Rozdział 3 - Zakres i terminy badań technicznych - Warunki techniczne dozoru technicznego odnoszące się do niektórych specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych oraz rodzajów urządzeń, przy których obsłudze wymagane jest posiadanie szczególnych kwalifikacji.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2014.1678
Akt obowiązujący Wersja od: 1 grudnia 2014 r.
Rozdział 3
Zakres i terminy badań technicznych
Zakres i terminy badań technicznych
§ 16.
1.
Wytwarzający przygotowuje urządzenie do badania typu, o którym mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, i zgłasza urządzenie do WDT.2.
Wytwórca urządzenia ustala z WDT program badania typu, uwzględniając konstrukcję urządzenia, jego przeznaczenie i sposób eksploatacji.3.
WDT, przeprowadzając badanie typu, może uznać wyniki badań i opinie przedłożone przez projektanta, wytwarzającego lub jednostki badawcze i laboratoria uznane przez organ dozoru technicznego.4.
Badaniem typu może być objęty typoszereg urządzeń. W takim przypadku badaniom poddaje się wybrane przez WDT egzemplarze z tego typoszeregu.5.
Urządzenie lub osprzęt mogą być zakwalifikowane do tego samego typoszeregu, jeżeli:1)
spełniają te same wymagania;2)
są wytwarzane według tej samej technologii;3)
posiadają te same kształty geometryczne;4)
są zbudowane z tych samych materiałów;5)
różnią się tylko wymiarami oraz liczbą i rozmieszczeniem otworów inspekcyjnych;6)
posiadają podpory o tej samej konstrukcji, w ramach której w obliczeniach wytrzymałościowych przyjmuje się najbardziej niekorzystny wariant obciążenia.6.
Badania typu przeprowadza się u wytwarzającego na stanowisku uzgodnionym z WDT lub w miejscu ustawienia urządzenia, w zależności od rodzaju urządzenia i zakresu badań.7.
Wprowadzenie zmian w urządzeniu lub osprzęcie poddanym badaniu typu może wymagać przeprowadzenia ponownego badania typu.§ 17.
1.
Wytwarzający przygotowuje urządzenie lub jego element do badań technicznych sprawdzających, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, i zgłasza to urządzenie do WDT.2.
Zakres i sposób przeprowadzenia badań technicznych sprawdzających wytwarzający uzgadnia z WDT przed rozpoczęciem wytwarzania lub montażu urządzenia lub jego elementu.3.
Urządzenia wytwarzane seryjnie, które były poddane badaniu typu, mogą być zgłaszane przez wytwarzającego do badań technicznych sprawdzających partiami.4.
Badania techniczne sprawdzające partii urządzeń obejmują 10% zgłoszonych w partii urządzeń, jednak nie mniej niż dwa urządzenia.5.
Wynik badań technicznych sprawdzających partii urządzeń uznaje się za pozytywny, jeżeli wyniki badań wszystkich zbadanych urządzeń są pozytywne.6.
Urządzenia z partii, w przypadku której badania techniczne sprawdzające dały wynik negatywny, mogą być ponownie zgłoszone do tych badań po usunięciu usterek i dokonaniu kontroli wszystkich urządzeń zgłoszonych w danej partii. Powtórne badania techniczne sprawdzające przeprowadzane są jako badania jednostkowe.§ 18.
Badania techniczne sprawdzające, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, w zależności od konstrukcji urządzenia przeprowadza się jako:1)
badanie budowy;2)
próbę ciśnieniową;3)
próbę szczelności;4)
próbę gazową;5)
rewizję zewnętrzną;6)
próbę niszczącą;7)
badania specjalne, określone w dokumentacji technicznej urządzenia lub przez WDT.§ 19.
1.
W ramach badania budowy, o którym mowa w § 18 pkt 1, sprawdza się:1)
zgodność wykonania urządzenia z wymaganiami dla tego urządzenia;2)
stan ścianek urządzenia;3)
jakość złączy;4)
oznaczenia urządzenia, nanoszone na nim w procesie wytwarzania;5)
kompletność i stan wyposażenia urządzenia i jego osprzętu;6)
pojemność i masę próżnej butli oraz prawidłowość ustalenia masy netto czynnika roboczego i masy brutto całej butli, ustalonych z dokładnością do trzech cyfr znaczących.2.
Elementy urządzenia, poddane badaniu budowy u wytwarzającego, mogą nie być powtórnie badane podczas badania budowy całego urządzenia.3.
Urządzenie poddane badaniu budowy bez kompletnego osprzętu poddaje się badaniu uzupełniającemu u eksploatującego po zainstalowaniu kompletnego osprzętu.§ 20.
1.
Próbę ciśnieniową, o której mowa w § 18 pkt 2, przeprowadza się jako próbę hydrauliczną.2.
Podczas przeprowadzania próby ciśnieniowej wartość ciśnienia próbnego przyjmuje się zgodnie z instrukcją eksploatacji lub opisem technicznym urządzenia.3.
WDT może ustalić inną niż określona w ust. 2 wartość ciśnienia próbnego, w zależności od wartości ciśnienia dopuszczalnego lub temperatury dopuszczalnej dla danego urządzenia.4.
Temperatura płynu stosowanego podczas próby nie może być niższa niż +10°C i wyższa niż +50°C, chyba że w dokumentacji technicznej urządzenia została ustalona inna temperatura przeprowadzania próby ciśnieniowej.5.
W ramach próby ciśnieniowej:1)
równomiernie podnosi się ciśnienie aż do osiągnięcia wartości ciśnienia próbnego, przy czym szybkość wzrostu ciśnienia od wartości ciśnienia dopuszczalnego do próbnego nie może przekraczać 1 bar/min, z wyłączeniem butli, chyba że w dokumentacji technicznej urządzenia została ustalona inna wartość;2)
ciśnienie próbne utrzymuje się co najmniej przez 30 minut, a w przypadku butli - przez 1 minutę;3)
ciśnienie obniża się do wartości ciśnienia dopuszczalnego;4)
dokonuje się oględzin urządzenia i osprzętu.6.
Podczas przeprowadzania próby ciśnieniowej instalacja zasilania urządzenia płynem stosowanym podczas próby musi być szczelna.7.
Próbę ciśnieniową przeprowadza się w warunkach umożliwiających oględziny ścianek urządzenia, w szczególności złączy spawanych i połączeń rozłącznych.8.
Próba ciśnieniowa może być przeprowadzana bez zdejmowania izolacji zewnętrznej urządzenia lub po częściowym zdjęciu izolacji w miejscach wskazanych przez WDT.9.
Próbę ciśnieniową przeprowadza się oddzielnie dla każdej przestrzeni urządzenia.10.
Wynik próby ciśnieniowej uznaje się za pozytywny, jeżeli nie stwierdzono odkształceń trwałych, uszkodzeń lub nieszczelności ścianek i połączeń urządzenia.§ 21.
1.
Próbie szczelności, o której mowa w § 18 pkt 3, urządzenie poddaje się wraz z osprzętem i przeprowadza się ją jako próbę hydrauliczną, za pomocą wody lub czynnika roboczego.2.
Podczas przeprowadzania próby szczelności wartość ciśnienia próbnego przyjmuje się zgodnie z instrukcją eksploatacji lub opisem technicznym urządzenia.3.
Temperatura płynu stosowanego podczas próby szczelności nie może być niższa niż +10°C i wyższa niż +50°C, chyba że w dokumentacji technicznej urządzenia została ustalona inna temperatura przeprowadzania tej próby.4.
W ramach próby szczelności:1)
równomiernie podnosi się ciśnienie aż do osiągnięcia najwyższej wartości ciśnienia dopuszczalnego, przy czym szybkość wzrostu ciśnienia nie może przekraczać 1 bar/min, chyba że w dokumentacji technicznej urządzenia została ustalona inna wartość;2)
ciśnienie próbne utrzymuje się co najmniej przez pięć minut;3)
dokonuje się oględzin urządzenia, w tym osprzętu.5.
Podczas przeprowadzania próby szczelności instalacja zasilania urządzenia płynem stosowanym podczas próby musi być szczelna.6.
Próbę szczelności przeprowadza się w warunkach umożliwiających oględziny osprzętu urządzenia oraz jego ścianek, w szczególności złączy spawanych i połączeń rozłącznych.7.
Wynik próby szczelności uznaje się za pozytywny, jeżeli nie stwierdzono odkształceń trwałych, uszkodzeń lub nieszczelności ścianek, połączeń rozłącznych oraz osprzętu urządzenia.§ 22.
Za zgodą WDT dopuszcza się zastąpienie próby hydraulicznej, o której mowa w § 20 ust. 1 lub § 21 ust. 1, inną próbą lub innym badaniem, umożliwiającymi równoważną ocenę stanu technicznego urządzenia.§ 23.
1.
Próbie gazowej, o której mowa w § 18 pkt 4, poddaje się butle spawane oraz bezszwowe, przeznaczone do gazów palnych, trujących lub chemicznie nietrwałych.2.
Próbę gazową przeprowadza się pod powierzchnią wody, przy użyciu sprężonego powietrza lub azotu, przyjmując wartość ciśnienia próby równą najwyższej wartości ciśnienia dopuszczalnego.3.
Wynik próby gazowej uznaje się za pozytywny, jeżeli nie stwierdzono nieszczelności ścianek i połączeń rozłącznych butli.§ 24.
W ramach rewizji zewnętrznej, o której mowa w § 18 pkt 5, dokonuje się zewnętrznych oględzin urządzenia w miejscach dostępnych oraz sprawdza się działanie jego osprzętu ciśnieniowego i zabezpieczającego, a także automatyki zabezpieczającej.§ 25.
1.
Próbie niszczącej, o której mowa w § 18 pkt 6, poddaje się przynajmniej jedną losowo wybraną butlę przeznaczoną dla statku powietrznego na sto wyprodukowanych lub jedną butlę z partii mniejszej niż sto sztuk.2.
W ramach próby niszczącej butlę poddaje się próbie hydraulicznej na ciśnienie niszczące.3.
Wynik próby uznaje się za negatywny, jeżeli wartość ciśnienia, przy której nastąpiło pęknięcie lub trwałe i niezgodne z wymogami dla tej butli odkształcenie jej ścianek, jest mniejsza niż:1)
2 x PP - w przypadku butli wykonanych ze stali o wytrzymałości na rozciąganie Rm ≤ 440 MPa;2)
1,8 x PP - w przypadku butli wykonanych ze stali o wytrzymałości na rozciąganie zawartej w przedziale: 440 MPa < Rm ≤ 800 MPa;3)
1,6 x PP - w przypadku butli wykonanych ze stali stopowej, ulepszonej cieplnie, o wytrzymałości na rozciąganie Rm > 800 MPa;4)
ustalona przez projektanta w dokumentacji technicznej - w przypadku butli wykonanych z innego materiału.4.
W przypadku negatywnego wyniku próby niszczącej należy poddać tej próbie dwie inne losowo wybrane butle.5.
W przypadku negatywnego wyniku przynajmniej jednej z powtórnych prób należy wstrzymać przeprowadzanie badań technicznych sprawdzających.§ 26.
1.
Inspektor, po przeprowadzeniu badania technicznego sprawdzającego z wynikiem pozytywnym, nanosi na butli lub na tabliczce znamionowej przewodu elastycznego będącego:1)
wojskowym urządzeniem do napełniania i opróżniania zbiornika transportowego,2)
urządzeniem do napełniania uzbrojenia i sprzętu wojskowego- pomiędzy datą badania i datą następnego badania, wyrażonymi w postaci dwóch ostatnich cyfr roku i cyfr oznaczających miesiąc, cechę inspektora WDT, zawierającą napis "WDT" oraz indywidualny numer inspektora WDT.
2.
Dokumentację badań technicznych sprawdzających dotyczących butli przechowuje wytwarzający.§ 27.
W ramach badań odbiorczych oraz badań technicznych okresowych i doraźnych, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, WDT:1)
sprawdza, czy przedłożona dokumentacja jest kompletna i odpowiednia w stosunku do badanego urządzenia, w tym sprawdza:a)
księgę rewizyjną urządzenia, z wyjątkiem badań odbiorczych,b)
książkę ruchu urządzenia, z wyjątkiem badań odbiorczych,c)
zaświadczenia kwalifikacyjne osób obsługujących urządzenie;2)
identyfikuje urządzenie i sprawdza jego stan techniczny oraz opisy i oznaczenia;3)
sprawdza zgodność wyposażenia z przedłożoną dokumentacją.§ 28.
1.
W ramach badań odbiorczych, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, WDT co najmniej:1)
sprawdza prawidłowość zainstalowania i działania urządzenia wraz z jego osprzętem;2)
przeprowadza, w zależności od konstrukcji urządzenia, dodatkowe badanie techniczne, które może być określone przez projektanta;3)
nadaje urządzeniu numer ewidencyjny WDT, a eksploatujący oznakowuje je tym numerem w widocznym miejscu, z wyjątkiem butli oraz przewodu elastycznego będącego:a)
wojskowym urządzeniem do napełniania i opróżniania zbiornika transportowego,b)
urządzeniem do napełniania uzbrojenia i sprzętu wojskowego.2.
Badania odbiorcze nie są wymagane dla urządzeń, na których umieszczono oznakowanie, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2014 r. poz. 1645 i 1662), odnoszące się do kompletnego, gotowego do eksploatacji urządzenia.3.
Eksploatujący przed uzyskaniem decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia może przeprowadzić rozruch w pełni wyposażonego urządzenia w celu sprawdzenia działania i w celu regulacji osprzętu zabezpieczającego i ciśnieniowego.§ 29.
1.
Formy dozoru technicznego i maksymalne terminy okresowych badań technicznych, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, określa załącznik do rozporządzenia.2.
Terminy okresowych badań technicznych wyznacza się, przyjmując za punkt odniesienia datę wydania pierwszej decyzji zezwalającej na eksploatację tego urządzenia albo datę przeprowadzonych badań technicznych sprawdzających, w ten sposób, że podaje się:1)
miesiąc i rok - w przypadku rewizji wewnętrznej, próby ciśnieniowej i próby szczelności;2)
rok - w przypadku rewizji zewnętrznej.3.
Terminy, o których mowa w ust. 1, wyznacza się w taki sposób, aby możliwe było przeprowadzenie okresowych badań technicznych do dnia 30 listopada danego roku kalendarzowego.4.
Na uzasadniony wniosek eksploatującego:1)
okresowe badanie techniczne można przeprowadzić w terminie do 6 miesięcy przed wyznaczonym terminem, po uzgodnieniu terminu badania przez eksploatującego z WDT z 14-dniowym wyprzedzeniem;2)
WDT może odroczyć termin przeprowadzenia rewizji wewnętrznej, próby ciśnieniowej lub próby szczelności o okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, po przeprowadzeniu z wynikiem pozytywnym rewizji zewnętrznej, przy czym odroczenie terminu może nastąpić najwyżej dwukrotnie.5.
W przypadkach uzasadnionych stanem technicznym, intensywnością eksploatacji oraz mającymi wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji urządzeń warunkami tej eksploatacji terminy badań określone w załączniku do rozporządzenia mogą być przez WDT skrócone.§ 30.
1.
Doraźne badania techniczne, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, przeprowadza się jako badania:1)
kontrolne, wykonywane w ramach nadzoru nad przestrzeganiem przepisów z zakresu bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń;2)
eksploatacyjne;3)
powypadkowe lub poawaryjne.2.
Terminy doraźnych badań kontrolnych urządzeń objętych dozorem ograniczonym określa Szef WDT.3.
Na uzasadniony wniosek eksploatującego termin kolejnego badania okresowego można wyznaczyć, przyjmując za punkt odniesienia datę przeprowadzenia doraźnego badania eksploatacyjnego, jeżeli badanie to obejmowało pełny zakres badania okresowego.4.
W przypadkach uzasadnionych stanem technicznym, intensywnością eksploatacji oraz mającymi wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji urządzeń warunkami tej eksploatacji zakres badania doraźnego technicznego kontrolnego może zostać przez WDT rozszerzony o przeprowadzenie rewizji wewnętrznej lub próby ciśnieniowej.§ 31.
W ramach badań technicznych okresowych i doraźnych, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, można przeprowadzić następujące czynności:1)
rewizję wewnętrzną;2)
próbę ciśnieniową;3)
próbę szczelności;4)
rewizję zewnętrzną;5)
sprawdzenie masy próżnej butli;6)
badania specjalne, określone w dokumentacji technicznej urządzenia lub przez WDT.§ 32.
W ramach rewizji wewnętrznej, o której mowa w § 31 pkt 1, wizualnie ocenia się stan ścianek urządzenia, jego połączeń rozłącznych i nierozłącznych oraz osprzętu zabezpieczającego i ciśnieniowego lub dokonuje się równoważnej oceny stanu technicznego urządzenia.§ 33.
Badania techniczne okresowe i doraźne kontrolne urządzenia, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, mają na celu sprawdzenie, czy:1)
zrealizowano zalecenia z poprzedniego badania;2)
w urządzeniach nie powstały uszkodzenia lub nie nastąpiły zmiany stanu technicznego mające wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji;3)
elementy bezpieczeństwa i urządzenia ochronne są zainstalowane i pracują prawidłowo;4)
napisy ostrzegawcze, instrukcje i informacje są umieszczone na urządzeniu oraz czy są czytelne i zrozumiałe.§ 34.
Terminy badań technicznych okresowych butli przeznaczonej dla statku powietrznego wyznacza się z uwzględnieniem, w szczególności:1)
złożoności konstrukcji butli i jej przeznaczenia;2)
warunków eksploatacji butli;3)
stanu technicznego butli;4)
parametrów technicznych butli;5)
okresu użytkowania butli i wynikającego z niego stopnia jej zużycia.§ 35.
1.
Doraźne badania techniczne eksploatacyjne, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, przeprowadza się na wniosek eksploatującego po wystąpieniu, w szczególności, jednego z następujących przypadków:1)
zmiany eksploatującego;2)
zmiany miejsca zainstalowania urządzenia;3)
konieczności naprawy elementów urządzenia;4)
wymiany elementów urządzenia;5)
zmiany nastaw osprzętu zabezpieczającego;6)
zmiany charakterystyki lub rodzaju urządzeń zasilających;7)
stwierdzenia nieszczelności lub uszkodzeń ścianek urządzenia;8)
zmiany w instalacji współpracującej z urządzeniem;9)
naprawy metodą chemicznego czyszczenia;10)
stwierdzenia nieprawidłowości pracy urządzenia.2.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, nie przeprowadza się badań technicznych doraźnych eksploatacyjnych, jeżeli eksploatujący wymienił przynajmniej jeden z następujących elementów:1)
manometr lub termometr,2)
armaturę zaporową lub zwrotną,3)
przyrządy cieczowskazowe,4)
zawory redukcyjne,5)
zawory bezpieczeństwa lub głowice bezpieczeństwa,6)
urządzenie zasilające- o ile wymienione elementy są tego samego typu i mają te same parametry, charakterystykę i nastawy jak elementy wymieniane oraz funkcjonują prawidłowo.
3.
W przypadku gdy eksploatujący wymienił zawory bezpieczeństwa, WDT sprawdza w toku badań technicznych okresowych lub doraźnych, czy do wymienionych zaworów dołączono protokół lub poświadczenie nastawy wystawione albo potwierdzone przez organ jednostki dozoru technicznego.§ 36.
1.
Doraźne badania techniczne powypadkowe lub poawaryjne, o których mowa w § 30 ust. 1 pkt 3, przeprowadza się po otrzymaniu zawiadomienia o niebezpiecznym uszkodzeniu urządzenia lub nieszczęśliwym wypadku związanym z jego eksploatacją.2.
Zakres dokumentacji wymaganej do przeprowadzenia doraźnych badań technicznych powypadkowych lub poawaryjnych oraz ich zakres WDT ustala w taki sposób, aby było możliwe określenie stanu technicznego urządzenia oraz przyczyn jego niebezpiecznego uszkodzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z jego eksploatacją.