Rozdział 6 - Powszechny obowiązek wojskowy zagranicą. Do art. 18, 22, 32 ustęp ostatni i 65 ustęp ostatni. - Wykonanie ustawy z dnia 23 maja 1924 r. o powszechnym obowiązku służby wojskowej, zmienionej i uzupełnionej rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 stycznia 1928 r.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1930.31.270

Akt utracił moc

Wersja od: 28 września 1931 r.

Rozdział  VI.

Powszechny obowiązek wojskowy zagranicą.

Do art. 18, 22, 32 ustęp ostatni i 65 ustęp ostatni.

§ 279. Pod względem sposobu wykonania powszechnego obowiązku wojskowego zagranicą rozróżnia się trzy kategorje obywateli polskich:

a) przebywających na obszarze wolnego miasta Gdańska,

b) przebywających w krajach europejskich,

c) przebywających w krajach poza Europą.

Obywatele polscy, mający miejsce stałego zamieszkania na obszarze wolnego miasta Gdańska, jako też ci obywatele polscy, którzy przebywając na obszarze wolnego miasta Gdańska nie mają miejsca stałego zamieszkania w kraju, lub których miejsce stałego zamieszkania w kraju nie jest znane, zgłaszają się do rejestrów i spisów poborowych u komisarza generalnego Rzeczypospolitej Polskiej na wolne miasto Gdańsk. Obowiązek stawienia się do poboru powinny te osoby spełnić przed komisją poborową, właściwą dla powiatu starogardzkiego.

§ 280. Obywatele polscy, przebywający na obszarze wolnego miasta Gdańska, którzy mają miejsce stałego zamieszkania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, obowiązani są zgłosić się da rejestrów i spisów poborowych u władz, właściwych dla miejsca stałego zamieszkania. Obowiązek stawienia się do poboru mają osoby te wykonać przed właściwą dla nich komisją poborową. W uzasadnionych wypadkach osoby te mogą stanąć do poboru w drodze delegacji przed komisją poborową, właściwą dla powiatu starogardzkiego.

§ 281. Obywatele polscy, przebywający stale zagranicą w krajach europejskich obowiązani są zgłosić się do rejestrów i spisów poborowych we właściwym urzędzie konsularnym. Obowiązek stawienia się do poboru mają osoby te spełnić przed właściwą konsularną komisją poborową, o ile pobór zagranicą został zarządzony, w przeciwnym razie osoby te korzystają z przesunięcia terminu stawienia się do poboru aż do odwołania. W razie przyjazdu ich na obszar wolnego miasta Gdańska lub Rzeczypospolitej Polskiej na czas dłuższy niż 6 miesięcy powinni stawić się po upływie tego czasu do poboru na ogólnych zasadach.

§ 282. Obywatele polscy, przebywający stale zagranicą w krajach poza Europą, obowiązani są zgłosić się do rejestrów i spisów poborowych we właściwym urzędzie konsularnym.

Osoby te w czasie przebywania w krajach poza Europą nie podlegają obowiązkowi stawienia się do poboru.

W fazie przyjazdu tych osób na czas dłuższy niż 6 miesięcy do krajów europejskich na obszar wolnego miasta Gdańska lub na obszar Państwa Polskiego dotyczą ich po upływie tego czasu pod względem obowiązku stawienia się do poboru te same, przepisy, jakie obowiązują obywateli przebywających zagranicą w krajach europejskich (§ 281).

§ 283. Obywatele polscy, przebywający czasowo zagranicą, obowiązani są zgłosić się do rejestrów i wpisów poborowych u władz, właściwych dla ich stałego miejsca zamieszkania w kraju. Obowiązek stawienia się do poboru powinny osoby te spełnić przed właściwą dla nich komisją poborową w kraju.

§ 284. Zwołanie konsularnej komisji poborowej może nastąpić:

a) w razie dobrowolnego zgłoszenia się obywateli przebywających stale zagranicą celem uregulowania swego stosunku do służby wciskowej;

b) w razie zarządzenia poboru zagranicą.

Każdorazowe zwołanie konsularnej komisji poborowej w wypadku wyszczególnionym w pkt. a) może nastąpić jedynie na podstawie upoważnienia, wydanego przez Ministra Spraw Zagranicznych w porozumieniu z Ministrem Spraw Wojskowych i Ministrem Spraw Wewnętrznych.

Zarządzenie poboru zagranicą należy do Ministra Spraw Wojskowych w porozumieniu ż Ministrem Spraw Zagranicznych.

Przygotowanie i przeprowadzenie poboru na podstawie dobrowolnych zgłoszeń, jako też w wypadku zarządzenia poboru obowiązkowego unormują każdorazowo zarządzenia Ministra Spraw Zagranicznych, wydane w porozumieniu z Ministrem Spraw Wojskowych i Ministrem Spraw Wewnętrznych.

§ 285. Konsularne komisje poborowe mogą być zwołane przez urzędy konsularne Rzeczypospolitej Polskiej tylko w krajach europejskich.

§ 286. W skład konsularnej komisji poborowej wchodzą:

a) kierownik urzędu konsularnego względnie jego zastępca - jako przewodniczący;

b) attaché wojskowy poselstwa względnie jego zastępca lub urzędnik konsularny, o ile możności posiadający stopień oficera rezerwy;

c) lekarz, powołany przez urząd konsularny, o ile możności obywatel polski.

Do każdej konsularnej komisji poborowej powinien być przydzielony jeden urzędnik konsularny w charakterze referenta.

§ 287. Do zakresu działania konsularnej komisji poborowej należy:

a) orzekanie o fizycznej zdolności do służby wojskowej osób stających przed komisją w myśl art. 38 pkt. A - E;

b) orzekanie o przyznaniu lub odmowie prawa do odroczeń służby wojskowej, przewidzianych w art. 61, tudzież do ulg, przewidzianych w art. 55.

§ 288. Konsularne komisje poborowe urzędują zasadniczo w lokalu urzędu konsularnego.

Przeprowadzenie wszelkich czynności przygotowawczych do poboru należy do obowiązków, kierownika urzędu konsularnego.

§ 289. Tryb urzędowania konsularnej komisji poborowej, jak również obowiązki i prawa szczególnych jej członków są takie same, jakie ustalono dla komisyj poborowych w kraju (§§ 28 - 33, 35 - 51, 164 - 182).

Paragrafy 137 - 145 oraz 234 - 341 mają analogiczne zastosowanie w urzędach konsularnych.

§ 290. Techniczne przeprowadzenie przeglądu lekarskiego przez konsularną komisję poborową ma odpowiadać w drodze analogji postanowieniom, obowiązującym dla komisyj poborowych w kraju (§§ 164 - 182) z tą różnicą, że:

a) obowiązki lekarzy komisji poborowej przechodzą całkowicie na lekarza konsularnej komisji poborowej;

b) nie mogą być zagranicą stosowane postanowienia o ekspertyzie lekarskiej (§§ 195 - 198) oraz o przymusowem leczeniu poborowych w szpitalach publicznych (§§ 205 - 209);

c) zastępujący wojskowego członka komisji poborowej attaché wojskowy poselstwa względnie urzędnik konsularny (§ 286 pkt. b) nie prowadzi głównej księgi ewidencyjnej, natomiast sporządza wyciągi ewidencyjne, które służą powiatowemu komendantowi uzupełnień za podstawę do wypełnienia głównej księgi ewidencyjnej.

§ 291. Kierownik urzędu konsularnego powinien przed rozpoczęciem badania lekarskiego w obecności osób, podlegających badaniu, odebrać od lekarza w miejsce przysięgi przyrzeczenie przez podanie ręki, iż wyda orzeczenie według najlepszej wiedzy i sumienia.

§ 292. Niezwłocznie po zakończeniu poboru kierownik urzędu konsularnego przesyła wyciągi z list poborowych i wyciągi ewidencyjne na osoby, które stanęły przed konsularną komisją poborowa, do tych powiatowych władz administracji ogólnej, do których przesłał wyciągi ze spisów poborowych na tle same osoby. O ile do poboru stawały osoby, które nie były zamieszczone w spisach poborowych, wówczas wyciągi z list poborowych i wyciągi ewidencyjne należy przesłać do powiatowej władzy administracji ogólnej, właściwej dla ich miejsca zamieszkania w kraju, a jeżeli takiego nie mają, do jednej z powiatowych władz administracji ogólnej wskazanych w § 105 ustęp 5.

Powiatowe władze administracji ogólnej po wpisaniu danych do list poborowych przesyłają wyciągi i tych list i wyciągi ewidencyjne do właściwego powiatowego komendanta uzupełnień, celem wypełnienia głównych ksiąg ewidencyjnych.

§ 293. Osoby, które stawiły się przed konsularną komisją poborową otrzymują takie same poświadczenia lub dokumenty, stwierdzające stosunek do służby wojskowej jak poborowi w kraju.

§ 294. Osoby, przebywające stale zagranicą w krajach europejskich, powinny stawić się zasadniczo do poboru w urzędzie konsularnym, właściwym dla ich miejsca zamieszkania, tylko w razie zwołania konsularnej komisji poborowej. Jeżeli jednak poboru nie zarządzono, kierownik urzędu konsularnego udziela im po ukończeniu spisu poborowych (31 grudnia) przesunięcia terminu stawienia się do poboru aż do odwołania oraz przesyła im odpowiednie zawiadomienie o tem. Takie same zaświadczenia otrzymują każdorazowo osoby stale przebywające zagranicą w krajach poza Europą po ukończeniu spisu poborowych.

Osoby, przebywające czasowo zagranicą w krajach europejskich powinny zasadniczo stawić się do poboru w kraju z chwilą osiągnięcia wieku poborowego. Osoby takie mogą w uzasadnionych wypadkach (choroba, ubóstwo, praca zarobkowa, studja) otrzymać od kierownika urzędu konsularnego przesunięcie terminu stawienia się do poboru w kraju, o ile najdalej do dnia 1 maja wniosą do urzędu konsularnego odpowiednio umotywowane podania.

Przesunięć takich należy udzielać dla poborowych, posiadających warunki do skróconej czynnej służby wojskowej (art. 49) - najdalej do 1 lipca tego roku kalendarzowego, w którym kończą 23 lat życia, dla wszystkich innych zaś poborowych - najdalej do 1 września tego roku kalendarzowego, w którym kończą 23 lat życia.

Osobom, które udowodnią zaświadczeniem zakładu naukowego, że odbywają studja, dla których przewidziane jest przedłużenie odroczenia służby wojskowej do 25 roku życia (§ 255), kierownik urzędu konsularnego może udzielać przesunięcia terminu stawienia się przed komisją poborową w kraju do 1 lipca tego roku, w którym kończą 25 lat życia.

§ 295. Przesunięcia terminu stawienia się do poboru mogą być udzielane każdorazowo tylko na przeciąg jednego roku.

§ 296. Kierownik urzędu konsularnego przesyła osobom, którym przesunął termin stawienia się do poboru w kraju, odpowiednie zawiadomienie w którem należy dokładnie wymienić datę, do której przesunięcia udzielono, oraz zaznaczyć, czy dana osoba może takie przesunięcie uzyskać jeszcze raz w następnym roku, czy też przesunięcie terminu jest udzielone po raz ostatni.

§ 297. Osoby, korzystające z przesunięcia terminu stawienia się do poboru w kraju mogą, o ile przed upływem terminu przesunięcia zwołana będzie konsularna komisja poborowa, prosić o pozwolenie stawienia się przed tą komisją. Urzędy konsularne mogą zezwoleń tych udzielać tylko w drodze wyjątku, stosownie do otrzymanych od Ministra Spraw Zagranicznych instrukcyj.

§ 298. Osoby, które po Upływie terminu przesunięcia stawienia się przed komisją poborową w kraju nie stawią się przed właściwą komisją poborową, będą uważane za uchylające się od poboru i podlegają rygorom przewidzianym w § 322, Osoby takie nie mogą odbywać skróconej czynnej służby wojskowej w myśl art. 49. Na osobach tych ciąży nadal obowiązek stawienia się przed komisją poborową zgodnie z postanowieniami art. 35.

§ 299. O udzielonych przesunięciach terminu stawienia się do poboru kierownik urzędu konsularnego zawiadamia właściwą powiatową władzę administracji ogólnej do dnia 1 lipca jednym imiennym wykazem według wzoru Nr. 20.

§ 300. Osoby, które stawały już przed komisją poborową w kraju i otrzymały kategorję B (czasowa niezdolność do czynnej służby wojskowej).moją stanąć do ponownego przeglądu w przewidzianym terminie przed konsularną komisją poborową, jeżeli taka będzie zwołana, W przeciwnym razie osoby te mogą prosić i uzyskać przesunięcie terminu ponownego stawienia się do poboru na ogólnych zasadach.

§ 301. Osoby, które wyjechały z kraju nielegalnie w celu uchylenia się od powszechnego obowiązku wojskowego, nie mogą korzystać z przesunięcia terminu stawienia się do poboru w kraju.

§ 302. Urzędy konsularne mogą udzielać odroczeń służby wojskowej tylko w wypadkach, określonych w art. 61.

§ 303. Urzędy konsularne mogą udzielać odroczeń służby wojskowej z art. 61 jedynie tym osobom, które zostały przez komisję poborową (konsularną lub w kraju) uznane za zdolne do czynnej służby wojskowej (kategorja A).

§ 304. Uprawnienia urzędów konsularnych do udzielania odroczeń z art. 61 w granicach wieku, ustawą przewidzianych, odnoszą się zarówno do osób, które starają się o odroczenie po raz pierwszy, jako też do tych, które ubiegają się o przedłużenie odroczeń udzielonych im poprzednio przez właściwe władze administracji ogólnej w kraju.

Terminy i sposób ubiegania się o odroczenia względnie o przedłużenie odroczenia, tudzież sposób udzielania tych odroczeń oraz prowadzenia ich ewidencji jest taki sam, jaki obowiązuje w kraju. Urzędy konsularne są również uprawnione do przedłużania odroczeń służby wojskowej w myśl art. 62 na warunkach, przewidzianych w § 255.

§ 305. Osoby, terminujące zagranicą w rzemiośle u majstrów oraz terminujące w handlu powinny do podania o odroczenie z art. 61 pkt. 4 załączyć dowody, stwierdzające tę okoliczność, a wystawione przez kompetentne urzędy względnie instytucje przemysłowe lub handlowe zagranicą.

§ 306. W razie odmownego załatwienia przez urząd konsularny próśb o udzielenie odroczenia przysługuje proszącemu na ogólnych zasadach prawo odwołania się do wojewódzkiej władzy administracji ogólnej, właściwej dla miejsca jego stałego zamieszkania w kraju, a jeżeli takiego nie posiada - do wojewódzkiej władzy administracji ogólnej, właściwej dla tej powiatowej władzy administracji ogólnej, która od urzędu konsularnego otrzymała wyciągi ze spisów i list poborowych.

Odwołania powinny być wniesione w drodze przez właściwy urząd konsularny.

§ 307. O udzielonych odroczeniach urząd konsularny zawiadamia niezwłocznie właściwą powiatową władzę administracji ogólnej imiennym wykazem według wzoru Nr. 21.

§ 308. Osoby czasowo przebywające zagranicą są obowiązane po upływie terminu odroczenia lub w razie jego nieprzedłużenia stawić się we właściwej powiatowej komendzie uzupełnień w kraju na wezwanie lub w terminie ogłoszonym przez urzędy konsularne, celem odbycia czynnej służby wojskowej.

Osoby, przebywające czasowo zagranicą w celach okolicznościowych, które podlegają powołaniu do czynnej służby wojskowej, są obowiązane stawić się we właściwej powiatowej komendzie uzupełnień celem odbycia czynnej służby wojskowej niezwłocznie po upływie terminu ważności paszportu zagranicznego.

Osoby, które osiedliły się w sposób legalny na stałe zagranicą i zakwalifikowane zostały przez komisję poborową w kraju względnie przez konsularną komisję poborową do kategorji A, będą powołane do czynnej służby wojskowej lub też zaliczone do ponadkontyngentowych, zależnie od zarządzeń Ministra Spraw Wojskowych.

§ 309. Osoby, które w nakazanym terminie do kraju nie powrócą, a okoliczności tej nie usprawiedliwią świadectwem lekarskiem, stwierdzającem obłożną chorobę i niezdolność do podróży, będą uważane za uchylające się od powszechnego obowiązku wojskowego.

Nazwiska tych osób podaje powiatowy komendant uzupełnień do wiadomości właściwego urzędu konsularnego, celem zastosowania w stosunku do nich postanowień § 322.

W razie powrotu takiej osoby do kraju w okresie wieku, w którym podlega ona powszechnemu obowiązkowi wojskowemu, powiatowy komendant uzupełnień wdraża przeciwko niej obowiązujące dochodzenia sądowo - karne, a niezależnie od tego powołuje ją niezwłocznie do odbycia czynnej służby wojskowej, o ile jest jeszcze w wieku, obowiązującym w myśl art. 35 do tej służby.

§ 310. Powołanie osób, przebywających stale zagranicą, do czynnej służby wojskowej następuje zapomocą kart powołania, doręczonych przez urzędy konsularne, tylko na zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Przejazd od miejsca zamieszkania zagranicą do granicy Państwa Polskiego odbywa się na koszt Skarbu Państwa stosownie do zarządzeń urzędów konsularnych. Przejazd od granicy Państwa do miejsca postoju formacji odbywają powołane osoby na podstawie dołączonych do kart powołania biletów na przejazd.

§ 311. W razie obłożnej choroby powołany jest obowiązany zawiadomić o tem niezwłocznie właściwy urząd konsularny, zwracając otrzymaną kartę powołania oraz dołączając do zawiadomienia świadectwo lekarskie, stwierdzające rodzaj choroby tudzież niezdolność do podróży. Kierownik urzędu konsularnego jest obowiązany zawiadomić właściwego powiatowego komendanta uzupełnień o niemożności stawienia się powołanego do służby wojskowej z powodu choroby, przesyłając jednocześnie otrzymane świadectwo lekarskie. W tych wypadkach chorego nie należy ponownie powoływać w danym roku kalendarzowym.

Powiatowy komendant uzupełnień zawiadamia na tej podstawie właściwego dowódcę formacji o nieprzybyciu danej osoby, żądając zwrotu dokumentów ewidencyjnych.

§ 312. Konsularne komisje rozpoznawcze są zwoływane warunkowo tylko w wypadku przeprowadzania zagranicą poboru obowiązkowego.

§ 313. Zadaniem konsularnej komisji rozpoznawczej jest:

a) ponowne badanie stanu zdrowia i orzekanie o fizycznej zdolności do służby wojskowej osoby, co do której zaszła różnica zdań pomiędzy członkami konsularnej komisji poborowej;

b) ponowne badanie i orzekanie o stopniu zdolności do służby wojskowej w wypadku unieważnienia lub uchylenia w drodze nadzoru orzeczeń konsularnej komisji poborowej.

Uchwały powzięte przez konsularną komisję rozpoznawczą są ostateczne.

§ 314. W skład konsularnej komisji rozpoznawczej wchodzą:

a) kierownik generalnego urzędu konsularnego względnie jego zastępca;

b) attaché wojskowy poselstwa względnie wyższy urzędnik konsularny, o ile możności posiadający stopień oficera rezerwy;

c) dwaj lekarze powołani przez generalny konsulat, o ile możności obywatele polscy.

Konsularne komisje rozpoznawcze urzędują w lokalu generalnego konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej.

W krajach europejskich, w których Rzeczpospolita Polska nie utrzymuje generalnych konsulatów, Minister Spraw Zagranicznych może zwołać konsularną komisję rozpoznawczą przy którymkolwiek z urzędów konsularnych i na przewodniczącego wyznaczyć kierownika urzędu konsularnego. W tych wypadkach w skład konsularnej komisji rozpoznawczej nie mogą wchodzić osoby, które jako członkowie konsularnej komisji poborowej brały udział w wydaniu orzeczeń rozpatrywanych przez konsularną komisję rozpoznawczą.

Czynności, związane ze zwołaniem konsularnej komisji rozpoznawczej oraz z przygotowaniem i urządzeniem jej lokalu, tryb urzędowania tudzież prawa i obowiązki jej członków, są w drodze analogji takie same, jakie obowiązują komisje rozpoznawcze w kraju, z tą różnicą, że konsularna komisja rozpoznawcza nie może badanej osoby wysyłać na ekspertyzę szpitalną.

§ 315. W wypadkach przekazania orzecznictwa w sprawie ustalenia fizycznej zdolności do służby wojskowej osób, wymienionych w § 313, konsularnej komisji rozpoznawczej, urzędy konsularne przesyłają wyciągi z listy poborowej odnoszące się do tych osób do właściwego generalnego urzędu konsularnego lub do urzędu konsularnego, przy którym będzie uruchomiona konsularna komisja rozpoznawcza w myśl § 314 ustęp 3.

Konsularna komisja rozpoznawcza prowadzi jedynie listę rozpoznawczą (wzór Nr. 9), do której wpisuje dane, zawarte w otrzymanych od urzędów konsularnych wyciągach z list poborowych.

Powzięta przez konsularną komisję rozpoznawczą decyzja oraz nadane przez wojskowego członka tej komisji przeznaczenie do rodzaju służby wojskowej mają być wpisane do listy rozpoznawczej oraz do nadesłanego przez urzędy konsularne wyciągu z listy poborowej, który należy temu urzędowi następnie zwrócić.

Po otrzymaniu wyciągu z listy poborowej od konsularnej komisji rozpoznawczej, oraz w wypadku przewidzianym w § 313 pkt. a) również założonego przez wojskowego członka konsularnej komisji poborowej wyciągu ewidencyjnego, urząd konsularny wpisuje decyzję do listy poborowej, poczem przesyła wyciąg z listy poborowej wraz z wyciągiem ewidencyjnym do właściwej powiatowej władzy administracji ogólnej w kraju, a danej osobie wysyła obowiązujący dokument, stwierdzający stosunek do powszechnego obowiązku wojskowego.

§ 316. Wezwanie osoby, podlegającej zbadaniu przez konsularną komisję rozpoznawczą, zarządza kierownik generalnego urzędu konsularnego względnie kierownik urzędu konsularnego, przy którym została uruchomiona konsularna komisja rozpoznawcza na podstawie wniosku otrzymanego z właściwego urzędu konsularnego względnie, o ile chodzi o wypadki, o których mowa w § 313 pkt. b) - po zawiadomieniu o unieważnieniu względnie uchyleniu w drodze nadzoru orzeczenia konsularnej komisji poborowej.

§ 317. Koszty, związane ze sporządzeniem rejestrów, spisów i list poborowych oraz koszty przesyłania właściwym osobom poświadczeń o zgłoszeniu się do rejestrów i spisów poborowych, tudzież koszty związane z urzędowaniem konsularnej komisji rozpoznawczej pokrywa się z budżetu danego urzędu konsularnego.

§ 318. Osoby, zgłaszające się dobrowolnie do konsularnej komisji poborowej względnie wezwane do tej komisji na podstawie zarządzenia obowiązkowego poboru zagranicą powinny przejazd do komisji oraz zpowrotem do miejsca zamieszkania zagranicą pokryć z własnych funduszów.

W wypadku zarządzenia obowiązkowego poboru zagranicą może kierownik urzędu konsularnego zwrócić osobom wezwanym do poboru koszty przejazdu, o ile osoby te przedstawią urzędowe świadectwa ubóstwa, wystawione przez właściwe władze zagraniczne lub instytucje społeczne.

§ 319. Osoby, przebywające zagranicą czasowo, które obowiązane są stawić się do poboru lub dla odbycia czynnej służby wojskowej w kraju, powinny koszty przejazdu do komisji poborowej w kraju lub do miejsca ich stałego zamieszkania w kraju pokryć z własnych funduszów.

§ 320. Koszty przejazdu od miejsca stałego zamieszkania zagranicą do miejsca urzędowania konsularnej komisji rozpoznawczej ponoszą wezwane osoby z tem, że po stawieniu się przed tą komisją będą one danej osobie zwrócone. Wydatki z tem związane mają być pokryte z budżetu danego urzędu konsularnego zwołującego te komisje.

§ 321. Osobom, przebywającym stale zagranicą w krajach europejskich i poza Europą, które nie uczyniły zadość obowiązkowi zgłoszenia się do rejestrów i spisów poborowych oraz meldunkowemu, urzędy konsularne nie powinny przyznawać ulg i ułatwień, wchodzących w zakres ich swobodnej oceny, a związanych z pobytem tych osób zagranicą.

W razie przyjazdu takich osób do kraju będą one karane przez władze administracji ogólnej, w wypadku zaś, przewidzianym w art. 100 - przez władze sądowe.

§ 322. Osobom, przebywającym zagranicą, obowiązanym lub wezwanym do powrotu do kraju celem spełnienia obowiązku wojskowego, o ile nie usprawiedliwiły niestawiennictwa w myśl obowiązujących przepisów po terminie wyznaczonym, na powrót, urzędy konsularne nie powinny wydawać ani przedłużać paszportu na pobyt zagranicą, ani też dokonywać innych czynności konsularnych, mogących im ten pobyt ułatwić lub przedłużyć.

O każdym stwierdzonym wypadku uchylenia się danej osoby od poboru należy zawiadomić właściwą powiatową władzę administracji ogólnej w kraju, zaś właściwego powiatowego komendanta uzupełnień - jeżeli chodzi o stwierdzone wypadki uchylania się od służby wojskowej.

W wypadkach wyjątkowych urzędy konsularne mogą za pośrednictwem Ministra Spraw Zagranicznych stawiać wnioski na pozbawienie obywatelstwa polskiego osób uchylających się od służby wojskowej.

W razie przyjazdu takich osób do kraju będą one pociągnięte do odpowiedzialności sądowo-karnej w myśl obowiązujących przepisów.

§ 323. Powiatowe władze administracji ogólnej zawiadamiają właściwe powiatowe komendy uzupełnień o wszelkich wpisach do list poborowych, uskutecznianych na podstawie zawiadomień, wykazów i wyciągów, otrzymanych od urzędów konsularnych.

Powiatowi komendanci uzupełnień zarządzą na tej podstawie odpowiednie uzupełnienie głównych ksiąg ewidencyjnych.