Dział 3 - Przymusowy wykup. - Wykonanie reformy rolnej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1926.1.1

Akt utracił moc
Wersja od: 28 października 1934 r.

Dział  III.

Przymusowy wykup.

1) Właściciel majątku, przekraczającego podstawowe normy władania (art. 4), ma prawo ustalić według swego wyboru obszar, który na wypadek poddania jego majątku przymusowemu wykupowi zamierza wyłączyć na mocy art. 4, składając urzędom ziemskim odpowiedni wniosek. Wniosek taki winien zawierać deklarację właściciela o wszystkich posiadanych przez niego nieruchomościach ziemskich na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

2) 9
Na żądanie powiatowego urzędu ziemskiego, zgłoszone do właściciela lub jego prawnego zastępcy, zarówno przed ogłoszeniem wykazu imiennego (art. 19) jak i po tym terminie, właściciel obowiązany jest złożyć wymieniony w części 1 wniosek i deklarację temu urzędowi, który żądanie postawił, w ciągu miesiąca od daty doręczenia żądania, w trybie, przewidzianym w art. 19 ustawy z dnia 11 sierpnia 1923 r. (Dz. U. R. P. Nr 90 poz. 706). Niezgłoszenie wniosku w powyższym terminie ma ten skutek, że wydzielenia z pozostałych właścicielowi obszarów, w myśl art. 4, dokonają powiatowe urzędy ziemskie z urzędu.
3) 10
Wniosek właściciela, zgłoszony w myśl części 1, względnie części 2 tego artykułu, winien być przez powiatowy urząd ziemski załatwiony nie później niż w ciągu miesiąca od dnia jego otrzymania; niezałatwienie wniosku w tym terminie jest równoznaczne z zatwierdzeniem, o ile chodzi o podstawowe normy władania z art. 4. Niezatwierdzenie wniosku, względnie żądanie jego zmiany lub uzupełnienia, jest dopuszczalne tylko w tym wypadku, gdy on jest niezgodny z postanowieniami niniejszej ustawy lub wprowadza szachownicę.
4)
W ciągu trzech miesięcy, nie wliczając miesięcy: grudzień - marzec w miejscowościach, gdzie zima uniemożliwia roboty miernicze na gruncie, od daty otrzymania zatwierdzonego wniosku właściciel obowiązany jest złożyć we właściwym urzędzie ziemskim plan przeprowadzonego na koszt właściciela przez mierniczego przysięgłego wydzielenia pozostawianego obszaru lub odnośne plany katastralne wraz z wykazem powierzchni parcel. Niewykonanie powyższego postanowienia uprawnia urzędy ziemskie do wykonania tego planu na koszt właściciela.
5)
Dokonane na mocy niniejszego artykułu wyłączenie winno być wpisane do właściwej księgi gruntowej (hipotecznej) z tym skutkiem, że będzie ono wiążące i dla prawnych następców właściciela, przy którym wyłączenie zostało dokonane. Wyłączenie powyższe nie może być zmienione bez zgody urzędów ziemskich.
6)
Wyłączonym w myśl niniejszego artykułu obszarem właściciel lub właściciele mogą rozporządzać bez żadnych ograniczeń, z zachowaniem jednak postanowień działu VI.
1)
W ciągu roku, dla którego ustalony został plan parcelacyjny, urzędy ziemskie obowiązane są załatwić wszystkie sprawy, związane z pozostawieniem właścicielowi wyłączeń, przewidzianych w art. 4 i 5.
2)
Powyżej wskazane czynności urzędów ziemskich, oparte być mają na dobrej wierze w prawdziwość i ścisłość danych, przez właściciela deklarowanych, tak co do ilości i rozległości objektów, jak i co do przynależności tych majątków do kategoryj, przewidzianych w art. 4 i 5.
3)
Ujawnienie w którymkolwiek momencie postępowania wyłączeniowego i po jego ukończeniu, że dane właściciela były niezgodne z istotnym stanem rzeczy co do ilości i rozległości objektów, powoduje przerwanie postępowania i dokonanie wyłączenia dla właściciela w myśl końcowego zdania części 2 art. 16.

Pouczenie o tym rygorze winien urząd ziemski zamieścić w wezwaniu, przewidzianem w części 2 art. 16, względnie w orzeczeniu, zatwierdzającem wniosek właściciela.

4)
Jeżeli czynności, przewidziane w art. 16, zostały uskutecznione przed ogłoszeniem wykazu imiennego, a dany majątek nie został w tym wykazie umieszczony, przysługuje właścicielowi prawo w ciągu miesiąca po ogłoszeniu jednego z następnych wykazów imiennych, w którym znajdzie się jego majątek, złożyć wniosek o zmianę wyłączenia zgodnie z art. 16. Wniosek ten winien być załatwiony w myśl części 3 art. 16.

1)
Urzędy ziemskie uprawnione są do wykonywania wszelkich czynności, potrzebnych do ustalenia stanu, szacunku, wielkości i granic przymusowo wykypowanego obszaru.
2)
Zebranie wszelkich danych na miejscu należy do komisarza ziemskiego, względnie do delegowanych przez okręgowy urząd ziemski urzędników, uprawnionych do przybrania w razie potrzeby rzeczoznawców. Wyciągi z ksiąg hipotecznych (gruntowych) i odpisy operatów katastralnych, potrzebne w związku z przeprowadzeniem przymusowego wykupu, zbierają urzędy ziemskie. Wyciągi i odpisy tych dokumentów wydają właściwe urzędy na żądanie urzędów ziemskich bezzwłocznie i bezpłatnie.
3)
W nieruchomościach ziemskich, podlegających przymusowemu wykupowi, a obciążonych serwitutami, urzędy ziemskie przedewszystkiem zarządzają z urzędu przymusową likwidację serwitutów, dopełniając obszar, do parcelacji w danym roku przeznaczony.

1) 13
O ile w dniu 1 listopada roku, poprzedzającego ten rok, dla którego ustalono plan parcelacyjny, okaże się, że nie została rozparcelowana w rozumieniu części 3 art. 11 niezbędna dla pokrycia planu ilość gruntów prywatnych w poszczególnych okręgach, powiatach lub grupach powiatów, to Rada Ministrów na wniosek Ministra Reform Rolnych ustali w ramach planu parcelacyjnego, z uwzględnieniem postanowień art. 4 i obszarów, wyłączonych w myśl art. 5, wykaz imienny tych majątków lub ich części (ze wskazaniem bądź granic tych części, bądź ich obszarów), które poddaje przymusowemu wykupowi. Wykaz powyższy będzie ogłoszony w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej najpóźniej do dnia 10 stycznia właściwego roku. W wykazie imiennym pomieszczone być mogą majątki lub ich części, położone na obszarze tego okręgu, powiatu, względnie grupy powiatów, których plan parcelacyjny w miarę tego, czy obejmował okrąg, powiat, czy grupę powiatów, nie został wypełniony.
2)
Na podstawie tych imiennych wykazów okręgowe urzędy ziemskie wniosą do prowadzonych przy sądach okręgowych i powiatowych (pokoju), względnie przez starszych notarjuszy, ksiąg hipotecznych (gruntowych) nieruchomości ziemskich, objętych imiennemi wykazami, ostrzeżenia (adnotacje) o zarządzeniu przymusowego wykupu, z tym skutkiem, że w dalszem postępowaniu uwzględniony będzie wyłącznie ten stan prawny nieruchomości, jaki stwierdzony był w księdze hipotecznej (gruntowej) jako prawnie obowiązujący w chwili wniesienia ostrzeżenia (wpisu adnotacji). Szczegółowe przepisy w tym względzie wyda Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Reform Rolnych.
3)
Wyjątkowo dla roku 1926 wykaz imienny zostanie ogłoszony do dnia 10 stycznia 1926 r.

1)
Wykonanie przymusowego wykupu ulega odłożeniu do dnia 1 grudnia roku, dla którego został ogłoszony wykaz imienny.
2) 15
O ile w dniu 1 grudnia tegoż roku okaże się, że oznaczone w wykazie imiennym (art. 19) obszary gruntów prywatnych nie zostały rozparcelowane w rozumieniu cz. 3 art. 11, względnie nie zostały sprzedane Państwowemu Bankowi Rolnemu, to urzędy ziemskie przystąpią niezwłocznie do wykonania przymusowego wykupu.
1) 16
Przy stosowaniu przymusowego wykupu do gruntów, których obszar, względnie granice, nie zostały ściśle ustalone w wykazie imiennym (art. 19), powiatowy urząd ziemski na podstawie zebranego materjału oraz wniosku właściciela (art. 16 i 18) ustali orzeczeniem obszar oraz granice gruntów, poddanych przymusowemu wykupowi na mocy wykazu imiennego (art. 19).
2) 17
Ustalony w wykazie imiennym, względnie w orzeczeniu (część 1), obszar okręgowy urząd ziemski obejmie w posiadanie niezwłocznie po wpłaceniu części szacunku w myśl artykułu 31.
3)
Wykaz imienny łącznie z dowodem objęcia majątku w posiadanie stanowi tytuł prawny do przepisania na wniosek okręgowego urzędu ziemskiego prawa własności objętych obszarów na rzecz Skarbu Państwa. O ile wykupiony obszar nie został w wykazie imiennym ściśle określony, to dla przepisania tytułu własności niezbędne jest dołączenie orzeczenia, przewidzianego w cz. 1.
4)
Dotychczasowemu właścicielowi należy pozostawić możność przeprowadzenia zbiorów na obszarach przymusowo wykupionych, przyczem okręgowy urząd ziemski ma prawo przystąpić do przeprowadzenia na gruncie wszelkich czynności, zmierzających do wykonania projektu parcelacji, upoważnione zaś przez okręgowy urząd ziemski osoby mają prawo, w miarę usuwania przez dotychczasowego właściciela plonów z gruntu, przystąpić do robót polowych. Usuwanie plonów przez właściciela winno być zakończone najpóźniej 1 listopada danego roku. Urzędom ziemskim przysługuje prawo nabycia plonów na objętych przez nie obszarach, jednakże tylko za gotówkę.

Nieruchomości ziemskie, które podpadają pod przymusowy wykup w całości (art. 3), mogą być poddane temu wykupowi w każdym czasie i bez zamieszczenia w wykazie imiennym.

1) 19
O przymusowym wykupie nieruchomości ziemskiej lub jej części (art. 22) orzeka okręgowy urząd ziemski po przeprowadzeniu rozprawy, po uprzedniem wniesieniu do księgi hipotecznej (gruntowej) odpowiedniego zastrzeżenia (adnotacji) ze skutkami, przewidzianemi w art. 19.
2) 20
Prawomocne orzeczenie okręgowego urzędu ziemskiego, wydane w przedmiocie określonym w cz. 1, względnie orzeczenie Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych stanowi tytuł prawny do przepisania na wniosek okręgowego urzędu ziemskiego prawa własności na rzecz Skarbu Państwa odnośnych obszarów i do objęcia przez okręgowy urząd ziemski tych obszarów w posiadanie - po wpłaceniu części szacunku w myśl art. 31.
3)
Wszystkie, nie nadające się do parcelacji, tereny wykupionych na mocy art. 3 obszarów Minister Reform Rolnych przekaże Ministrowi Rolnictwa i Dóbr Państwowych.
1)
O ile obowiązek parcelacyjny, oznaczony w art. 15, nie zostanie we właściwym terminie wykonany w drodze sprzedaży odpowiedniej ilości gruntów na uzupełnienie gospodarstw uczestnikom scalenia, względnie Państwowemu Bankowi Rolnemu, to okręgowy urząd ziemski orzeknie przymusowy wykup, ustalając równocześnie, które grunty podlegają przymusowemu wykupowi.
2) 21
Po uprawomocnieniu się tego orzeczenia, względnie wydaniu w tym przedmiocie orzeczenia ostatecznego, oraz po wypłaceniu części szacunku, zgodnie z art. 31, okręgowy urząd ziemski przy zachowaniu przepisów części 2 art. 21 obejmuje wykupione grunty w posiadanie i postawi stosowne wnioski celem przepisania w księgach hipotecznych (gruntowych) tytułu własności na rzecz Skarbu Państwa. Przejęte grunty winny być niezwłocznie sprzedane na cele, wskazane w art. 15, i włączone do obszarów scalenia.
3)
Orzeczenia okręgowego urzędu ziemskiego o przymusowym wykupie w tych wypadkach łącznie z dowodami wpłacenia części szacunku, w myśl art. 31, stanowią wystarczający tytuł prawny do przepisania tytułu własności na rzecz Państwa pomimo, że nie zostały dane obszary w wykazie imiennym zamieszczone.
1) 22
Z chwilą objęcia przez okręgowy urząd ziemski w posiadanie przejętej lub wykupionej nieruchomości ziemskiej lub jej części (art. 21) na wezwanie urzędów ziemskich wszystkie osoby, znajdujące się w tym majątku lub wykupionej jego części, z wyjątkiem dzierżawców, oficjalistów i służby folwarcznej oraz zasłużonych pracowników rolnych (gracjalistów), muszą majątek ten, względnie wykupioną jego część, opuścić w ciągu trzech miesięcy od daty otrzymania wezwania bez żadnych z powodu usunięcia roszczeń do Skarbu Państwa. Urzędy ziemskie nie mogą domagać się opuszczenia majątku przed 1 listopada danego roku, o ile nie nabędą plonów w myśl cz. 4 art. 21.
2)
Organom Ministra Reform Rolnych od chwili objęcia majątku w posiadanie służyć będzie prawo do przeprowadzenia na gruncie wszelkich prac, związanych z wykonaniem projektu parcelacyjnego, nowonabywcom zaś, upoważnionym przez te organy, prawo przystąpienia do robót polowych w miarę sprzętu plonów.
3) 23
Służba folwarczna i zasłużeni pracownicy rolni (gracjaliści) mają prawo korzystania z zajmowanych przez nich budynków mieszkalnych i inwentarskich do czasu zaspokojenia ich praw, wynikających z niniejszej ustawy, a w każdym razie nie krócej, jak do wygaśnięcia istniejących jednorocznych umów najmu, poczem na piśmienne wezwanie urzędów ziemskich winni w ciągu jednego miesiąca opuścić majątek.
1) 24
(uchylona).
2)
Wierzytelności instytucji długoterminowego kredytu w listach zastawnych, ciążące na gruntach, przymusowo wykupionych, mogą być przejęte przez Państwo, a w następstwie przelane na nabywców parceli, przyczem przejęty dług potrącony zostaje z szacunku wykupionej nieruchomości. Jeżeli wykupowi przymusowemu podlega część nieruchomości obciążonej, instytucja kredytowa obowiązana będzie, na żądanie urzędu ziemskiego, w ciągu miesiąca od dnia złożenia planu części, podlegającej wykupowi, dokonać segregacji pożyczki pomiędzy właścicielem a Skarbem Państwa, oraz w takim samym terminie od dnia złożenia prawomocnego projektu parcelacji dokonać segregacji pożyczki pomiędzy nabywcami parceli.
3)
Szczegółowe przepisy, dotyczące: a) uregulowania wierzytelności hipotecznych, ciążących na nieruchomościach ziemskich, przymusowo wykupionych, b) umorzenia wierzytelności, które przechodzą na cenę wykupu w myśl cz. 1, c) sposobu postępowania hipotecznego we wskazanych wyżej wypadkach ustali osobna ustawa.
9 Art. 16 cz. 2 zmieniona przez art. 17 pkt 4 rozporządzenia z dnia 11 lipca 1932 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w zakresie administracji rolnictwa i reform rolnych (Dz.U.32.67.622) z dniem 20 sierpnia 1932 r.
10 Art. 16 cz. 3 zmieniona przez art. 17 pkt 4 rozporządzenia z dnia 11 lipca 1932 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w zakresie administracji rolnictwa i reform rolnych (Dz.U.32.67.622) z dniem 20 sierpnia 1932 r.
11 Art. 18 zmieniony przez art. 17 pkt 5 rozporządzenia z dnia 11 lipca 1932 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w zakresie administracji rolnictwa i reform rolnych (Dz.U.32.67.622) z dniem 20 sierpnia 1932 r.
12 Z dniem 31 października 1927 r. art. 19 nin. ustawy traci moc w zakresie, w jakim jest sprzeczny z rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 grudnia 1927 r. o terminach ogłaszania i wykonania planów parcelacyjnych i wykazów imiennych nieruchomości, podlegających wykupowi na cele reformy rolnej (Dz.U.27.114.973) - zob. art. 7 powołanego rozporządzenia.
13 Art. 19 cz. 1 zmieniona przez art. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 lutego 1928 r. o pomieszczaniu majątków w wykazie imiennym nieruchomości, poddanych przymusowemu wykupowi na parcelację (Dz.U.28.15.111) z dniem 14 lutego 1928 r.
14 Z dniem 31 października 1927 r. art. 20 nin. ustawy traci moc w zakresie, w jakim jest sprzeczny z rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 grudnia 1927 r. o terminach ogłaszania i wykonania planów parcelacyjnych i wykazów imiennych nieruchomości, podlegających wykupowi na cele reformy rolnej (Dz.U.27.114.973) - zob. art. 7 powołanego rozporządzenia.
15 Art. 20 cz. 2 zmieniona przez art. 17 pkt 6 rozporządzenia z dnia 11 lipca 1932 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w zakresie administracji rolnictwa i reform rolnych (Dz.U.32.67.622) z dniem 20 sierpnia 1932 r.
16 Art. 21 cz. 1 zmieniona przez art. 17 pkt 7 rozporządzenia z dnia 11 lipca 1932 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w zakresie administracji rolnictwa i reform rolnych (Dz.U.32.67.622) z dniem 20 sierpnia 1932 r.
17 Art. 21 cz. 2 zmieniona przez art. 17 pkt 7 rozporządzenia z dnia 11 lipca 1932 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w zakresie administracji rolnictwa i reform rolnych (Dz.U.32.67.622) z dniem 20 sierpnia 1932 r.
18 Art. 22 zmieniony przez art. 17 pkt 8 rozporządzenia z dnia 11 lipca 1932 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w zakresie administracji rolnictwa i reform rolnych (Dz.U.32.67.622) z dniem 20 sierpnia 1932 r.
19 Art. 23 cz. 1 zmieniona przez art. 17 pkt 9 rozporządzenia z dnia 11 lipca 1932 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w zakresie administracji rolnictwa i reform rolnych (Dz.U.32.67.622) z dniem 20 sierpnia 1932 r.
20 Art. 23 cz. 2 zmieniona przez art. 17 pkt 9 rozporządzenia z dnia 11 lipca 1932 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w zakresie administracji rolnictwa i reform rolnych (Dz.U.32.67.622) z dniem 20 sierpnia 1932 r.
21 Art. 24 cz. 2 zmieniona przez art. 17 pkt 10 rozporządzenia z dnia 11 lipca 1932 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w zakresie administracji rolnictwa i reform rolnych (Dz.U.32.67.622) z dniem 20 sierpnia 1932 r.
22 Art. 25 cz. 1 zmieniona przez art. 17 pkt 11 rozporządzenia z dnia 11 lipca 1932 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w zakresie administracji rolnictwa i reform rolnych (Dz.U.32.67.622) z dniem 20 sierpnia 1932 r.
23 Art. 25 cz. 3 zmieniona przez art. 17 pkt 11 rozporządzenia z dnia 11 lipca 1932 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w zakresie administracji rolnictwa i reform rolnych (Dz.U.32.67.622) z dniem 20 sierpnia 1932 r.
24 Art. 26 cz. 1 uchylona przez art. 18 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 28 grudnia 1927 r. o uregulowaniu ciężarów i wierzytelności, ciążących na przymusowo wykupionych nieruchomościach ziemskich (Dz.U.28.3.22) z dniem 10 stycznia 1928 r.