Rozdział 2 - Dochodzenie administracyjne. - Właściwość władz bezpieczeństwa publicznego i tryb postępowania w sprawach szkód w majątku bezpieczeństwa publicznego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1950.5.43

Akt utracił moc
Wersja od: 17 lutego 1950 r.

Rozdział  II.

Dochodzenie administracyjne.

§  7.
1.
W razie ujawnienia szkody w majątku bezpieczeństwa publicznego określonym w art. 3, przełożony (dowódca) jednostki, w której powstała szkoda, nakazuje przeprowadzenie dochodzenia administracyjnego i, jeżeli sam nie jest właściwy do wydania zarządzenia, zawiadamia właściwą władzę bezpieczeństwa publicznego o ujawnionej szkodzie.
2.
Władza bezpieczeństwa publicznego właściwa do wydania zarządzenia władna jest przejąć prowadzenie dochodzenia w każdym jego stadium.
3.
Nie prowadzi się dochodzenia w przypadkach ubytku naturalnego lub normalnego zużycia materiału i sprzętu w granicach norm ustalonych w przepisach, rozkazach lub instrukcjach służbowych.
§  8.
Właściwa władza (§ 2) może zarządzić odpisanie szkody bez przeprowadzenia dochodzenia w przypadkach, gdy:
a)
szkoda nie powstała z przestępstwa ściganego w trybie postępowania karnego, a sprawca szkody składa natychmiast odszkodowanie w gotówce, stanowiące równowartość szkody,
b)
szkoda jest nieznaczna, a widoczne jest, że koszty związane z dochodzeniem przewyższą wysokość szkody.
§  9.
W dochodzeniu należy ustalić:
a)
rodzaj szkody, okoliczności towarzyszące jej powstaniu oraz przyczynę jej powstania,
b)
dokładną wysokość szkody,
c)
osobę odpowiedzialną za szkodę, winę lub inną podstawę odpowiedzialności tej osoby oraz jej majątek, z którego szkoda może być pokryta.
§  10.
1.
Jeżeli osoba, przeciwko której toczy się dochodzenie (art. 6 i 19 ust. 1), posiada majątek nadający się do egzekucji, a zwłoka grozi niebezpieczeństwem utraty zaspokojenia roszczenia Skarbu Państwa, właściwa władza bezpieczeństwa publicznego może wydać zarządzenie o zabezpieczeniu roszczenia Skarbu Państwa na majątku tej osoby.
2.
Zarządzenie o zabezpieczeniu roszczenia Skarbu Państwa winno zawierać oznaczenie władzy wydającej zarządzenie, określenie osoby odpowiedzialnej za szkodę i adres tej osoby, określenie wysokości szkody, powołanie podstawy prawnej do żądania odszkodowania, klauzulę wykonalności oraz datę, podpis i pieczęć właściwej władzy bezpieczeństwa publicznego.
3.
Zarządzenie, o którym mowa w ust. 2, właściwa władza bezpieczeństwa publicznego składa właściwemu urzędowi skarbowemu łącznie z wnioskiem, który powinien zawierać:
a)
powołanie przepisów prawnych, na podstawie których służy władzy bezpieczeństwa publicznego prawo żądania zabezpieczenia,
b)
podanie i uprawdopodobnienie okoliczności, które wskazują na niebezpieczeństwo utraty zaspokojenia roszczenia Skarbu Państwa,
c)
wskazanie majątku, na którym roszczenie Skarbu Państwa ma być zabezpieczone.
4.
We wniosku, o którym mowa w ust. 3, właściwa władza bezpieczeństwa publicznego może wskazać wysokość oraz formę kaucji, przez której złożenie osoba odpowiedzialna może się uwolnić od wykonania zabezpieczenia.
5.
Jeżeli w ciągu 3 miesięcy od dokonania zabezpieczenia lub od złożenia kaucji władza bezpieczeństwa publicznego nie złoży wniosku o wszczęcie egzekucji w trybie przewidzianym w § 60, zabezpieczenie na wniosek osoby odpowiedzialnej zostanie przez urząd skarbowy uchylone, a wpłacona kaucja wydana.
§  11.
1.
Jeżeli w toku dochodzenia okaże się, że szkoda powstała z przestępstwa ściganego w trybie postępowania karnego, prowadząca dochodzenie władza bezpieczeństwa publicznego, niezależnie od zawiadomienia o przestępstwie właściwych organów bezpieczeństwa publicznego i przedsięwzięcia niezbędnych czynności dla zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa, decyduje o dalszym prowadzeniu dochodzenia w porozumieniu z władzą bezpieczeństwa publicznego właściwą do ścigania przestępstw w trybie postępowania karnego.
2.
Jeżeli w toku dochodzenia ustalono w sposób nie budzący wątpliwości osobę sprawcy szkody, odpowiedzialność tej osoby oraz wysokość szkody, właściwa władza bezpieczeństwa publicznego wydaje w trybie przewidzianym w rozdziale III zarządzenie o wynagrodzeniu szkody albo o skierowaniu sprawy na drogę procesu cywilnego, w przeciwnym zaś razie wstrzymuje wydanie zarządzenia do czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego.
§  12.
1.
Dochodzenie przeprowadza osoba wyznaczona przez przełożonego (dowódcę) jednostki, w której powstała szkoda.
2.
Jeżeli z powodu niejasności przypadku, znacznej szkody albo innych ważnych powodów okaże się potrzeba komisyjnego przeprowadzenia dochodzenia, właściwy przełożony (dowódca) wyznacza na wniosek prowadzącego dochodzenie lub z urzędu komisję dla przeprowadzenia dochodzenia w składzie 3 członków, możliwie oficerów. W skład tej komisji wchodzi jako członek przedstawiciel tego działu gospodarki bezpieczeństwa publicznego, w którym powstała szkoda. W razie potrzeby przewodniczący komisji może się zwrócić do władzy wyznaczającej komisję o przydział dalszych członków.
3.
Od udziału w prowadzeniu dochodzenia należy wyłączyć osoby bezpośrednio lub pośrednio w sprawie zainteresowane.
§  13.
1.
Dochodzenie prowadzi się zasadniczo w miejscu powstania szkody.
2.
Wszystkie okoliczności mające istotne znaczenie dla sprawy winny być wyjaśnione w toku dochodzenia i uwidocznione w aktach dochodzenia.
§  14.
1.
W toku dochodzenia należy osobę, przeciwko której toczy się dochodzenie, wezwać do złożenia wyjaśnień.
2.
Prawdziwość wyjaśnień złożonych przez osobę, przeciwko której toczy się dochodzenie, należy zbadać w toku dochodzenia, uwzględniając uzasadnione wnioski co do zbadania dowodów przez nią przedstawionych lub powołanych.
§  15.
1.
Osoba, przeciwko której toczy się dochodzenie, składa swe wyjaśnienia do protokołu w obecności prowadzącego dochodzenie lub członków komisji oraz przybranego w miarę potrzeby protokolanta.
2.
Protokoły podpisują: osoba, przeciwko której toczy się dochodzenie, prowadzący dochodzenie (członkowie komisji) oraz protokolant, jeżeli był wezwany do spisania protokołu.
3.
Odmowa złożenia wyjaśnień nie wstrzymuje toku postępowania.
4.
Przytoczony przez osobę, przeciwko której toczy się dochodzenie, powód odmowy wyjaśnień lub podpisania protokołu winien być zaznaczony w protokole.
§  16.
W przypadkach, gdy dochodzenie toczy się przeciwko oficerowi, prowadzący dochodzenie (komisja) może mu zezwolić, by w miejsce złożenia wyjaśnień do protokołu złożył w zakreślonym terminie pisemne oświadczenie. Niezłożenie tego oświadczenia w zakreślonym terminie jest równoznaczne z odmową wyjaśnień.
§  17.
1.
Z przesłuchania sporządza się protokół.
2.
Przepisy § 15 stosuje się odpowiednio.
3.
Świadkowie, których zeznania przeczą sobie nawzajem, mogą być konfrontowani.
4.
Prowadzący dochodzenie (komisja) może zamiast przesłuchania świadków ograniczyć się do żądania od nich zeznań na piśmie. W tym przypadku zeznanie musi być napisane w całości własnoręcznie przez zeznającego.
5.
Przed przesłuchaniem lub żądając złożenia zeznań na piśmie prowadzący dochodzenie (komisja) pouczy świadka o obowiązku zeznawania prawdy i uprzedzi o grożącej odpowiedzialności za fałszywe zeznania.
6.
Nikt nie może odmówić zeznań w charakterze świadka, jednak świadek może odmówić odpowiedzi na pytanie w przypadkach przewidzianych w przepisach o postępowaniu administracyjnym. Odmowę złożenia zeznania należy zaznaczyć w protokole.
§  18.
Nie mogą być badani w charakterze świadków:
1)
duchowni - co do faktów, o których dowiedzieli się na spowiedzi,
2)
osoby wojskowe lub urzędnicy publiczni nie zwolnieni od obowiązku zachowania tajemnicy służbowej, o ile zeznanie ich miałoby być połączone z jej naruszeniem.
§  19.
1.
W przypadkach, w których dla oceny pewnych okoliczności faktycznych są konieczne wiadomości specjalne, prowadzący dochodzenie (komisja) może powołać jednego lub więcej biegłych.
2.
Opinię wraz z uzasadnieniem mogą biegli złożyć do protokołu albo wydać ją na piśmie w wyznaczonym przez prowadzącego dochodzenie (komisję) terminie.
3.
W razie przybrania kilku biegłych należy im zezwolić, by przed wydaniem wspólnej opinii naradzili się wzajemnie.
4.
Jeżeli wydane opinie różnią się w punktach istotnych, a różnic tych nie można usunąć przez przesłuchanie biegłych, można powołać innych biegłych, celem wydania opinii.
§  20.
1.
Jeżeli stawiennictwo świadka lub biegłego jest utrudnione bądź z powodu znacznej odległości jego miejsca zamieszkania od miejsca stawiennictwa, bądź z powodu choroby, prowadzący dochodzenie (komisja) może zamiast wzywania go bądź zażądać od niego zeznań na piśmie, bądź zwrócić się o przesłuchanie do tej władzy bezpieczeństwa publicznego, której siedziba urzędowa znajduje się najbliżej miejsca pobytu świadka (biegłego). Świadka, który z powodu choroby nie może się stawić, należy przesłuchać na miejscu.
2.
Pismo o przesłuchanie świadka (biegłego) powinno zawierać szczegółowe przedstawienie tych okoliczności faktycznych, co do których świadek ma złożyć zeznanie, lub sformułowane pytania, na które biegły ma dać fachową odpowiedź.
§  21.
1.
Wezwanie do stawiennictwa osób odpowiedzialnych, świadków i biegłych winno w szczególności zawierać:
a)
imię, nazwisko i adres wezwanego,
b)
w jakiej sprawie i w jakim charakterze go się wzywa,
c)
nazwę i adres władzy wzywającej (prowadzącego dochodzenie, komisji),
d)
dzień, godzinę i miejsce stawiennictwa,
e)
pouczenie, że stawiennictwo jest obowiązkowe, oraz podanie skutków prawnych niestawiennictwa,
f)
podpis prowadzącego dochodzenie lub przewodniczącego komisji.
2.
Wezwanie, o którym mowa w ust. 1, doręcza się w miarę możności bezpośrednio do rąk własnych za potwierdzeniem odbioru lub przez pocztę.
3.
Jeżeli osobami, przeciwko którym toczy się dochodzenie, świadkami lub biegłymi są żołnierze w służbie czynnej lub funkcjonariusze służby bezpieczeństwa publicznego, wezwanie doręcza się za pośrednictwem władzy przełożonej.
4.
Jeżeli ze względu na brak czasu lub z innych przyczyn wzywanie sposobami wskazanymi w ust. 1, 2 lub 3 byłoby utrudnione, można wzywać osoby odpowiedzialne, świadków i biegłych telegraficznie, telefonicznie lub w inny sposób, najodpowiedniejszy ze względu na okoliczności. Niestawiennictwo osób wezwanych tymi sposobami pociąga za sobą skutki niestawiennictwa o tyle, o ile władza wzywająca nie będzie miała wątpliwości, że wezwanie doszło zawczasu do wiadomości wezwanego.
§  22.
Władza wzywająca (prowadzący dochodzenie, komisja) może uznać ważne przeszkody uniemożliwiające stawiennictwo w wyznaczonym terminie albo usprawiedliwiające nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie wyjaśnień, zeznań lub opinii na piśmie.
§  23.
1.
Władza bezpieczeństwa publicznego przyznaje świadkom i biegłym nie będącym żołnierzami w służbie czynnej lub funkcjonariuszami w służbie bezpieczeństwa publicznego wynagrodzenie w wysokości przeciętnego zarobku dziennego osoby wzywanej, nie wyżej jednak norm diet ustalonych dla pracowników państwowych, oraz zwrot rzeczywistych kosztów podróży.
2.
Żołnierze w służbie czynnej i funkcjonariusze służby bezpieczeństwa publicznego otrzymują diety oraz zwrot kosztów podróży w wysokości i na zasadach przewidzianych w przepisach normujących należności za podróże służbowe.
§  24.
1.
W razie szkody w zawartości kasy winien prowadzący dochodzenie (komisja) z urzędu bądź na żądanie nakazującego dochodzenie (§ 7) dokonać szczegółowej rewizji kasy na podstawie dowodów rachunkowych i ksiąg oraz sprawdzić zamknięcie kasowe z pozostałą w kasie gotówką i walorami.
2.
Rewizję kasy należy przeprowadzić w obecności bezpośredniego przełożonego (dowódcy) danej jednostki lub wyznaczonej przez niego osoby oraz prowadzącego kasę lub odpowiedniego pracownika działu finansowego. Ponadto można wyznaczyć do rewizji kasy jeszcze jedną osobę w charakterze świadka.
§  25.
1.
Przy szkodach materiałowych winien prowadzący dochodzenie (komisja) z urzędu bądź na żądanie nakazującego dochodzenie (§ 7) dokonać rewizji ksiąg materiałowych oraz sprawdzić zamknięcia rachunkowe ksiąg ze stanem faktycznym w magazynach.
2.
Przepis § 24 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
§  26.
Rachunkowe przeprowadzenie szkód i nadwyżek oraz sposób prowadzenia ewidencji braków (niedoborów) pieniężnych lub materiałowych regulują osobne przepisy, rozkazy lub instrukcje służbowe.
§  27.
1.
Jeżeli szkoda powstała w związku z przestępstwem będącym przedmiotem postępowania karnego, władza nakazująca dochodzenie zwraca się do właściwego sądu lub organu prowadzącego śledztwo o nadesłanie akt.
2.
Akta sprawy karnej podlegają badaniu w następujących kierunkach:
a)
na czym polega i jak wysoka jest szkoda,
b)
w jaki sposób stwierdzono szkodę,
c)
czy sprawca został uznany winnym czynu, który spowodował szkodę,
d)
czy zobowiązano skazanego do pokrycia szkody,
e)
czy w postępowaniu karnym przedsięwzięto czynności celem zabezpieczenia roszczeń Skarbu Państwa,
f)
na jakim majątku sprawcy Skarb Państwa mógłby uzyskać zaspokojenie swych roszczeń.
3.
Na podstawie akt sprawy karnej i w miarę potrzeby po uzupełnieniu dochodzenia właściwa władza bezpieczeństwa publicznego wydaje zarządzenie w trybie, przewidzianym w rozdziale III, jeżeli zarządzenia tego dotąd nie wydała lub jeżeli w toku postępowania karnego nie orzeczono już wyrokiem o obowiązku pokrycia szkody.
4.
Postanowienia prokuratora o odmówieniu ścigania lub umorzeniu postępowania, orzeczenie sądu o umorzeniu postępowania, o uniewinnieniu lub zwolnieniu od kary sprawcy szkody, nie stanowi przeszkody do wydania w trybie przewidzianym w rozdziale III zarządzenia o wynagrodzeniu szkody lub skierowaniu sprawy na drogę procesu cywilnego.
§  28.
Natychmiast po ukończeniu dochodzenia prowadzący dochodzenie (komisja) sporządza sprawozdanie z przeprowadzonego dochodzenia, które wraz ze swoimi wnioskami i aktami dochodzenia przesyła właściwej władzy bezpieczeństwa publicznego orzekającej w I instancji, celem wydania zarządzenia.
§  29.
1.
Przepisy rozdziału niniejszego stosuje się odpowiednio w przypadkach ujawnienia nieusprawiedliwionych nadwyżek w majątku bezpieczeństwa publicznego oraz do roszczeń powstałych wskutek nienależnego świadczenia.
2.
Jeżeli przedmiotem nienależnego świadczenia jest błędnie wypłacone uposażenie, możną odstąpić od przeprowadzenia postępowania w trybie niniejszego rozporządzenia i zarządzić na zasadach i w trybie przewidzianym w przepisach o potrąceniu ściągnięcie nadpłaconych sum z uposażenia czynnego osoby, która otrzymała nienależne świadczenie. W razie pisemnego sprzeciwu tej osoby, stosuje się tryb postępowania, przewidziany w niniejszym rozporządzeniu.
§  30.
Do ustalenia podstaw odpowiedzialności za szkody, wyrządzone w majątku bezpieczeństwa publicznego, stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu zobowiązań.