Część 4 - FUNKCJE KONSULARNE - USA-Polska. Konwencja konsularna. Warszawa.1972.05.31.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1973.30.173
Akt obowiązujący Wersja od: 6 lipca 1973 r.
CZĘŚĆ IV
FUNKCJE KONSULARNE
FUNKCJE KONSULARNE
1.
W zakresie dozwolonym przez prawo międzynarodowe urzędnik konsularny uprawniony jest w swoim okręgu konsularnym, zgodnie z ustawami i przepisami Państwa przyjmującego, do obrony praw i interesów Państwa wysyłającego i jego obywateli, zarówno osób fizycznych, jak i prawnych. W tym celu może on zwracać się do sądów i innych organów Państwa przyjmującego w jego okręgu konsularnym, a także, jeżeli Państwo przyjmujące nie sprzeciwia się temu, do centralnych organów tego Państwa.2.
Urzędnik konsularny może, uwzględniając praktykę i procedurę obowiązującą w Państwie przyjmującym, zastępować obywateli Państwa wysyłającego lub zabezpieczać im odpowiednie zastępstwo przed sądami i innymi organami lub osobami urzędowymi Państwa przyjmującego w celu uzyskania, zgodnie z ustawami i przepisami tego Państwa, ochrony praw i interesów tych obywateli, jeżeli z powodu nieobecności lub z jakiejkolwiek innej przyczyny nie są oni w stanie podjąć w odpowiednim czasie obrony swych praw i interesów.Urzędnik konsularny jest uprawniony do współdziałania w rozwoju stosunków handlowych, gospodarczych, kulturalnych i naukowych między obu Państwami oraz do popierania w inny sposób przyjaznych stosunków między nimi.
Urzędnik konsularny ma prawo w swoim okręgu konsularnym wykonywać, zgodnie z ustawodawstwem Państwa wysyłającego, następujące funkcje:
a)
rejestrować obywateli Państwa wysyłającego, wydawać im paszporty i inne dokumenty podróży oraz dokonywać w nich zmian, jak również udzielać wiz osobom, które pragną udać się do Państwa wysyłającego;b)
przyjmować oświadczenia od obywateli Państwa wysyłającego i wydawać im na tej podstawie odpowiednie zaświadczenia i dokumenty;c)
sporządzać akty stanu cywilnego dotyczące urodzeń i zgonów obywateli Państwa wysyłającego, jak również przyjmować oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński w przypadkach, gdy obie osoby zawierające małżeństwo są obywatelami Państwa wysyłającego; jednakże nie zwalnia to obywateli Państwa wysyłającego od obowiązku stosowania się do ustaw i przepisów Państwa przyjmującego dotyczących zgłaszania lub rejestrowania urodzeń i zgonów oraz udzielania ślubów;d)
legalizować podpisy i pieczęcie, którymi są opatrzone akty prawne lub inne urzędowe dokumenty sporządzone przed notariuszem lub inną urzędową osobą Państwa przyjmującego albo odpisy lub wyciągi z ksiąg stanu cywilnego bądź z innych urzędowych aktów Państwa przyjmującego, dla nadania dokumentom takiego charakteru, aby w przypadku ich przedłożenia w jakimkolwiek celu mogły być przyjęte w postępowaniu sądowym i administracyjnym w Państwie wysyłającym;e)
sporządzać akty lub dokumenty o charakterze prawnym, włączając w to dokumenty handlowe, testamenty i umowy, a także poświadczać lub uwierzytelniać na nich podpisy, przyjmować jednostronne oświadczenia oraz w ogólności dokonywać takich czynności, jakie mogą okazać się konieczne dla nadania im cech ważności, wówczas gdy o dokonanie tych czynności zwraca się obywatel Państwa wysyłającego i jeżeli te akty i dokumenty są przeznaczone do użytku poza terytorium Państwa przyjmującego, albo na prośbę jakiejkolwiek osoby, gdy są one przeznaczone do użytku na terytorium Państwa wysyłającego, pod warunkiem, że czynności te nie są sprzeczne z prawem Państwa przyjmującego;f)
wydawać poświadczone odpisy i wyciągi z akt i ksiąg urzędu konsularnego;g)
sporządzać tłumczenia wszelkich aktów i dokumentów oraz poświadczać zgodność tych tłumaczeń z oryginałami;h)
przyjmować od obywateli Państwa wysyłającego na zasadzie dobrowolności zeznania na wezwanie sądów i innych organów tego Państwa oraz przyjmować od takich obywateli przysięgę lub przyrzeczenie, odpowiednio do obowiązującego prawa państwa wysyłającego;i)
doręczać obywatelom Państwa wysyłającego wszelkie dokumenty i pisma urzędowe organów tego Państwa.1.
Odpisy aktów i dokumentów, o których mowa w punktach d) i e) artykułu 25, należycie zalegalizowane lub poświadczone przez urzędnika konsularnego i opatrzone jego pieczęcią urzędową, będą dopuszczone w postępowaniu sądowym i administracyjnym zarówno w Państwie wysyłającym, jak i przyjmującym, na równi z oryginałami oraz będą miały taką samą moc i wywierały taki sam skutek, jak gdyby były wydane lub sporządzone przed notariuszem lub inną osobą urzędową Państwa przyjmującego.2.
Wszelkie akty i dokumenty sporządzone przez sądy i inne organy lub osoby urzędowe Państwa przyjmującego, właściwie zalegalizowane na terytorium tego Państwa przez urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego, będą miały w postępowaniu sądowym i administracyjnym w Państwie wysyłającym taką samą moc i wywierały taki sam skutek, jak akty i dokumenty sporządzone przez sądy i inne organy lub osoby urzędowe Państwa wysyłającego, pod warunkiem, że takie akty i dokumenty zostały sporządzone i wykonane w sposób nie będący w sprzeczności z ustawami i przepisami Państwa wysyłającego.1.
Urzędnik konsularny jest uprawniony, na prośbę sądu Państwa wysyłającego, do przekazywania wniosków i rekwizycji sądowych organom Państwa przyjmującego właściwym do ich wykonania.2.
Urzędnik konsularny jest uprawniony do przyjmowania dobrowolnych zeznań obywateli Państwa wysyłającego dla potrzeb tego Państwa.Urzędnik konsularny, działając z urzędu lub w imieniu osób mających interes prawny, może zaproponować sądom lub innym właściwym organom Państwa przyjmującego odpowiednie osoby, aby działały jako opiekunowie lub kuratorzy obywateli Państwa wysyłającego bądź kuratorzy mienia tych obywateli, kiedy pozostawione jest ono bez opieki.
1.
Urzędnik konsularny ma prawo w swoim okręgu konsularnym porozumiewać się z każdym obywatelem Państwa wysyłającego, udzielać mu pomocy lub rady, a w razie konieczności zapewnić mu opiekę prawną. Jeśli obywatel państwa wysyłającego pragnie odwiedzić urzędnika konsularnego lub porozumieć się z nim, Państwo przyjmujące nie będzie w żaden sposób ograniczać temu obywatelowi dostępu do urzędów konsularnych Państwa wysyłającego bądź sprzeciwiać się odwiedzinom urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego u takiego obywatela.2.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadamiają natychmiast urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego o zatrzymaniu lub aresztowaniu jakiegokolwiek obywatela Państwa wysyłającego, który nie ma prawa stałego pobytu w Państwie przyjmującym. W przypadku zatrzymania lub aresztowania obywatela Państwa wysyłającego, który posiada prawo stałego pobytu w Państwie przyjmującym, właściwe organy Państwa przyjmującego, na wniosek takiego obywatela, natychmiast powiadomią urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego o takim zatrzymaniu lub aresztowaniu.3.
Państwo przyjmujące prześle bez zwłoki każdą korespondencję od obywatela Państwa wysyłającego, zatrzymanego lub aresztowanego w Państwie przyjmującym, skierowaną do urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny na swój wniosek zostanie poinformowany o przyczynach zatrzymania lub aresztowania każdego obywatela Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny może odwiedzać w każdym czasie takiego obywatela oraz komunikować się z nim na piśmie w języku Państwa wysyłającego lub przyjmującego w celu ochrony jego interesów, jednakże z zachowaniem ustaw i przepisów Państwa przyjmującego.4.
W przypadku procesu sądowego przeciwko obywatelowi Państwa wysyłającego w Państwie przyjmującym właściwe organy Państwa przyjmującego będą, na wniosek urzędnika konsularnego, informować tego urzędnika o zarzutach przeciwko takiemu obywatelowi, a także będą zezwalać urzędnikowi konsularnemu na obecność podczas procesu sądowego przeciwko temu obywatelowi, przy zachowaniu jednakże ustaw i przepisów Państwa przyjmującego.5.
Urzędnik konsularny Państwa wysyłającego ma prawo, zgodnie z miejscowymi przepisami regulaminów więziennych, odwiedzania i porozumiewania się z obywatelem Państwa wysyłającego, odbywającym karę więzienia w Państwie przyjmującym.6.
Prawo odwiedzania i porozumiewania się, przewidziane w ustępach 2, 3 i 5, będzie wykonywane zgodnie z ustawami i przepisami Państwa przyjmującego, włącznie z przepisami regulaminów więziennych, z tym jednak, że stosowanie tych ustaw i przepisów nie będzie przeszkadzać urzędnikowi konsularnemu w odwiedzaniu bez zwłoki swego obywatela, w swobodnym porozumiewaniu się z nim i w uzyskiwaniu informacji o zarzutach przeciwko takiemu obywatelowi.7.
Postanowienia ustępów 1, 2 i 3 mają odpowiednie zastosowanie również do każdej osoby zatrudnionej na statku morskim lub powietrznym Państwa wysyłającego, która nie jest obywatelem Państwa przyjmującego lub nie posiada w tym Państwie prawa stałego pobytu.W przypadku gdy właściwe organy lokalne Państwa przyjmującego dowiedzą się o zgonie w Państwie przyjmującym obywatela Państwa wysyłającego, niezwłocznie powiadomią o tym urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny jest uprawniony na swój wniosek i dla celów konsularnych do otrzymania od właściwych organów Państwa przyjmującego odpisu aktu zgonu tego obywatela.
1.
W przypadku gdy właściwe organy lokalne Państwa przyjmującego dowiedzą się o otwarciu spadku w wyniku zgonu w Państwie przyjmującym obywatela Państwa wysyłającego, który nie pozostawia w Państwie przyjmującym żadnego znanego spadkobiercy lub wykonawcy testamentu, powiadomią one o tym możliwie jak najszybciej urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego.2.
W przypadku gdy właściwe organy lokalne Państwa przyjmującego dowiedzą się o zgonie jakiejkolwiek osoby, niezależnie od jej obywatelstwa, która w Państwie przyjmującym pozostawiła spadek, w którym obywatel Państwa wysyłającego, nie mający miejsca zamieszkania w Państwie przyjmującym, może być zainteresowany na podstawie testamentu tej osoby lub na innej podstawie zgodnie z ustawami Państwa przyjmującego, powiadomią one o tym możliwie jak najszybciej urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego.3.
Urzędnik konsularny Państwa wysyłającego ma prawo bezpośrednio lub za pośrednictwem swego przedstawiciela chronić interesy obywatela Państwa wysyłającego, który nie ma miejsca zamieszkania w Państwie przyjmującym i który nie jest w inny sposób reprezentowany. W takich okolicznościach urzędnik konsularny jest uprawniony, zgodnie z właściwymi ustawami i przepisami, żądać od organów lokalnych dostarczenia informacji dotyczących majątku lub interesów tego obywatela, zwłaszcza udziałów w spadkach, praw do renty, należności z tytułu ubezpieczeń i odszkodowań w związku z zatrudnieniem.4.
Urzędnik konsularny Państwa wysyłającego jest uprawniony do otrzymywania w celu przekazania obywatelowi Państwa wysyłającego, który nie ma miejsca zamieszkania w Państwie przyjmującym, każdej sumy pieniędzy lub innej własności, do której ten obywatel posiada prawo w wyniku zgonu innej osoby, włączając udziały w spadku, płatności należne z tytułu ustaw o odszkodowaniach w związku z zatrudnieniem, rent i ubezpieczeń społecznych w ogóle oraz wpływów z polis ubezpieczeniowych, chyba że sąd, instytucja lub osoba, która dokonuje podziału spadku, zarządzi, że przekazanie zostanie dokonane w inny sposób. Sąd, instytucja lub osoba, dokonująca podziału, może domagać się, aby urzędnik konsularny zastosował się do warunków ustanowionych w odniesieniu do:a)
przedstawienia pełnomocnictwa lub innego upoważnienia od takiego obywatela, nie posiadającego miejsca zamieszkania w Państwie przyjmującym;b)
przedłożenia właściwego dowodu otrzymania przez takiego obywatela tych pieniędzy lub innej własności;c)
zwrotu pieniędzy lub innej własności w przypadku niemożliwości przedłożenia takiego dowodu.5.
W przypadku gdy urzędnik konsularny otrzyma pieniądze lub inną własność w celu przekazania obywatelowi Państwa wysyłającego, stosownie do ustępu 4, będzie on podlegał w odniesieniu do tej czynności ustawom i jurysdykcji cywilnej władz Państwa przyjmującego w ten sam sposób i w tym samym zakresie co obywatel Państwa przyjmującego.1.
Urzędnik konsularny jest uprawniony do udzielania pomocy statkom podnoszącym banderę Państwa wysyłającego oraz ich załogom; może on zwracać się w tym celu do organów Państwa przyjmującego. Urzędnik konsularny może wykonywać przewidziane przez ustawodawstwo Państwa wysyłającego prawo nadzoru i inspekcji w stosunku do statków podnoszących banderę tego Państwa i w stosunku do ich załóg, jak również zastosować wszelkie środki mające na celu zapewnienie przestrzegania prawa Państwa wysyłającego odnośnie do żeglugi. W tym celu może on odwiedzać statki i być odwiedzany przez kapitanów oraz załogi statków Państwa wysyłającego.2.
Nie naruszając prawa sądów i innych organów Państwa przyjmującego do sprawowania jurysdykcji w przypadkach przestępstw lub wykroczeń zakłócających spokój i bezpieczeństwo w porcie, a także do stosowania ustawodawstwa Państwa przyjmującego, wszelkie czynności dokonane przez urzędnika konsularnego zgodnie z ustawodawstwem Państwa wysyłającego w stosunku do statków podnoszących banderę tego Państwa i ich załóg, włączając w to angażowanie i zwalnianie kapitana i członków załogi, jak również rozstrzyganie sporów wszelkiego rodzaju między kapitanem a członkami załogi, będą respektowane przez organy Państwa przyjmującego. Dla wykonywania takich czynności urzędnik konsularny może zażądać pomocy właściwych organów Państwa przyjmującego.1.
Jeżeli organy Państwa przyjmującego mają zamiar na pokładzie statku podnoszącego banderę Państwa wysyłającego aresztować lub zatrzymać w inny sposób jakąkolwiek inną osobę, która nie jest obywatelem Państwa przyjmującego, włącznie z kapitanem lub członkiem załogi tego statku, albo też zająć jakiekolwiek mienie znajdujące się na tym statku, wspomniane organy powinny, z wyłączeniem przypadków, kiedy jest to praktycznie niemożliwe ze względu na pilność sprawy, powiadomić o tym urzędnika konsularngo w czasie umożliwiającym jego przybycie na statek przed dokonaniem takiej czynności. W przypadku gdy uprzednie zawiadomienie urzędnika konsularnego praktycznie jest niemożliwe, organy Państwa przyjmującego powinny poinformować go o tym w możliwie najkrótszym czasie, dając mu również pełną możliwość odwiedzenia osoby aresztowanej lub zatrzymanej i porozumienia się z nią oraz podjęcia odpowiednich kroków dla zabezpieczenia interesów takiej osoby lub takiego statku.2.
Postanowienia ustępu 1 nie mają zastosowania do odprawy paszportowej, celnej i sanitarnej, jak również do czynności podjętych przez organy Państwa przyjmującego na prośbę kapitana lub za jego zgodą.1.
Jeżeli statek podnoszący banderę Państwa wysyłającego ulegnie rozbiciu lub zostanie uszkodzony na terytorium Państwa przyjmującego lub dalsze kontynuowanie rejsu będzie z jakichkolwiek przyczyn uniemożliwione, organy Państwa przyjmującego powiadomią o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego oraz przedsięwezmą wszelkie możliwe do zastosowania środki celem zabezpieczenia i ochrony tego statku, a także osób, ładunku oraz mienia znajdującego się na nim.2.
Jeżeli osoba reprezentująca interesy statku, określonego w ustępie 1, nie ma możności dokonania niezbędnych formalności dotyczących statku lub jego ładunku, urzędnik konsularny może załatwić takie formalności w jej imieniu. Urzędnik konsularny może w podobnych okolicznościach poczynić odpowiednie kroki w stosunku do ładunku lub innego mienia będącego własnością Państwa wysyłającego lub jego obywateli, które pochodzą z rozbitego lub uszkodzonego statku podnoszącego banderę obcą, z wyjątkiem statku podnoszącego banderę Państwa przyjmującego.3.
Żadne opłaty celne nie będą ściągane z uszkodzonego statku podnoszącego banderę Państwa wysyłającego, jego ładunku lub zaopatrzenia, chyba że przedmioty te są wprowadzone do swobodnego obrotu w Państwie przyjmującym.1.
Pojęcie "statek" użyte w artykułach 32, 33 i 34 oznacza wszelkiego rodzaju statki upoważnione do podnoszenia bandery Państwa wysyłającego, z wyjątkiem okrętów wojennych.2.
Postanowienia artykułów 32, 33 i 34 będą miały także zastosowanie do cywilnych samolotów i cywilnej żeglugi powietrznej, w tym zakresie jak to jest możliwe.Urzędnik konsularny może wykonywać wszelkie inne funkcje konsularne zlecone mu przez Państwo wysyłające, jeżeli wykonywanie ich nie jest sprzeczne z ustawodawstwem Państwa przyjmującego.
Za dokonywanie czynności konsularnych urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego opłaty konsularne, zgodnie z ustawami i przepisami Państwa wysyłającego.