Rozdział 1 - Przepisy ogólne - Wymagania, którym powinny odpowiadać areometry szklane, oraz szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2007.144.1007

Akt obowiązujący

Wersja od: 9 sierpnia 2007 r.

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) wymagania w zakresie konstrukcji, wykonania, materiałów, charakterystyk metrologicznych, warunków właściwego stosowania oraz miejsc umieszczania cech legalizacji na areometrach szklanych, zwanych dalej "areometrami";

2) szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej areometrów.

§  2.

1. Wymagań określonych w rozporządzeniu nie stosuje się do areometrów szklanych:

1) wyprodukowanych lub wprowadzonych do obrotu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej albo Republice Turcji,

2) wyprodukowanych w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - będącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym

- zgodnie z przepisami obowiązującymi w tych państwach, pod warunkiem, że przyrządy te spełniają wymagania w stopniu odpowiadającym przepisom rozporządzenia.

2. Wyłączenia, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się do alkoholomierzy i densymetrów do alkoholu klasy I, II i III.

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) areometrze - należy przez to rozumieć przyrząd pomiarowy, przeznaczony do pomiaru gęstości cieczy lub innej wielkości fizycznej będącej jednoznaczną funkcją gęstości, działający na zasadzie swobodnego pływaka o stałej masie i częściowym zanurzeniu, którego głębokość zanurzenia jest zależna od gęstości cieczy;

2) termoareometrze - należy przez to rozumieć areometr z wbudowanym termometrem;

3) gęstości ρ_t w temperaturze t - należy przez to rozumieć wielkość fizyczną, wyrażającą się stosunkiem masy rzeczywistej ciała m do jego objętości V_t w tej temperaturze, zgodnie z wzorem:

4) ułamku masowym p składnika A w roztworze - należy przez to rozumieć wielkość fizyczną, wyrażającą się stosunkiem masy m_A składnika A do sumy mas składników A oraz B, m_A+ m_B, zgodnie z wzorem:

5) ułamku objętościowym q składnika A w roztworze - należy przez to rozumieć wielkość fizyczną, wyrażającą się stosunkiem objętości V_A składnika A do objętości V_AB roztworu składników A oraz B, zgodnie z wzorem:

6) stężeniu masowym c składnika A w roztworze - należy przez to rozumieć wielkość fizyczną, wyrażającą się stosunkiem masy m_A składnika A do objętości V_AB roztworu składników A oraz B, zgodnie z wzorem:

7) napięciu powierzchniowym - należy przez to rozumieć wielkość fizyczną, warunkującą spójność cieczy i powstawanie powierzchni międzyfazowej ciecz-para oraz powodującą powstawanie menisku wokół trzpienia areometru;

8) wskazaniu areometru - należy przez to rozumieć wartość liczbową odczytaną na podziałce areometrycznej, określoną głębokością zanurzenia areometru, przy której znajduje się on w równowadze hydrostatycznej z wypartą cieczą;

9) odczycie dolnym - należy przez to rozumieć odczyt następujący w płaszczyźnie swobodnej powierzchni cieczy;

10) odczycie górnym - należy przez to rozumieć odczyt następujący na górnej krawędzi menisku utworzonego przy trzpieniu areometru;

11) warunkach odniesienia:

a) areometru - należy przez to rozumieć warunki określone przez temperaturę odniesienia i napięcie powierzchniowe odniesienia,

b) termometru wbudowanego w areometr - należy przez to rozumieć warunki określone przez sposób zanurzenia termometru;

12) działce elementarnej - należy przez to rozumieć część podziałki, zawartą między dowolnymi dwiema kolejnymi kreskami podziałki;

13) błędach granicznych dopuszczalnych - należy przez to rozumieć wartości skrajne błędów określone w rozporządzeniu;

14) klasie dokładności - należy przez to rozumieć klasę areometrów, spełniających określone wymagania metrologiczne i których błędy zawarte są w wyznaczonych granicach.

§ 4. W zależności od wielkości mierzonej rozróżnia się następujące rodzaje areometrów:

1) densymetry do pomiaru gęstości:

a) dowolnej cieczy - uniwersalne,

b) cieczy o określonych wartościach lub zakresach wartości napięcia powierzchniowego,

c) określonych cieczy lub roztworów, w szczególności densymetry do alkoholu przeznaczone do pomiaru gęstości mieszaniny alkoholu etylowego i wody;

2) areometry do pomiaru wielkości fizycznych jednoznacznie związanych z gęstością, w tym:

a) ułamka masowego, w szczególności alkoholomierze przeznaczone do pomiaru zawartości alkoholu wyrażonej jako ułamek masowy,

b) ułamka objętościowego, w szczególności alkoholomierze przeznaczone do pomiaru zawartości alkoholu wyrażonej jako ułamek objętościowy,

c) stężenia masowego.

§ 5. Alkoholomierze i densymetry do alkoholu mogą należeć do jednej z trzech klas dokładności, oznaczonych jako: I, II albo III.