Rozdział 8 - Prace podwodne w warunkach trudnych i prace podwodne szczególnie niebezpieczne - Warunki bezpieczeństwa wykonywania prac podwodnych w jednostkach organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2021.1377 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 29 lipca 2021 r.

Rozdział  8

Prace podwodne w warunkach trudnych i prace podwodne szczególnie niebezpieczne

§ 67. Prace podwodne szczególnie niebezpieczne to:

1) prace z użyciem materiałów wybuchowych;

2) spawanie i cięcie termiczne;

3) prace w wodach chemicznie i biologicznie zanieczyszczonych;

4) prace związane z penetracją wnętrza wraków.

§ 68. Prace podwodne w warunkach trudnych to prace wykonywane:

1) w wodzie zimnej;

2) pod lodem;

3) w prądzie;

4) przy braku widoczności;

5) w nocy.

§  69. 

1. Prace podwodne związane ze spawaniem i cięciem pod wodą wykonuje nurek, który został w tym zakresie przeszkolony we właściwej szkoleniowej jednostce organizacyjnej.

2. W przypadku cięcia podwodnego nurek powinien posiadać kwalifikacje młodszego nurka oraz przeszkolenie potwierdzone właściwym wpisem w indywidualnej książce nurka.

3. W przypadku spawania podwodnego nurek powinien posiadać co najmniej kwalifikacje na poziomie nurka oraz przeszkolenie potwierdzone właściwym wpisem w indywidualnej książce nurka.

4. Wymogi, o których mowa w ust. 2 i 3, nie dotyczą procesu szkolenia realizowanego w szkoleniowej jednostce organizacyjnej w celu nabycia odpowiednich kwalifikacji w zakresie umiejętności spawania i cięcia termicznego.

5. Wzór wpisu do książeczki nurka upoważniający do cięcia podwodnego i spawania podwodnego, o których mowa w ust. 2 i 3, jest określony w załączniku nr 17 do rozporządzenia.

§  70. 

1. Prace podwodne spawania i cięcia pod wodą prowadzi się zgodnie z procedurą prac podwodnych za pomocą sprzętu spawalniczego wykonanego do tego celu i z zachowaniem zasad bezpieczeństwa określonych w instrukcjach producenta.

2. W przypadku cięcia i spawania termicznego w przestrzeniach zamkniętych należy podjąć działania zapobiegające zbieraniu się pozostałości gazów w zamkniętej przestrzeni.

3. Nurek posiada szczelny suchy skafander nurkowy, rękawice spełniające funkcję ochronnych rękawic spawalniczych i hełm nurkowy lub maskę pełnotwarzową wyposażoną w odchylaną przyłbicę spawalniczą zakrywającą częściowo iluminator.

4. Nurek wykonujący prace cięcia i spawania termicznego posiada sprzęt nurkowy, o którym mowa w załącznikach nr 5 lub 6 do rozporządzenia.

5. Kierownik prac podwodnych kierujący wykonywaniem cięcia i spawania termicznego posiada w bezpośrednim zasięgu urządzenie pozwalające przerwać obwód prądu spawalniczego.

§  71. 

1. Do wykonywania prac podwodnych w warunkach biologicznego lub chemicznego zanieczyszczenia wody można wykorzystywać sprzęt nurkowy, o którym mowa w załącznikach nr 4-6 do rozporządzenia.

2. Stopnie ochrony indywidualnej oraz wymogi w zakresie dekontaminacji nurka w zależności od jakości wody biologicznie lub chemicznie zanieczyszczonej są określone w tabeli 1 załącznika nr 18 do rozporządzenia.

3. Rodzaj wyposażenia nurkowego przeznaczonego do wykonywania prac w wodach biologicznie lub chemicznie zanieczyszczonych oraz kategorie zanieczyszczeń wody są określone w tabelach 2 i 3 załącznika nr 18 do rozporządzenia.

4. Doboru sprzętu nurkowego dokonuje kierownik w zależności od stopnia zanieczyszczenia środowiska wodnego.

5. Należy zapewnić, aby sprzęt nurkowy gwarantował całkowitą szczelność i odizolowanie nurka od warunków środowiska zewnętrznego w sposób adekwatny do stopnia zanieczyszczenia tego środowiska.

6. Prace podwodne w wodach zanieczyszczonych mogą być realizowane tylko z użyciem łączności przewodowej oraz z liną sygnałową i sprzętem nurkowym wykonanym z materiałów odpornych na działanie środowiska skażonego.

7. W czasie wykonywania prac podwodnych w wodach biologicznie i chemicznie zanieczyszczonych kategorii 1 i 2, określonych w tabeli 3 załącznika nr 18 do rozporządzenia, członkowie ekipy poddawani są nadzorowi medycznemu.

8. Członkowie ekipy wykonujący prace podwodne w wodach biologicznie lub chemicznie zanieczyszczonych muszą posiadać dodatkowo środki ochrony indywidualnej zabezpieczające ich przed kontaktem z czynnikami chemicznymi stwarzającymi zagrożenie lub szkodliwymi dla zdrowia czynnikami biologicznymi.

9. Oficer-lekarz nurkowy, lekarz lub kierownik realizujący zabezpieczenie medyczne zapoznają ekipę ze skutkami działania występujących środków toksycznych i szkodliwych.

10. Przed rozpoczęciem wykonywania prac podwodnych należy podjąć środki ostrożności na wypadek narażenia członków ekipy na działanie środków toksycznych i szkodliwych.

11. Przed rozpoczęciem prowadzenia prac podwodnych w wodach biologicznie lub chemicznie zanieczyszczonych przeprowadza się laboratoryjne badanie wody w celu ustalenia rodzaju oraz stopnia skażenia.

12. Na podstawie uzyskanych wyników analiz laboratoryjnych kierownik w porozumieniu z oficerem-lekarzem nurkowym lub lekarzem ustalają odpowiednie środki zaradcze, ze szczególnym uwzględnieniem zabezpieczenia medycznego w miejscu prowadzenia prac podwodnych.

§  72. 

1. Na etapie planowania prac podwodnych w wodach chemicznie lub biologicznie zanieczyszczonych, po uwzględnieniu rodzaju i poziomu zanieczyszczeń, sporządza się pisemny plan prac podwodnych, zgodnie z § 51, z jednoczesnym określeniem szczegółowej procedury odkażania i dezynfekcji, zabezpieczenia medycznego, warunków bezpieczeństwa, rodzaju sprzętu nurkowego, koordynacji i wykorzystania innych służb lub instytucji.

2. W procesie planowania, o którym mowa w ust. 1, opracowuje się dodatkowo plan awaryjny na wypadek skażenia osób biorących udział w pracach podwodnych.

3. Kierownik informuje ekipę o rodzaju skażenia i jego konsekwencjach.

4. Plan, o którym mowa w ust. 2, zatwierdza dowódca jednostki organizacyjnej, w której prowadzone są prace podwodne w wodach chemicznie lub biologicznie zanieczyszczonych.

5. Organizacja systemu odkażania bazy wyposażenia i ekipy nurkowej przy wykonywaniu prac podwodnych realizowanych w wodach biologicznie i chemicznie zanieczyszczonych jest określona w załączniku nr 19 do rozporządzenia.

6. Przy wykonywaniu prac podwodnych w wodach chemicznie lub biologicznie zanieczyszczonych należy zapewnić nurkowi możliwość sprawnego wejścia i wyjścia, a w razie potrzeby należy zainstalować wykonany w tym celu trap.

7. W przypadku realnego zagrożenia zdrowia nurka z powodu występujących zanieczyszczeń prace podwodne mogą być prowadzone za zgodą kierownika tylko w celu ratowania życia ludzkiego.

8. Jeżeli skażenie obejmuje również teren przyległy do zbiornika wody, należy zapewnić odpowiednie warunki przygotowania ekipy poza tym terenem oraz transport na miejsce prowadzenia prac podwodnych.

9. Nie dopuszcza się zejścia do wody chemicznie lub biologicznie zanieczyszczonej nurków, u których wykryto na ciele rany lub zadrapania.

10. Czas nurkowania nurka w wodzie chemicznie lub biologicznie zanieczyszczonej o dużym poziomie zanieczyszczeń powinien być ograniczony do minimum potrzebnego do wykonania zadania, nie dłuższy jednak niż 30 minut, lub do 70% czasu ochronnego działania sprzętu nurkowego w warunkach działania środków biologicznych lub chemicznych na ten sprzęt.

11. Po zakończeniu prac podwodnych w wodach chemicznie lub biologicznie zanieczyszczonych sprzęt nurkowy poddaje się procedurze odkażania składającej się z etapów:

1) wstępnego odkażania;

2) zasadniczego odkażania;

3) zdjęcia sprzętu nurkowego;

4) dezynfekcji sprzętu nurkowego;

5) dezynfekcji sprzętu pomocniczego.

§  73. 

1. W przypadku wykonywania prac podwodnych pod lodem bazę prac podwodnych umieszcza się na budowli hydrotechnicznej, na brzegu. Miejsce wykonywania prac podwodnych znajduje się na stałej pokrywie lodowej, pod warunkiem że grubość pokrywy jest nie mniejsza niż 0,15 m.

2. Prace podwodne wykonywane pod lodem należy przeprowadzać z otworu w kształcie trójkąta równobocznego o boku nie mniejszym niż 1,8 m.

3. Prace podwodne pod lodem w sprzęcie nurkowym, o którym mowa w załącznikach nr 4, 5, 6 lub 7 do rozporządzenia, mogą być wykonywane pod warunkiem użycia suchego skafandra nurkowego.

4. Schemat odśnieżania pokrywy lodowej przy wykonaniu prac podwodnych pod lodem jest określony w załączniku nr 20 do rozporządzenia.

5. Przy wykonywaniu prac podwodnych w stałej pokrywie lodowej należy przygotować co najmniej dwa otwory, o których mowa w ust. 2, oddalone od siebie co najmniej o 10 m, nie więcej jednak niż o 15 m.

6. Bloków lodowych powstałych przy wycinaniu przerębla nie wrzuca się pod powierzchnię lodu.

7. Wokół otworu wykonanego zgodnie z ust. 2 tworzy się strefę roboczą, odgarniając pokrywę śnieżną w promieniu 9 m.

8. Organizacja stanowisk bazy nurkowej przy wykonywaniu prac podwodnych lub nurkowaniu pod lodem jest określona w załączniku nr 21 do rozporządzenia.

9. Każdy rodzaj prac podwodnych pod pokrywą lodową wykonuje się z wykorzystaniem indywidualnej liny sygnałowej dla każdego nurka znajdującego się pod taflą lodu.

10. Linę sygnałową mocuje się na powierzchni (na tafli lodu) w sposób trwały przez użycie wystających elementów pomostu, budowli hydrotechnicznej albo przy wykorzystaniu śrub lodowych wkręconych w odległości około 6 m od wykonanego otworu, o którym mowa w ust. 2.

11. Linę sygnałową można mocować do tafli lodu za pomocą śrub lodowych lub z użyciem otworu o średnicy około 150 mm zlokalizowanego w odległości około 6 m od otworu, o którym mowa w ust. 2. Sposób mocowania liny sygnałowej jest określony w załączniku nr 22 do rozporządzenia.

12. Prace podwodne wykonuje się z użyciem liny opustowej z obciążeniem o wadze co najmniej 30 kg. Na linie są umieszczone źródła światła na głębokości 3 m oraz na głębokości planowanych prac podwodnych lub szereg świateł umieszczonych co 3 m.

13. Do wykonywania prac podwodnych pod lodem jako liny sygnałowe należy wykorzystywać liny pływające w różnych jaskrawych kolorach dla każdego z nurków.

14. Lina opustowa dla dwóch nurków musi mieć średnicę nie mniejszą niż 16 mm i mieć jaskrawy kolor.

15. Nurkowie przebierają się w pomieszczeniu w temperaturze nie niższej niż 10°C.

16. Kierownik nie zezwala nurkowi, który zakończył wykonywanie prac podwodnych, na kontynuowanie działalności jako nurek asekurujący.

17. Kierownik nie zezwala na wykonywanie prac podwodnych z jednego otworu więcej niż dwóm nurkom, z wyjątkiem sytuacji awaryjnych.

18. Sygnaliści i każdy członek ekipy przebywającej na pokrywie lodowej posiadają indywidualną kamizelkę ratunkową oraz urządzenia umożliwiające samoratowanie i wydobycie się na pokrywę lodową.

19. W czasie wykonywania prac podwodnych pod lodem oraz w zimnych wodach o temperaturze mniejszej niż lub równej 5°C można stosować tylko sprzęt nurkowy zabezpieczony przed zamarzaniem i dopuszczony do nurkowania w wodach zimnych.

20. Kierownik omawia warunki bezpieczeństwa minimalizujące możliwość zamarzania automatów nurkowych.

21. Nurka wykonującego prace podwodne pod lodem wyposaża się w dwa niezależne źródła światła (dotyczy to również prac podwodnych wykonywanych w warunkach nocnych), kompas nurkowy oraz dodatkowe urządzenie do cięcia.

§  74. 

1. Nie prowadzi się prac podwodnych we wnętrzu wraków bez wykorzystania liny opustowej i lin sygnałowych.

2. Wchodzenie nurka do wnętrza wraku jest dozwolone tylko na polecenie kierownika.

3. W przypadku prowadzenia prac wewnątrz wraku nurek wykonujący pracę jest zabezpieczany przez nurka asekuracyjnego znajdującego się w miejscu wejścia do wraku. Zadaniem nurka asekurującego jest podawanie (wybieranie) wiązki zasilającej nurka znajdującego się wewnątrz wraku.

4. Przy wykonywaniu prac podwodnych przy identyfikacji nieznanych wraków lub obiektów podwodnych pochodzenia wojskowego należy w pierwszej kolejności zbadać bezpośrednie otoczenie wraku, następnie pokład i główne pomieszczenia w celu stwierdzenia, czy wrak nie zawiera materiałów wybuchowych.

5. W przypadku wykrycia materiałów wybuchowych i konieczności ich usunięcia prace podwodne należy przeprowadzić z zachowaniem warunków bezpieczeństwa prowadzenia prac podwodnych z materiałami wybuchowymi. Prace z materiałami wybuchowymi mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające kwalifikacje do prowadzenia tych prac.

6. W przypadku wykonywania na wraku prac podwodnych lub w przypadku identyfikacji i rozpoznania nowego wraku lub obiektu podwodnego prace podwodne wykonuje się każdorazowo w sprzęcie nurkowym zasilanym przewodowo, o którym mowa w załącznikach nr 5 i 6 do rozporządzenia, z wykorzystaniem liny sygnałowej, łączności i liny opustowej.

§  75. 

1. Wykonywanie prac podwodnych w autonomicznych aparatach nurkowych bez wchodzenia do wnętrza wraku, na wcześniej spenetrowanych i rozpoznanych wrakach niestwarzających zagrożenia dla nurków, bez liny sygnałowej jest dopuszczalne, jeżeli nurkowie biorący udział w pracach podwodnych spełniają wymogi określone w § 46 i nie wykonują prac niebezpiecznych lub w warunkach trudnych.

2. Nurkowie wykonujący prace podwodne na wrakach z użyciem autonomicznych aparatów nurkowych muszą być przeszkoleni w zakresie bezpieczeństwa, technik i procedur wykonywania prac podwodnych na wrakach.

3. Decyzję o rozpoczęciu nurkowania na wraku bez użycia liny sygnałowej na podstawie dokonanej oceny ryzyka oraz uwarunkowań środowiskowych w miejscu prowadzenia prac podwodnych podejmuje kierownik.

4. Nurkowie wykonujący prace podwodne na wrakach z użyciem autonomicznych aparatów nurkowych, o których mowa w ust. 1, posiadają boję dekompresyjną, kołowrotek nurkowy, szpulkę z linką o długości odpowiadającej co najmniej głębokości nurkowania na wraku.

5. Każdy nurek wykonujący prace podwodne na wraku musi posiadać co najmniej dwa niezależne narzędzia tnące oraz dwa niezależne źródła światła.

§  76. 

1. Nurek prowadzący prace podwodne na wraku zostaje zapoznany przez kierownika z jego budową.

2. Nurek wykonujący prace podwodne we wnętrzu wraku zostaje zapoznany przez kierownika z budową wraku oraz rozmieszczeniem w nim pomieszczeń.

3. W przypadku prowadzenia prac podwodnych, o których mowa w ust. 1 i 2, należy je poprzedzić rozpoznaniem wszelkich możliwych zagrożeń, położenia, ukształtowania dna i otoczenia wraku w miejscu prowadzenia prac podwodnych za pomocą wszelkich dostępnych środków technicznych do identyfikacji i lokalizacji obiektów podwodnych.

4. Na podstawie przeprowadzonego rozpoznania należy sporządzić szkic ogólnej budowy wraku, z którym należy zapoznać każdego członka ekipy wykonującej prace podwodne na wraku.