Dział 2 - Organizacje rzemieślnicze. - Wykonywanie i organizacja rzemiosła.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1983.7.40 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 24 października 1987 r.

DZIAŁ  II

Rozdział  1

Organizacje rzemieślnicze.

Art.  24.

Samorządnymi organizacjami rzemieślniczymi są:

1) cechy,

2) spółdzielnie rzemieślnicze,

3) izby rzemieślnicze,

4) Centralny Związek Rzemiosła.

Rozdział  2

Cechy.

Art.  25.

1. Cech jest samorządną, społeczno-zawodową i gospodarczą organizacją rzemiosła.

2. Osoby posiadające uprawnienia do wykonywania rzemiosła mają obowiązek należenia do cechu właściwego ze względu na miejsce i rodzaj wykonywanego rzemiosła.

3. Cech nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru przez upoważniony do tego terenowy organ administracji państwowej, określony w przepisach wydanych na podstawie ust. 4.

4. Minister Handlu Wewnętrznego i Usług, w porozumieniu z Centralnym Związkiem Rzemiosła, określa zasady rejestracji cechów.

Art.  26.

1. Do zadań cechu należy w szczególności:

1) utrzymywanie i podnoszenie godności zawodowej członków,

2) prowadzenie wśród członków pracy społeczno-wychowawczej mającej na celu szerzenie zasad etyki zawodowej oraz prawidłowego i rzetelnego wykonywania rzemiosła,

3) reprezentowanie interesów członków wobec terenowych organów władzy i administracji państwowej, organizacji społecznych i gospodarczych,

4) organizowanie pomocy w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych członków i pracowników zakładów rzemieślniczych,

5) popieranie rozwoju technicznego i gospodarczego,

6) rozpatrywanie skarg na działalność członków i wykonywanie związanych z tym kontroli,

7) propagowanie, koordynowanie i nadzorowanie przygotowania zawodowego,

8) sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem warunków bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach rzemieślniczych oraz organizowanie szkolenia w tym zakresie,

9) organizowanie działalności socjalnej, kulturalnej i oświatowej dla członków i ich rodzin oraz dla uczniów i pracowników zakładów rzemieślniczych, a także członków ich rodzin,

10) prowadzenie działalności gospodarczej określonej w statucie,

11) dbanie o należyty rozwój i rozmieszczenie zakładów rzemieślniczych, które na danym terenie są szczególnie potrzebne,

12) wykonywanie innych zadań określonych w statucie lub wynikających z przepisów szczególnych.

2. Cechy współdziałają ze spółdzielniami rzemieślniczymi zrzeszającymi członków cechów w sprawach objętych ich zakresem działania.

Art.  27.

1. Organami cechu są: walne zgromadzenie członków, zarząd, komisja rewizyjna i sąd cechowy.

2. Zakres i tryb działania cechu i jego organów oraz tryb odwoływania od uchwał organów cechu określa statut cechu.

3. Statut cechu uchwalany jest przez walne zgromadzenie członków, zgodnie z zasadami uchwalonymi przez Centralny Związek Rzemiosła.

Art.  28.

1. Członkowie cechu podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądem cechowym za naruszenie:

1) statutowych obowiązków członka cechu i uchwał statutowych organów organizacji rzemieślniczych,

2) zasad etyki zawodowej lub rzetelnego wykonywania zawodu.

2. Kary są następujące:

1) upomnienie,

2) nagana,

3) pozbawienie prawa do korzystania z określonych świadczeń cechu, przewidzianych w statucie, na okres do 1 roku,

4) pozbawienie prawa wybieralności do organów cechowych na okres do 3 lat.

3. W uzasadnionych przypadkach sąd cechowy może niezależnie od orzeczenia kary wystąpić z wnioskiem o cofnięcie uprawnienia, o wydanie zakazu wykonywania rzemiosła przez okres od 3 do 6 miesięcy lub o pozbawienie prawa szkolenia uczniów.

4. Od orzeczenia sądu cechowego służy odwołanie do rzemieślniczego sądu odwoławczego, działającego przy izbie rzemieślniczej, w ciągu 1 miesiąca licząc od dnia doręczenia orzeczenia. Orzeczenia rzemieślniczego sądu odwoławczego są ostateczne.

5. Właściwość, zasady i tryb postępowania przed sądem cechowym określa regulamin wydany przez Centralny Związek Rzemiosła.

Art.  29. ⁴

 

1. Członkowie cechu obowiązani są uiszczać składki członkowskie, a także dokonywać odpisów na działalność socjalną dla pracowników zakładów rzemieślniczych i uczniów pobierających naukę zawodu oraz członków ich rodzin (fundusz socjalny) i pomoc w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych pracowników zakładów rzemieślniczych i ich rodzin (fundusz mieszkaniowy).

2. Wysokość składki członkowskiej ustala walne zgromadzenie członków cechu. Centralny Związek Rzemiosła ustala zasady, według jakich w ramach składek organizacje cechowe uczestniczą w pokrywaniu potrzeb działalności statutowej izb rzemieślniczych i Centralnego Związku Rzemiosła.

3. Sposób tworzenia i gromadzenia funduszów socjalnego i mieszkaniowego oraz zasady udzielania świadczeń i pomocy z tych funduszów dla pracowników zakładów rzemieślniczych, cechów, spółdzielni rzemieślniczych, izb rzemieślniczych i Centralnego Związku Rzemiosła określa Krajowa Rada Rzemiosła, w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych. Wysokość odpisów na te fundusze nie może być wyższa od określonej w przepisach dla jednostek gospodarki uspołecznionej.

4. Składki członkowskie i odpisy na fundusze socjalny i mieszkaniowy podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Rozdział  3

Spółdzielnie rzemieślnicze.

Art.  30.

1. Spółdzielnie rzemieślnicze jako jednostki gospodarki uspołecznionej są organizowane i działają na zasadach określonych w przepisach prawa spółdzielczego, o ile przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej.

2. Spółdzielnie rzemieślnicze zrzeszają na zasadach dobrowolności osoby posiadające uprawnienia do wykonywania rzemiosła. Członkami spółdzielni mogą być również cechy.

3. Dla prowadzenia działalności mającej na celu obsługę potrzeb gospodarczych rzemiosła w kraju oraz w zakresie eksportu i importu mogą być zakładane spółdzielnie rzemieślnicze osób prawnych.

Art.  31.

Zadaniem spółdzielni rzemieślniczych jest organizowanie działalności usługowej i wytwórczej rzemiosła, udzielanie pomocy członkom w wykonywaniu ich zadań oraz prowadzenie własnej działalności gospodarczej i społeczno-wychowawczej. Do zadań spółdzielni rzemieślniczych należy w szczególności:

1) prowadzenie działalności w zakresie zaopatrywania w środki produkcji,

2) organizowanie i prowadzenie zbytu wyrobów oraz świadczenie usług,

3) prowadzenie własnej działalności gospodarczej związanej z wypełnianiem zadań statutowych,

4) upowszechnianie spółdzielczych form działania rzemiosła,

5) prowadzenie działalności społeczno-wychowawczej wśród członków i pracowników,

6) zaspokajanie potrzeb socjalnych pracowników i ich rodzin.

Rozdział  4

Izby rzemieślnicze.

Art.  32.

1. Izby rzemieślnicze są samorządnymi, społeczno-zawodowymi i gospodarczymi organizacjami rzemiosła.

2. 5 Członkami izby rzemieślniczej są cechy mające siedzibę na terenie jej działalności. W izbie rzemieślniczej mogą się zrzeszać na zasadzie dobrowolności spółdzielnie rzemieślnicze.

3. Działalność izby rzemieślniczej może obejmować jedno lub więcej województw.

4. Centralny Związek Rzemiosła po porozumieniu z zainteresowanymi terenowymi organami administracji państwowej stopnia wojewódzkiego tworzy i znosi izby rzemieślnicze oraz określa ich terenowy zakres działania, nazwę i siedzibę.

5. Izba rzemieślnicza posiada osobowość prawną.

Art.  33.

1. Do zadań izby rzemieślniczej należy rozwijanie działalności społeczno-gospodarczej rzemiosła i udzielanie mu pomocy oraz nadzór nad działalnością zrzeszonych organizacji, a w szczególności:

1) reprezentowanie interesów rzemiosła, cechów i spółdzielni rzemieślniczych wobec terenowych organów władzy i administracji państwowej oraz organizacji społecznych i gospodarczych,

2) nadzór nad realizacją zadań statutowych i nad przestrzeganiem przepisów prawa przez zrzeszone organizacje,

3) udzielanie wszechstronnej pomocy zrzeszonym organizacjom w realizacji ich zadań statutowych oraz członkom tych organizacji przede wszystkim w formie działalności instruktażowo-doradczej,

4) przeprowadzanie kontroli działalności zrzeszonych organizacji,

5) czuwanie nad bezpieczeństwem i higieną pracy w zakładach rzemieślniczych,

6) czuwanie nad szkoleniem uczniów w zakładach rzemieślniczych i otaczanie ich opieką oraz utrzymywanie współpracy z terenowymi organami administracji państwowej stopnia wojewódzkiego w zakresie szkolenia w zasadniczych szkołach zawodowych i ośrodkach dokształcania zawodowego,

7) przeprowadzanie egzaminów czeladniczych i mistrzowskich oraz innych egzaminów kwalifikacyjnych, jak również podnoszenie kwalifikacji zawodowych rzemieślników,

8) organizowanie i prowadzenie działalności społeczno-wychowawczej, socjalnej, kulturalnej i oświatowej,

9) szerzenie i rozwijanie spółdzielczych form gospodarowania w rzemiośle,

10) powoływanie rzeczoznawców do wydawania opinii w zakresie spraw dotyczących rzemiosła,

11) wykonywanie innych zadań wynikających z przepisów szczególnych oraz uchwał organów Centralnego Związku Rzemiosła.

2. 6 Izba rzemieślnicza może w przypadkach naruszania przez statutowe organy cechów w niej zrzeszonych przepisów prawa oraz uchwał izby rzemieślniczej i Centralnego Związku Rzemiosła uchylać uchwały tych organów, z wyjątkiem uchwał walnych zgromadzeń.

3. W odniesieniu do uchwał walnych zgromadzeń - w przypadkach wskazanych w ust. 2 - izbie rzemieślniczej służy prawo zawieszania wykonania tych uchwał. Zawieszenie uchwały może nastąpić w ciągu czterech tygodni od dnia powzięcia o niej wiadomości. W takim przypadku, w terminie 7 dni od daty zawieszenia uchwały walnego zgromadzenia, należy zgłosić wniosek do Centralnego Związku Rzemiosła o uchylenie tej uchwały. Zarząd Centralnego Związku Rzemiosła obowiązany jest w terminie czterech tygodni od otrzymania wniosku podjąć uchwałę o utrzymaniu w mocy lub uchyleniu uchwały walnego zgromadzenia. Od tej decyzji przysługuje odwołanie do Krajowej Rady Rzemiosła.

Art.  34.

1. Organami izby rzemieślniczej są:

1) zjazd delegatów,

2) rada izby,

3) zarząd,

4) odwoławczy sąd rzemieślniczy.

2. Szczegółowy zakres, zasady i tryb działania izby i jej organów, tryb powoływania organów oraz tryb odwoływania od uchwał organów izby określa statut izby.

3. Właściwość, zasady i tryb postępowania przed odwoławczym sądem rzemieślniczym określa regulamin wydany przez Centralny Związek Rzemiosła.

4. Centralny Związek Rzemiosła ustala zasady, jakim powinny odpowiadać statuty izb rzemieślniczych.

5. Statut izby rzemieślniczej uchwalany i zmieniany jest przez zjazd delegatów. Statut wymaga stwierdzenia przez Centralny Związek Rzemiosła jego zgodności z zasadami, o których mowa w ust. 4, oraz zarejestrowania przez terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego, właściwy dla siedziby izby rzemieślniczej. Zasady rejestracji określa Minister Handlu Wewnętrznego i Usług w porozumieniu z Centralnym Związkiem Rzemiosła.

Art.  35.

Izba rzemieślnicza ma prawo umieszczania na dokumentach kwalifikacji zawodowych rzemieślników pieczęci z godłem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Art.  36.

1. Dla realizacji określonych statutowych zadań gospodarczych, szkoleniowych i socjalnych izba rzemieślnicza może powoływać własne wyodrębnione organizacyjnie zakłady.

2. Zasady powoływania i prowadzenia zakładów, o których mowa w ust. 1, ustala Centralny Związek Rzemiosła.

Rozdział  5

Centralny Związek Rzemiosła.

Art.  37.

1. Centralny Związek Rzemiosła jest samorządną, centralną społeczno-zawodową i gospodarczą organizacją rzemiosła.

2. 7 Członkami Centralnego Związku Rzemiosła są izby rzemieślnicze. Członkami Związku mogą być również spółdzielnie rzemieślnicze.

3. Centralny Związek Rzemiosła posiada osobowość prawną.

Art.  38.

1. Zadaniem Centralnego Związku Rzemiosła jest rozwijanie działalności społeczno-gospodarczej rzemiosła, udzielanie mu pomocy oraz nadzór nad działalnością izb rzemieślniczych, a w szczególności:

1) reprezentowanie interesów rzemiosła i organizacji rzemieślniczych wobec organów władzy i administracji państwowej oraz organizacji społecznych i gospodarczych,

2) opracowywanie ogólnokrajowych kierunków rozwoju rzemiosła i jego działalności gospodarczej, zgodnych z celami narodowych planów społeczno-gospodarczych,

3) nadzór nad działalnością izb rzemieślniczych w zakresie wykonywania zadań statutowych i przestrzegania prawa,

4) opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących rzemiosła,

5) ustalanie zasad, jakim powinny odpowiadać statuty organizacji rzemieślniczych,

6) określanie zasad tworzenia, łączenia i likwidacji cechów,

7) ustalanie zasad prowadzenia działalności społeczno-wychowawczej, socjalnej, kulturalnej i oświatowej przez organizacje rzemieślnicze,

8) ustalanie zasad szkolenia rzemieślników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

9) prowadzenie doradztwa dla zakładów i organizacji rzemieślniczych,

10) zawieranie układów zbiorowych pracy dla pracowników zakładów i organizacji rzemieślniczych,

11) upowszechnianie dorobku polskiego rzemiosła i jego roli społeczno-gospodarczej za pośrednictwem środków masowego przekazu i własnych wydawnictw, wystaw i muzeów,

12) wykonywanie innych zadań określonych w przepisach szczególnych.

2. Centralny Związek Rzemiosła może w przypadkach naruszenia - przez statutowe organy izb rzemieślniczych - przepisów prawa, statutu lub uchwał Centralnego Związku Rzemiosła uchylać uchwały tych organów.

3. W przypadku naruszenia przez walne zgromadzenie organizacji rzemieślniczych zrzeszonych w izbie rzemieślniczej przepisów prawa, statutu lub uchwał Centralnego Związku Rzemiosła, Centralnemu Związkowi Rzemiosła służy prawo uchylania uchwał tego organu.

4. 8 Centralnemu Związkowi Rzemiosła służy również prawo zawieszania w czynnościach członków zarządu cechów oraz członków rad i zarządów izb rzemieślniczych, jeżeli działalnością swoją naruszają przepisy prawa, statut lub uchwały Centralnego Związku Rzemiosła, albo odwoływania, jeżeli ich działalność jest rażąco sprzeczna z przepisami prawa, statutem lub uchwałami Centralnego Związku Rzemiosła.

5. W przypadku odwołania członka rady lub zarządu, Centralny Związek Rzemiosła pełnienie jego funkcji może powierzyć tymczasowo innej osobie na okres nie dłuższy niż jeden rok. Powierzenie funkcji innej osobie może nastąpić również wówczas, gdy z przyczyn innych niż odwołanie członek lub członkowie rady czy zarządu nie mogą pełnić swych obowiązków.

6. 9 Centralny Związek Rzemiosła może przekazać izbom rzemieślniczym prawo zawieszania i odwoływania członków zarządu cechów.

Art.  39.

Do realizacji określonych statutowych zadań gospodarczych, szkoleniowych i socjalnych Centralny Związek Rzemiosła może powoływać własne wyodrębnione organizacyjnie zakłady zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa.

Art.  40.

1. 10 Centralnemu Związkowi Rzemiosła przysługują uprawnienia centralnego związku spółdzielczego, przewidziane w ustawie - Prawo spółdzielcze, w stosunku do zrzeszonych w nim spółdzielni.

2. 11 (skreślony).

3. W stosunku do Centralnego Związku Rzemiosła oraz izb rzemieślniczych w zakresie ich działalności dotyczącej spółdzielni Naczelnej Radzie Spółdzielczej przysługują uprawnienia określone w przepisach prawa spółdzielczego.

Art.  41.

1. Organami Centralnego Związku Rzemiosła są:

1) krajowy zjazd delegatów rzemiosła,

2) Krajowa Rada Rzemiosła,

3) zarząd.

2. Szczegółowe zasady, zakres i tryb działania Centralnego Związku Rzemiosła i tryb powoływania jego organów oraz odwoływania od uchwał organów Centralnego Związku określi statut Centralnego Związku Rzemiosła.

3. Statut Centralnego Związku Rzemiosła uchwalany i zmieniany jest przez krajowy zjazd delegatów rzemiosła. Statut ten podlega rejestracji na zasadach określonych w odrębnych przepisach dla centralnych związków spółdzielczych.

Rozdział  6

Przepisy wspólne dotyczące organizacji rzemieślniczych.

Art.  42.

Rada Ministrów może określić w drodze rozporządzenia zasady współdziałania:

1) Centralnego Związku Rzemiosła z naczelnymi i centralnymi organami administracji państwowej oraz terenowymi organami administracji państwowej stopnia wojewódzkiego,

2) izb rzemieślniczych z terenowymi organami administracji państwowej stopnia wojewódzkiego.

Art.  43. ¹²

 

1. Zasady gospodarki finansowej cechów, izb rzemieślniczych i Centralnego Związku Rzemiosła określa Centralny Związek Rzemiosła.

2. Zasady wynagradzania pracowników cechów, izb rzemieślniczych i Centralnego Związku Rzemiosła ustala Krajowa Rada Rzemiosła w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.

Art.  44.

Naczelnym organem administracji państwowej w sprawach wykonywania rzemiosła, uregulowanych niniejszą ustawą, jest Minister Handlu Wewnętrznego i Usług.

Art.  45.

W celu zapewnienia rzemiosłu warunków do pełnej realizacji zadań wynikających ze społeczno-gospodarczego rozwoju kraju oraz wszechstronnej realizacji praw i obowiązków rzemieślników, Rada Ministrów uchwala Kartę Praw i Obowiązków Rzemieślnika.

⁴ Ar. 29 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1986 r. (Dz.U.86.17.89) zmieniającej nin. ustawę z dniem 7 maja 1986 r.

⁵ Art. 32 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 października 1987 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady funkcjonowania gospodarki narodowej (Dz.U.87.33.181) z dniem 24 października 1987 r.

⁶ Art. 33 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 października 1987 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady funkcjonowania gospodarki narodowej (Dz.U.87.33.181) z dniem 24 października 1987 r.

⁷ Art. 37 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 października 1987 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady funkcjonowania gospodarki narodowej (Dz.U.87.33.181) z dniem 24 października 1987 r.

⁸ Art. 38 ust. 4 zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 23 października 1987 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady funkcjonowania gospodarki narodowej (Dz.U.87.33.181) z dniem 24 października 1987 r.

⁹ Art. 38 ust. 6 zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 23 października 1987 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady funkcjonowania gospodarki narodowej (Dz.U.87.33.181) z dniem 24 października 1987 r.

¹⁰ Art. 40 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 5 lit a) ustawy z dnia 23 października 1987 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady funkcjonowania gospodarki narodowej (Dz.U.87.33.181) z dniem 24 października 1987 r.

¹¹ Art. 40 ust. 2 skreślony przez art. 1 pkt 5 lit. b) ustawy z dnia 23 października 1987 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady funkcjonowania gospodarki narodowej (Dz.U.87.33.181) z dniem 24 października 1987 r.

¹² Art. 43 zmieniony przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 23 października 1987 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady funkcjonowania gospodarki narodowej (Dz.U.87.33.181) z dniem 24 października 1987 r.