Rozdział 4 - Obowiązkowa służba czynna. Do art. 39 . - Wykonanie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 października 1932 r. o służbie wojskowej podoficerów i szeregowców.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1933.20.132

Akt utracił moc

Wersja od: 27 marca 1933 r.

Rozdział  IV.

Obowiązkowa służba czynna.

Do art. 39.

§ 70. Poborowy (ochotnik) otrzymuje przeznaczenie do jednego z rodzajów wojska, określonych w ust. 1 § 10.

Przydział poborowego (ochotnika) do formacji w poszczególnych rodzajach wojska, uskutecznia powiatowy komendant uzupełnień na podstawie rozkazów Ministra Spraw Wojskowych o wcielaniu poborowych (ochotników) do szeregów.

§ 71. Warunki, jakim musi odpowiadać ochotnik celem przydzielenia go do wybranego przez niego rodzaju wojska, ogłasza na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych, dowódca okręgu korpusu w obwieszczeniu o ochotniczym zaciągu.

Do art. 40.

§ 72. Świadectwem z odbytego przysposobienia wojskowego, uprawniającem do przydzielenia do podoficerskiej szkoły (kursu) pułkowej lub na równorzędny kurs (praktykę), jest świadectwo z ukończenia II stopnia przysposobienia wojskowego.

§ 73. Poza ogólnemi warunkami określonemi w art. 40 koniecznemi do przyjęcia szeregowca do podoficerskiej szkoły (kursu) pułkowej, lub na równorzędny kurs (praktykę), jest wymagane posiadanie przez szeregowca cenzusu wykształcenia co najmniej w zakresie określonym w § 15 lit. a).

Do art. 41.

§ 74. Szeregowcom, którzy ukończyli z wynikiem pomyślnym szkołę podoficerską ogólną lub danego rodzaju wojska (§ 23), zalicza się ukończenie tej szkoły za podoficerską szkołę pułkową, lub równorzędny kurs (praktykę), jeżeli:

a) uczestniczyli w szkoleniu objętem programem podoficerskiej szkoły pułkowej (kursu, praktyki) w sposób określony przez dowódcę formacji, zależnie od kwalifikacyj danego szeregowca;

b) posiadają co najmniej dobrą ogólną opinję za czas służby w formacji.

O zaliczeniu szkoły podoficerskiej ogólnej lub danego rodzaju wojska, za podoficerską szkołę pułkową (kurs, praktykę) decyduje dowódca (komendant, kierownik) formacji, ogłaszając to zaliczenie w rozkazie dziennym.

Do art. 42.

§ 75. Poborowi (ochotnicy), którzy na podstawie ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym, mają prawo do skróconej czynnej służby wojskowej, są przydzielani bądź to do szkół (kursów) kształcących na oficerów rezerwy, bądź też do formacyj wojskowych celem wyszkolenia na podoficerów rezerwy, albo też zostają po poborze zaliczani do po-nadkontyngentowych.

Czas trwania obowiązkowej służby czynnej poborowych (ochotników) wcielonych do szkół (kursów) kształcących na oficerów rezerwy, lub do formacyj wojskowych, jest jednakowy.

Wcielanie poborowych (ochotników), posiadających prawo do skróconej czynne) służby wojskowej do szeregów, oraz zaliczanie ich do ponadkontyngentowych, przeprowadzają powiatowi komendanci uzupełnień w myśl zasad określonych rozkazem Ministra Spraw Wojskowych o wcielaniu poborowych (ochotników) z cenzusem.

§ 76. Poborowi (ochotnicy), posiadający prawo do skróconej czynnej służby wojskowej i przydzieleni do szkół (kursów) kształcących na oficerów rezerwy, mogą otrzymać przydział do jednego z następujących rodzajów wojska: piechota, kawalerja, artylerja, aeronautyka, saperzy, wojska łączności, służba zdrowia i służba weterynaryjna.

Przydział następuje w myśl zasad, określanych każdorazowo rozkazem Ministra Spraw Wojskowych, o wcielaniu poborowych (ochotników) z cenzusem.

Do art. 43.

§ 77. Zwolnienie ze szkoły (kursu) kształcącej na oficerów rezerwy, następuje:

a) w przypadkach, które w myśl ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym pociągają za sobą utratę prawa do skróconej czynnej służby wojskowej;

b) w przypadku degradacji, orzeczonej w myśl wojskowych przepisów dyscyplinarnych;

c) w przypadkach ujawnionej nielojalności państwowej, lub ujawnionego działania przeciwnego pojęciu godności i honoru oficera;

d) w przypadkach niedostatecznych postępów w wyszkoleniu, stwierdzonych przy okresowych klasyfikacjach uczniów.

O zwolnieniu ze szkoły decyduje komendant szkoły, a jeżeli chodzi o zwolnienie z kursów kształcących na oficerów rezerwy, przełożony o uprawnieniach dowódcy dywizji. Fakt i powody zwolnienia ogłasza się w rozkazie dziennym szkoły (kursu).

Do art. 44.

§ 78. O pomyślnym wyniku ukończenia szkoły (kursu), kształcącej na oficerów rezerwy, decyduje ocena, ustalona dla wyrażenia ostatecznego ogólnego postępu ucznia, w myśl przepisów o klasyfikacji i ocenie postępów uczniów szkół (kursów) kształcących na oficerów rezerwy. Ocena nie może być niższą od stopnia: "ledwie dostatecznie".

Ukończenie z pomyślnym wynikiem tej szkoły (kursu) jest stwierdzane świadectwem, oraz ogłaszane w rozkazie dziennym i notowane w ewidencji.

Uczniowie szkół (kursów), kształcących na oficerów rezerwy, którzy szkoły tej (kursu) nie ukończyli z wynikiem pomyślnym, nie otrzymują świadectw. Nieukończenie szkoły jest ogłaszane w rozkazie dziennym i notowane w ewidencji.

§ 79. Tytuł podchorążego rezerwy nadaje się tym uczniom szkół (kursów), którzy ją ukończyli z wynikiem pomyślnym.

Tytuł podchorążego rezerwy nadaje:

a) w szkole (na kursie) kształcącej na oficerów rezerwy piechoty - przełożony o uprawnieniach dowódcy dywizji, a jeżeli chodzi o specjalistów łączności i pionierów - komendant szkoły;

b) w szkołach, kształcących na oficerów rezerwy innych rodzajów wojska - komendant szkoły.

Nadanie tytułu podchorążego rezerwy ogłasza się w rozkazie dziennym i jest notowane w ewidencji.

Do art. 46.

§ 80. Utratę tytułu podchorążego rezerwy (pospolitego ruszenia) stwierdza co do podoficerów, pełniących czynną służbę wojskową, przełożony o uprawnieniach co najmniej dowódcy pułku, który utratę tego tytułu ogłasza w rozkazie dziennym, zawiadamiając o tem dowódcę formacji macierzystej.

Stwierdzenie utraty tytułu podchorążego rezerwy (pospolitego ruszenia) u podoficerów niepełniących czynnej służby wojskowej, należy do właściwości powiatowego komendanta uzupełnień.

Do art. 47.

§ 81. Uczniom szkół (kursów), kształcących na oficerów rezerwy, którzy zostali ze sokoły (kursu) zwolnieni (§ 77), lub też którzy nie ukończyli jej z wynikiem pomyślnym (§ 78), może komendant szkoły (kursu) zaliczyć nabyte wyszkolenie za podoficerską szkołę (kurs) pułkową, jeżeli powody zwolnienia nie dyskwalifikują ucznia do awansu na wyższy stopień, oraz jeżeli nabyte wyszkolenie odpowiada zakresowi wyszkolenia podoficerskiej szkoły (kursu) pułkowej.

Zaliczenie szkoły (kursu), kształcącej na oficerów rezerwy za pułkową szkołę (kurs) podoficerską, jest ogłaszane w rozkazie dziennym i notowane w ewidencji.

Do art. 48.

§ 82. Przez przeniesienie należy rozumieć zmianę formacji, w której podoficer lub szeregowiec ma pełnić służbę rzeczywiście i stale (t. j. bez określenia czasu jej trwania).

§ 83. Przeniesienie podoficera lub szeregowca z jednego rodzaju wojska do innego z urzędu następuje na zasadzie zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych, albo też zarządzają je przełożeni upoważnieni do tego przez Ministra Spraw Wojskowych w drodze instrukcji, która określa każdorazowo tryb postępowania i zakres uprawnień w tym kierunku poszczególnych przełożonych.

§ 84. Przeniesienie podoficera lub szeregowca z jednego rodzaju wojska do innego na prośbę, może nastąpić, jeżeli podoficer lub szeregowiec odpowiada warunkom tego rodzaju wojska, do którego ma być przeniesiony, lub też warunki te uzyska w myśl szczególnych przepisów, wydanych przez Ministra Spraw Wojskowych.

Przeniesienie takie może nastąpić tylko za zgodą szefów, albo dowódców danego rodzaju wojska na szczeblu Ministerstwa Spraw Wojskowych. Przeniesienie zarządzają przełożeni wymienieni w ust. 2 § 85.

§ 85. Przeniesienie podoficera lub szeregowca w obrębie formacji (przesunięcie) zarządza dowódca (komendant, kierownik) formacji.

Przeniesienie podoficera lub szeregowca z jednej formacji do innej w obrębie tego samego rodzaju wojska z urzędu lub na prośbę, zarządza:

a) dowódca okręgu korpusu, jeżeli przeniesienie następuje w obrębie tego samego okręgu korpusu;

b) Minister Spraw Wojskowych, jeżeli podoficer lub szeregowiec ma być przeniesiony do innego okręgu korpusu.

W przypadku, gdy przeniesienie z jednej formacji do innej w obrębie tego samego rodzaju wojska następuje z urzędu, a nie jest ono imienne, dowódca (komendant, kierownik) o uprawnieniach co najmniej dowódcy pułku, wyznacza imiennie tych podoficerów lub szeregowców, którzy mają być przeniesieni.

§ 86. Przeniesienie uczniów szkół (kursów), kształcących na oficerów rezerwy z jednego rodzaju wojska do innego, może nastąpić tylko na wniosek komendanta szkoły (kursu) stwierdzającego nienadawanie się ucznia do danego rodzaju wojska, wskutek niedostatecznego teoretycznego lub praktycznego przygotowania, lub wskutek braku szczególnych zdolności fizycznych, wymaganych w danym rodzaju wojska.

Przeniesienie zarządza Minister Spraw Wojskowych.

Do art. 49.

§ 87. Podoficerowie i szeregowcy pełniący obowiązkową służbę czynną, nie mogą być członkami żadnych stowarzyszeń o charakterze politycznym, ani nie mogą należeć do zarządów, dyrekcji lub komisyj rewizyjnych takich stowarzyszeń.

Nie wolno im brać udziału w zjazdach, zebraniach, odczytach, wiecach i w żadnych innych akcjach o charakterze politycznym.

§ 88. Podoficerowie i szeregowcy, pełniący obowiązkową służbę czynną, mogą należeć do nieposiadających charakteru politycznego stowarzyszeń (związków):

a) wojskowych, t. j. zakładanych przez żołnierzy służby czynnej, na podstawie zezwolenia przełożonego o uprawnieniach co najmniej dowódcy okręgu korpusu, a mających na celu działalność pozostającą w związku ze służbą wojskową (oświatowych, sportowych i t. p.);

b) innych, na podstawie indywidualnego zezwolenia dowódcy okręgu korpusu. Indywidualne zezwolenie na należenie do niewojskowych stowarzyszeń (związków) nie jest wymagane w przypadkach, w których chodzi o stowarzyszenia (związki) uznane przez Ministra Spraw Wojskowych za dozwolone dla żołnierzy. Stowarzyszenia takie (związki) ogłasza Minister Spraw Wojskowych w dzienniku urzędowym ministerstwa spraw wojskowych.

§ 89. Podoficerom i szeregowcom, pełniącym obowiązkową służbę czynną, nie wolno przy wstępowaniu do stowarzyszeń (związków) niewojskowych poddawać się balotażowi - ani też w czasie należenia do nich, sądom koleżeńskim stowarzyszenia (związku) w jakiejkolwiek formie.

Do art. 50.

§ 90. Pod zajęciem ubocznem rozumieć należy zajęcie, które nie ma bezpośredniego związku ze służbą wojskową, a nie jest dozwolone według obowiązujących regulaminów lub rozkazów.

Do art. 51.

§ 91. Podoficerom i szeregowcom, pełniącym obowiązkową służbę czynną, nie wolno do czasu przeniesienia ich do rezerwy, wstępować w związki małżeńskie bez zezwolenia właściwego przełożonego.

Właściwy przełożony udzieli takiego zezwolenia, gdy zajdą przypadki wyjątkowe i zasługujące na szczególne uwzględnienie, jak np. konieczność oddania gospodarstwa lub przedsiębiorstwa pod nadzór, zaopiekowanie się sierotami potrzebującemi opieki kobiecej, małżeństwo na łożu śmierci lub w ciężkiej chorobie, grożącej śmiercią i t. p.

Podoficerowie i szeregowcy, którzy zawarli związki małżeńskie bez zezwolenia właściwego przełożonego, odpowiadają karnie wedle postanowień kodeksu karnego wojskowego, przed sądami wojskowemi.

§ 92. Podoficerowie i szeregowcy, pozostający w szeregach, ubiegając się o zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego, proszą o to przy raporcie dowódcę pododdziału, który składa odpowiedni meldunek dowódcy (komendantowi, kierownikowi) formacji o uprawnieniach co najmniej dowódcy pułku.

Podoficerowie i szeregowcy urlopowani na ściśle określony termin z powodu czasowej niezdolności do czynnej służby (art. 57 lit. a), oraz podoficerowie i szeregowcy stale urlopowani (art. 57 lit. b), ubiegając się o zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego, wnoszą pisemne prośby do właściwego powiatowego komendanta uzupełnień, który jest właściwym do udzielenia takiego zezwolenia.

§ 93. Do meldunku (prośby) należy dołączyć:

a) dokumenty, stwierdzone przez powiatową władzę administracji ogólnej, że zachodzi konieczność zawarcia małżeństwa;

b) świadectwo moralności narzeczonej;

c) świadectwo wojskowo - lekarskie, stwierdzające stan zdrowia proszącego o pozwolenie, a jeżeli chodzi o podoficera lub szeregowca urlopowanego na ściśle określony termin, lub też stale urlopowanego, świadectwo lekarza urzędowego (wojskowego, powiatowego, miejskiego i t. p.).

§ 94. O zawarciu związku małżeńskiego należy zameldować przełożonemu w ciągu dni 14 od dnia zawarcia ślubu, przedstawiając równocześnie wyciąg z metryki ślubu.

Zawarcie małżeństwa przez podoficera lub szeregowca jest notowane w jego ewidencji.

§ 95. Zezwolenie na zawarcie małżeństwa udzielone w myśl niniejszego rozporządzenia (wzór Nr. 2) jest poświadczeniem, że ze strony władzy wojskowej niema przeszkód do zawarcia małżeństwa; nie przesądza ono jednak, czy do zawarcia małżeństwa nie zachodzą inne ustawowe przeszkody.

Udzielone zezwolenie zachowuje swą ważność na czas 6 miesięcy od dnia jego udzielenia.

Do art. 52.

§ 96. Podchorążowie rezerwy w czasie pełnienia obowiązkowej służby czynnej mogą awansować do stopnia tytularnego sierżanta.

Warunki awansowe określa § 37.

Do art. 55.

§ 97. Czas obowiązkowej służby czynnej liczy się od chwili wcielenia do stanu faktycznego formacji.

Jeżeli rozkazem Ministra Spraw Wojskowych został określony dla wcielenia dłuższy niż jednodniowy okres czasu, a zgłoszenie się powołanego do formacji nastąpiło w czasie tego okresu, to w tyra przypadku liczy się czas obowiązkowej służby czynnej od pierwszego dnia tego okresu.

§ 98. Przeniesienie do rezerwy podoficera lub szeregowca, pełniącego obowiązkową służbę czynną, zarządza dowódca (komendant, kierownik) formacji macierzystej w trybie i na zasadach określonych szczególnemi przepisami, wydanemi przez Ministra Spraw Wojskowych.

§ 99. Podoficer lub szeregowiec pełniący obowiązkową służbę czynną przeniesiony do rezerwy, zatrzymuje posiadany stopień wojskowy, a celem określenia jego stosunku do służby wojskowej, dodaje się do nazwy posiadanego przez niego stopnia wojskowego, wyraz: "rezerwy".

§ 100. Przeniesienie do rezerwy wskutek odbycia obowiązkowej służby czynnej, następuje zasadniczo po upływie tego dnia, w którym kończy się obowiązek odbywania tej służby w myśl ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym, po odliczeniu jednak z tego czasu następujących okresów:

a) trwania kary pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem sądowym, a przenoszącej czas 3 tygodni;

b) czasu karalnej nieobecności w swej jednostce, lub na swem stanowisku służbowem, stwierdzonej skazującym wyrokiem sądowym;

c) urlopu udzielonego wskutek czasowej niezdolności do pełnienia obowiązkowej służby czynnej (art. 57 lit. a);

d) nieusprawiedliwionego czasu pobytu w niewoli lub czasu zaginienia na terenie działań wojennych (art. 56 lit. c).

Podoficer lub szeregowiec, który z powodów wymienionych pod lit. a) do d), nie dopełnił obowiązku odbycia obowiązkowej służby czynnej, przez ten okres czasu, przez który służył jego rocznik - obowiązany jest dosłużyć taki okres czasu, by łącznie z dotychczasową obowiązkową służbą czynną, wynosił on czas obowiązkowej służby czynnej jego rocznika. Odsłużenie powinno nastąpić bezpośrednio po ustaniu przeszkód wymienionych pod lit. a) do d).

§ 101. Jeżeli podoficer lub szeregowiec w czasie zwalniania jego rocznika do rezerwy, znajduje się w areszcie dyscyplinarnym, w więzieniu lub w zakładzie leczniczym, przeniesienie do rezerwy następuje po odcierpieniu kary dyscyplinarnej lub sądowej, albo po wyjściu z zakładu leczniczego, jeżeli pozwala na to stan jego zdrowia.

Jeżeli sądowa kara pozbawienia wolności przekracza czas 3 tygodni, a nie przekracza 1 roku, przeniesienie do rezerwy następuje dopiero po odbyciu tej kary w więzieniu wojskowem i odsłużeniu w szeregach czasu brakującego do okresu obowiązkowej służby czynnej, przez który służył jego rocznik.

Jeżeli natomiast kara sądowa przekracza 1 rok pozbawienia wolności, podoficer lub szeregowiec, pełniący obowiązkową służbę czynną, może być w myśl ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym stale urlopowany, celem odbycia kary w więzieniu sądów powszechnych. Powołanie do służby wojskowej następuje w tym przypadku po odbyciu kary pozbawienia wolności, jeżeli jest to dopuszczalne wedle ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym.

§ 102. Przeniesienie podoficera lub szeregowca pełniącego obowiązkową służbę czynną, do rezerwy przed upływem czasu przewidzianego w ustawie o powszechnym obowiązku wojskowym (art. 55 lit. b) następuje na podstawie zarządzenia, wydanego przez Ministra Spraw Wojskowych w myśl powyższej ustawy.

Warunki i sposób zwalniania określa Minister Spraw Wojskowych każdorazowo w odrębnem zarządzeniu.

§ 103. Przeniesienie do rezerwy podoficera lub szeregowca wybranego na posła do sejmu lub na senatora, zarządza dowódca formacji macierzystej na podstawie listu wierzytelnego, wydanego przez komisję wyborczą, lub na podstawie legitymacji wydanej przez biuro sejmu lub senatu.

Przed załatwieniem formalności związanych z przeniesieniem do rezerwy, zarządza dowódca formacji, do której stanu faktycznego należy podoficer lub szeregowiec, jego natychmiastowe urlopowanie.

Przeniesienie do rezerwy, pod względem formalnym następuje na ogólnych zasadach z tem, że podoficer lub szeregowiec taki przez czas trwania mandatu nie otrzymuje przydziału mobilizacyjnego i nie może być powołany do ćwiczeń w rezerwie, ani też do służby wojskowej w czasie mobilizacji lub uzupełnienia wojska gdy bezpieczeństwo Państwa tego wymaga.

Z chwilą wygaśnięcia mandatu podlega taki podoficer lub szeregowiec wszystkim obowiązkom, wynikającym z ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym i otrzymuje przydział mobilizacyjny na ogólnych zasadach.

Do art. 56.

§ 104. W razie dostania się podoficera lub szeregowca do niewoli (zaginienia na terenie działań wojennych), dowódca pododdziału spisuje protokół, w którym ustala czas i bliższe okoliczności dotyczące dostania się do niewoli (zaginienia na terenie działań wojennych).

Po upływie 30 dni od dnia dostania się do niewoli lub dnia zaginienia, dowódca formacji skreśla takiego podoficera lub szeregowca ze stanu faktycznego formacji, zawiadamiając o tem właściwego powiatowego komendanta uzupełnień - protokół zaś przesyła do dowódcy formacji macierzystej (zapasowej).

§ 105. Po powrocie obowiązany jest podoficer lub szeregowiec zameldować się niezwłocznie u dowódcy najbliższej jednostki wojskowej. Dowódca ten po spisaniu z podoficerem lub szeregowcem protokółu ustalającego czas, miejsce i sposób zameldowania się w jednostce, odsyła go do formacji macierzystej (zapasowej), do której należy odesłać również protokół zameldowania się.

Dowódca formacji macierzystej (zapasowej) zarządza przeprowadzenie postępowania rehabilitacyjnego, które ma na celu stwierdzenie, czy dostanie się do niewoli (zaginienie na terenie działań wojennych) nastąpiło z przyczyn usprawiedliwionych.

§ 106. Podstawę postępowania rehabilitacyjnego stanowią protokóły spisane przez dowódcę pododdziału w myśl § 104 ust. 1 oraz przez dowódcę jednostki wojskowej w myśl § 105 ust. 1.

Postępowanie rehabilitacyjne przeprowadza komisja rehabilitacyjna, wyznaczona przez dowódcę formacji macierzystej (zapasowej), w skład której wchodzą:

a) dowódca pododdziału (równorzędny) jako przewodniczący;

b) dwóch oficerów młodszych, jako członkowie.

Decyzja komisji zapada większością głosów.

§ 107. W obecności wyznaczonej komisji rehabilitacyjnej podoficer lub szeregowiec składa wyjaśnienia, które komisja rehabilitacyjna bada co do ich prawdziwości lub wiarogodności.

Z postępowania tego zostaje spisany protokół rehabilitacyjny (wzór Nr. 3), na którym komisja rehabilitacyjna umieszcza swą decyzję, zwracając wszelkie akta dowódcy formacji macierzystej (zapasowej).

§ 108. Stwierdzenie przez komisję rehabilitacyjną, że dostanie się do niewoli (zaginienie na terenie działań wojennych) było usprawiedliwione, uważa się za rehabilitację, co należy uwidocznić w dokumentach ewidencyjnych podoficera lub szeregowca.

Jeżeli komisja rehabilitacyjna stwierdzi, że dostanie się do niewoli (zaginienie na terenie działań wojennych) było nieusprawiedliwione, lub też budzi wątpliwości, dowódca formacji macierzystej (zapasowej) przesyła akta właściwemu prokuratorowi wojskowemu lub sądowi polowemu, celem dalszych dochodzeń, przekazując do ich dyspozycji również podoficera lub szeregowca.

§ 109. Czas przebyty w niewoli (lub podczas zaginienia na terenie działań wojennych) zalicza się na poczet obowiązkowej służby czynnej, jeżeli wedle decyzji komisji rehabilitacyjnej dostanie się do niewoli lub zaginienie na terenie działań wojennych było usprawiedliwione, albo też jeżeli postępowanie sądowe wszczęte stosownie do postanowień § 108 ust. ost. nie zostało zakończone wyrokiem skazującym podoficera lub szeregowca za nieusprawiedliwione dostanie się do niewoli (zaginienie na terenie działań wojennych).

Do art. 57.

§ 110. Podoficer lub szeregowiec, co do którego wojskowo-lekarska komisja rewizyjna orzekła, że nie może czasowo pełnić obowiązkowej służby czynnej (art. 57 lit. a), zostaje po zatwierdzeniu orzeczenia przez dowódcę okręgu korpusu urlopowany na przeciąg jednego roku (urlopowanie na ściśle określony termin z powodu czasowej niezdolności do pełnienia czynnej służby). Urlopowanie zarządza dowódca formacji macierzystej.

Podoficer lub szeregowiec taki z chwilą otrzymania urlopu, zostaje skreślony ze stanu faktycznego wojska i ewidencji formacji macierzystej oraz nie ma prawa do noszenia munduru wojskowego.

Urlopowany na ściśle określony termin, zwraca się we wszystkich sprawach dotyczących jego stosunku do wojska, do powiatowego komendanta uzupełnień.

Po upływie okresu urlopowania, podoficer lub szeregowiec jest obowiązany bez szczególnego wezwania zameldować się u powiatowego komendanta uzupełnień w terminie oznaczonym w dokumencie urlopowym, celem ponownego zbadania jego zdolności fizycznej do czynnej służby wojskowej.

§ 111. Stałe urlopowanie podoficerów i szeregowców (art. 57 lit, b) zarządza, każdorazowo oddzielnym rozkazem Minister Spraw Wojskowych, w myśl ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym.

Z dniem stałego urlopowania podoficer lub szeregowiec zostaje skreślony ze sianu faktycznego wojska, a we wszelkich sprawach dotyczących jego stosunku do wojska, zwraca się do właściwego powiatowego komendanta uzupełnień.

Podoficer lub szeregowiec stale urlopowany nie ma prawa do noszenia munduru wojskowego.

Przeniesienie do rezerwy stale urlopowanych zarządza powiatowy komendant uzupełnień w terminie i w sposób ustalony w rozkazach Ministra Spraw Wojskowych.

§ 112. Zwolnienie z czynnej służby wojskowej bez przeniesienia do rezerwy na skutek zarządzenia wykluczenia z wojska (art. 57 lit. c) następuje w trybie i na zasadach określonych w ustawie o powszechnym obowiązku wojskowym.

Podoficer lub szeregowiec wykluczony z wojska, zatrzymuje posiadany stopień wojskowy, a celem określenia jego stosunku do służby wojskowej dodaje się do nazwy posiadanego przez niego stopnia wojskowego wyrazy: "wykluczony z wojska".

Do art. 58.

§ 113. Przeniesienie podoficera lub szeregowca odbywającego obowiązkową służbę czynną do pospolitego ruszenia, zarządza dowódca formacji macierzystej na podstawie orzeczenia wojskowo-lekarskiej komisji rewizyjnej, ustalającego kategorję C lub D zdolności fizycznej do służby wojskowej i zatwierdzonego przez właściwego dowódcę okręgu korpusu.

§ 114. Podoficer lub szeregowiec pełniący obowiązkową służbę czynną, przeniesiony do pospolitego ruszenia, zatrzymuje posiadany stopień wojskowy, a celem określenia jego stosunku do służby wojskowej, dodaje się do nazwy posiadanego przez niego stopnia wojskowego wyrazy: "pospolitego ruszenia".

Do art. 61.

§ 115. W przypadku uznania podoficera lub Szeregowca pełniącego obowiązkową służbę czynną za zupełnie niezdolnego do służby wojskowej (kategoria E zdolności fizycznej), orzeczenie wojskowo-lekarskiej komisji rewizyjnej zatwierdza dowódca okręgu korpusu.

Na podstawie zatwierdzonego orzeczenia zostaje podoficer lub szeregowiec zwolniony ze służby czynnej przez dowódcę formacji macierzystej. Zwolnienie od powszechnego obowiązku wojskowego zarządza powiatowy komendant uzupełnień, który takiemu podoficerowi lub szeregowcowi wydaje poświadczenie o zwolnieniu go od powszechnego obowiązku wojskowego.

§ 116. Podoficer lub szeregowiec zwolniony od powszechnego obowiązku wojskowego z powodu zupełnej niezdolności do służby wojskowej (art. 61 lit, a) zatrzymuje posiadany stopień wojskowy, a celem określenia jego stosunku do służby wojskowej, dodaje się do nazwy posiadanego przez niego stopnia wojskowego, wyrazy: "poza służbą".

§ 117. Zwolnienie ze służby czynnej z powodów wymienionych w art. 61 lit. b) lub c), przeprowadza dowódca formacji macierzystej, zawiadamiając o zwolnieniu powiatowego komendanta uzupełnień, który zarządza zwolnienie od powszechnego obowiązku wojskowego.