Rozdział 2 - Konstrukcja - Warunki techniczne dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2001.113.1211

Akt obowiązujący

Wersja od: 26 kwietnia 2008 r.

Rozdział  2

Konstrukcja

§  4.

1. Zbiorniki powinny być tak zaprojektowane, aby zapewniały, w sposób określony w odrębnych przepisach, minimalizację ubytku czynnika roboczego, w przypadku zmian temperatury lub ciśnienia.

2. Przedostawanie się czynników roboczych do otoczenia podczas napełniania lub opróżniania zbiorników powinno być ograniczone do bezpiecznego minimum.

3. Zbiorniki powinny być zbudowane z materiału odpornego na działanie czynnika roboczego lub wyłożone odpowiednią wykładziną albo zabezpieczone powłoką ochronną.

4. Sporządzając dokumentację techniczną zbiornika, należy przewidzieć jego żywotność.

5. Elementy zbiornika stykające się bezpośrednio z czynnikiem roboczym powinny być odporne na działanie tych czynników.

6. Elementy zbiornika nie powinny zawierać składników zdolnych do wytworzenia niebezpiecznej reakcji z przechowywaną w nim zawartością lub do wyraźnego ich osłabienia, w szczególności przez przyspieszenie starzenia i wzrost kruchości.

7. Zbiornik powinien być tak zaprojektowany, aby zapobiec gromadzeniu się potencjalnie niebezpiecznych ładunków elektrostatycznych lub je ograniczyć albo być wyposażony w układ do ich odprowadzania.

§ 5. Konstrukcja zbiornika i jego elementów powinna zapewniać:

1) umożliwienie, w jak największym stopniu, dostępu do ścianek zbiornika po stronie wewnętrznej i zewnętrznej,

2) całkowite i bezpieczne opróżnianie oraz czyszczenie zbiornika,

3) prawidłowe odpowietrzanie zbiornika, także podczas hydraulicznej próby szczelności, jeżeli jest dla niego wymagana.

§  6.

1. Obliczenia wytrzymałościowe powinny być wykonywane w sposób określony w:

1) odrębnych przepisach dotyczących obliczeń wytrzymałościowych dla urządzeń ciśnieniowych; w przypadku zbiornika metalowego, dla którego przewiduje się ciśnieniową próbę szczelności; jako ciśnienie obliczeniowe należy przyjąć 0,8 wysokości zastosowanego ciśnienia próbnego,

2) odrębnych przepisach dotyczących stałych zbiorników ciśnieniowych z tworzyw sztucznych.

2. W innych przypadkach niż określone w ust. 1, obliczenia wytrzymałościowe mogą być wykonywane w sposób określony w normach i warunkach technicznych uzgodnionych z organem właściwej jednostki dozoru technicznego.

§  7.

1. W obliczeniach wytrzymałościowych należy uwzględnić obciążenie statyczne pochodzące od zawartości zbiornika, jeżeli ma ono istotny wpływ na wymagane grubości ścianek.

2. W obliczeniach grubości ścianki zbiornika nie uwzględnia się grubości jego wykładziny.

3. W przypadku możliwości powstania w zbiorniku podciśnienia, projektant powinien przeprowadzić obliczenia wytrzymałościowe zbiornika w zakresie przewidywanego ciśnienia zewnętrznego.

4. Obliczenia innych obciążeń dla zbiorników naziemnych, w szczególności obciążenie śniegiem i wiatrem, należy wykonywać zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskich Normach.

5. W obliczeniach wytrzymałościowych zbiorników podziemnych należy uwzględnić również obciążenie ziemią.

6. W przypadku skomplikowanych kształtów zbiornika i braku możliwości wykonania obliczeń wytrzymałościowych, można przeprowadzić próbę niszczącą lub próbę trwałego odkształcenia, na podstawie warunków proponowanych przez projektanta i uzgodnionych z organem właściwej jednostki dozoru technicznego.

7. Nie jest wymagane wykonywanie obliczeń wytrzymałościowych dla połączeń kołnierzowo-śrubowych króćców przyłącznych, jeżeli połączenia te wykonane zostały zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskich Normach. W dokumentacji technicznej zbiornika powinny być określone materiały elementów połączenia, w tym uszczelek, oraz określona wartość momentu dokręcania nakrętek.

§ 8. Minimalna grubość stalowych ścianek walcowych i den zbiorników, o średnicy zewnętrznej większej niż 800 mm, nie powinna być mniejsza niż 5 mm. Grubość stalowej ścianki zbiornika zewnętrznego w zbiorniku dwuściankowym nie powinna być mniejsza niż 3 mm.

§  9.

1. W zbiorniku należy pozostawić wolną przestrzeń stanowiącą zabezpieczenie przed przelaniem się cieczy lub trwałym odkształceniem zbiornika zamkniętego w wyniku powiększenia się w nim objętości cieczy pod wpływem wzrostu temperatury.

2. Napełnienie zbiornika cieczą w odniesieniu do najwyższej temperatury roboczej nie powinno przekraczać 97% pojemności zbiornika.

§  10. ¹

1.  Zbiornik umiejscowiony, którego pojemność wynosi powyżej 2,5 m³, o ile przepisy odrębne nie stanowią inaczej, powinien być wyposażony w urządzenie lub system sygnalizujące powstanie wycieku i urządzenie lub system zabezpieczające przed przenikaniem czynnika roboczego do gruntu oraz do wód powierzchniowych i gruntowych.

2. Jako urządzenia i systemy sygnalizujące powstanie wycieku, o których mowa w ust. 1, mogą być stosowane:

1) system monitorowania przestrzeni międzydennej w zbiornikach naziemnych o osi pionowej,

2) system monitorowania przestrzeni międzyściennej w zbiornikach podziemnych i naziemnych o osi poziomej,

3) inne urządzenia i systemy, dopuszczone do stosowania przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego.

3. Jako urządzenia i systemy zabezpieczające, o których mowa w ust. 1, mogą być stosowane:

1) dla zbiorników naziemnych:

a) podwójne dno dla zbiorników o osi pionowej,

b) podwójna ścianka dla zbiorników o osi poziomej,

c) zbiornik rezerwowy,

d) obwałowanie,

e) taca,

f) szczelne pomieszczenie, w którym znajduje się zbiornik, o ile drzwi umieszczono na odpowiedniej wysokości,

2) dla zbiorników podziemnych:

a) geomembrana,

b) podwójna ścianka,

c) zbiornik rezerwowy,

d) obudowa betonowa,

3) inne urządzenia i systemy, dopuszczone do stosowania przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego.

4. Urządzenie i system zabezpieczające, o których mowa w ust. 1, powinny być tak zaprojektowane i zbudowane, aby w przypadku powstania wycieku w zbiorniku wyciek ten został zatrzymany przez to urządzenie lub system i aby nie doszło do skażenia środowiska.

§  11.

1. Zbiornik bezciśnieniowy może być wyposażony w urządzenie oddechowe, zabezpieczające zbiornik przed przekroczeniem dopuszczalnego nadciśnienia i podciśnienia.

2. Przy doborze przepustowości urządzenia oddechowego powinno być uwzględnione najwyższe natężenie przepływu gazu, wynikające z nagrzewania lub chłodzenia zawartości oraz napełniania albo opróżniania zbiornika.

3. Urządzenie oddechowe powinno być zabezpieczone w sposób uniemożliwiający przedostanie się do niego wody deszczowej i ciał obcych oraz odporne na korozję i wyposażone w bezpiecznik przeciwogniowy.

4. Nie należy umieszczać armatury zaporowej między zbiornikiem a urządzeniem oddechowym.

§  12.

1. Podparcie zbiornika powinno być tak zaprojektowane, aby podczas transportu, eksploatacji i badań zbiornika powstałe w jego ściankach naprężenia nie przekroczyły wartości dopuszczalnych. Odporność ogniowa podpór powinna odpowiadać wymaganiom określonym w odrębnych przepisach.

2. W celu uniknięcia naprężeń powodowanych siłami dylatacyjnymi wyłącznie jedna podpora powinna być utwierdzona na stałe. Pozostałe podpory powinny mieć możliwość przesuwania się.

3. Podpory powinny być tak usytuowane, aby nie zakrywały złączy spawanych. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się zakrycie podporami obwodowych złączy spawanych zbiornika, pod warunkiem że przed zakryciem złącza spawane będą poddawane w 100% badaniom nieniszczącym.

4. Nie należy zakrywać podporami miejsc krzyżowania się złączy spawanych.

5. Liczba podpór zbiornika poziomego powinna być możliwie najmniejsza. Podpory zbiornika o średnicy wewnętrznej większej niż 600 mm powinny obejmować nie mniej niż 1/3 obwodu zbiornika.

6. Podpory zbiornika pionowego zamocowane do części walcowej powinny być umieszczone możliwie najbliżej tworzącej części walcowej zbiornika.

7. Podpora zajmująca cały obwód zbiornika pionowego powinna mieć otwór lub otwory umożliwiające dokonanie czynności związanych z eksploatacją, obsługą i badaniami zbiornika.

§ 13. W zbiorniku należy zaprojektować otwory inspekcyjne, które będą umożliwiały oględziny wewnętrzne zbiornika, jego czyszczenie, naprawę i wykonanie badań, lub określić metody badania jego wewnętrznych powierzchni. W przypadku zastosowania włazu jako otworu inspekcyjnego powinien on mieć średnicę wewnętrzną co najmniej 600 mm.

§ 14. Wewnętrzna powłoka ochronna zbiornika metalowego powinna mieć odpowiednią wytrzymałość, elastyczność i odporność mikrobiologiczną oraz przylegać na całej powierzchni do metalu.

§ 15. Zewnętrzne powłoki ochronne powinny być wykonywane i badane w sposób określony w odrębnych przepisach i dokumentacji technicznej zbiornika lub dokumentacji dotyczącej instalacji.

§  16.

1. Jeżeli jest wymagane posadowienie zbiornika na fundamencie, fundament ten powinien być wykonany zgodnie z przepisami prawa budowlanego, a w przypadku lokalizacji takiego zbiornika na terenach występowania szkód górniczych, zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach prawa geologicznego i górniczego.

2. Podłoże pod zbiornik wraz z fundamentem powinno być izolowane od gruntu w sposób zapewniający ochronę gruntu przed skażeniem w przypadku powstania awarii spowodowanej nieszczelnością zbiornika. Szczegółowe wymagania w tym zakresie powinny być określone w dokumentacji technicznej zbiornika.

¹ § 10 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 31 marca 2008 r. (Dz.U.08.60.371) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 kwietnia 2008 r.