Rozdział 6 - Postanowienia przejściowe. Do art. 102 . - Wykonanie ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (przepisy, dotyczące gminy wiejskiej).

Dziennik Ustaw

Dz.U.1934.71.688

Akt utracił moc

Wersja od: 13 lutego 1937 r.

Rozdział  6.

Postanowienia przejściowe.

Do art. 102.

§ 35. Na obszarze województw: białostockiego, kieleckiego, lubelskiego, łódzkiego, nowogródzkiego, poleskiego, warszawskiego, wileńskiego oraz wołyńskiego nazwa urzędowa gmin wiejskich, nie odpowiadająca postanowieniom § 6, zostanie zastąpiona nazwą właściwą w terminie, określonym przez Ministra Spraw Wewnętrznych.

Do art. 107.

§  36.

(1) Na obszarze województw: krakowskiego, lwowskiego, pomorskiego, poznańskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego, przy podziale nowoutworzonych na podstawie art. 103 gmin wiejskich na gromady granice dotychczasowych gmin wiejskich nie mogą być w zasadzie przekraczane. Wyjątek stanowić mogą jedynie przypadki, przewidziane w rozporządzeniu niniejszem.

(2) Każda nieruchomość na obszarze województw, wymienionych w ust. (1), musi wchodzić w skład obszaru jednej z gromad. Obszar każdej gromady musi w całości wchodzić w skład obszaru jednej z gmin wiejskich, utworzonych na podstawie art. 103.

(3) Na obszarze województw, wymienionych w ust. (1), każda dotychczasowa gmina wiejska, która posiada jakiekolwiek nieruchomości lub dobro gromadzkie albo inne prawa majątkowe na nieruchomościach, powinna w zasadzie stanowić odrębną gromadę, jeżeli nie zostanie utrzymana na podstawie art. 103, jako odrębna gmina wiejska, do której stosuje się postanowienia ust. (4) art. 15. Wyjątek stanowią przypadki, w których chodzi o zastosowanie zasady, przewidzianej w ust. (6). Łączone we wspólną gromadę mogą być jedynie dotychczasowe gminy wiejskie o nieznacznem zaludnieniu, nie posiadające warunków rozwoju własnej gospodarki gromadzkiej, o ile skupienia ludności na dotychczasowym obszarze takich gmin znajdują się w bezpośredniem ze sobą sąsiedztwie, przez co tworzą naturalną zwartą całość terytorjalną, społeczną i gospodarczą, opartą na najbliższych stosunkach sąsiedzkich ogółu ich mieszkańców.

(4) Z obszaru dotychczasowych gmin wiejskich na obszarze województw, wymienionych w ust. (1), mogą być wyłączone pojedyncze albo łączne dwa lub więcej osiedli (wsie, przysiółki) w obrębie gromady jedynie w przypadku, gdy ze względu na znaczne zaludnienia posiadają one warunki rozwoju własnej gospodarki gromadzkiej, przeciw zaś tworzeniu gromady z obszaru całej dotychczasowej gminy wiejskiej przemawiają ważne względy terenowe, jak wielka rozległość terenu, warunki topograficzne, utrudniające prowadzenie wspólnej gospodarki gromadzkiej, większe odległości pomiędzy poszczególnemi osiedlami oraz zbyt duży stan ich zaludnienia.

(5) Połączenie na obszarze województw, wymienionych w ust. (1), miejscowości, wchodzących do obszaru różnych dotychczasowych gmin wiejskich, we wspólną gromadę w obrębie nowoutworzonej w myśl art. 103 gminy wiejskiej może nastąpić jedynie w przypadku, gdy przemawia za tem najbliższe sąsiedztwo osiedli i wzajemne gospodarcze ich ciążenie do siebie, utworzenie zaś z całego obszaru dotychczasowej gminy jednej gromady nastąpić nie może ze względów, o których mowa w ust. (3).

(6) Na obszarze województw, wymienionych w ust. (1), dwory i folwarki muszą być w zasadzie łączone z sąsiedniemi wsiami we wspólne gromady. Wyjątki dopuszczone być mogą przy analogicznem zastosowaniu postanowień § 28 na całym obszarze województw, wymienionych w ust. (1) paragrafu niniejszego.

(7) Przy podziale obszaru nowoutworzonych w myśl art. 103 gmin wiejskich na gromady na obszarze województw, wymienionych w ust. (1), stosuje się postanowienia §§ 11 - 13, na obszarze zaś województw pomorskiego i poznańskiego ponadto postanowienia § 28.

§ 37. Rozrachunki pomiędzy gromadami oraz likwidacja spraw majątkowych, powstałych wskutek podziału gminy wiejskiej, utworzonej na podstawie art. 103, na gromady, następuje w miarę potrzeby po ukonstytuowaniu się organów gromad, w tym zakresie stosuje się postanowienia ust. (2) art. 16 oraz ust. (1) - (3) § 17.

§ 38. Przejęcie zarządu majątku dotychczasowych gmin wiejskich wraz z odnośnemi aktami przez sołtysów, powołanych w nowopowstałych gromadach, nastąpić musi w terminie, określonym przez wydział powiatowy (§ 43 ust. (1)). Z czynności tych musi być sporządzony protokół, którego oryginał przechowuje się w aktach wydziału powiatowego, odpis zaś w aktach urzędu gminnego gminy wiejskiej, utworzonej w myśl art. 103.

Do art. 108.

§  39.

(1) Gromady, powstałe na obszarze województw: krakowskiego, lwowskiego, pomorskiego i poznańskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego, przejmują wszelkie wierzytelności i zobowiązania (długi) dotychczasowych gmin wiejskich, związana z własnością i administracją przejętego majątku, nie wyłączając dobra gminnego na obszarze województw: krakowskiego, lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego oraz tych przedmiotów dotychczasowego majątku na obszarze województw pomorskiego i poznańskiego, z których pożytki służą dotychczasowym przynależnym, do gminy. Dobro gminne oraz przedmioty dawnego majątku klasowo - gminnego, wspólnot, majątku interesowanych i t. p. nieruchomości, które należały dotychczas do gmin wiejskich, stanowią dobro gromadzkie. Prawa dotychczasowych użytkowników nie mogą być uszczuplone.

(2) Na obszarze województw pomorskiego i poznańskiego wydział powiatowy przed przekazaniem odnośnego majątku gromadom zgodnie z art. 108 ustala, jakie przedmioty albo prawa majątkowe podpadają pod działanie postanowień ust. (1).

(3) Wszelkie należności gmin dotychczasowych, powstałe z tytułu przypadających na nie danin i świadczeń publicznych, przejmują gminy wiejskie, utworzone w myśl art. 103.

§  40.

(1) O potrzebie używania przez nowoutworzoną gminę wiejską, powstałą na podstawie art. 103, w miejscu jej siedziby urzędowej, lokalu urzędu gminnego gminy dotychczasowej decyduje wydział powiatowy.

(2) Wysokość odszkodowania (czynszu), jakie w przypadku, o którym mowa w ust. (1), ponieść muszą nowoutworzone gminy wiejskie na rzecz odnośnych gromad, ustala się na zasadach, przewidzianych w § 42.

§ 41. Jeżeli obszar nowoutworzonej gminy wiejskiej pokrywa się z obszarem gminy dotychczasowej, wówczas własność nieruchomości gminy dotychczasowej, dobro gminne, przedmioty dawnego majątku klasowo-gminnego, wspólnot oraz majątku interesowanych i różne inne nieruchomości, które należały dotychczas do gminy wiejskiej, a ponadto wszelkie prawa majątkowe, wierzytelności i zobowiązania gminy dotychczasowej przechodzą całkowicie na rzecz gminy nowoutworzonej bez potrzeby przeprowadzania postępowania likwidacyjnego.

§  42.

(1) W celu dokonania likwidacji spraw majątkowych oraz rozrachunków pomiędzy nowoutworzonemu gminami wiejskiemi a gromadami w drodze bezpośredniego porozumienia, strony interesowano mogą powołać komisje likwidacyjną, do której ze strony gmin wchodzi przełożony gminy wiejskiej, powołany w gminie nowoutworzonej oraz jeden członek rady gminnej, wybrany przez nią zwykłą większością głosów w obecności więcej niż połowy ustawowego jej składu, ze strony zaś gromad sołtysi oraz po jednym mieszkańcu każdej gromady, wybranym przez jej organ uchwalający (zebranie gromadzkie, radę gromadzką). Przewodniczy w komisji osoba, powołana przez wydział powiatowy z pośród albo z poza członków komisji. Jeżeli interesowane gminy i gromady położone są na obszarze różnych powiatów, przewodniczącego komisji powołuje właściwy terytorjalnie wojewoda. W pracach komisji likwidacyjnej z ramienia gromady biorą udział tylko delegaci interesowanej gromady.

(2) Zadaniem komisji likwidacyjnej, powołanej zgodnie z postanowieniami ust. (1), jest ustalenie protokólarnie wzajemnych zobowiązań i wierzytelności interesowanych stron oraz sposób likwidacji spornych; spraw majątkowych.

(3) Warunki rozrachunków i likwidacji spraw majątkowych pomiędzy nowoutworzonemi gminami wiejskiemi a gromadami, zawarte w protokóle postępowania układowego, wchodzą w życie po przyjęciu ich przez organa uchwalające gromad i rady gminne zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania.

(4) W razie niedojścia do skutku dobrowolnego układu likwidacyjnego w sposób, przewidziany w ustępie (1) - (3), oraz nieosiągnięcia w inny sposób porozumienia przez strony, warunki rozrachunków i likwidacji spraw majątkowych ustala wydział powiatowy, jeżeli gminy i gromady położone są w obrębie jednego i tego samego powiatu. Od decyzji wydziału powiatowego służy stronom w ciągu dni 14 po dniu doręczenia decyzji przełożonemu gminy albo sołtysowi prawo wniesienia odwołania do wojewody, orzekającego ostatecznie przy współudziale wydziału wojewódzkiego (izby wojewódzkiej) z głosem stanowczym. Do wniesienia przez gminę wiejską odwołania potrzebna jest uchwała rady gminnej, powzięta zwykłą większością głosów w obecności więcej niż, połowy ustawowego jej składu, do wniesienia zaś odwołania przez gromadę - uchwała jej organu uchwalającego, powzięta zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania. W powyższych przypadkach mają odpowiednie zastosowanie do wójtów i sołtysów postanowienia zdania ostatniego ust. (3) § 17.

(5) Jeżeli gmina wiejska i odnośna gromada położone są w obrębie różnych powiatów, wówczas w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszem ustępu poprzedniego, decyzję zamiast wydziału powiatowego wydaje właściwy terytorjalnie wojewoda, gdy zaś chodzi o likwidację spraw majątkowych pomiędzy gminą wiejską a gromadą, położonemi w obrębie różnych województw, decyzję wydaje wojewodą, wyznaczony przez Ministra Spraw Wewnętrznych. Z wojewodą w każdym razie współdziała wydział wojewódzki (izba wojewódzka) z głosem stanowczym. Od decyzji wojewody służy stronom prawo wniesienia odwołania do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych które orzeka ostatecznie; w tym zakresie stosuje się poza tera postanowienie, zawarte w zdaniu drugiem i ostatniem ustępu poprzedniego paragrafu niniejszego.

(6) Przy dokonaniu rozrachunków i likwidacji spraw majątkowych pomiędzy nowoutworzonemi gminami wiejskiemi a gromadami, prawa osób trzecich, w szczególności prawa użytkowników dotychczasowego dobra gminnego (majątku klasowo-gminnego, wspólnot, majątku interesowanych i t. p.) nie mogą być naruszone.

§  43.

(1) Przejęcie czynności kasy, ksiąg i aktów urzędowych przez przełożonych gmin wiejskich, nowoutworzonych w myśl art. 103, od przełożonych gmin dotychczasowych nastąpić musi w terminie, określonym przez wydział powiatowy; postanowienia § 38 mają w tym zakresie analogiczne zastosowanie.

(2) Z dniem przejęcia urzędowania przez przełożonych gmin, nowoutworzonych w myśl art. 103, zgodnie z postanowieniami ustępu poprzedniego, dotychczasowe organa gmin wiejskich ulegają automatycznemu rozwiązaniu; jednocześnie wygasają mandaty dotychczasowych członków tych organów. Z dniem tym na obszarze województw pomorskiego i poznańskiego przestają istnieć zgromadzenia gminne w gminach, gdzie były one organami uchwalającemi gmin wiejskich (art. 89).

Do art. 115 ust. (3).

§ 44. Z dniem zatwierdzenia wyborów nowowybranego przełożonego gminy bądź też ustanowienia tymczasowego przełożonego gminy na podstawie postanowień art. 50 lub art. 55 dotychczasowy przełożony gminy (wójt, burmistrz, prezydent miasta) traci mandat bez względu na czas trwania dotychczasowej jego kadencji; postanowienia te dotyczą również zastępców przełożonych gmin. Uprawnienia dotychczasowych członków zarządów gmin (zarządów gminnych i miejskich) z art. 117 na obszarze województw: pomorskiego i poznańskiego pozostają nienaruszone.

Do art. 121.

§ 45. Postanowienia ust. (1) art. 121 stosują się do czynnych pracowników gmin wiejskich, którzy w dniu 13 lipca 1933 r. pozostawali na stanowisku pisarza gminnego w którejkolwiek gminie wiejskiej na obszarze województw: białostockiego, kieleckiego, lubelskiego, łódzkiego, nowogródzkiego, poleskiego, warszawskiego, wołyńskiego i wileńskiego bez względu na miejsce zatrudnienia i stanowisko służbowe, jakie osoby te zajmują w urzędzie gminy wiejskiej w dniu wejścia w życie rozporządzenia niniejszego.

§ 46. Osoby, o których mowa w ust. (2) art. 121, mają prawo do uzyskania stanowiska sekretarza gminnego, w miarę zgłoszenia tego prawa na piśmie, w tej gminie wiejskiej, do której obszaru wszedł obszar wójtostwa albo miejscowości, będącej jego urzędową siedzibą. Jeżeli prawo takie służy równocześnie dwu lub większej liczbie osób w stosunku do jednej i tej samej gminy wiejskiej, utworzonej w myśl art. 103, wówczas decyzja, co do miejsca zatrudnienia takich osób w obrębie powiatu należy do wydziału powiatowego. Od decyzji jego służy stronom w ciągu 14 dni po dniu otrzymania decyzji prawo odwołania się do wojewody, który orzeka ostatecznie przy współudziale izby wojewódzkiej z głosem stanowczym.

§  47.

(1) Prawo pierwszeństwa do uzyskania stanowiska sekretarza gminnego na obszarze województw: krakowskiego, lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego służy z mocy postanowień ust. (4) art. 121 w nowoutworzonej gminie wiejskiej (art. 103), do której obszaru weszła dotychczasowa gmina, zatrudniająca kandydata, jeżeli obok warunków, wymaganych w myśl postanowienia ust. (4) art. 121, kandydat taki posiada wykształcenie w zakresie co najmniej gimnazjum lub szkoły zawodowej stopnia gimnazjalnego w myśl art. 21 i 29 ustawy z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa (Dz. U. R. P. Nr. 38, poz. 389) albo ma wykształcenie podług zasad obowiązujących przed wejściem w życie tej ustawy w zakresie co najmniej 6-ciu klas szkoły średniej ogólno - kształcącej bądź wykształcenie równorzędne w myśl § 35 rozporządzenia II Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 grudnia 1933 r. w sprawie wykonania ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz. U. R. P. Nr. 100, poz. 769).

(2) Kandydat na stanowisko sekretarza gminnego, ubiegający się o nie na podstawie ust. (4) art. 121, musi wnieść do przewodniczącego właściwego wydziału powiatowego podanie, poparte dokumentami, uzasadniającemi posiadane warunki, nie później niż w ciągu 40 dni po dniu wejścia w życie dla danego powiatu rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie podziału powiatu na gminy wiejskie (art. 103). Przewodniczący wydziału powiatowego podanie takie przesyła zarządowi gminy wiejskiej nowoutworzonej niezwłocznie po ukonstytuowaniu się tego organu do załatwienia zgodnie z art. 14.

(3) Na obszarze województw: krakowskiego, lwowskiego, stanisławowskiego, tarnopolskiego oraz pomorskiego i poznańskiego kandydat, odpowiadający warunkom ustawy i rozporządzenia niniejszego, musi być powołany na odnośne stanowisko, jeżeli niema innych kandydatów o większych kwalifikacjach naukowych lub o dłuższej praktyce administracyjnej w służbie samorządowej lub rządowej. Jeżeli prawo pierwszeństwa z mocy postanowień ust. (4) art. 121 służy w danej gminie dwu lub większej liczbie kandydatów, wówczas wydział powiatowy ustala, w której z nowoutworzonych w myśl art. 103 gmin wiejskich prawo to służy poszczególnym kandydatom.

§ 48. Prawo pierwszeństwa do uzyskania stanowiska biurowego w urzędzie gminnym w nowoutworzonej w myśl art. 103 gminie wiejskiej na obszarze województw: krakowskiego, lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego służy osobom, które posiadają warunki, przewidziane w ust. (4) art. 121, i wykształcenie, wymagane dla danego stanowiska zgodnie ze statutem etatu stanowisk służbowych, obowiązującym w gminie nowoutworzonej. Postanowienia § 47 mają w tym względzie analogiczne zastosowanie.