz innych pracowników na posterunkach w wewnętrznym i zewnętrznym systemie ochrony;
2)
zapewnić obronę dyżurki, a w szczególności zabezpieczyć klucze, dokumentację i szczególne środki bezpieczeństwa oraz podręczny sprzęt gaśniczy przed zniszczeniem lub przywłaszczeniem przez zbuntowanych nieletnich;
3)
podjąć działania w celu zapobieżenia rozszerzaniu się buntu;
4)
wykonywać polecenia kierującego akcją.
§  10530
Wyznaczając pracowników w zakresie ochrony zakładu lub schroniska, uwzględnia się ich cechy fizyczne, psychiczne oraz przygotowanie zawodowe.
§  10531
1. 
W pełnym systemie ochrony zmiana liczy nie mniej niż trzech pracowników, a w systemie ograniczonym - nie mniej niż dwóch pracowników.
2. 
W uproszczonym systemie ochrony czynności w zakresie ochrony może pełnić jeden pracownik.
3. 
W przypadkach wskazanych w ust. 1 i 2 dyrektor zakładu lub schroniska może określić, w drodze instrukcji, odstępstwa w zakresie liczby pracowników na zmianie, w szczególności jeżeli jest to uzasadnione organizacją zakładu lub schroniska.
§  10532
Pracowników pełniących czynności na posterunkach wyposaża się w środki łączności z innymi posterunkami, a także w środki alarmowania umożliwiające właściwe wykonywanie zadań służbowych i zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom.
§  10533
Możliwość poruszania się i przebywania nieletnich w określonych miejscach oraz zakres ich dozorowania na terenie zakładu lub schroniska różnicuje się w zależności od rodzaju jednostki oraz systemu ochrony.
§  10534
1. 
Ruch nieletnich po terenie zakładu lub schroniska:
1)
w razie uzasadnionej potrzeby, jest dozorowany przez pracownika;
2)
podlega ewidencji w książce rozmieszczenia nieletnich lub w innej prowadzonej w zakładzie lub schronisku dokumentacji.
2. 
W ograniczonym i uproszczonym systemie ochrony dyrektor może określić odstępstwa od zasad określonych w ust. 1.
§  10535
Dyrektor zakładu lub schroniska określa, w drodze instrukcji, zasady i sposób doprowadzania nieletnich na zabiegi medyczne i do lekarzy, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zakładu lub schroniska oraz uniemożliwienia ryzyka ucieczki przez nieletniego doprowadzanego.
§  10536
1. 
Nieletni uprawniony do samodzielnego przebywania poza terenem zakładu lub schroniska może opuścić jednostkę na podstawie przepustki lub innego zezwolenia udzielonego przez dyrektora zakładu lub schroniska.
2. 
W razie udzielenia nieletniemu zgody na kształcenie się lub zatrudnienie poza terenem zakładu lub schroniska, opuszczenie terenu zakładu lub schroniska przez nieletniego może się odbyć po stwierdzeniu przez pracowników, że zgoda na opuszczenie terenu jednostki jest aktualna.
§  10537
1. 
W ochronie zakładu lub schroniska można stosować:
1)
zabezpieczenia techniczno-ochronne, a w szczególności:
a)
linię zewnętrzną ogrodzenia ochronnego, wykonaną z materiału pełnego, którą może stanowić również ściana budynku, w którym mogą także czasowo lub na stałe przebywać nieletni, albo wykonaną z materiałów tworzących ogrodzenie ażurowe - wyposażoną w zabezpieczenia utrudniające jej pokonanie, jak odkosza ostrzowe lub kolczaste,
b)
bramy, drzwi i kraty o szczególnie silnej konstrukcji zamontowane przy wejściach do zakładu lub schroniska i ważniejszych budynków,
c)
bramy, drzwi lub kraty o silnej konstrukcji zamontowane przy wejściach i przejściach do poszczególnych budynków,
d)
kraty okienne, przesłony lub siatki mocnej konstrukcji montowane po zewnętrznej stronie okien,
e)
zamki i blokady do bram, drzwi i krat,
f)
agregat prądotwórczy lub inne zastępcze źródła energii elektrycznej i oświetlenia,
g)
zabezpieczenia studzienek, kanałów, urządzeń wentylacyjnych, rynien, odgromników, słupów, masztów antenowych, kominów i innych punktów wysokościowych, świetlików, wejść na strychy i dachy oraz wejść do piwnic,
h)
urządzenia telewizji przemysłowej i urządzenia kontroli dostępu;
2)
środki sygnalizacji i łączności, a w szczególności:
a)
urządzenia do kontroli osób, bagaży, pojazdów i ładunków,
b)
instalację przyzywową,
c)
środki łączności radiowej i przewodowej,
d)
środki alarmowania.
2. 
Dyrektor zakładu lub schroniska określi instrukcję alarmową, uwzględniając w szczególności organizację zakładu lub schroniska.
§  10538
Dyrektor zakładu lub schroniska określi, w drodze instrukcji ochronnej, sposób wykonywania czynności ochronnych oraz rodzaje, ilość i zakres zastosowania zabezpieczeń techniczno-ochronnych oraz środków sygnalizacji i łączności, uwzględniając w szczególności organizację zakładu lub schroniska.
§  10539
W przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa dyrektor zakładu lub schroniska może zarządzić wzmocnienie systemów ochrony, o których mowa w § 1051 ust. 2, poprzez wprowadzenie dodatkowych przedsięwzięć i działań ochronnych, a w szczególności:
1)
zwiększenie składu zmiany, również o pracowników spoza pracowników ochrony zakładu lub schroniska;
2)
wystawienie dodatkowych posterunków;
3)
wprowadzenie dyżurów kadry kierowniczej.
§  10540
1. 
Wzmocnienie ochrony można zarządzić po:
1)
uzyskaniu informacji o zagrożeniu bezpieczeństwa zakładu lub schroniska, w szczególności zagrożeniu buntem lub napaścią na jednostkę;
2)
zaistnieniu wydarzenia nadzwyczajnego.
2. 
Rodzaj i zakres stosowanych dodatkowych przedsięwzięć i działań ochronnych zależy od rozpoznania zamierzeń nieletnich i ich skali, a także stopnia zagrożenia bezpieczeństwa zakładu lub schroniska.
§  10541
1. 
Pracownicy w zakresie ochrony zakładu lub schroniska podejmują czynności profilaktyczne.
2. 
Czynności profilaktyczne to w szczególności:
1)
obserwowanie zachowań i relacji w środowisku nieletnich;
2)
rozpoznawanie istnienia struktur podkultury w zakładzie lub schronisku i udziału w niej nieletnich;
3)
rozpoznawanie atmosfery i nastrojów wśród nieletnich oraz ich zamiarów godzących w bezpieczeństwo zakładu lub schroniska.
3. 
Jeżeli w wyniku czynności profilaktycznych pracownik zauważy zachowania nieletnich zagrażające bezpieczeństwu zakładu lub schroniska, informuje o tym dyrektora zakładu lub schroniska.
4. 
Dyrektor zakładu lub schroniska określi, w drodze instrukcji, sposoby realizacji czynności profilaktycznych, zasady przekazywania, gromadzenia i przetwarzania informacji uzyskanych w wyniku realizacji czynności profilaktycznych.
§  10542
Dyrektor zakładu lub schroniska określi, w drodze instrukcji, sposób wykorzystania środków ochrony osobistej i wzajemnego ubezpieczania się pracowników w trakcie wykonywania zadań służbowych, mając na uwadze system ochrony przyjęty w danej jednostce oraz organizację jednostki.
§  10543
Dyrektor zakładu lub schroniska określi, w drodze instrukcji, tryb przyjmowania nieletnich do zakładu lub schroniska, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zakładu lub schroniska oraz sprawne roztoczenie nadzoru nad przyjmowanym nieletnim.