Rozdział 4 - Szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej kolb oraz zakres informacji, jakie powinna zawierać instrukcja obsługi - Wymagania, którym powinny odpowiadać kolby metalowe II rzędu, oraz szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2007.92.613

Akt utracił moc

Wersja od: 25 maja 2007 r.

Rozdział  4

Szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej kolb oraz zakres informacji, jakie powinna zawierać instrukcja obsługi

§ 36. Zakres badań wykonywanych podczas zatwierdzenia typu i zakres sprawdzeń wykonywanych podczas legalizacji kolb, z zastrzeżeniem § 42 ust. 2, obejmuje:

1) oględziny zewnętrzne;

2) sprawdzenie podstawowych wymiarów geometrycznych kolb;

3) sprawdzenie szczelności;

4) sprawdzenie pojemności;

5) wyznaczenie błędów pojemności nominalnej kolb;

6) dla kolb ciśnieniowych - określenie współczynników zmiany pojemności kolby pod wpływem ciśnienia.

§  37.

1. Kolby należy sprawdzać w pomieszczeniu o temperaturze 20 (±5) °C, niezmieniającej się w ciągu godziny więcej niż o 1 °C.

2. Do sprawdzania pojemności kolb należy stosować wodę, której temperatura różni się od temperatury otoczenia nie więcej niż o 2 °C.

3. Zmiana temperatury wody podczas sprawdzania lub wzorcowania kolby nie może przekraczać ±0,5 °C.

4. Pomiar temperatury wody i powietrza powinien być dokonywany z błędem nieprzekraczającym ±0,1 °C.

§ 38. Kolby przed rozpoczęciem wyznaczania błędów pojemności powinny znajdować się na stanowisku pomiarowym przez okres potrzebny do ustabilizowania się warunków, o których mowa w § 37 ust. 1-3, jednak nie krócej niż trzy godziny.

§ 39. Woda stosowana do wyznaczania błędów pojemności nominalnych kolb metodą objętościową powinna być wolna od zanieczyszczeń chemicznych i mechanicznych oraz powinna być pozbawiona pęcherzyków powietrza.

§ 40. Podczas oględzin zewnętrznych należy sprawdzić:

1) czystość kolby;

2) regularność kształtów kolby;

3) trwałość i czytelność wymaganych oznaczeń i znaków;

4) wielkość zaworów i płynność ruchów podczas ich zamykania i otwierania;

5) wyposażenie kolb (poziomnice, termometry, kołnierze zabezpieczające, urządzenie wypornikowe, ciśnieniomierz, złącza, przewody, zawory);

6) rodzaj i zakres pomiarowy płynowskazów;

7) sposób mocowania, czytelność oraz oznaczenie podzielni.

§  41.

1. Podczas sprawdzenia podstawowych wymiarów kolby należy:

1) zmierzyć:

a) obwód zbiornika i wysokość kolby,

b) średnicę szyjki,

c) średnicę rurki płynowskazu rurkowego,

d) nachylenie dennic i rury wypływowej względem osi kolby;

2) sprawdzić:

a) szerokość wziernika, długość działki elementarnej, długość oraz szerokość kresek podziałki,

b) średnice nominalne rury do napełniania kolby oraz rury wypływowej,

c) średnice wewnętrzne armatury i przewodów łączących płynowskaz,

d) wartość działki elementarnej poziomnicy.

2. Podczas legalizacji ponownej nie sprawdza się podstawowych wymiarów geometrycznych kolb.

§  42.

1. Szczelność kolby należy sprawdzać po napełnieniu kolby wodą.

2. Sprawdzeniu szczelności podlegają w szczególności:

1) złącza spawane i lutowane;

2) zawór wypływowy;

3) wziernik i zawór przelewowy;

4) korek urządzenia wypornikowego.

3. Sprawdzenia szczelności korka urządzenia wypornikowego oraz miejsc spawanych i lutowanych należy dokonać, pocierając je bibułą filtracyjną; zawilgocenie bibuły świadczy o nieszczelności połączeń.

4. Szczelność zaworu wypływowego należy uznać za wystarczającą, jeżeli poziom wody w kolbie napełnionej do głównego, górnego ograniczenia pojemności nie zmieni się po upływie 20 minut od momentu rozpoczęcia badań.

5. Szczelność wziernika należy sprawdzić po dolaniu do kolby takiej ilości wody, aby jej poziom znalazł się na poziomie górnej krawędzi szyjki. Po odczekaniu 5 minut miejsca połączeń wziernika należy potrzeć bibułą filtracyjną; zawilgocenie bibuły świadczy o nieszczelności wziernika.

6. Szczelność zaworu przelewowego należy uznać za wystarczającą, jeżeli ciśnienie słupa wody w szyjce kolby lub w okalającym szyjkę kołnierzu nie spowoduje w ciągu 5 minut sączenia się wody przez zawór.

§  43.

1. Błędy pojemności nominalnych kolb bez zaworu oraz kolb z zaworem należy określić metodą objętościową lub metodą grawimetryczną.

2. Błędy pojemności nominalnych kolb do gazu ciekłego należy określić za pomocą metody objętościowej.

§ 44. Objętość cieczy zawartej w kolbie w temperaturze odniesienia i temperaturze pomiaru przy ciśnieniu odniesienia i ciśnieniu pomiaru należy wyznaczyć zgodnie z algorytmem postępowania i wzorami zawartymi w instrukcji obsługi kolby.

§ 45. Instrukcja obsługi kolb, dołączana do wniosku o zatwierdzenie typu, powinna zawierać w szczególności:

1) dokładny opis czynności przygotowawczych wykonywanych bezpośrednio przed dokonywaniem pomiaru;

2) dokładny opis techniki wykonywania pomiarów;

3) sposób przechowywania i transportu;

4) czas wykroplenia;

5) wartości poprawek na zmianę wskazania kolby pod wpływem nadciśnienia;

6) wartości poprawek na zmianę pojemności kolby pod wpływem zmian temperatury kolby;

7) algorytm wyznaczenia objętości cieczy zawartej w kolbie w warunkach użytkowania.