Rozdział 1 - Wykup gruntów czynszowych. - Wykup przez dzierżawców gruntów, zajętych pod budynki, oraz gruntów czynszowych w miastach i miasteczkach na obszarze sądów apelacyjnych w Warszawie, Lublinie i Wilnie.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1933.29.250

Akt utracił moc

Wersja od: 1 czerwca 1939 r.

Rozdział  I

Wykup gruntów czynszowych.

Art.  1.

Grunty, znajdujące się w posiadaniu i użytkowaniu na zasadzie umów wieczysto-czynszowych, wieczysto - dzierżawnych, emfiteutycznych i tym podobnych nazw - bez różnicy nazywanych w tej ustawie czynszowemi, - mogą być na żądanie dzierżawców bez zgody właścicieli tych gruntów wykupione na własność.

Art.  2.

Jeżeli warunki spłaty określone są w umowie czynszowej, wykupu dokonywa się z zastosowaniem się do tejże umowy.

Art.  3.

Jeżeli warunki wykupu nie zostały określone w umowie czynszowej, określenie ich pozostawia się dobrowolnej umowie stron. Gdy zaś umowa dobrowolna do skutku nie dojdzie, dzierżawcy mają prawo żądać sądownie wykupu tych gruntów podług przepisów następujących.

Art.  4.

Przepisy te stosują się i do tych mieszkańców miast, którym z mocy art. 11 i 12 ukazu z dnia 28 października (9 listopada) 1866 r. o zniesieniu stosunków dominjalnych w miastach służy prawo spłacania gruntów, obciążonych czynszowemi zobowiązaniami kontraktowemi.

Art.  5.

(1) Z pomiędzy powinności, uiszczanych właścicielowi gruntu przez dzierżawców czynszowych, ulegają spłacie:

a) czynsze wieczyste tak stałe, jak i ulegające oznaczeniu w pewnych terminach, określone w pieniądzach lub w zbożu, lub w obowiązku przemiału, albo w świadczeniach, ocenionych w umowie czynszowej na pieniądze,

b) opłacane właścicielowi gruntu po upływie pewnej liczby lat albo przy przejściu dzierżawy wieczystej (czynszowej) od jednego posiadacza do drugiego dodatkowe świadczenia (laudemium, grosz boży i inne).

(2) Wszelkie inne powinności i ścieśnienia, ustanowione na rzecz właściciela gruntu (dominus directus), ustają i nie wchodzą w rachubę przy obliczeniu ceny wykupu.

Art.  6.

(1) Roczna wartość wszystkich czynszów i powinności, spłacie ulegających, przelicza się naprzód na pieniądze, a następnie kapitalizuje się przez pomnożenie przez 20. Otrzymana w ten sposób suma stanowić będzie wynagrodzenie, przypadające za spłacone czynsze i powinności.

(2) Przeliczenie na złote opłat czynszowych, jeżeli nie zostało ustalone ugodą stron, dokonane być powinno w ten sposób, że jeden rubel z okresu przed 1914 r. będzie równy 4,58 zł, a jeden złoty z tego okresu będzie równy 0,678 zł.

Art.  7.

(1) W celu ustanowienia rocznej wartości dodatkowych świadczeń, wskazanych w art. 5 pkt. b), oznacza się naprzód wysokość opłaty jednorazowej. Jeżeli opłata jest uiszczana w ilości, oznaczonej w stosunku do czynszu, to wysokość jej oznacza się podług tegoż stosunku. Gdy zaś opłata jest uiszczana w stosunku do szacunku nieruchomości, szacunek nieruchomości ustanawia się przez pomnożenie jednorocznego czynszu przez 20, wysokość zaś opłaty oznacza się w stosunku do szacunku, otrzymanego w powyższy sposób.

(2) Obliczona w ten. sposób wysokość opłaty dzieli się przez liczbę, odpowiadającą liczbie lat, po których upływie ta opłata do poboru przypada. Iloraz, stąd otrzymany, stanowić będzie roczną wysokość opłaty.

(3) Jeżeli dodatkowa opłata powinna być uiszczana przy każdej bez wyjątku zmianie posiadacza dzierżawy wieczystej, przyjmuje się, że zmiana ta następuje co 25 lat i jednorazowa wysokość opłaty dzieli się przez 25.

(4) Jeżeli od tej opłaty zwolnieni są krewni zstępni i wstępni, jednorazowa wysokość opłaty dzieli się przez 50.

(5) Jeżeli oprócz zstępnych i wstępnych zwolnieni są także od tej opłaty i krewni z linji bocznej, jednorazową wysokość opłaty dzieli się przez 75.

Art.  8.

(1) Prawo powiększania lub zmniejszania czynszu po upływie pewnego oznaczonego czasu w miarę podwyższenia się lub zniżenia ceny zboża wtedy tylko ma wpływ na obrachowanie rocznej wartości czynszu, gdy w umowie czynszowej określona jest wyraźnie ilość zboża.

(2) W tym razie roczną wartość czynszu ustanawia się przez zamianę na pieniądze ilości zboża, w umowie czynszowej wymienionej, po rynkowej cenie zboża, wziętej przeciętnie z trzech lat przed wytoczeniem sprawy o wykup według cen giełdy zbożowej w Warszawie.

Art.  9.

(1) Sprawy o wykup gruntów, o których mowa w art. 1 ustawy niniejszej, należą bez względu na wartość przedmiotu sporu do właściwości sądów grodzkich.

(2) Sądy zawiadomią zarządy gmin miejskich, właściwe ze względu na położenie nieruchomości, o wszczętem postępowaniu wykupowem.

(3) Orzeczenia ostateczne w sprawach, wymienionych w ustępie pierwszym, zapadłe przed wydaniem ustawy niniejszej, zachowują swoją moc.

Art.  10.

Po uprawomocnieniu się wyroku każdy dzierżawca czynszowy, który nie miał oddzielnej księgi hipotecznej, zgłosi do właściwej kancelarji hipotecznej wniosek o założenie oddzielnej księgi hipotecznej dla wykupionej nieruchomości, o zapisanie w wykazie hipotecznym tytułu własności nieruchomości na swoje imię i o wykreślenie wszelkich zobowiązań i ścieśnień, jakie wynikały ze stosunku czynszowego, bez ogłoszeń i wezwań, poprzedzających pierwiastkowe zaprowadzenie hipotek.

Art.  11.

Jeżeli cena wykupu w całości lub w części nie została uiszczona byłemu właścicielowi nieruchomości, przypadająca temuż należność powinna zająć pierwsze miejsce w dziale IV nowego wykazu hipotecznego bezpośrednio po wierzytelności instytucji kredytu długoterminowego.

Art.  12.

Długi, zabezpieczone na prawie dzierżawy czynszowej, wpisuje się w dziale IV nowego wykazu hipotecznego po wymienionej w artykule poprzedzającym cenie wykupu.

Art.  13. ¹

Termin i warunki wypłaty ceny wykupu pozostawia się wzajemnemu porozumieniu stron, a gdyby porozumienie to do skutku nie doszło, wypłatę ceny wykupu sąd na wniosek wykupującego może rozłożyć w sposób następujący: 1/5 część tej sumy ma być uiszczona zaraz po uprawomocnieniu się wyroku, a 4/5 części mogą być odroczone na przeciąg lat 10, licząc od daty uprawomocnienia się wyroku, z płatnością w ratach półrocznych i z doliczeniem 3% od całego niespłaconego kapitału.

¹ Art. 13 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 kwietnia 1938 r. (Dz.U.38.29.259) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 kwietnia 1938 r.