Rozdział 5 - Przepisy, dotyczące obszaru województw: pomorskiego i poznańskiego. Do art. 91 . - Wykonanie ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (przepisy, dotyczące gminy wiejskiej).

Dziennik Ustaw

Dz.U.1934.71.688

Akt utracił moc

Wersja od: 13 lutego 1937 r.

Rozdział  5.

Przepisy, dotyczące obszaru województw: pomorskiego i poznańskiego.

Do art. 91.

§  27.

(1) Do czasu przekazania urzędowania przełożonym nowoutworzonych gmin wiejskich (art. 103) na obszarze województw: pomorskiego i poznańskiego dotychczasowi wójtowie zachowują w całym zakresie swe uprawnienia w stosunku do przełożonych gmin dotychczasowych oraz posiadać je będą również w stosunku do sołtysów, powołanych w nowoutworzonych gromadach (art. 107).

(2) Przekazanie urzędowania, kasy i akt urzędowych wójtostwa przez wójtów dotychczasowych przełożonym gmin nowoutworzonych (art. 103), musi nastąpić w obecności delegowanego w tym celu przez starostę powiatowego urzędnika starostwa bądź wydziału powiatowego. Z czynności tych musi być sporządzony protokół, którego oryginał przechowuje się w aktach starostwa, odpis zaś w aktach urzędu gminnego gminy wiejskiej nowoutworzonej.

Do art. 92.

§  28.

(1) Z dotychczasowego obszaru dworskiego nie należy w zasadzie tworzyć osobnej gromady, jeżeli skupienie ludności na dotychczasowym obszarze dworskim znajduje się w bezpośredniem sąsiedztwie ze skupieniem ludności wsi, przez co terytorjum dotychczasowego obszaru dworskiego tworzy wraz z sąsiednią wsią naturalną zwartą całość terytorjalną i gospodarczą. Wyjątek stanowić mogą dotychczasowe obszary dworskie, które stanowią znaczne skupienie ludności i posiadają warunki gospodarcze dla rozwinięcia gospodarki gromadzkiej przez połączenie zaś terytorjum dotychczasowego obszaru dworskiego z terytorjum sąsiedniej wsi powstałaby gromada pod względem terytorjalnym i stanu zaludnienia zbyt wielka, nie odpowiadająca warunkom, przewidzianym w ust. (3) lit. b) § 11. Osobne gromady z dotychczasowych obszarów dworskich należy tworzyć również w przypadku, gdy przeciw łączeniu ich z sąsiedniemi wsiami przemawiają znaczne odległości poszczególnych terenów zniesionego obszaru dworskiego, wyłączające warunki sąsiedzkiego współżycia gromady i tem samem naturalną społeczną podstawę jej gospodarki.

(2) Jeżeli obszar dworski obejmuje znaczne terytorjum albo posiada tereny, nie stanowiące ciągłej powierzchni, wówczas poszczególne części zniesionego obszaru dworskiego mogą być włączone do różnych gmin wiejskich bądź do różnych gromad w obrębie jednej gminy wiejskiej.

(3) Zmiany terytorjalne, o których mowa w paragrafie niniejszym, nie naruszają praw mieszkańców gmin dotychczasowych w zakresie użytkowania dobra gromadzkiego (§ 39 ust. 1).

§  29.

(1) Prawa i obowiązki przełożonych obszarów dworskich, jako jednostek administracji publicznej i miejscowych związków wspierania ubogich, przechodzą na gminy wiejskie, utworzone zgodnie z art. 103, w takim zakresie terytorjalnym, w jakim obszary dworskie wraz ze swoją ludnością zostaną do obszaru tych gmin wcielone.

(2) Działalność dotychczasowych przełożonych obszarów dworskich w zakresie administracji publicznej ustaje z dniem przekazania ich czynności urzędowych wraz z odnośnemi aktami przełożonym właściwych terytorjalnie gmin wiejskich, utworzonych na podstawie art. 103. Przełożeni obszarów dworskich zachowują nadal swój urząd w zakresie, przewidzianym rozporządzeniem niniejszem, jedynie w związku z likwidacją spraw majątkowych oraz spraw publiczno-prawnych pomiędzy właścicielami gruntów, objętych obszarem dworskim, a nowoutworzoną gminą wiejską, poczem urząd swój tracą z mocy prawa.

(3) Z aktu przekazania akt urzędowych przez przełożonego obszaru dworskiego przełożonemu nowoutworzonej gminy wiejskiej musi być spisany protokół, którego oryginał przechowuje się w aktach starostwa, odpis zaś w aktach urzędu gminnego.

(4) Przejęte po przełożonym obszaru dworskiego czynności urzędowe, wchodzące w zakres działania sołtysa, przekazuje mu wraz z odnośnemi aktami przełożony nowoutworzonej gminy wiejskiej.

§  30.

(1) W celu dokonania rozrachunków w sprawach, o których mowa w ust. (4) art. 92, pomiędzy właścicielami zniesionych obszarów dworskich a gminą wiejską, utworzoną na podstawie art. 103, w związku ze zmianami terytorjalnemi, przewidzianemu w art. 92, może być po porozumieniu się z osobami interesowanemi powołana komisja likwidacyjna, do której składu wchodzi dotychczasowy przełożony obszaru dworskiego (właściciel obszaru dworskiego), przełożony nowoutworzonej gminy wiejskiej oraz 1 członek rady gminnej, wybrany przez nią zwykłą większością głosów w obecności więcej niż połowy ustawowego składu rady. Przewodniczy w komisji osoba, powołana przez wydział powiatowy z pośród albo z poza członków komisji.

(2) Powołana zgodnie z postanowieniami ust, (1) komisja likwidacyjna opracowuje warunki rozrachunków oraz sposób ich przeprowadzenia, kierując się w tym zakresie zasadami § 3 ordynacji gminnej z dnia 3 lipca 1891 r. (Zb. u. pr. str. 233) z uwzględnieniem zmian, wynikających z ustawy samorządowej, po uprzedniem ustaleniu wysokości ponoszonych w stosunku rocznym ciężarów i wydatków na cele administracji publicznej, nie wyłączając wydatków na utrzymanie dotychczasowych wójtów i urzędów wójtowskich, od których to ciężarów i wydatków właściciel obszaru dworskiego został zwolniony w związku ze zniesieniem obszaru oraz po ustaleniu wysokości nowych świadczeń pieniężnych (danin) i w naturze, jakie z tytułu publiczno-prawnego dotychczasowy właściciel obszaru dworskiego musi ponosić na rzecz nowoutworzonej gminy wiejskiej, przyczem pod uwagę brane być muszą jedynie takie świadczenia, które nie dotyczyłyby właściciela obszaru dworskiego, gdyby obszar ten nie został zniesiony.

(3) Odszkodowanie powinno być nałożone na właściciela obszaru dworskiego w zależności od odciążeń i zwolnień, osiągniętych w dziedzinie ciężarów publicznych wskutek zniesiena obszarów dworskich.

(4) Odszkodowanie od właścicieli obszaru dworskiego na rzecz gminy wiejskiej, powstałej na podstawie art. 103, może być nałożone bądź w kwocie wymagającej jednorazowego uiszczenia, bądź w rocznych ratach pieniężnych, bądź też w postaci świadczeń w naturze, ponoszonych w ciągu określonego czasu i w umówionych terminach.

(5) W drodze rozrachunków mogą być przekazane na własność gminy wiejskiej, powstałej na podstawie art. 103, poszczególne uprawnienia, zakłady, urządzenia i części gruntów, stanowiące własność właściciela obszaru dworskiego, albo mogą być urządzenia te, zakłady i grunta oddane w dzierżawę lub do użytkowania gminie nowoutworzonej na określony przeciąg czasu, jeżeli pozostają one w użytkowaniu publicznem, przyczem jeżeli właściciel obszaru dworskiego nie uzyskał wskutek zniesienia obszaru żadnych zwolnień i odciążeń w dziedzinie ciężarów publicznych, albo gdy korzyści jego stąd wynikające, nie równoważą wartości przekazanych gminie uprawnień, urządzeń i zakładów, wówczas przekazanie takie może nastąpić nieinaczej, jak za słusznem odszkodowaniem pieniężnem, bądź za cenę czynszu dzierżawnego ze strony gminy wiejskiej na rzecz właściciela obszaru dworskiego.

§ 31. Przy ustalaniu zasad rozrachunków pomiędzy właścicielem obszaru dworskiego a gminą, nowoutworzoną na zasadzie art. 103, należy ustalić sposób zabezpieczenia, jakie właściciel obszaru dworskiego powinien dać gminie wiejskiej co do terminowego uiszczenia należności pieniężnych oraz świadczeń z tytułu odszkodowania na rzecz gminy.

§ 32. Do odszkodowania zgodnie z postanowieniami § 30 ust. (2) - (5) i § 31 mogą być zobowiązani również poszczególni posiadacze gruntów, położonych w granicach zniesionego obszaru dworskiego w miarę, gdy osoby te obowiązane były z mocy przepisów, obowiązujących przed wejściem w życie ustawy samorządowej, do ponoszenia świadczeń publicznych, od których zostali zwolnieni wskutek zniesienia obszaru dworskiego. W przypadku takim w skład komisji likwidacyjnej, powołanej w myśl § 30 ust. (1), wchodzą interesowani posiadacze gruntów, gdy zaś osób tych jest więcej niż trzy, - upoważnieni przez osoby interesowane na piśmie pełnomocnicy, w liczbie oznaczonej przez wydział powiatowy.

§  33.

(1) Posiedzenia komisji likwidacyjnej, o której mowa w ust. (1) § 30, są prawomocne, jeżeli obecni są oprócz przewodniczącego, właściciel zniesionego obszaru dworskiego oraz przynajmniej jeden z delegatów interesowanej gminy wiejskiej. Gdy do komisji wchodzą osoby, o których mowa w § 32, do ważności posiedzenia potrzebna jest ponadto obecność osób interesowanych bądź ich pełnomocników.

(2) Z czynności komisji likwidacyjnej musi być sporządzony szczegółowy protokół, zawierający: datę i miejsce posiedzenia, skład obecnych członków komisji, dane obliczeń, dokonanych zgodnie z postanowieniami ust. (2) § 30, treść propozycyj i oświadczeń poszczególnych członków komisji oraz ostateczne wspólne wnioski, jeżeli godzi się na nie właściciel obszaru dworskiego oraz wchodzący w skład komisji interesowani posiadacze gruntów albo ich pełnomocnicy, a ponadto jeden z delegatów interesowanej gminy wiejskiej. Pozostali członkowie komisji, którzy nie zgadzają się z wnioskami komisji, składają do protokółu odpowiednie oświadczenia.

§  34.

(1) Uregulowanie spraw, o których mowa w ust. (4) art. 92, nastąpi w drodze bezpośredniego porozumienia się stron, gdy komisja likwidacyjna, o której mowa w ust. (1) § 30 zgłosi wnioski w sprawie rozrachunków pomiędzy właścicielem obszaru dworskiego (posiadaczami gruntów, wchodzących do tego obszaru) zgodnie z postanowieniami §§ 30-33 i wnioski te zostaną przyjęte przez radę gminną zwykła większością głosów w obecności więcej niż połowy ustawowego jej składu.

(2) Jeżeli komisja likwidacyjna nie zgłosi wniosków, stwierdzając niemożność osiągnięcia porozumienia stron, albo gdy z powodu braku kompletu posiedzenia komisji nie dochodzą do skutku, i wogóle przeprowadzenie rozrachunków pomiędzy właścicielem obszaru dworskiego a gminą wiejską, utworzoną w myśl art. 103, nie może w inny sposób nastąpić w drodze bezpośredniego porozumienia w terminie, określonym przez wydział powiatowy, wówczas wydział powiatowy warunki rozrachunków ustała w drodze orzeczenia, kierując się zasadami, zawartemi w § 3 ordynacji gminnej z dnia 3 lipca 1891 r. (Zb. ust. pr. str. 233) oraz § 30 ust. (2) - (5) i §§ 31 - 32 rozporządzenia niniejszego.

(3) Przeciw decyzji wydziału powiatowego, wydanej na podstawie ust, (4) art. 92, mogą strony interesowane wnosić w ciągu dni 14 po dniu jej otrzymania odwołanie do wojewody, który orzeka ostatecznie przy współudziale izby wojewódzkiej z głosem stanowczym.

(4) Tytułem prawnym do przewłaszczenia nieruchomości, wywołania hipoteki albo jakichkolwiek wpisów hipotecznych jest akt dobrowolnej ugody stron lub decyzja prawomocna władz orzekających, wydana w myśl postanowień ust. (2) - (3).

(5) Przy uregulowaniu spraw, o których mowa w ust. (4) art. 92, prawa osób trzecich nie mogą być naruszone.