Rozdział 4 - Drogi ewakuacyjne - Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1999.15.140 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 16 marca 2001 r.

Rozdział  4

Drogi ewakuacyjne

§  236.

1. Z pomieszczenia, w którym mogą przebywać ludzie, należy zapewnić bezpieczne wyjście, prowadzące bezpośrednio lub pośrednio na przestrzeń otwartą, do innej strefy pożarowej bądź na poziome lub pionowe drogi komunikacji ogólnej, zwane dalej "drogami ewakuacyjnymi".

2. Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być zamykane drzwiami.

3. Drzwi ewakuacyjne z budynku przeznaczonego dla więcej niż 50 osób powinny otwierać się na zewnątrz. Wymaganie to nie dotyczy budynku wpisanego do rejestru zabytków.

§  237.

1. Długość przejścia w pomieszczeniu, mierzona od najdalszego miejsca, w którym może przebywać człowiek, do wyjścia na drogę ewakuacyjną nie powinna przekraczać w pomieszczeniach:

1) zagrożonych wybuchem - 40 m,

2) produkcyjnych i magazynowych o obciążeniu ogniowym przekraczającym 500 MJ/m² w budynkach wielokondygnacyjnych - 75 m,

3) produkcyjnych i magazynowych o obciążeniu ogniowym przekraczającym 500 MJ/m² w budynkach jednokondygnacyjnych - 100 m,

4) zaliczanych do kategorii ZL I, ZL II, ZL III i ZL V - 40 m.

2. Nie ogranicza się długości przejść, o których mowa w ust. 1, w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych o obciążeniu ogniowym do 500 MJ/m², w pomieszczeniach ZL IV oraz w pomieszczeniach nie przeznaczonych na pobyt ludzi.

3. W pomieszczeniach o wysokości przekraczającej 5 m długość przejść, o których mowa w ust. 1, może być powiększona o 25%.

4. Przy zastosowaniu urządzeń tryskaczowych długość przejść, o których mowa w ust. 1, może być powiększona o 100%, a przy zastosowaniu samoczynnych urządzeń oddymiających - o 50%.

5. Powiększenia długości, o których mowa w ust. 4, podlegają sumowaniu.

§  238.

1. Przejścia do drogi ewakuacyjnej nie mogą prowadzić przez sąsiednie pomieszczenia, jeżeli są one zagrożone wybuchem i nie oddzielone od siebie przedsionkiem, o którym mowa w § 233.

2. Z pomieszczenia należy zapewnić co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne, jeżeli:

1) powierzchnia pomieszczenia zagrożonego wybuchem przekracza 100 m²,

2) powierzchnia pomieszczenia produkcyjnego lub magazynowego, o obciążeniu ogniowym powyżej 500 MJ/m² lub kategorii ZL I, ZL II, ZL III i ZL V, przekracza 300 m²,

3) powierzchnia pomieszczenia produkcyjnego lub magazynowego o obciążeniu ogniowym do 500 MJ/m² przekracza 1000 m² bądź gdy długość przejścia w nich jest większa niż 50 m, bez względu na to, na której kondygnacji pomieszczenie jest usytuowane,

4) liczba osób mogących przebywać jednocześnie w pomieszczeniu przekracza 50, a w pomieszczeniu zaliczonym do kategorii ZL II - 30.

§  239.

1. Wyjścia ewakuacyjne z pomieszczenia zagrożonego wybuchem, prowadzące na drogę ewakuacyjną, powinny być zamknięte przedsionkami odpowiadającymi wymaganiom § 233.

2. Szerokość wyjścia ewakuacyjnego (drzwi) należy dostosować do liczby osób mogących przebywać jednocześnie w pomieszczeniu, przyjmując 0,6 m szerokości wyjścia na 100 osób, lecz nie mniej niż 0,9 m w świetle.

3. Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczeń:

1) zagrożonych wybuchem,

2) do których jest możliwe niespodziewane przedostanie się mieszanin wybuchowych lub substancji trujących, duszących bądź innych mogących utrudnić ewakuację

3) w których może przebywać jednocześnie więcej niż 50 osób,

4) magazynowych o powierzchni ponad 200 m²,

5) przeznaczonych dla więcej niż 6 osób o ograniczonej zdolności poruszania się.

4. Stosowanie drzwi obrotowych i podnoszonych na drogach ewakuacyjnych jest zabronione.

5. Stosowanie na drogach ewakuacyjnych drzwi rozsuwanych, jeżeli służą ona wyłącznie do ewakuacji, jest zabronione.

6. Na drogach ewakuacyjnych drzwi rozsuwane, które nie służą wyłącznie do ewakuacji, powinny spełniać następujące warunki:

1) konstrukcja drzwi - zapewniać otwieranie automatyczne i ręczne oraz wykluczać możliwość ich zablokowania,

2) w razie pożaru lub awarii drzwi - zapewniać ich samoczynne rozsunięcie i pozostanie w pozycji otwartej.

7. W bramach i ścianach przesuwanych na drogach ewakuacyjnych powinny znajdować się drzwi otwierane ręcznie albo w bezpośrednim sąsiedztwie bram i ścian powinny być umieszczone i wyraźnie oznakowane drzwi.

8. Drzwi, bramy i inne zamknięcia otworów, w stosunku do których jest wymagana odporność ogniowa lub dymoszczelność, powinny być zaopatrzone w urządzenia zapewniające zamknięcie otworu w razie pożaru. Należy też zapewnić możliwość ręcznego otwierania drzwi służących do ewakuacji.

§ 240. Jako wyjścia ewakuacyjne z sal widowiskowych i innych o podobnym przeznaczeniu, w których następuje jednoczesna wymiana publiczności (użytkowników), nie mogą służyć wejścia do tych sal, a drogi ewakuacyjne dla wychodzących nie mogą stykać się ani krzyżować z drogami dla wchodzących.

§ 241. W ścianach stanowiących wewnętrzną obudowę dróg ewakuacyjnych w budynkach szkolnych, biurowych, produkcyjnych i magazynowych dopuszcza się umieszczenie nieotwieranych naświetli powyżej 2 m od poziomu posadzki, jeżeli przylegające pomieszczenia nie są zagrożone wybuchem i jeżeli obciążenie ogniowe w tych pomieszczeniach nie przekracza 1000 MJ/m².

§  242.

1. Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych oblicza się przyjmując 0,6 m na 100 osób mogących przebywać na danej kondygnacji budynku, jednak szerokość ta nie może być mniejsza niż 1,4 m.

2. Szerokość poziomej drogi ewakuacyjnej może być zmniejszona do 1,2 m, jeżeli jest ona przeznaczona do ewakuacji nie więcej niż 20 osób.

3. Wysokość dróg ewakuacyjnych nie może być mniejsza niż 2,2 m, natomiast wysokość przejścia, drzwi lub lokalnego obniżenia - 2 m.

§  243.

1. Korytarze w budynku zaliczonym do kategorii zagrożenia ludzi należy dzielić na odcinki nie dłuższe niż 50 m za pomocą drzwi dymoszczelnych lub innych urządzeń technicznych, zapobiegających rozprzestrzenianiu się dymu.

2. Przestrzeń nad sufitami podwieszonymi należy przedzielić w płaszczyźnie drzwi, o których mowa w ust. 1, za pomocą przegrody z materiałów niepalnych.

§  244.

1. Na drogach ewakuacyjnych jest zabronione stosowanie:

1) spoczników ze stopniami,

2) schodów ze stopniami zabiegowymi, jeżeli schody te są jedyną drogą ewakuacyjną.

2. Na drogach ewakuacyjnych dopuszcza się stosowanie schodów wachlarzowych, pod warunkiem zachowania najmniejszej szerokości stopni określonych w § 69 ust. 5.

3. Jeżeli na drodze ewakuacyjnej stosuje się w jednym przejściu mniej niż 3 stopnie, różnica poziomów powinna być wyraźnie oznakowana.

§  245.

1. Klatki schodowe obudowane i zamykane drzwiami należy stosować w budynkach:

1) niskich:

a) produkcyjnych i magazynowych o obciążeniu ogniowym co najmniej w jednej strefie pożarowej powyżej 500 MJ/m² lub w których znajduje się pomieszczenie zagrożone wybuchem,

b) kategorii ZL II,

2) średniowysokich:

a) produkcyjnych i magazynowych,

b) kategorii ZL I, ZL II, ZL III i ZL V.

2. Klatki schodowe, o których mowa w ust. 1, powinny mieć urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu.

§  246.

1. W budynku wysokim i wysokościowym powinny być co najmniej dwie obudowane klatki schodowe, oddzielone od poziomych dróg komunikacji ogólnej przedsionkiem, zamykanym obustronnie drzwiami o odporności ogniowej co najmniej 30 min.

2. Klatki schodowe i przedsionki w budynku wysokim kategorii ZL II oraz w budynku wysokościowym, z wyjątkiem kategorii ZL IV, należy wyposażyć w urządzenia zapobiegające ich zadymieniu.

3. Klatki schodowe i przedsionki w budynku wysokim kategorii ZL I, ZL III i ZL V oraz w budynku wysokościowym kategorii ZL IV powinny mieć urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu.

4. W budynku wysokim dopuszcza się stosowanie tylko jednej klatki schodowej, jeżeli powierzchnia rzutu poziomego budynku nie przekracza 750 m².

5. W budynku wysokim i wysokościowym kategorii ZL IV i produkcyjnym dopuszcza się wykonywanie klatek schodowych bez przedsionków, o których mowa w ust. 1, jeżeli:

1) każde mieszkanie lub pomieszczenie będzie oddzielone od klatki schodowej drzwiami o odporności ogniowej co najmniej 30 min,

2) klatki schodowe będą wyposażone w samoczynne urządzenia oddymiające,

3) klatki schodowe będą zamykane drzwiami dymoszczelnymi.

6. W budynku wysokim i wysokościowym drzwi z pokoi hotelowych i zamieszkania zbiorowego, prowadzące na drogi komunikacji ogólnej, powinny mieć odporność ogniową co najmniej 30 min.

§  247.

1. W budynku wysokim i wysokościowym, z wyjątkiem kategorii ZL IV, należy przewidzieć rozwiązania zabezpieczające przed zadymieniem poziomych dróg ewakuacyjnych.

2. W obiekcie podziemnym, w którym znajdują się pomieszczenia dla ponad 100 osób, oraz w zadaszonym pasażu należy zapewnić usuwanie dymów i gazów pożarowych z tych pomieszczeń i dróg ewakuacyjnych.

§ 248. Schody stanowiące wewnętrzne połączenie pomieszczeń w mieszkaniu mogą nie spełniać warunków stawianych drogom ewakuacyjnym.

§  249.

1. Obudowa schodów i pochylni służących celom ewakuacji powinna mieć odporność ogniową wymaganą w stosunku do ścian nośnych i stropów danego budynku.

2. Odporność ogniowa biegów, spoczników i pochylni, służących celom ewakuacji, powinna wynosić co najmniej:

1) w budynkach klasy A-C odporności pożarowej - 60 min,

2) w budynkach klasy D i E odporności pożarowej - 30 min.

3. W budynku z klatkami schodowymi, oddzielonymi na każdej kondygnacji przedsionkami zamykanymi obustronnie drzwiami o odporności ogniowej co najmniej 30 min, dopuszcza się odstąpienie od wymagań określonych w ust. 2.

4. Elementy klatek schodowych powinny być wykonane z materiałów niepalnych. Dopuszcza się ich wykonanie z drewna i innych materiałów palnych:

1) w budynku niskim klasy D i E odporności pożarowej z klatkami schodowymi wydzielonymi drzwiami o odporności ogniowej co najmniej 30 min,

2) w budynku tymczasowym,

3) w mieszkaniu dwukondygnacyjnym.

§ 250. Piwnice powinny być oddzielone niepalnymi ścianami i stropami o odporności ogniowej co najmniej 60 min i zamknięte drzwiami o odporności ogniowej co najmniej 30 min. Wymagania odporności ogniowej nie dotyczą drzwi do piwnic w budynku zaliczonym do kategorii ZL IV, niskim i średniowysokim. Jeżeli drzwi do piwnic znajdują się poniżej poziomu parteru, schody z tego poziomu powinny być zabezpieczone w sposób uniemożliwiający omyłkowe zejście ludzi do piwnic w wypadku ewakuacji (np. ruchomą barierą).

§  251.

1. W budynku o dwóch lub więcej kondygnacjach należy zapewnić możliwość wyjścia na dach od wewnątrz budynku, przynajmniej z jednej klatki schodowej.

2. W budynku wysokim i wysokościowym wyjścia na dach powinny prowadzić z każdej klatki schodowej.

3. Wyjście z klatki schodowej na strych lub poddasze powinno być zamykane drzwiami o odporności ogniowej co najmniej:

1) w budynkach do trzech kondygnacji włącznie, z wyjątkiem budynków mieszkalnych - 15 min,

2) w budynkach powyżej trzech kondygnacji - 30 min.

4. Klapy wyjściowe na dach powinny mieć wymiary co najmniej 0,8 m x 0,8 m, a dostęp do nich powinien odpowiadać warunkom określonym w § 101.

§ 252. Schodów i pochylni ruchomych nie zalicza się do dróg ewakuacyjnych.

§  253.

1. W budynku wysokim i wysokościowym, zaliczonym do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III i ZL V, oraz w innych budynkach wysokościowych przynajmniej jeden dźwig w każdej strefie pożarowej powinien być przystosowany do potrzeb ekip ratowniczych.

2. Dźwig, o którym mowa w ust. 1, powinien mieć nośność co najmniej 1000 kg i kabinę o wymiarach poziomych nie mniejszych niż 1,1 x 2,1 m. Czas przejazdu dźwigu między przystankami krańcowymi nie powinien być dłuższy niż 1 min. Spocznik dźwigu powinien być dostępny z przedsionka klatki schodowej.

3. Dopuszcza się przystosowanie do potrzeb ekip ratowniczych dźwigu, który nie spełnia wymagań określonych w ust. 2, jeżeli hol, w którym on się znajduje, jest zamykany w razie pożaru drzwiami o odporności ogniowej co najmniej 60 min.

§  254.

1. Ściany i stopy szybu dźwigowego do celów przeciwpożarowych powinny mieć klasę odporności ogniowej wymaganą w stosunku do ścian nośnych i stropów danego budynku. Drzwi do dźwigu lub przedsionka dźwigu powinny mieć klasę odporności ogniowej nie mniejszą niż połowa odporności ogniowej ścian.

2. Szyb dźwigu przeciwpożarowego powinien być wyposażony w urządzenia do oddymiania.

§ 255. Wyjścia ewakuacyjne mogą prowadzić na podwórze (dziedziniec), do sąsiedniej strefy pożarowej lub na galerię pod warunkiem połączenia ich z przestrzenią otwartą bezpośrednio lub za pośrednictwem przejść bądź przejazdów, obudowanych jak poziome drogi komunikacji ogólnej służące celom ewakuacyjnym.

§  256.

1. Odległość od wyjścia z pomieszczeń na drogę ewakuacyjną do wyjścia na zewnątrz budynku albo do drzwi klatki schodowej lub pochylni, zwaną dalej dojściem ewakuacyjnym, mierzy się wzdłuż osi dojścia.

2. Jeżeli klatki schodowe nie są obudowane i nie są zamykane drzwiami, długość dojść ewakuacyjnych mierzy się wzdłuż osi dojścia, od wyjścia z pomieszczenia do krawędzi najbliższego stopnia schodów.

3. Dopuszczalne długości dojść ewakuacyjnych określa tabela:

Rodzaj strefy pożarowej/kategoria zagrożenia ludzi	Długość dojścia w m przy
	jednym dojściu	wielu dojściach
1	2	3
Strefa pożarowa z pomieszczeniem zagrożonym wybuchem	10	40
Strefa pożarowa o obciążeniu ogniowym powyżej 500 MJ/m^2 bez pomieszczenia zagrożonego wybuchem w budynku produkcyjnym lub magazynowym	20	75
Strefa pożarowa o obciążeniu ogniowym do 500 MJ/m^2 bez pomieszczenia zagrożonego wybuchem w budynku produkcyjnym lub magazynowym	40	nie określa się
Kategoria ZL II	10	30
Kategoria ZL I, ZL III, ZL V	20	45
Kategoria ZL IV	20	60

4. Długość dojść ewakuacyjnych może być powiększona o 100%, jeżeli kondygnacja jest chroniona stałą instalacją tryskaczową, a o 50%, jeżeli droga ewakuacyjna jest chroniona przed zadymieniem.

5. Powiększenia długości, o których mowa w ust. 4, podlegają sumowaniu.

§  257.

1. W budynku produkcyjnym i magazynowym jako dodatkową drogę ewakuacyjną dla ludzi z wyższej kondygnacji można stosować drabiny ewakuacyjne, prowadzące na dach niższej kondygnacji lub na poziom terenu, jeżeli liczba osób przebywających jednocześnie na wyższej kondygnacji nie przekracza 50, a w budynku z pomieszczeniem zagrożonym wybuchem - 15.

2. Drabiny ewakuacyjne należy umieszczać w miejscach łatwo dostępnych. Sytuowanie drabin naprzeciw świetlików i okien jest zabronione.

3. Dopuszcza się wykonywanie drabin ewakuacyjnych bez obręczy ochronnych, gdy różnica wysokości nie przekracza 3 m, z uwzględnieniem wymagań § 101.